Paranın zaman değeri, paranın kullanım zamanındaki tercihi sonucu oluşan değerdir. Beklemenin fiyatı da denilen, eldeki her para biriminin bir değeri bulunmaktadır. Ellerinde belirli bir para mevcudu bulunduran kişilere, bu ellerindeki (tüketimden çektikleri) para karşılığında, gelecekte daha fazla tüketebilme olanağının sunulması gerekir. Elindeki mevcut parasını ilgili dönem değil de gelecek dönem harcamayı kabul eden kişilere sunulan bu fazla tüketebilme olanağı, paranın zaman değeri olarak ifade edilir.

Enflasyon, bir bütün olarak mal ve hizmet fiyatlarının artma oranıdır.

Faiz, paranın kirası ya da kullanım bedelidir. Belirli bir miktar para ödünç verildiğinde, anaparanın üzerinde ele geçen her türlü meblağ faiz olarak adlandırılır. Sermayenin bir süre için ödünç verilmesi karşılığı ödenen faiz bir fiyat niteliği taşımaktadır. Faiz, fiyat olarak, ödeme süresinin ve katlanılan riskin bir fonksiyonu şeklinde düşünülebilir.

Faiz oranları beklenen enflasyon için bir prim ihtiva eder. Enflasyon beklentisi ne kadar yüksekse faiz oranları da o kadar yüksek olur.

• Merkez Bankası para politikaları,
• Hane halkı tasarruf eğilimi
• Bütçe açıkları,
• Dış ticaret açıkları,
• İşletme faaliyetlerinin düzeyi,
• Uluslararası para akımları

Nominal faiz oranı, piyasalarda en yaygın kullanılan faiz oranıdır. İşlem anında belirtilen ve o anda geçerli olan faiz oranını ifade etmektedir. Yatırılan paranın büyüme oranıdır.

Reel faiz oranı enflasyonun etkisinden arındırılmış faiz oranıdır. Sadece, tüketimden vazgeçerek ödünç verilen fonların zaman değerini ve bunların geri ödenmeme riskini içerir. Bir yatırımın satınalma gücündeki artış oranıdır. 

Reel faiz oranı= [(1+Nominal faiz oranı) / (1+Enflasyon oranı)] - 1

Reel faiz oranı = [(1 + 0,3) / (1 + 0,2) - 1 = % 8,34

Reel faiz oranı = [(1 + 0,12) / (1 + 0,08)] - 1 = % 3,7

Basit faiz, verilen ödünç miktarı ya da alınan borç üzerinden hesaplanan faizdir. Faizin tekrar faizi söz konusu olmamaktadır. Basit faiz uygulamalarına sık rastlanmamaktadır. Basit faiz, parasını bankaya yatıran ve vade sonunda faiz gelirini anaparaya eklemeyen yatırımcılar tarafından kullanılabilir.

Bileşik faiz, faizin her bir dönem itibariyle yeniden anaparaya eklenmesiyle elde edilen bileştirilmiş ifadesidir. Bir başka deyişle, bir yatırım dönemi boyunca kazanılan faizin, sonraki dönemde anaparaya ilave edilerek yatırıma tabi tutulması sonucu elde edilen getiriyi gösteren faizdir. Dönem içinde önceden belirlenen sayıda faizin faizi hesaplanabilmektedir. Bugün, finansal kurumlarda genellikle bileşik faiz kullanılmaktadır.

I = P x r x t

I = 200 x 0,20 x 6 = 240?

S = P x [1 + (r x t)]

t = 6 ay = 0,5 yıl

S = 10.000 x [1 + (0,25 x 0,50)] = 10.125?

Eşit zaman aralıklarıyla eşit miktarlarda yapılan ödemeler serisine anüite denir.