Bir yazarın gündelik yaşam, insan, sanat ve edebiyatla ilgili bir konu hakkındaki düşüncelerini, karşısında okuyucu varmış gibi onlarla sohbet ediyormuşçasına sıcak ve içten bir anlatımla dile getirdiği, makale planında yazdığı düşünce yazısına sohbet denir.

Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük’te sohbet kavramının üç başlık altında açıklandığı görülmektedir.

1. Arkadaşça, dostça karşılıklı konuşma, hasbıhâl, sohbet
2. Uluslararası iletişim ağ ortamlarını kullanarak çeşitli yazılımlar aracılığıyla kişilerle karşılıklı olarak yazılı, sesli veya görüntülü görüşme
3. Bir bilim veya sanat konusunu, konuşmayı andıran biçimde inceleyerek anlatan edebiyat türü

Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi sohbeti iki temel başlık altında açıklar;

1. Bir kurala, belli bir konuya bağlı olmayan karşılıklı konuşma, sohbet; hasbıhâl
2. Bir kimseyle belli bir konuda ve samimi bir havada yapılan konuşma, sohbet” şeklinde tanımlamaktadır.

Sohbet sözcüğü, dilimize Arapçadan geçmiştir.

Sohbet türünde kaleme alınan yazılar bir anda okuru etkisi altına alır. Yazar bir anısını, bir yazarı, şairi, onun eserleri hakkındaki değerlendirmelerini, okuduğu bir dergi ve kitap hakkındaki düşüncelerini, izlediği bir sinema veya tiyatro hakkındaki yorumlarını, gündelik yaşamda gözüne takılan şeyleri okuyucularıyla paylaşır, okurla konuşmaya, bazen ona sorular sormaya başlar. Zaman zaman okuyucunun ağzından sorular sorar, okuyuculardan onay bekler, soruları yine kendi cevaplar.

Sohbet yazarları kültür, sanat, edebiyat, felsefe gibi çeşitli alanlarda birikimleri olan kişilerdir.

Sohbet türündeki yazıların deneme, makale, fıkra gibi diğer türlerden ayrılan yönü konunun işlenişinde ve anlatımındadır.

Genellikle üç beş sayfalık kısa yazılardan oluşan bu türün örnekleri gazete ve dergilerde yayımlanır. Bu yazılar daha sonra kitaplarda toplanır.

Eleştiri ile deneme arasında kalan sohbet türünde yazar genellikle güncel ya da bu niteliğini yitirmeyen konulara odaklanır. Başkalarının düşüncelerini irdelemesi bakımından eleştiriyi andırır. Yazarın kendi görüşlerini kesin yargılara varmadan açıklaması açısından da denemeye benzer.

Sohbet, makaleden üslup açısından ayrılır. Makaledeki ağırbaşlı ve ciddi hava sohbet türünde yerini tatlı bir samimiyete bırakır. Sohbet yazıları okuyucuda yazarla sohbet ediyormuş hissini uyandıran yazılardır. Sohbet yazarı, bilimsel makale yazan bilim insanı gibi konuda derinlik yaratmaz, yazarın fikirlerini kanıtlamak gibi bir zorunluluğu yoktur. Çözümlemeler yapılır, örnekler verilir, yazarın görüşü okuyucuya sezdirilir ve sonuç bölümünde yazar ulaştığı kararı bildirir.

Fıkralarda olduğu gibi sohbet yazılarında da yazarın herhangi bir konu hakkında görüş ve düşünceleri ortaya konulur. Fıkralarda olduğu gibi kişisel görüşler dile getirilir. Dil açık, sade ve durudur. Bu nedenle her yaştan ve her eğitim düzeyinden insanların bu türdeki yazıları okuyup anlama olasılıkları yüksektir.

Aralarında belirgin farklar olmasına rağmen sohbet ve röportajın karıştırıldığı görülür. Sohbette tek kişinin varlığı söz konusuyken röportajda bir uzman bir de röportajı yapanın varlığı söz konusudur.

1. Sohbet türünün başlıca özellikleri şu şekilde ifade edilebilir:
2. Yazar, okuyucu ile bir sohbet havası içinde senli benli konuşur.
3. Yazar, düşüncelerinin doğruluğunu kabul ettirme konusunda ısrarcı değildir.
4. Genellikle yazarın kişisel düşüncelerine yoğunlaşılır.
5. Yazar samimi, içten bir anlatım tarzı kullanır
6. Çeşitli güncel olayları kullanarak duygu ve düşünceler desteklenir
7. Gazete ve dergi yazılarıdır
8. Günlük konuşma dili kullanılır. Kurallı, sıralı, devrik cümleler gerekli zamanlarda, birbiriyle uyum içinde yer alır.
9. Uzun cümlelerden kaçınılır.
10. Dil açık, sade ve durudur. Bu nedenle her yaştan ve her eğitim düzeyinden insanın okuyup anlayabileceği bir yapıdadır.
11. Yazar, sorulu cevaplı cümlelerle konuşuyormuş hissi uyandırır.

Türk edebiyatında Ahmet Rasim (Ramazan Sohbetleri), Yahya Kemal Beyatlı (Tarih Musahabeleri), Suut Kemal Yetkin (Edebiyat Söyleşileri), Şevket Rado (Eşref Saati), Melih Cevdet Anday (Dilimiz Üzerine Söyleşiler), Nurullah Ataç (Karalama Defteri), Cenap Şehabettin, Refik Halit Karay, Hasan Ali Yücel, Attila İlhan, Falih Rıfkı Atay, Ercüment Ekrem Talu gibi yazarlar sohbet türünde eser vermiş isimlerdir.

Ahmet Rasim’in sohbet türündeki eserinin ismi Ramazan Sohbetleri’dir.

Yahya Kemal Beyatlı’nın sohbet türündeki eserinin adı Tarih Musahabeleri’dir.

Suut Kemal Yetkin’in sohbet türündeki eserinin adı Edebiyat Söyleşileri’dir.

Şevket Rado’nun sohbet türündeki eserinin adı Eşref Saati’dir.

Melih Cevdet Anday’ın sohbet türündeki eserinin adı Dilimiz Üzerine Söyleşiler’dir.

Nurullah Ataç’ın sohbet türündeki eserinin adı Karalama Defteri’dir.