Söz konusu üç bakanlık da bugünkü isim ve yapısına 2011 yılında 640 ve 637 sayılı kanun hükmünde kararnamelerle kavuşmuştur.

Türkiye’de gümrük işleri geçmişte sırasıyla Gümrük ve Tekel Bakanlığı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı, ilgili Devlet Bakanlığı bünyesinde yürütülmüştür.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın teşkilat yapısı; merkez teşkilatı, taşra teşkilatı ve yurt dışı teşkilatı olarak 3 başlık altında toplanır.

Merkez teşkilatını oluşturan birimlerden gümrük işleri ile doğrudan ilgili olanlar; gümrükler genel müdürlüğü, risk yönetimi ve kontrol genel müdürlüğü, tasfiye hizmetleri genel müdürlüğü ve AB ve dış ilişkiler genel müdürlüğüdür.

Taşra teşkilatını oluşturan gümrük ve ticaret bölge müdürlüklerinin sayısı 16’dır. Ayrıca bunlara bağlı 147 adet gümrük müdürlüğü ülkenin dört bir yanında hizmet vermektedir.

Yurt dışı teşkilatı ABD, Almanya, Azerbaycan, Belçika, Mısır ve Rusya’da Türk büyükelçiliklerinde görev yapan gümrük müdürlüklerinden oluşmaktadır.

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 640 sayılı kanun hükmünde kararnameye göre görevleri şunlardır:

• Türk gümrük tarife cetvelini, eşyanın menşeini, gümrük kıymetini, gümrük rejim ve formalitelerini, taraf olunan anlaşmalara ve uluslararası uygulamalara uygun olarak düzenlemek ve uygulamasını sağlamak,
• Gümrük vergileri ile gümrüklerde alınan diğer vergi, fon ve mali yükleri tahakkuk ettirmek ve tahsil etmek,
• Dâhilde işleme, hariçte işleme, gümrük kontrolü altında işleme, geçici ithalat ve antrepo gümrük rejimleriyle ilgili Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası  anlaşmalar   ve   gümrük   mevzuatı çerçevesinde düzenleme yapmak, izin vermek ve uygulamanın yürütülmesini sağlamak,
• Serbest dolaşıma giriş, ihracat, yeniden ihracat, imha, gümrüğe terk işlemlerinin uygulanmasını sağlamak, serbest bölgeler, lojistik dış ticaret bölgeleri, dış ticaret merkezlerindeki gümrük işlemlerini yürütmek,
• Gümrüksüz satış mağazaları ile ilgili işlemleri yürütmek,
• Sınır ve kıyı ticaret ve münasebetleri ile sınır ticaret merkezlerinden gerçekleştirilecek ticarete ilişkin gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlamak,
• Yolcu beraberi, posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen ve giden eşya ile bunlarla ilgili elektronik ticarete konu eşyanın gümrük işlemlerinin yürütülmesini sağlamak,

Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü’nün 640 sayılı kanun hükmünde kararnameye göre görevleri şunlardır:

• Gümrüklü yer ve sahalarda kamu düzeninin bozulmasını önleyecek tedbirler almak, buralardaki malların takip ve muhafazasını sağlamak, gerektiğinde müdahalede bulunarak durumu adli mercilere intikal ettirmek,
• Deniz ve hava limanlarıyla kara sınırlarındaki gümrük kapılarında ve diğer gümrüklü yer ve sahalarda giriş ve çıkış yapan kişi, eşya ve taşıtların muhafazası ile gümrüğe sevk edilmesini sağlamak ve gümrük işlemleri bitmeden buralardan çıkmalarını önlemek,
• Gümrüklü yer ve sahalarda münhasıran, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinde gerektiğinde ilgili kurumlarla işbirliği yapmak suretiyle kaçakçılığı önlemek, izlemek ve soruşturmak.

Risk Yönetimi ve Kontrol Müdürlüğü’nün 640 sayılı kanun hükmünde kararnameye göre görevleri şunlardır:

• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın faaliyet alanına giren konularda veri toplamak, araştırmalar yapmak, istatistiki bilgiler üretmek, değerlendirmek ve gümrük işlemlerine ilişkin istatistikleri açıklamak, bu konularda gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
• Gümrük işlemleriyle ilgili verileri risk analizine tabi tutmak, analiz sonuçlarını değerlendirmek ve bunları ilgili birimlere aktarmak,
• Risk analizi ölçütlerini belirlemek, risk yönetimi ile ilgili koordinasyonu sağlamak, risk analizi konusunda ulusal  ve  uluslararası  kurumlarla ve kuruluşlarla gerekli bilgi değişimi ve işbirliğini sağlamak,
• Gümrüklerce tahsil edilen vergi, fon ve mali yükler yönünden gerçek ve tüzel kişilere ilişkin her türlü bilgi ve belgenin kontrol ve denetimini yapmak.

Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü’nün 640 sayılı kanun hükmünde kararnameye göre görevleri şunlardır:

• Gümrük kanununa göre tasfiye edilecek hale gelen eşyanın tasfiyesini yapmak,
• Tasfiyelik eşyanın satışa sunulmasından önce özelliklerine göre bakımı, tamiri ve ambalajlamasını yapmak veya yaptırmak,
• Gümrük denetimine tabi her türlü eşya ile kaçak veya kaçak zannı ile yakalanan eşya ve araç için gümrüklü yer ve sahalarda veya diğer yerlerde geçici depolama yerleri, antrepolar açmak, işletmek veya işlettirmek,
• Tasfiyelik eşya için depolar, mağazalar ve satış reyonları açılmasına, işletilmesine ilişkin standartları belirlemek, bu yerleri açmak, işletmek, işlettirmek ve denetlemek,
• Laboratuvarlar kurmak, laboratuvarlarda yapılan tahlil ücretlerini tahsil etmek ve bu laboratuvarların faaliyetleri için ihtiyaç duyulan yazılım, donanım, bakım, onarım, eğitim ve sarf malzemesi giderlerini karşılamak.

AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün görevleri şunlardır:

• Gümrük ve ticaret bakanlığının yurt dışı ve uluslararası veya ikili münasebetlerini yürütmek,
• Türkiye’nin gümrüklerle ilgili uluslararası anlaşma ve sözleşmelere katılmasına dair gümrük ve ticaret bakanlığının görüşünü hazırlamak,
• Gümrük ve ticaret bakanlığının görev ve faaliyet alanına giren AB ile ilgili hususlarda koordinasyonu sağlamak, AB ile ilgili alanlarda hükümetin genel politikasını uygulamaya yönelik tedbirleri almak, uyum ve uygulama çalışmaları ile ilgili işleri yürütmek,
• Gümrük ve ticaret bakanlığının görev alanına giren konularda ikili ve çok taraflı anlaşma, sözleşme ve protokolleri gerektiğinde ilgili bakanlık ve kuruluşlarla işbirliği halinde hazırlamak, müzakerelerini yürütmek ve ulusal mevzuata aktarılmasını sağlamak,
• Gümrük ve ticaret bakanlığının yurt dışı teşkilatının koordinasyonunu ve etkin işleyişini sağlamak,
• Gümrük ve ticaret bakanlığının dış kaynaklı ve uluslararası nitelikteki program ve projelerini hazırlamak, yürütmek ve gerekli koordinasyonu sağlamak.

Gümrük ve ticaret bölge müdürlüklerine bağlı gümrük müdürlükleri A ve B sınıfı olmak üzere iki grupta toplanır. A sınıfı gümrük müdürlüklerinin her türlü gümrük işlemini yapma yetkileri vardır. B sınıfı gümrük müdürlükleri ise yalnız Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca belirlenen gümrük işlemleri ile yolcu ve yolcu beraberinde gelen eşya ile ilgili gümrük işlemlerini yapmaya yetkilidir.

Türkiye’de Ekonomi Bakanlığı’nın fonksiyonları geçmişte sırasıyla; Dış Ticaret Reisliği (1934), Dış Ticaret Dairesi Reisliği (1939 dan itibaren), Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı (1971), Ticaret Bakanlığına bağlı Dış Ticaret Genel Sekreterliği (1971), Başbakanlığa bağlı Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı (1983), ilgili Devlet Bakanlığı’na bağlı Dış Ticaret Müsteşarlığı (1994) tarafından üstlenilmiş ve 2011 yılında 637 sayılı kanun hükmünde kararname ile Ekonomi Bakanlığı kurulmuştur.

Ekonomi Bakanlığı’nın merkez teşkilatının bir kısmını da oluşturan ana hizmet birimleri şunlardır:

• İhracat Genel Müdürlüğü
• İthalat Genel Müdürlüğü
• Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
• Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü
• Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü
• Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
• Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü

Ekonomi Bakanlığı’nın taşra teşkilatı kapsamında 8 adet bölge müdürlüğü, 5 serbest bölge müdürlüğü ve 5 bölge işletici/kurucu-işletici şirketi yer almaktadır.

Ekonomi Bakanlığı’nın serbest bölge müdürlükleri: Adana-yumurtalık, Antalya, Avrupa (Tekirdağ), Bursa ve Denizli’dir.

Ekonomi Bakanlığı’nın, Tayseb-Adana Yumurtalık, Avrupa, Buseb-Bursa, Denser-Denizli serbest bölgeleri    kurucu-işletici   şirketleri   ile Astaş-Antalya serbest bölge işletici şirketi taşrada faaliyetlerini sürdürmektedir.

Ekonomi Bakanlığı’nın 2012 yılı itibarıyla yurt dışında 132 merkezde ticaret ataşesi, ticaret müşaviri, ticaret müşaviri yardımcısı, ticaret baş müşaviri, Ekonomi Bakanlığı temsilcisi gibi unvanlarla Türk ve yabancı ülke yatırımcılarına ve iş adamlarına hizmet veren Ekonomi Bakanlığı temsilcileri görev yapmaktadır.

Bakanlığın uluslararası kuruluşlarda görev yapan daimi temsilcilikleri; Belçika’nın Brüksel kentinde AB nezdindeki daimi temsilcilik, İsviçre’nin Cenevre kentinde dünya ticaret örgütü daimi temsilciliği ve Fransa’da Paris’te OECD daimi temsilciliğidir.

Ekonomi Bakanlığı’nın tüm birimlerinin görev alanları ile ilgili belli başlı faaliyetleri şunlardır:

• İhracata dönük üretim stratejisi değerlendirme kurulunun 12 sayılı başbakanlık genelgesi ile kurulması,
• Tedarikte güvenlik, maliyette etkinlik, ihracatta rekabet gücü sağlayacak “Girdi Tedarik Stratejisi” çalışmalarının başlatılması,
• Dünya ithalatında öne çıkan pazarların düzenli olarak izlendiği, buralardaki gelişmelerin öngörüler de içerecek biçimde hızlı ve etkin şekilde ihracatçılara duyurulmasını ve ihracatçıların uygun ülke ve ürün gruplarına yönlendirilmesini sağlamak amacı ile “Ülke Masaları” nın oluşturulması,
• Ülke masalarının aksiyon ayağını oluşturmak üzere bu ayağın üst düzey karar alma mercii olarak “Pazar Giriş Komitesi” nin kurulması,
• Her bir ilin üretim ve ihracat potansiyelinin hangi ülkelere yönlendirilmesi gerektiğini belirleyen “İl il Dış Ticaret Potansiyeli” çalışmasının yapılması,
• Ticaret müşavirlerinin sayısının arttırılması,
• “Dış Ticarette Yeni Rotalar” adlı çalışmanın yapılarak Türkiye’nin ülke ve sektör özelinde küresel kriz sonrasında öncelik vermesi gereken ihracat pazarlarının belirlenmesi,
• Dış ticaretin geliştirilmesine yönelik olarak Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği Anlaşması uyarınca sadece Avrupa Birliği’nin serbest ticaret anlaşmaları akdettiği ülkelerle yeni serbest ticaret anlaşmaları yapılması,
• İhracatçılara ve yurt dışında iş yapan müteahhitlere dış talepler ve ihalelerle ilgili etkin ve sürekli bilgi akışı sağlanması,
• Yatırım ortamını iyileştirme koordinasyon kurulu aracılığı ile yatırımcılara yönelik engellerin ortadan kaldırılması çalışmaları yapılması,
• 3 ayda bir dış ticaret beklenti anketleri yaptırılarak dış ticarete yön veren firmaların beklenti ve öngörülerini alıp yol gösterici gösterge niteliğinde indeksler üretilmesi,
• İhracat mevzuatı, ithalat mevzuatı, destek programları mevzuatı, uluslararası doğrudan yatırımlar mevzuatı, yatırım teşvik mevzuatı, serbest bölgeler mevzuatı, ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı, yayın haline dönüştürülerek sektördeki firmaların bilgilendirilmesinin sağlanması,
• “Ticarette Teknik Engeller Türkiye Bildirim Merkezi” kurularak ihracat yapılan ülkenin yarattığı teknik engel niteliğindeki uygulamaların sonucu yaşanan sıkıntıların bildiriminin sağlanması ve böylece konuyu izleyecek ve sorunun çözümüne katkı verebilecek bir resmi muhatabın oluşturulması,
• E-Ticaretin koordinasyonunun sağlanması ve yurt dışına E-Ticaret rehberi oluşturulması.

Kanun hükmündeki kararname 08.06.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bu kararnamede AB Bakanlığı’nın temel görevi, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine hazırlanmasına yönelik yapılacak çalışmaların yönlendirilmesi, izlenmesi ve koordinasyonu ile üyelik sonrası çalışmaların koordinasyonunu yürütmek şeklinde tanımlanmıştır.

Bakanlığın Avrupa Birliğine yönelik hizmet birimleri şunlardır:

• Siyasi İşler Başkanlığı
• Katılım Politikası Başkanlığı
• Sektörel Politikalar Başkanlığı
• Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Başkanlığı
• Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı
• Tek Pazar ve Rekabet Başkanlığı
• Tarım ve Balıkçılık Başkanlığı
• Mali İşbirliği Başkanlığı
• Sivil Toplum, İletişim ve Kültür Başkanlığı
• Proje Uygulama Başkanlığı
• Avrupa Birliği Hukuku Başkanlığı
• Çeviri Eşgüdüm Başkanlığı
• Eğitim ve Kurumsal Yapılanma Başkanlığı
• Araştırma ve Dokümantasyon Başkanlığı

Katılım Politikası Başkanlığı Avrupa Birliğine üyelik müzakere sürecine ilişkin gelişmeleri izleyip koordine etmekle yükümlüdür. Ulusal programın hazırlanıp uygulanması, izlenmesi, ilerleme raporunun hazırlık çalışmalarının koordinasyonu bu birimin görevleri arasındadır.

Sektörel Politikalar Başkanlığı, taşımacılık, çevre enerji trans-Avrupa şebekesi konularında kamu kurum ve kuruluşlarınca AB müktesebatına uyum çalışmalarını koordine etmektedir.

Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi politikalar Başkanlığı işletme, sanayi, bilgi toplumu, medya, bilim, araştırma, eğitim, kültür, sosyal ve bölgesel politikalar ve araçlar konularında AB mevzuatına uyum çalışmalarını koordine etmekte, topluluk program ve ajanlarına katılım veya katılım sonlandırmasına yönelik işleri koordine etmektedir.

Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı, ekonomik kriterler, ekonomik ve parasal birlik, Avrupa Birliği’ne sermayenin serbest dolaşımı, Avrupa Birliği’nde hizmetlerin serbest dolaşımı, mali hizmetler, vergilendirme, mali kontrol, bütçe konularında kamu kurum ve kuruluşlarında yürütülen AB müktesebatına uyum çalışmalarını koordine etmektedir.

Tek Pazar ve Rekabet Başkanlığı, malların, işçilerin Avrupa Birliği’nde serbest dolaşımı, şirketler hukuku, rekabet politikası, tüketici ve sağlığın korunması, kamu alımları, fikri mülkiyet hukuku, gümrük birliği ve dış ilişkiler konularında kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülen AB müktesebatına uyum çalışmalarını koordine etmektedir.

Tarım ve Balıkçılık Başkanlığı, tarım ve kırsal kalkınma gıda güvenliği, hayvan bitki sağlığı politikaları ve balıkçılık konularında kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülen AB müktesebatına uyum çalışmalarını koordine etmektedir.

Mali İşbirliği Başkanlığı, AB ile mali yardım anlaşmalarının hazırlanması ve müzakerelerin yürütülmesi, AB ve üye ülkelerce sağlanan katılım öncesi mali yardımların genel koordinasyonunun yürütülmesi bu yardımların kullanımına yönelik eğitim programları oluşturulup yürütülmesi gibi işleri koordine etmektedir.

Sivil Toplum, İletişim ve Kültür Başkanlığı AB ve katılım süreci hakkında iç ve dış kamuoyuna bilgi sunma, AB iletişim stratejisi hazırlama ve uygulama, bu alandaki mali kaynakları yönetme gibi işleri koordine etmektedir.

Proje Uygulama Başkanlığı, Avrupa Birliği Bakanlığı’nın doğrudan yürüttüğü projelerde ihale, sözleşme yapma ve ödemeler vb. işleri yapmanın yanı sıra valilik, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve kalkınma ajanslarınca geliştirilen projelere teknik destek vermeyi gerçekleştirmektedir.

Avrupa Birliği Hukuku Başkanlığı, Avrupa Birliği hukukuna yapılan düzenlemelerin uygunluğu konusunda görüş bildirmektedir.

Çeviri Eşgüdüm Başkanlığı, AB ve Türk müktesebatının çeviri işlerini yürütmekte, AB terminolojisi veri tabanını oluşturmaktadır.

Eğitim ve Kurumsal Yapılanma Başkanlığı, AB ile ilgili kamu görevlilerinin eğitim ve staj faaliyetlerini koordine etmektedir.

Araştırma ve Dokümantasyon Başkanlığı, AB-Türkiye ilişkileri konusunda kamuoyu araştırmaları yapmakta, yürütülen akademik çalışmaları izlemektedir.

Türkiye’de ihracat, ithalat ve dış ticaret ile ilgili anlaşmaların hazırlanması, müzakere edilmesi ve söz konusu anlaşmaların uygulanması Ticaret Bakanlığı'nın görevleri arasındadır.

Hükümetler bazı tedbirlerle döviz kazandırıcı mal ve hizmet ihracatlarını teşvik etmektedirler. Bu tedbirler ekonomik kalkınmayı sağlamak, yerli üretimi teşvik ve korumak, ithalat ve ihracatı düzenlemek, geliştirmek ve diğer ülkelerle dengeli ticari ilişkiler oluşturmak, toplum ihtiyaçlarını düzenli olarak karşılamak ve piyasada istikrarı sağlamak, dış ticaretin yol açabileceği salgın hastalıkları önlemek veya denetim altına almak, tehlikeli maddeleri denetlemek gibi amaçlarla alınmaktadır.

Dış ticaret kurallarının belirlenmesinde görev alan ulusal kurum ve kuruluşlar; Ticaret Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Türk Standartları Enstitüsü (TSE), Türk Patent ve Marka Kurumu (TPMK) ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) gibi bakanlık ve kurumlardır.

İhracatı Yasak Mallar Listesi 11 maddeden oluşur. Kültür ve tabiat varlıkları, Hint keneviri, tütün tohumu ve fidesi, doğadan toplanan doğal çiçek soğanları ve zeytin (tescili yapılmış ve Millî Çeşit Listesi’nde yayımlanmış olan çeşitlerinin yurt içinde sertifikalandırılmış olanları hariç), incir, fındık, Antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları yasak ürünler arasındadır.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tekstil ürünlerinin insan ve çevre sağlığına zararlı kimyasallar (azor boya) içerip içermediğine dair incelemeler ve piyasa denetim gözetim soruşturmaları yapar.

İthalat işlemlerinde uyulması gereken kurallar ithalat rejim kararı ve buna ilişkin tebliğler Türkiye’nin Ticari Haklarının Korunması, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğler, Korunma Önlemleri, Gözetim Uygulamaları, Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresi, Tekstil ve Konfeksiyon Ürünlerine İlişkin Uygulamalar ve İthal Şehadetnamesi Formu’ndan oluşur.

Tarım ürünlerinin dış ticareti söz konusu ise Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ve sektör temsilcilerinin görüşlerini alarak tarım ürünlerinin ithalatına ilişkin mevzuatı hazırlar.

Tütün, Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin İthalat Denetimi Tebliği’nde yer alan hususlarda uygulamaya yönelik önlem almaya ve düzenleme yapmaya Ticaret Bakanlığı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü yetkilidir.

Fiili denetime yönlendirilen riskli ürünlerin ithalat denetimleri ilgili yönetmelik veya yönetmeliklere uygun olarak Türk Standartları Enstitüsü tarafından yapılır.

Risk analizlerinde kullanılacak kriterler, gerektiğinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TSE ve ilgili diğer tarafların da görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca belirlenir.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) uluslararası taşımacılıkla ilgili TIR Karnesi İşlemleri ve geçici ithalat ve ihracatı kolaylaştıran ATA Karnesi İşlemleri ile uluslararası lojistik ve dış ticarete katkı sağlamaktadır.

Dış ticaret kurallarının belirlenmesinde görev alan uluslararası kuruluşlar;

• Dünya Ticaret Örgütü (WTO)
• Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)
• Uluslararası Ticaret Odası (INCOTERMS)'dir.

En az gelişmiş ülkeler ile çoğu gelişmekte olan ülkede dış ticaretin finansmanı önemli bir sorundur. İthalat için gerekli dövizin yurt içinde tedariki konusunda yaşanan sıkıntılar (döviz darboğazları), üretimi ve ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemektedir. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kalkınabilmesi için gerekli altyapı, enerji, fabrika, liman, baraj, yol gibi yatırımlarda kullanılan ara ve yatırım mallarının ithali için uluslararası kuruluşlardan finansman desteği alınır.

Birleşmiş Milletler (BM) sistemi içinde yer alan Ekonomik ve Sosyal Konsey (Economic and Social Council), BM Kalkınma Programı (United Nations Development Programme: UNDP), Dünya Gıda Programı (World Food Programme: WFP), Uluslararası Ticaret Merkezi (International Trade Centre: ITC), BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (United Nations Conference on Trade and Development: UNCTAD), BM Sınai Kalkınma Örgütü (United Nations Industrial Development Organization: UNIDO), Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agricultural Organizaton: FAO) gibi kuruluşlar dolaylı olarak dış ticarete katkı sağlamaktadır.

Tercihli Ticaret Anlaşması (Prefential Trade Agreement: PTA) ile iki veya daha fazla ülke arasında seçilmiş ürünlerin (malların ve/veya hizmetlerin) dış ticaretinde tarife ve tarife dışı engellerin azaltılarak taraflar arasında ticaretin nispeten serbestleştirilmesini amaçlayan anlaşmadır.

Ekonomik bütünleşme en zayıftan en derine doğru; serbest ticaret bölgesi, gümrük birliği, ortak pazar, ekonomik birlik ve tam ekonomik bütünleşme olmak üzere beş aşamadan oluşur.

Serbest Ticaret Bölgesi (Free Trade Area: FTA) oluşturmaya yönelik anlaşma hükümleri gereği, üye ülkeler kendi aralarındaki dış ticareti kısıtlayan tarife ve kota gibi sınırlamaları (engelleri) ortadan kaldırmakta, böylece dış ticareti serbestleştirmektedirler.

Tarihteki ilk gümrük birliği 19. yüzyılda kurulan Alman Gümrük Birliği'dir.

Ortak Pazar (Common Market), gümrük birliğine göre ekonomik bütünleşmenin (birleşmenin) daha derinleştiği bir aşamadır. Ortak pazarda amaç, üye ülkeler arasında malların, sermayenin, hizmetlerin ve kişilerin (iş gücü ve girişimci) serbest dolaşımını sağlamaktır.

Dünyada ülkelerin dış ticaretlerini kolaylaştırmaya yönelik yöntemler;

• Daimi Koordinasyon Komiteleri
• Geçici Komiteler
• Toplantılar
• Yazışmalar şeklinde sınıflandırılmaktadır.