2004 yılından 2007 yılına kadar sürekli % 4,5’in üzerinde büyüyen dünya ekonomisi (bkz. IMF Outlook), 2007 yılında ilk işaretlerini veren küresel finansal kriz nedeniyle bu eğilimini sürdürememiş ve 2008 yılında ancak % 2,8 oranında bir büyüme kaydedebilmiştir.

Gelişmiş ülkelerde 2009 yılında yüksek seviyelere ulaşan işsizlik oranları 2010 yılında daha da yükselmiştir. Gelişmiş ülkelerin tamamında işsizlikteki artış, talebin canlanmasını ve büyüme hızını yavaşlatmaktadır. Bunun yanında işsizliğin gelmiş olduğu yüksek seviye, ekonomideki gelir kaybına uyumun gecikmeli etkisinin talebe yansımasına, talepte bir düşüşe ve büyümenin durmasına neden olmaktadır.

Gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH), bir ülkede yerleşiklerin (ülke vatandaşı ve yabancılar) sahip oldukları üretim faktörleri ile belli bir yılda ürettikleri tamamlanmış mal ve hizmetlerin piyasa değerini ifade eder.

GSYİH sayesinde söz konusu ülkede bir yıl içinde gerçekleşen toplam üretim, toplam gelir veya toplam harcamalar düzeyi hakkında kabaca bir fikir sahibi olunur.

Ülkelerin ekonomik performanslarının karşılaştırılmasında kullanılan bir kriterde Büyüme Hızı’dır. Büyüme hızı, Bir ekonomide GSYİH’nın bir yıldan diğerine artış hızını göstermektedir.

Dünya ekonomisi, 2007 yılında ilk işaretlerini veren küresel finans kriz nedeniyle 2004-2007 yılları arasında ortalama %4,5 olan büyüme hızını sürdürememiş ve 2008 yılında ancak %2,8 oranında bir büyüme gerçekleştirebilmiştir.

Ancak başta Asya ülkeleri ve Türkiye olmak üzere gelişmekte olan ekonomilerin öncülüğünde dünya ekonomisi 2010 yılında %5,1 oranında büyüyerek beklenenden daha hızlı bir toparlanma sürecine girmiştir. Bu toparlanma sürecinde, ABD ve Euro bölgesinde yaşanan bütçe açığı ve kamu borcu problemleri gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında büyüme oranları bakımından ciddi farklılıklara neden olmuştur.

2010 yılının başlaması ile beraber ABD ekonomisinin büyümesinde yavaşlama gözlenmiş, ilk çeyrek itibariyle büyüme oranı %3,7 olarak ölçülmüş, ikinci çeyrekte %1,7 oranında, üçüncü çeyrekte %2,6 oranında ve son çeyrekte de %3,0 oranında büyüme gerçekleşmiştir.

2011 yılı ortalarında ABD ekonomisinde; yüksek emtia fiyatları, kötü hava koşulları, arz zincirindeki sorunlar nedeniyle yıl sonunda %3,0 olarak tahmin edilen büyüme oranı IMF tarafından %1,5 olarak düzeltilmiştir.

2011 yılı başlarında ekonomik faaliyette Japonya’da hızlanma görülmüştür. Ancak
beklenmedik şekilde ortaya çıkan deprem felaketine bağlı olarak başta otomotiv olmak üzere bir çok sektörde üretim durma noktasına gelmiştir. Japonya’nın 2011 yılında büyüme hızının %-0,5 olacağı tahmin edilmiştir.

Euro Bölgesi, küresel krizin etkilerini bertaraf etmeye çalışmakla birlikte, 2010 yılında yeni bir kriz ile karşı karşıya kalmıştır. AB ve IMF, ülkeler için çeşitli kurtarma paketleri hazırlamış ve öncelikle Yunanistan ardından ise İrlanda, bu paketleri kullanarak ekonomik güçlerini biraz da olsa toparlamaya çalışmıştır. Bölge içerisinde krizden en çok etkilenen ülkelerden biri olan Yunanistan AB ve IMF’den aldığı kredilerin yanı sıra ülke içerisinde de sıkı politikalar uygulamış, harcamalarını kısıp tasarruflarını arttırma yoluna gitmiştir. İrlanda da Yunanistan’a benzer politikalar izlemiş, vergiler arttırmış, ülkenin çeşitli sosyal yardım ve sağlık harcamaları kesintilerinden oluşturulacak mali politikalar içerisinde yer alacağı belirtilmiştir. Ayrıca hükümet tarafından, AB ve IMF’den alınan yardım paketinin ileri planda ülke ekonomisini zor durumda bırakacağı, bu doğrultuda harcamaların dikkatli yapılması gerektiği konusunda halk uyarılmıştır.

Kriz Euro Bölgesi ülkelerinin büyüme hızlarını da olumsuz etkilemiştir. 2010 yılında bu dört ülkeden Yunanistan %4,0 oranında, İrlanda %0,4 oranında, İspanya %0,1 oranında küçülürken, Portekiz %1,0 oranında büyümüştür (tablo 1.3).

Avrupa ve ABD kaynaklı olumsuz gelişmelerden gelişmekte olan ülkeler de etkilenmiştir. 2010 yılında %7,3 olan gelişmekte olan ülkelerin büyüme hızının 2011 yılında % 6,5’e düşeceği tahmin edilmektedir. Gelişmiş ekonomilerde olduğu gibi büyüme oranlarında, Asya ve Latin Amerika ülkelerinin başı çektiği bölgeler arasında ve bölge içerisinde önemli derecede farklılıklar söz konusudur.

2009 yılında Çin ekonomisinde gerçekleştirilen geniş çaplı mali teşvikler, kredilerin
genişlemesi, hanehalkı gelirleri ve tüketimi arttırmak adına alınan bir dizi özel önlemler sayesinde Çin 2010 yılında %10,3 oranında büyüme sağlamıştır.

2010’da Latin Amerika ülkelerinde güçlü bir büyüme gerçekleşmiş, 2010 sonu itibariyle %6,1 olmuştur. Bu orana en büyük katkı %7,5 ile Brezilya’dan gelmiş, bunun yanı sıra Meksika da %5,4 ile katkıda bulunmuştur.

Türkiye ise IMF verilerine göre, 2009 yılında %4,8 oranında küçülen GSYİH’sını 2010 yılında %8,9 oranında artırmıştır.

Satınalma gücü paritesi (SAGP), ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan
kaldırarak, farklı para birimlerinin satın alma gücünü eşitleyen bir değişim oranıdır. SAGP’nin amacı, GSYİH ve bileşenlerinin uluslararası reel karşılaştırmasına yönelik göstergelerin elde edilmesidir.

Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin etkili bir şekilde devamlı yükselmesi nedeniyle paranın sürekli olarak değer kaybetmesi, bunun sonucu olarak da tüketicilerin satın alma gücünü yitirmesidir.

Enflasyonun; gelir dağılımı, tasarruflar, dış ticaret, kaynakların dağılımı üzerinde etkileri
olabilmektedir.

Enflasyon sorununun boyutunu görebilmek için enflasyon oranının hesaplanması yani para değerindeki değişmelerin ölçülmesi gerekir. Bu ölçme fiyat endeksleri yoluyla yapılmaktadır. Fiyat endeksleri, fiyatlardaki ortalama değişiklikleri ölçmeye ve böylelikle (fiyatlar yükseldiğinde) paranın satın alma gücündeki düşüşü göstermeye yaramaktadır.

Tüketici fiyatları endeksi (TÜFE): Bireylerin ortalama tüketim kalıplarını yansıtan bir mal ve hizmet sepetinin aylık dönemler itibariyle fiyat değişimini ölçen endekstir. Endeks sepetinde yer alan mal ve hizmetlerin miktar ve kalite değişmeleri gözönüne alınarak endeksin sadece fiyat hareketlerini yansıtması sağlanmaktadır. Perakende fiyat değişimleri ve bu fiyat değişimlerinden bireylerin nasıl etkilendikleri ile ilgili enflasyon oranı, TÜFE değişim oranıdır.

Üretici fiyatları endeksi (ÜFE): Yurtiçi üretimden satışa konu olan seçilmiş ürünlerin üretici fiyatlarındaki değişimin göstergesidir. Üretici fiyatları, üretimde kullanılan her türlü maddenin ve işgücünün maliyetinden etkilenmektedir. Bu maliyetlerdeki değişimin, üretici fiyatlarının değişimine ve dolayısıyla belirli bir süre sonra tüketici fiyatlarına da yansıması nedeniyle kabul gören genel bir anlayışla enflasyon oranı olarak ÜFE değişim oranı kullanılmaktadır

Milli gelir deflatörü: Milli gelir içine giren malların fiyatlarının milli gelirdeki paylarıyla
ağırlıklandırılmış ortalamasındaki değişimdir.