CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ Dersi TOPLUMSAL ATMOSFERİN ŞİİRE HAKİM OLMASI: 1960' LARDAN 1970' LERE TÜRK ŞİİRİ soru cevapları:

Ülkemizde 1950’lerin ikinci yarısından itibaren DP (Demokrat Parti) iktidarında ortam gerginleşmiştir.

27 Mayıs 1960’ta Silahlı Kuvvetler bir darbe ile yönetimi ele geçirmiştir.

1960 kuşağı şairleri arasında dikkat çeken isimler :Turgay Gönenç (1939), Afşar Timuçin (1939), Erdem Bayazıt (1939), Hüsrev Hatemi (1939), Cahit Zarifoğlu (1940), Egemen Berköz (1941), Ataol Behramoğlu (1942), Süreyya Berfe (1943), Refik Durbaş(1944), İsmet Özel (1944), Güven Turan (1944).

Bu isimler Cahit Zarifoğlu ve İsmet Özel'dir.

İsmet Özel 1944 yılında Kayseri'de doğmuştur.

İsmet Özel "Yorgun" adlı ilk şiirini Yelken dergisinde yayımlamıştır(1963).

İsmet Özel, Ataol Behramoğlu ile birlikte 1979-72 yılları arasında "Halkın Dostları" dergisini çıkarmıştır.

İsmet Özel şiirlerini Geceleyin Bir Koşu (1967), Evet İsyan (1969), Cinayetler Kitabı (1975), Şiirler 1962-74 (1980), Celladıma Gülümserken Çektirdiğim Son Resmin Arkasındaki Satırlar (1984), Erbain/Kırk Yılın Şiirleri (1987), Bir Yusuf Masalı (2000), Of Not Being A Jew (2005) adlı kitaplarında yayımlamıştır.

İsmet Özel, ilk şiirlerinde imajı önemli bir araç olarak kullanan İkinci Yeni şiirinin oluşturduğu anlayış içerisinde görünür. Yeni dize biçimleri, söz diziminde sözcüklerin gerilimini yansıtacak düzenlemeler yapması ile dikkati çeker. Özellikle ikinci kitabı Evet İsyan’daki şiirlerinde dönemin toplumcu-siyasal eğilimlerinin şiirleştirilmesi ilgi gördü ve toplumcu-gerçekçi akım içerisinde farklı bir yer edindi.

Ataol Behramoğlu 1942 yılında Çatalca'da doğmuştur.

Ataol Behramoğlu 1983’de sıkıyönetim mahkemesince Barış Derneği davasından 8 yıl hapse mahkûm edilince gizlice Fransa’ya kaçtmıştır.

Ataol Behramoğlu şiirlerini Bir Ermeni General (1965), Bir Gün Mutlaka (1970), Yolculuk, Özlem, Cesaret ve Kavga Şiirleri (1974), Ne Yağmur.. Ne Şiirler (1976), Kuşatmada (1978), Mustafa Suphi Destanı (1979), Dörtlükler (1980), İyi Bir Yurttaş Aranıyor (1983), Bebeklerin Ulusu Yok (1988), Aşk İki Kişiliktir (1999) adlı kitaplarında yayımlamıştır.

Ataol Behramoğlu’nun İsmet Özel ile karşılaştırıldığında daha sınırlı bir hayal gücü, teknik ustalıktan çok duygusallığa dayanan bir bir söyleyiş özelliği vardır.

Refik Durbaş 1944 yılında Erzurum'da doğmuştur.

Refik Durbaş 1970’ten sonra simgesel bir dil kullanarak toplumcu temaları işledi. şiirlerinde halktan kişileri, şehrin çeşitli görünümlerini yansıttı. Divan ve halk şiiri geleneğinden de yararlanmaktan geri durmadı. Durbaş'ın yer yer konuşma dilinin arasına yedirilmiş eski sözcüklerle arkaik bir hava oluşturmaya çalıştığı da görülür.

Cahit Zarifoğlu'nun edebiyata ilgisi Maraş'ta lise yıllarında birlikte okuduğu bir arkadaş grubuyla birlikte oluştu. Bu arkadaşlarıyla birlikte 1976’da Mavera dergisini çıkardı.

Zarifoğlu, ikinci kitabı Yedi Güzel Adam (1973)’daki şiirlerle birlikte destansı söyleyişin modern örneğini vermiş ve bir yandan tasavvufa bir yandan toplumsal olana yönelmiştir.

Cahit Zarifoğlu üçüncü kitabı Menziller (1977) ve son kitabı Korku ve Yakarış (1985)’ta bulunan şiirlerinde dinginliğe yönelen bir ruh durumu ile tasavvufî duyarlılığın belirgin izleri görünür. Buradaki şiirlerinde de metafizik şiir çizgisinin çarpıcı örnekleri, şiirlerinde yakalamış olduğu özgün yapı özellikleri terk edilmeden aktarılır.

Arkadaşları ile birlikte Mavera dergisi ve Akabe Yayınlarının kurulmasını sağlayan Bayazıt, şiirlerini Yeni İstiklal, Büyük Doğu, Edebiyat, Mavera, Yediiklim, Hece dergilerinde yayımlamıştır.

Erdem Bayazıt’ın şiirinde ses ögesinin bir vurucu güç olarak öne çıkması, ses maddesinin yapının aslî unsuru olmasından dolayı genellikle kaçınılmaz bir durumdur. Ses, anlamın sadece mahfazası değil, aynı zamanda yönlendiricisi olarak görüldüğü için bu ögenin etkili kullanımı özel bir önem taşıyor. Hatta şiir dilinde anlamın sık sık sesin arkasında, sesten beslenen, kendisini sesin gücüne teslim eden bir yapı içerisinde varlık bulması da görülmektedir. Bununla birlikte ses, şiirin öteki ögelerinin taşıması gereken estetik gerilimi tek başına üstlenebilecek bir güce sahip olduğu için dışa dönük, topluma dönük şairlerde okuru daha çabuk etkilemenin bir yolu olarak da kullanılmıştır.