ÇOKLU ENGELLİLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU Dersi Çoklu Engellilere Kişisel Bakım Becerilerinin Öğretimi soru cevapları:

Toplam 20 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU:

Kişisel bakım becerileri kavramı hangi becerileri kapsamaktadır?


CEVAP:

Kişisel bakım becerileri;
• Yemek yeme becerileri,
• Tuvalet becerileri,
• Giyinme ve kişisel temizlik becerileri ve
• Eşyaların temizliği/bakımı olarak sınıflandırılmaktadır.


#2

SORU:

Çoklu engeli olan bireyler için kişisel bakım beceri öğretim programı geliştirme ve uygulama aşamasında hangi kriterler göz önünde bulundurulmalıdır?


CEVAP:
  • Ekip üyeleri ile işbirliği içinde olmak
  • Bireyin içinde bulunduğu kültüre, yaş ve gelişim düzeyine uygun, aynı zamanda sosyal olarak
    geçerli öğretim süreçlerine yer vermek
  • Akranları sürece dâhil etmek
  • Uyarlamalara yer vermek
  • Etkili bir değerlendirme sürecine yer vermek ve değerlendirme sonuçlarını kullanmak
  • Öğretim için uygun ortamları ve süreleri belirlemek
  • Etkili bir öğretim yöntemi seçmek

#3

SORU:

Çoklu engelli bireyler için yapılan ekip toplantılarında özel eğitim öğretmenlerinin görevleri nelerdir?


CEVAP:

Özel eğitim öğretmenlerinin ekip içerisinde; (a) ekip toplantılarının yeri ve zamanını planlama, (b)
toplantıda alınan kararları kaydetme ve (c) ekibin öğretimsel önerileri doğrultusunda uygulamalar yapma gibi görevleri bulunmaktadır.


#4

SORU:

Çoklu engellilere kişisel bakım becerilerinin öğretiminde, öğretmenler dışında bireye hizmet sunan diğer alan uzmanları kimler olabilir?


CEVAP:

Çoklu engellilere kişisel bakım becerilerinin öğretiminde, bireye hizmet sunan diğer alan uzmanlarının
da önemli rolleri bulunmaktadır. Bu uzmanlar; fizyoterapistler, dil ve konuşma terapistleri, iş ve meslek terapistleri, okul hemşireleri olarak sıralanabilir.


#5

SORU:

Çoklu engeli olan bireylerin eğitiminde akranları sürece dahil etmenin tipik gelişim gösteren akranlar için ne gibi faydaları bulunmaktadır?


CEVAP:

Tipik gelişim gösteren akranlar, çoklu engelli arkadaşlarının öğretim süreçlerine dâhil olarak, onların özellikleri ve gereksinimlerini daha iyi anlayacaklardır.


#6

SORU:

Çoklu engelli bireylere kişisel bakım becerilerinin öğretiminde yer verilebilecek bir uyarlama örneği veriniz.


CEVAP:

Uyarlanmış açma/kapama düğmeleri veya otomatik çalışan cihazlar (örneğin düğmesine basılarak çalışan saç kurutma makineleri, harekete duyarlı olarak çalışmaya başlayan şarjlı diş fırçaları)


#7

SORU:

Kişisel bakım becerileri hangi yöntemlerle değerlendirilir?


CEVAP:

Kişisel bakım becerilerinin değerlendirilmesi genellikle aile üyeleriyle gerçekleştirilen görüşmeler, kontrol listeleri, çevresel değerlendirme süreçleri ve doğrudan gözlem şeklinde gerçekleştirilmektedir.


#8

SORU:

Beceri analizi nedir?


CEVAP:

Beceri analizleri, bir becerinin başlamasından bitişine kadar küçük basamaklar hâlinde ayrıntılı olarak nasıl gerçekleştirileceğinin belirlendiği analiz türüdür.


#9

SORU:

Beceri analizleri ne şekillerde yapılabilir?


CEVAP:

Beceri analizleri farklı şekillerde oluşturulabilir. Bunlar; (a) beceri basamaklarını bizzat gerçekleştirmek, (b) beceriyi sergileyen birisini gözlemlemek ve (c) becerinin nasıl gerçekleştirildiğini düşünerek beceri basamaklarını yazmak olarak sıralanmaktadır.


#10

SORU:

Kişisel bakım becerilerinin öğretiminde, yalıtılmış öğretimi tercih etmede dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?


CEVAP:
  • Öğretilecek kişisel bakım becerisi, toplumsal ortamda yapılabilecek bir beceriyse (örneğin el yıkama, ayakkabı giyme vb.); yalıtılmamış öğretim uygun olabilir.
  • Öğretilecek kişisel bakım becerisinin sergilenmesi, mahremiyet gerektiriyorsa (örneğin tuvalet becerisi, ped değiştirme, yüzmeden sonra günlük kıyafetleri giyme vb.) yalıtılmış öğretim kullanılmalıdır.

#11

SORU:

Öğrenmenin dört temel aşaması nelerdir?


CEVAP:

Öğrenmenin dört temel aşaması bulunmaktadır. Bunlar; (a) edinim, (b)
akıcılık, (c) kalıcılık ve (d) genelleme olarak sıralanmaktadır.


#12

SORU:

Tuvalet eğitimi için gerekli ön koşullar nelerdir?


CEVAP:

Genel olarak tuvalet eğitimine hazır hâle gelen çocuklar, gün içerisinde bir kez bağırsak boşaltımı, üç-beş defa mesane boşaltımı gerçekleştirmektedir. Tuvalet eğitimine başlayabilmek için, mesane ve bağırsak tepkileri gün içerisinde tahmin edilebilir aralıklarla oluşmalıdır.


#13

SORU:

Tuvalet becerisinin kazanımı genel olarak hangi sıra ile olmaktadır?


CEVAP:

Tuvalet kontrolü üzerine yapılan çalışmalar iki ayrı genellemeyi ortaya çıkarmıştır. Bu genellemeler şunlardır; (a) bireyler genel olarak, bağırsak kontrolünü mesane kontrolünden önce kazanmaktadırlar ve (b) bireyler çoğunlukla gündüz tuvalet kontrolünü gece tuvalet kontrolünden önce kazanmaktadırlar.


#14

SORU:

Tuvalet beceresini kazanmanın aşamaları nelerdir?


CEVAP:

Tuvalet becerisi genellikle üç aşamada kazanılmaktadır. Bu aşamalar; (a) tuvalet sıklığının düzenli hâle gelmesi, (b) tuvalete kendi başına gitmek ve (c) bağımsız olarak tuvalet becerilerini yerine getirmektir.


#15

SORU:

Çoklu engeli olan bireylerin bağımsız yemek yiyebilmeleri için sahip olmaları gereken önkoşul beceriler nelerdir?


CEVAP:

Çoklu engelli bireylerin bağımsız olarak yemek yemeyi öğrenebilmeleri için emme, dudaklarını kapalı tutabilme, yutma, ısırma ve çiğneme becerilerinin yanı sıra boğazına yemek takıldığında öğürme refleksine sahip olmaları gerekmektedir.


#16

SORU:

Yemek yeme becerisinin ediniminin sağlanmasında öne çıkan yöntemler hangileridir?


CEVAP:

Yemek yeme becerisinin ediniminin sağlanmasında öne çıkan yöntemler; (a) şekil verme ve (b) fiziksel ipucu (aşamalı yardım ve bekleme süreli öğretimin içinde kullanılan fiziksel ipuçları) süreçleridir.


#17

SORU:

Mutfak araç-gereçlerini kullanmanın genel öğretim sıralaması nasıl olmalıdır?


CEVAP:
  1. Kaşık kullanma,
  2. Çatalı batırma,
  3. Bıçakla sürme ve
  4. Çatal ve bıçakla kesme.

#18

SORU:

Çoklu engellilere giyinme becerilerinin öğretiminde başlangıçta nasıl giysiler tercih edilmelidir?


CEVAP:

Giyinme becerilerinin öğretimine yeni başlandığında, bireyin vücut ölçülerinden daha büyük ve bol giysiler tercih edilmesi önerilmektedir. Bu sayede bireyler, giyinme becerisini daha kolay edinirler.


#19

SORU:

Çoklu engelli bireylere giyinme ve kişisel temizlik becerilerinin öğretiminde en sık kullanılan öğretim yöntemleri hangileridir?


CEVAP:
  • Gözleyerek öğrenme ve model olma
  • Pasif model olma
  • Videoyla kendine model olma
  • Eş zamanlı ipucuyla öğretim

#20

SORU:

Çoklu engelli bireylere giyinme becerilerinin öğretiminde etkili bir yöntem olan gözleyerek öğrenme hangi durumda kullanılmaz?


CEVAP:

Çoklu engelli bireyler arasında, engel durumlarından herhangi birisinin görme engeli olmadığı durumlarda sıklıkla kullanılan etkili yöntemlerden
biri gözlem yoluyla öğrenmedir. Bu yönteme “gözleyerek öğrenme” de denilmektedir.