Aileler çoğu zaman engelli bireye sahip olmayı kabullenmekte zorluk yaşamaktadırlar. Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadığı kaygıların temelinde; toplumun tepkileri, beklentilerin karşılanamaması veya yakın çevreden destek alınamamasının yattığı söylenebilir.

Aile bireylerinin kişilik yapıları, inançları, eğitim düzeyleri, ekonomik düzeyleri vb. birçok değişkenle farklılaşabilmektedir.

Engellilerin topluma katılmalarının önündeki en büyük engellerden biri de ulaşım, fiziksel çevre ve konut sorunudur. Yollar, kaldırımlar, kamu binaları, parklar ve bahçeler, okullar, içinde yaşanılan konutlar, ulaşım araçları ve bunun gibi daha birçok fiziksel çevre unsuru, engellilerin topluma katılmasının önünde ciddi birer engel oluşturmaktadır.

Bu eksiklikler kaldırımlardaki yüksek kot farkları, yüksek eğimli rampalar, değişen yol genişlikleri, zemin döşemelerindeki uygulama hataları, rastgele yerleştirilen bilgilendirme levhaları, budanmayan ya da yanlış dikilen ağaçlar, güvenlik önlemleri alınmamış inşaat ve alt yapı çalışmaları, bina girişlerinde kullanılan merdivenlerin yaya kaldırımları üzerine doğru uzaması, yaya yolunun belli mesafeden sonra trafik yolu ile birleşmesi vb. şekilde sıralanabilir.

Türkiye’de engelliler için en büyük sorunların başında erişilebilirlik veya ulaşılabilirlik gelmektedir.

Ulaşılabilirlik ile öne çıkan hedeflerden biri de engellilerin bağımsız olarak yaşamlarını sürdürebilecekleri sosyal bir ortamın oluşturulmasıdır.

Bunun temel nedeni, yapılı çevre içinde engellilerin hareketini kısıtlayan çok sayıda engelin ve uygun olmayan düzenlemelerin bulunması sonucu engellilerin evlerinden dışarıya çıkamamalarıdır.

Engellilerin yanında, geçici olarak engelli bulunanlar, yaşlılar, hamileler, bebek arabalılar, çocuklar, yük taşıyanlar, iri ve şişman kişiler, çok uzun ve çok kısa boylu kişilerin hepsi engellerle dolu çevrede hareketlerinin kısıtlanmasına maruz kalırlar. Bu gruplarda yer alan kişiler “hareket kısıtlılığına sahip bireyler” olarak tanımlanabilir.

Genel olarak çalışma hayatı beklentileri; başka insanlarla tanışmak, iş birliği kurmak, dayanışma sağlamak, sosyal statü, yararlı işler yapabilmenin verdiği duygu, aidiyet ve kimlik duygusunun gelişmesi ve gelir, bunların içinde yer alan beklentilerdir. Bunlara ek olarak engelli bireyler için kendi kendine yeterlilik duygusu yaşatması ve öz güven açısından da önemi büyüktür.

Çalışma bireyin yaşam standartlarını sağlamakla beraber aynı zamanda kişinin sosyal ilişkilerine de katkıda bulunmaktadır. Çalışarak birey kendisini yeterli ve mutlu hissederek topluma katılım sağlayabilir. Psikolojik açıdan engellileri başkalarına bağımlı ve topluma yük olmanın ezikliğinden kurtaracak, kendini toplumun bir parçası olarak görmesini sağlayacak ve onlara bir işe yaramanın mutluluğunu hissettirebilecek başlıca yol, onların istihdam edilmesidir.

• Sistemli İş Analizi ve Meslek Tanımlamasının Yapılmaması
• Eğitim ve Rehabilitasyon Hizmetlerinin Yetersizliği
• İktisadi Yapının Uygun Olmayışı
• İşverenin Beklentileri
• Toplumun Bilinçsizliği
• İş Bulmada Yaşanan Sorunlar
• İşsizlik ve Çalışma Yaşamındaki Sorunlar

İstihdam alanında yaşanan sorunlarda, işverenin fiziksel bütünlük beklentileri, eğitimsizlik, işverenlerin aradıkları niteliklere sahip olmama, yani niteliksiz iş gücü durumunda olma, işverenlerin engellileri işe almada isteksiz olmaları, işverenlerin engelli bireylerle ilgili verimsiz ve işe yaramaz olduklarını düşünmeleri ve toplumun engellilerin sorunlarının hayırseverlikle çözülebileceğine inanmaları sayılmaktadır.

Ülkemizde hem kamu hem de özel sektör için %3 oranında engelli personel istihdam etmek zorunluluğu bulunmaktadır. 

Bu oranların yetersiz olmasındaki temel sebep olarak engellilerin kendilerine uygun alanlardaki mesleki eğitim yetersizliği gösterilebilir.

Rehabilitasyon; doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle oluşan engeli ortadan kaldırmak veya engelliliğin etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmek, engelliye yeniden fiziksel, zihinsel, psikolojik, ruhsal, sosyal, mesleki ve ekonomik yararlılık alanlarında başarabileceği en üst düzeyde yetenekler kazandırarak; evinde, işinde ve sosyal yaşamında kendine ve topluma yeterli olabilmesi ve engellinin toplum ile bütünleşmesi, ayrımcılığa karşı tüm tedbirlerin alınması amacıyla verilen koruyucu, tıbbi, mesleki, eğitsel, rekreasyonal ve psiko-sosyal hizmetler bütünüdür.

Engellilik konusunda yapılan bilimsel araştırmalar ülkemizde engellilerin rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanma oranının %1’in altındadır.

Özel eğitim; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri, bu bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ile akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerine dayalı olarak uygun ortamlarda sürdürülen eğitim olarak tanımlanmaktadır.

• Yetişmiş Uzman Personelin Yetersizliği
• Engelli Çocukların Eğitimi
• Özel Eğitim Hizmetlerinin Yaygınlaştırılamaması
• Engelli Çocuklara Okul Öncesi Verilen Eğitim Hizmetlerinin Yetersizliği