ELEŞTİRİ TARİHİ Dersi TANZİMAT DÖNEMİNDE ELEŞTİRİ-I (I. NESİL) soru cevapları:
Toplam 52 Soru & Cevap#1
SORU: Ziya Paşa, Halk Edebiyatını Reddedip Divan şiirini yücelttiği Harabât Mukaddimesinde hangi şairleri ön plana çıkarmıştır?
CEVAP: Vehbi ve Vasıf
#2
SORU: Namık Kemal, İrfan Paşa Mektubu adlı yazısının hangi yılda yayınlamıştır?
CEVAP: 1874
#3
SORU: Namık Kemal’in divan edebiyatı için görüşü nedir?
CEVAP: Namık Kemal, Divan edebiyatını doğallığa ters olarak olarak nitelendirmiştir.
#5
SORU: Şinasi hangi eleştirel bakış açılarına taraftar olmuştur?
CEVAP: Filolojik eleştiri ve nesnel eleştiri bakış açılarına taraftar olmuştur
#6
SORU: Namik Kemal’i Türk edebiyatının ilk eleştirmeni olarak Kabul eden yazar kimdir?
CEVAP: Mehmet Akif Ersoy
#7
SORU: Bu tartışmalarda Şinasi’nin savunduğu düşünce nedir?
CEVAP: Şinasi’ye göre Türkçe bağımsız bir dildir ve kenine özgü kuralları olan bir dildir. Yabancı dilden gelen ögelerin Türkçe kullanımına uyması gerektiğini savunmaktaydı.
#8
SORU: Namık Kemal’in Gazete ve gazeticilik faaliyetlerine yönelik değerlendirmeler yaptığı gazetelerin isimleri nelerdir?
CEVAP: Tercüman-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr gazeteleri için değerlendirmeler yapmıştır.
#9
SORU: Ziya Paşa’nın görüşleri nasıl gruplandırılır?
CEVAP: a) Türk Halk şiirini yüceltip Divan şiiirini yermesi: Şiir ve İnşa b) Halk Edebiyatını Reddedip Divan şiirini Yüceltmesi: Harabat Mukaddimesi. c) Batı Dilleri ve Edebiyatları Karşısındaki Tutumu: Harabat Mukaddimesi.
#10
SORU: Modern anlamda ilk Türk edebiyat tarihi olarak Babul edilen önsözün adı nedir?
CEVAP: Harabât Mukaddimesi
#11
SORU: Şiir ve İnşa adlı eseri hangi tarihte yayınlanmıştır?
CEVAP: Şiir ve İnşa adlı eseri 1868 yılında yayınlanmıştır.
#12
SORU: Şinasi; Fatih Tezkirenin yeniden yayınlanma sürecinde kitabın yazarına hangi konular ile ilgili görüşlerini bildirmiştir?
CEVAP: • Tezkireye çeşitli edebî konularla ilgili bazı açıklamalar konulmalı, • Yüksek rütbeli şahısların biyografilerine yer verilirken abartılı hüküm ve ifadelerden kaçınılmalı, • Her şairin ün kazandığı alandaki nitelikleri ile topluma yapmış olduğu hizmetlere de yer verilmeli, • Eğer intihal olduğu belirlenmiş ise hangi şair olursa olsun bu durum açıklanmalı, • Tezkire ifade ve anlam yanlışlıkları yönünden de düzeltilmeli.
#13
SORU: Namık Kemal’in Doğu edebiyatında değerlemeler yaptığı yazısının adı nedir?
CEVAP: Doğu edebiyatında değerlemeler yaptığı yazısının adı Bahâr-ı Dânış Mukaddimesi’dir.
#14
SORU: Şiir ve İnşa adlı eseri nasıl özetlenebilir?
CEVAP: a) Gerçek/asıl Türk şiiri divan şiiri değil, Halk şiirimizdir. b) Necati ve Bâkî’nin gazelleri, Nedim ve Vâsıf’ın şarkıları İran şiirini taklit ederek yazıldığı için Osmanlı şiirine dahil olmaz , “melez şiir” kategorisine girer c) Gerçek/asıl şiirimiz taşra halkı ile İstanbul ahalisi arasInda bulunan Şairlerin “nâ-mevzûn” diye beğenmedikleri “avâm” şarkları, yine taşralarda ve çöğür şairleri arasında deyiş, üçleme ve kayabaş denilen nazımlardır. Gerçek inşâmız ise Kamus mütercimi ve Muhbir Gazetesi tarafından kullanılan “şive-i kitabet”tir.
#15
SORU: Ziya Paşa’nın divan edebiyatı ile ilgili görüşleri hangi dönemden sonra değişir?
CEVAP: Ziya Paşa Avrupa’da yaşarken Halk şiiri lehine çalışmalar yapmış olup Avrupa’dan döndükten sonar fikirleri tamamen değişmiş ve Divan edebiyatı lehine savunduğu eleştirler yazmaya başlamıştır.
#16
SORU: Şinasi’nin Türk edebiyatına getirdiği en büyük değişiklik nedir?
CEVAP: Şinasi’nin Türk edebiyatına getirdiği en büyük değişiklik dil anlayışıdır.
#17
SORU: Şinasi’nin çıkardığı gazetelerin isimleri nelerdir?
CEVAP: Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr
#18
SORU: Namık Kemal’in Ziya Paşa’ya ait Harâbât adıyla yayınladığı üç ciltlik antolojisinin birinci cildini eleştirmek için yayınladığı eleştiri yazısının adı nedir?
CEVAP: Tahrib-i Harâbât
#19
SORU: Ziya Paşa’nın batı dilleri ve edebiyatları karşısındaki tutumu nasıldır?
CEVAP: Yazar dünyadaki gelişmeleri ve dünyayı anlamak için Batı dillerinin öğrenilmesi gerektiğini düşünmekte olup aksi şekilde düşünenleri tutuculukla suçlamaktadır.
#20
SORU: Türkiye’de de sosyal güvenliğin temelini oluşturan kurum nedir?
CEVAP: Sosyal sigortalar Türkiye’de de sosyal güvenliğin temelini oluşturmaktadır.
#21
SORU: İlk büyük dil tartışması hangi gazeteler arasında başlamıştır?
CEVAP: Rûznâme-i Cerîde-i Havâdis ile Tasvîr-i Efkâr arasında başlamıştır.
#22
SORU: Namık Kemal yazdığı hangi eserde L’Islamisme et la Science adlı eserin hangi iddalarını çürütmeye çalışmıştır?
CEVAP: İslâm dininin ilerleme, gelişme ve medeniyete engel olduğu iddiasını çürütmeye çalışmış olduğu eserin adı Renan Müdâfaanâmesi’dir.
#23
SORU: Namık Kemal Mukaddime-i Celâl adlı eleştirisiinin içeriği ana başlıkları nelerdir?
CEVAP: a) Eski edebiyatın hayal dünyasına yöneltilen eleştiriler b) Gazete ve gazeticilik faaliyetlerine yönelik değerlendirmelerc) Eğitim d) İmlâ e) Siyasi Makale, Roman ve Tiyatro
#24
SORU: Uçman ve Tanpınar’a ait Namık Kemal’in eleştirilerini hangi başlıklar altında ayırmışlardır?
CEVAP: • Divan edebiyatına yaptığı eleştiriler • Eskiden tamamen farklı yeni bir edebiyat krma arzusu • Yeni edebi türlerin müdafaası
#25
SORU: Namik Kemal’in kendi hayatı ile benzerlikler bularak eleştirdiği eser nedir?
CEVAP: Mes-Prison’ı kendi hayatı ile benzerlikler bularak eleştirmiştir
#26
SORU: Ziya Paşa Terkib-i Bend’inde hangi düşünceyi vurgulamaktadır?
CEVAP: Batıyı takip ederken ve Batı dillerini öğrenirken kendi özümüzden kopmamamız gerektiğini vurgulamaktadır.
#27
SORU: Harabât Mukaddimesi kaç yılında yayınlanmıştır?
CEVAP: Harabât Mukaddimesi 1874 yılında yayınlanmıştır.
#28
SORU: Sende var ise eğer hammiyet Tahsiline eyle sarf-ı himmet dizeleri kime aittir?
CEVAP: Dizeler Ziya Paşa’ya aittir.
#29
SORU: Tanzimat döneminde sorulan sorulan soruların çıkardığı gerçek nedir?
CEVAP: Tanzimat döneminde sorulan sorulan soruların çıkardığı gerçek; edebiyatı o güne kadarki yaklaşımlarla sürdürmek, açıklamak veya sınırlarını belirlemek imkansızdır.
#30
SORU: İlk büyük dil tartışması hangi konuda yapılmıştır?
CEVAP: ‘‘Şinasi’nin dili” konusunda tartışma yapılmıştır.
#31
SORU: Namık Kemal hangi yazısında ‘‘romantik’’ kelimesi üzerinde durmuştur?
CEVAP: İntibah Mukaddimesi yazısında ‘‘romantik’’ kelimesi üzerinde durmuştur.
#32
SORU: Harabât Mukaddimesi içeriği hangi başlıklar altında toplanabilir?
CEVAP: a) Halk Edebiyatını Reddedip Divan şiirini Yüceltmesi b) Batı Dilleri ve Edebiyatları Karşısındaki Tutumu
#33
SORU:
Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr gazeteleri kim tarafından çıkarılmıştır?
CEVAP:
Şinasi
#34
SORU:
Şinasi tarafından çıkarılan Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr gazetelerinde nasıl bir dil kullanılmıştır?
CEVAP:
Sade ve sanatsız bir dil kullanılmıştır.
#35
SORU:
Tanzimat sonrası Türk edebiyatında edebiyat kavramını, yeni bir yaklaşımla ilk defa ele alıp tanımlayan kişi kimdir?
CEVAP:
Şinasi
#36
SORU:
"Mesele-i mebhûsetün anha” nedir?
CEVAP:
1864 yılında Rûznâme-i Cerîde-i Havâdis ile Tasvîr-i Efkâr gazeteleri arasında geçen ilk büyük dil tartışmasına verilen isim.
#37
SORU:
Şinasi'nin Fatih Tezkiresi hakkında eleştirel yaklaşımı nedir?
CEVAP:
• Tezkireye çeşitli edebî konularla ilgili bazı açıklamalar konulmalı,
• Yüksek rütbeli kimselerin biyografilerine yer verilirken abartılı hüküm ve ifadelerden kaçınılmalı,
• Her şairin şöhret kazandığı alandaki nitelikleri ile topluma yapmış olduğu hizmetlere de yer verilmeli,
• Eğer intihal (aşırma) tespit edilmişse hangi şair olursa olsun bu durum açıklanmalı,
• Tezkire ifade ve anlam yanlışlıkları yönünden de düzeltilmeli.
#38
SORU:
Mehmet Akif Ersoy'a göre edebiyat tarihimizin ilk eleştirmeni kimdir?
CEVAP:
Namık Kemal
#39
SORU:
Abdullah Uçman, Namık Kemal'in eleştirilerini hangi maddeler altında toplamıştır?
CEVAP: - Divan edebiyatının eleştirisi,
- Eskiden tamamen farklı yeni bir edebiyat kurma arzusu,
- Yeni edebî türlerin müdafaası.
#40
SORU:
Namık Kemal hangi nedenle Eski Türk Edebiyatını reddetmektedir?
CEVAP:
Eski Türk edebiyatının bütünüyle İran edebiyatı etkisi altında kaldığını iddia eden Namık Kemal, “edebiyat-ı sahîha”(gerçeğe uygun edebiyat) adına bu edebiyatı tamamen reddeder.
#41
SORU:
Namık Kemal hangi eleştiri yazısını Ziya Paşa’nın Harâbât adıyla yayınladığı üç ciltlik antolojisinin birinci cildini ve bilhassa mukaddime bölümünü eleştirmek için yazmıştır?
CEVAP:
Tahrib-i Harâbât
#42
SORU:
Hindli Şeyh İnâyetullah Kanbu’nun Urdu dilinde kaleme aldığı Bahar-ı Dâniş adlı eserin Namık Kemal tarafından yapılan Türkçe çevirisinin “önsöz”ünün adı nedir?
CEVAP:
Bahâr-ı Dâniş Mukaddimesi
#43
SORU:
Namık Kemal hangi önsözde Shakespeare, Walter Scott, Schiller, Lord Bayron, Victor Hugo ve Alfred de Musset gibi Batı’nın önde gelen yazarları hakkında kısa bilgiler vermiştir?
CEVAP:
İntibah Mukaddimesi
#44
SORU:
Namık Kemal hangi yazısı İslâm dininin ilerleme, gelişme ve medeniyete engel olduğu iddiasına cevap niteliği taşımaktadır?
CEVAP:
Renan Müdâfaanâmesi
#45
SORU:
“Tarz-ı cedîd” nedir?
CEVAP:
Namık Kemal’in bütün bu görüşlerini özetleyen anahtar ifade “tarz-ı cedîd” (yeni tarz) kavramıdır. “Tarz-ı cedîd” kavramını, yeni bir zihniyet algısı olarak okumak yanlış olmaz. Namık Kemal’e göre bütün yeniliklerin ve değişimlerin zemininde bu algı vardır.
#46
SORU:
Namık Kemal'in Yeni Edebiyatın imlasına hakkındaki eleştirisi nedir?
CEVAP:
Yeni edebiyatın ya da daha doğrusu yeni ediplerin “edip” ünvanına erişmekle birlikte hâlâ imlâ bilmemektir.
#47
SORU:
Türk edebiyatına roman nereden geçmiştir?
CEVAP:
Roman, Türk edebiyatına Batı’dan geçmiştir.
#48
SORU:
Namık Kemal'in, Mukaddime-i Celâl’de bahsettiği Türk Edebiyatına yeni giren üç yenilik nedir?
CEVAP:
Siyasi makaleler, roman ve tiyatro.
#49
SORU:
Tanzimat sonrası Türk yazarlardan hangisi eski ve yeni değerler arasında bocalayan fikir ve edebiyatçıların tipik örneğidir?
CEVAP:
Ziya Paşa
#50
SORU:
Hangi yazar "Şiir ve İnşa" makalesinde divan edebiyatını reddederek halk edebiyatının gerçek Türk edebiyatı olduğunu savunmuştur?
CEVAP:
Ziya Paşa
#51
SORU:
Ziya Paşa’nın sanat görüşleri ve eleştirileri genel anlamda hangi üç ana kategoride ele alabilir?
CEVAP: - Türk Halk Şiirini Yüceltip Divan Şiirini Yermesi
- Halk Edebiyatını Reddedip Divan Şiirini Yüceltmesi
- Batı Dilleri ve Edebiyatları Karşısındaki Tutumu
#52
SORU:
Ziya Paşa hangi yazısında halk edebiyatını reddederek divan şiirini yüceltmiştir?
CEVAP:
Harâbat Mukaddimesi