Günlük konuşmada kişilik genellikle kişinin çevredeki imajını ifade etmek için kullanılır. Oysa ki kişilik, kişinin çevresine olan eşsiz uyumunu ve bireyin davranış eğilimlerini içeren oldukça geniş ve kapsamlı bir kavramdır. Karakter, duygular, güdüler, değerler,
amaçlar ve algılama şeklinin tamamı bireylerin kişilik yapısını oluşturmaktadır.

Kişilik, bireyin iç ve dış çevresiyle kurduğu, diğer bireylerden ayırt edici, tutarlı ve yapılaşmış bir ilişki biçimidir.

Kişilik, bireyin içsel yapısında yer alan, bireyin duygu ve düşüncelerini yönlendiren bir gerçektir.

Bireyin deneyimleri ile şekillenen örgütlenmiş kendilik algısıdır.

Bir kişinin fiziksel ve sosyal ortamıyla etkileşme tarzını tanımlayan, duygu, düşünce ve davranışın ayırt edici ve karakteristik örüntüleridir (Atkinson, 2010, s.433).

Karakter, ilk yaşlardan itibaren sosyal yaşantılar yoluyla birtakım değer yargılarının benimsenmesi ile gelişir. Dolayısıyla karakter, kalıtımdan çok sosyal çevrenin etkisi ile oluşur.

Mizaç (huy), bir insanın duygusal ve devinimsel hayatının özelliklerinin tümü olarak kabul edilmektedir.

• Kişilik, doğuştan getirilen ve sonradan kazanılan özelliklerden oluşur.
• Kişilik, sosyal ortam içinde sergilenen davranışların toplamıdır.
• Kişilik, planlı bir biçimde oluşturulan bir çevrenin ortaya çıkardığı bir olgudur.
• Kişilik, bedensel ve zihinsel özelliklerin toplamından oluşur.
• Davranışların toplamından oluşan kişilik, aynı zamanda davranışlara da yön verir
ve idare eder.
• Her kişilikte doğuştan getirilen bir mizaç vardır ve bu mizaç kişiliğin vazgeçilmez
bir özelliğini oluşturur.
• Kişilik, bireysel dengenin oluşturduğu bir bütündür.

Kişilik sözcüğünün kökeni, Latince bir tiyatro oyununda aktörler tarafından kullanılan maskeleri ifade eden, persona sözcüğüne dayanmaktadır.

Kişilik kuramları, insanları, benzerlik ve farklılıklarına, birbirleri ile tutarlı olan veya bireyin kendine özgü yönlerine göre sınıflandırmaya ve insan davranışının altında yatan nedenleri açıklamaya çalışmaktadır.

Kişilik kuramcılarının kişiliğe yönelik bakış açılarını şekillendiren birbirine karşıt görüşler içeren temel felsefi varsayımlar bulunmaktadır. Bu karşıt varsayımlar:
• Özgürlüğekarşıbelirlenimcilik
• Kalıtımakarşı çevre
• Tekilliğekarşı tümellik
• Proaktifliğekarşı tepkisellik
• İyimserliğekarşıkötümserliktir.

Bazı kuramcılar bireylerin kendi davranışları üzerinde kontrol sahibi olduklarını ve davranışların altında yatan nedenleri anlayabileceklerini ileri sürmektedir. Diğerleri ise insan davranışlarının bir takım içsel ve dışsal güçler tarafından belirlendiğini ve bireylerin, davranışları üzerindeki kontrolünün sınırlı olduğunu düşünmektedir.

İnsan davranışları üzerinde doğuştan getirilen özelliklerin mi yoksa çevresel etmenlerin mi daha belirleyici olduğu konusunda kuramcılar arasında görüş farklılıkları bulunmaktadır.

Bazı kuramcılar, her bireyin kendine özgü ve benzersiz olduğunu düşünürken diğerleri insanların temelde oldukça benzer özelliklere sahip olduklarına inanmaktadır.

Bazı kuramcılar, insan davranışlarının basit bir şekilde dışarıdan gelen uyarıcılara verilen tepkilerden ibaret olduğunu düşünürken diğerleri ise davranışın, bireylerin içsel yapısından kaynaklandığını düşünmektedir.

Bazı kuramcılar, çevresel etmenlerin yeniden yapılandırılması sonucu kişilik ve davranışın değiştirilebileceği ve yeniden yapılandırılabileceği konusunda iyimser görüşlere sahipken, diğerleri bu konulara umutsuz bakmaktadır.

Psikanalitik kurama göre kişiliğin oluşmasında en önemli etmen bilinçdışı güçler ve dürtülerdir.

Davranışçı yaklaşım, psikanalitik yaklaşımdan farklı olarak kişiliğe etki eden çevresel ya da durumsal belirleyicilerin üzerinde durmuştur.

Freud’un kişilik gelişimi kuramını cinsel öğelerin baskısından kurtarmış ve toplumsal gelişimin ön plana çıktığı psikosoyal gelişim kuramını oluşturmuştur.

Hümanist kuramlar, insanın öznel deneyimlerine değer vermekte ve insanın kendini geliştirme ve gerçekleştirme potansiyeline sahip olduğunu kabul etmektedir. Daha önceki kişilik kuramları, insan davranışları ve kişiliğin ne derecede önceki deneyimler, çevresel öğeler veya bilinçdışı güçler tarafından kontrol edildiğini açıklamaya çalışırken, hümanist kişilik kuramları bireyin kendi davranışları ve kişiliği üzerinde kontrolü olduğu anlayışını merkeze almışlardır.