FİNANSAL YÖNETİM I Dersi BAŞABAŞ VE KALDIRAÇ ANALİZLERİ soru cevapları:

Toplam 81 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU: İşletme karı hangi unsurlar ile hesaplanır?


CEVAP: Kâr, toplam gelirler ile toplam giderler arasındaki farktır.

#2

SORU: İşletmenin gelir ve giderlerinin tespiti ve tahminindeki güçlüklerin aşılmasında kullanılan kolaylaştırıcı varsayıma göre işletmenin maliyetleri nasıl bölümlendirilebilir?


CEVAP: İşletmenin maliyetleri; değişken, sabit ve yarı değişken şeklinde bir ayırıma tabi tutulabilir.

#3

SORU: Sabit maliyetlere örnek verebilir miyiz?


CEVAP: Kira, amortisman, yönetici maaşları gibi giderler sabit giderlerdir.

#4

SORU: Sabit maliyetlerin özellikleri nelerdir?


CEVAP: Üretim ve satış miktarı ne olursa olsun bu giderlerin aylık ya da yıllık tutarları değişmez.

#5

SORU: Değişken maliyetlere örnek verebilir miyiz?


CEVAP: Hammadde ve üretim işçiliği gibi giderler ise üretim ve satış miktarıyla doğru orantılı olarak değiştiğinden değişken giderlerdir.

#6

SORU: Başabaş analizi neyi ölçmektedir?


CEVAP: Başabaş ya da diğer bir ifade ile maliyet- hacim- kâr analizi, işletmelerin çeşitli üretim düzeylerindeki satış gelirleriyle, maliyet ve giderleri arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir analiz aracıdır. Finansal yönetim açısından önemli bir araç olan başabaş analizi; üretime ilişkin hesaplamalarda, masrafların kontrolünde ve kâr planlamasında finans yöneticisine yardımcı olur.

#7

SORU: Başabaş analizinin diğer adı nedir?


CEVAP: Başa baş (kâra geçiş noktası) analizi, maliyet- hacim-kâr analizi olarak da ifade edilmektedir.

#8

SORU: Başabaş analizinin yapılmasındaki amaç nedir?


CEVAP: Finans yöneticisi başabaş analizi ile faaliyet giderlerini karşılayacak satış seviyesinin ne olduğunu ve belirli satış seviyelerinde ortaya çıkacak kâr miktarının ne olacağını belirlemeye çalışır. Başabaş analizinin amacı, işletmenin başabaş olduğu faaliyet noktasının saptanmasıdır. Başabaş noktası, işletmenin ne kâr ne de zarar ettiği faaliyet noktasıdır. Bu noktada, toplam satış gelirleri toplam maliyetlere eşittir.

#9

SORU: Başabaş analizinin niteliği nedir?


CEVAP: Başabaş analizi, geçmiş dönemlere ait finansal tablolara dayandığından, statik bir analiz yöntemidir. Ancak bu analiz ile gelecek dönemlerde ne gibi değişikliklerin ortaya çıkabileceği konusunda tahminler yapmak mümkün olduğundan analizin dinamik bir niteliği de vardır.

#10

SORU: Başabaş analizinin dayandığı varsayımlar nelerdir?


CEVAP: Başabaş analizinin dayandığı varsayımlar şunlardır: • Değişkenler arasındaki ilişki kısa dönemlidir. • Değişken giderler belirli bir süre üretim miktarı ile orantılı olarak değişir. Yani birim başına değişken gider sabit kalmaktadır. Buna karşılık birim başına sabit giderler ise değişkendir. • Birim satış fiyatı, dönem içinde değişmemektedir. • Analiz döneminde faaliyet hacmi değişmemektedir. • Üretilen miktarın tamamı satılmaktadır. Diğer bir ifadeyle stoklama yoktur. • İlgili dönemde girdi maliyetlerinde değişme yoktur. • İlgili dönemde üretim faktörlerinin verimliliği değişmemektedir.

#11

SORU: Başabaş analizinde gider sınıflandırması nasıldır?


CEVAP: Başabaş analizinde, işletme faaliyetlerine ilişkin katlanılan giderlerin sabit ve değişken giderler şeklinde iki gruba ayrılabileceği varsayılır. Sabit giderler, üretim ve satış hacmindeki farklılaşmalardan etkilenmeyen giderlerdir. Amortisman giderleri, kira giderleri, vergiler ve faiz giderleri gibi giderler bu grup giderlere örnek olarak verilebilir. Değişken giderler, üretim ve satış hacmine bağlı olarak değişen giderlerdir. Bu grup giderler üretim ve satış hacmine bağlı olarak artar ya da azalır. Hiç üretim yapılmadığında değişken giderler sıfır seviyesindedir. Direk hammadde, direk işçilik ve enerji giderleri bu grup giderlere örnek olarak verilebilir.

#12

SORU: Başabaş analizi hangi dönem planları için daha uygundur?


CEVAP: Başabaş analizi, kısa vadeli planlar için uygun bir tekniktir. Çünkü uzun vadede tüm parametreler (satış fiyatı, giderler, verimlilik vb.) değişken olduğundan, başabaş analizi kısa vadeli değerlendirmelerde kullanılan bir araç olmaktadır.

#13

SORU: Başabaş noktası nasıl hesaplanmaktadır?


CEVAP: Başabaş noktasına sıfır kâr noktası da denildiğini ifade etmiştik. Burada kâr, faiz ve vergi öncesi kâr olup şu şekilde hesaplanmaktadır: Kâr = Toplam Gelir - Toplam Gider

#14

SORU: Başabaş analizindeki toplam gelir ve gider nasıl hesaplanmaktadır?


CEVAP: Eşitlikte toplam gelir, birim satış fiyatı ve satış miktarının çarpımı ile bulunur. Toplam giderler ise sabit ve değişken giderler toplamına eşittir. Değişken giderleri, birim başına değişken gideri üretim ve satış miktarı ile çarparak hesaplarız.

#15

SORU: Başabaş noktası eşitliğini tüm unsurları detaylı olarak gösterecek şekilde nasıl gösterebiliriz?


CEVAP: Kâr = Birim Satış Fiyatı*Satış Miktarı - Sabit Giderler + Değişken Giderler) olarak gösterebiliriz.

#16

SORU: Başabaş noktasının cebirsel gösterimi nasıl olacaktır?


CEVAP: P; Birim satış fiyatı Q; Üretim ve satış miktarı V; Birim başına değişken gider F; sabit gider, olarak ifade edilirse, Kâr = P*Q-(F+Q*V) olacaktır.

#17

SORU: Başabaş noktasında işletmenin karının 0 olduğu bilindiğine göre cebirsel gösterim nasıl olacaktır?


CEVAP: Başabaş noktası kârın sıfır olduğu nokta olduğuna göre, Kâr = Q(P-V)-F = 0 olarak ifade edilebilir.

#18

SORU: İşletme karının 0 olduğu üretim ve satış miktarı nasıl hesaplanır?


CEVAP: Bu durumda kârı sıfır yapan üretim ve satış miktarı (Q) diğer bir ifadeyle başabaş noktası şu şekilde hesaplanacaktır: Q = Sabit Giderler / Br. Satış Fiyatı- Br. Değişken Gider Q = F / ( P-V)

#19

SORU: Başabaş noktasını miktar yerine parasal tutar olarak nasıl hesaplayabiliriz?


CEVAP: Başabaş noktasını parasal tutar olarak hesaplamak istersek, denklemimiz şu şekilde olacaktır: Başabaş Satış Tutarı = Sabit Giderler / (1-Değişken Gider Oranı)

#20

SORU: Başabaş noktasını parasal tutar olarak hesaplamada kullandığımız değişken gider oranı nasıl hesaplanır?


CEVAP: Formülde verilen değişken gider oranı, birim başına değişken giderin birim satış fiyatına bölünmesiyle hesaplanır. Buna göre: Başabaş Satış Tutarı = Q = F / (1-V/P) olacaktır.

#21

SORU: Nakit başabaş noktası nedir?


CEVAP: İşletmelerin minimum nakit bulundurma zorunluluğu ya da eldeki likiditenin fırsat maliyetinin olduğu düşünüldüğünde, nakit harcamaları karşılayacak bir satış hacmi belirlenmek istenebilir. Söz konusu satış düzeyi, nakit başabaş noktası olarak adlandırılır.

#22

SORU: Nakit başabaş noktası nasıl hesaplanmaktadır?


CEVAP: İşletmelerin yapmış olduğu bazı giderler nakit çıkışı gerektirmez. Bu durumda nakit başabaş noktası, nakit çıkışı gerektirmeyen amortismanlar ve tükenme payları gibi giderler dikkate alınarak şu şekilde hesaplanır: QNakit= (F-A) / (P-V) Formülde verilen (A) parametresi nakit çıkışı gerektirmeyen giderleri ifade etmekte olup, nakit başabaş noktası, nakit çıkışı gerektirmeyen giderlerin sabit giderlerden düşülmesiyle hesaplandığından, başabaş noktasından daha düşük olacaktır. Nakit başa baş analizi daha anlamlı sonuçlar ifade etmektedir.

#23

SORU: İşletme birden fazla ürün ya da hizmet ürettiğinde başabaş noktasının hesaplanmasında nasıl bir değişiklik olacaktır?


CEVAP: İşletme birden fazla ürün ya da hizmet ürettiğinde, işletmenin bütününü temsilen bir değişken gider oranının hesaplanması gerekir. Bu durumda değişken gider oranı, her bir ürünün satış toplamı içerisindeki ağırlığı ve değişken gider oranına bağlı olarak ağırlıklı ortalama değer olarak hesaplanır.

#24

SORU: Başabaş noktasının grafik gösterimi nasıl olmaktadır?


CEVAP: Başabaş noktasını grafik üzerinde; yatay eksen üretim ve satış miktarını, dikey eksen ise faaliyet giderleri ve satış gelirlerini göstermek üzere, toplam gelir ve toplam giderlerin kesiştiği noktadaki üretim miktarı (Qb) başabaş üretim miktarı olup bu nokta, işletmenin kârının sıfır olduğu noktadır. İşletmenin toplam geliri orijinden başlamaktadır, işletmenin satış miktarı arttıkça toplam gelir artmaktadır. İşletmenin giderlerinin bir kısmı sabittir. Toplam giderler sabit giderlere değişken giderlerin eklenmesinden oluştuğu için toplam giderler grafikte sabit giderlerin olduğu noktadan başlayıp, üretim artışına bağlı olarak artmaktadır.

#25

SORU: Başabaş noktasının grafik gösteriminde kar ve zarar alanları nasıl belirlenmektedir?


CEVAP: Toplam gelirin toplam gideri aştığı alan kâr alanı olarak adlandırılır ve Qb seviyesinin üstünde üretim ve satış gerçekleştirildiğinde işletme kâr elde edecektir. Toplam gelirin toplam giderin altında kaldığı alan ise zarar alanı olarak adlandırılır.

#26

SORU: Finans yöneticileri için kısa vadeli planlamalarda kullanabilecekleri bir araç olarak başabaş analizinin başlıca kullanım alanları nelerdir?


CEVAP: Başabaş analizinin başlıca kullanım alanları şu şekilde sıralanabilir: • Zarara uğramamak için ulaşılması gerekli iş hacmi düzeyinin saptanması, • Çeşitli üretim düzeylerinde birim maliyet hesaplanması, • Çeşitli çalışma düzeyleri için işletme sermayesi gereksiniminin tahmini, • Değişken giderler, sabit giderler ve/veya birim satış fiyatlarındaki değişikliklerin, firmanın kâra geçiş noktası ve toplam kârına olabilecek etkilerinin incelenmesi, • En kârlı ürün türlerinin seçilmesi, üretim bileşiminin değiştirilmesi, • Asgari satış fiyatının belirlenmesi, • Kâr hedefli için gerekli iş hacminin saptanması, • Firmanın üretim kapasitesinin artırılması halinde, böyle bir büyümeyi haklı kılacak satış hacminin belirlenmesi, • Tevsii yatırımına ihtiyacı olup olmadığının belirlenmesi, • Yeni yatırımlarda, risk derecesi veya emniyet marjını dikkate alarak, asgari üretim kapasitesinin saptanması, • Firmanın izleyeceği üretim, fiyat, yatırım politikaları konusunda alınacak kararlara yardımcı olması, • Kâra geçiş için önceden tahmin edilen iş hacmi ile firmanın kâra geçiş noktasına fiilen ulaştığı iş hacmi arasında karşılaştırmalar yapılarak, faaliyetlerin kontrol edilmesi, firmanın izlediği politikaların ve yönetiminin değerlendirilmesi.

#27

SORU: Başabaş analizinin varsayımlarına yöneltilen eleştiriler nelerdir?


CEVAP: Başabaş analizinde kullanılan varsayımlar konusunda bazı eleştiriler vardır ve bu eleştiriler şu şekildedir; • Faaliyet giderlerinin sabit ve değişken gider şeklinde ayrılması kolay değildir. • Üretim ve satış hacminin eş olması sıklıkla karşılaşılan bir durum değildir. • Birim satış fiyatının üretim miktarından bağımsız ve sabit olması ancak tam rekabet koşullarında mümkündür. • Analizde kullanılan veriler geçmiş veriler olup, gelecekte değişmeyeceklerini varsaymak, geleceğin belirsizliğini dikkate almama sonucunu doğurmaktadır.

#28

SORU: Başabaş analizinde üretim ve satış hacmine bağlı farklılaşmalar nasıl olmaktadır?


CEVAP: Başabaş analizine ilişkin anlatımlarımızda üretim ve satış hacmine bağlı olarak toplam gelir ve toplam giderlerin farklılaşacağını varsaydık. Gerçekte ise üretim ve satış hacmindeki farklılaşmalar toplam gelir ve toplam giderlerde eş seviyede farklılaşmaya yol açmaz. Çoğu durumda üretim ve satış hacmi arttıkça toplam gelir daha düşük seviyede artış sergiler. Benzer şekilde, işletmenin üretim hacmi arttıkça belirli bir seviyeye kadar birim başına giderler de bir azalış söz konusu olabilir. Ancak üretim hacmi belirli bir seviyeyi aşınca birim başına giderler daha büyük bir hızla artacaktır. Bu gelişmeler sonunda toplam giderlerin önce eğimi azalan, tam kapasiteye yaklaşıldığında ise eğimi artan bir eğri şeklinde çizilmesi gerekmektedir.

#29

SORU: Başabaş analizinde birim satış fiyatı hakkında neler söyleyebiliriz?


CEVAP: Başabaş analizinin birim satış fiyatının sabit kalacağı varsayımı da her zaman geçerli olmayabilir. Üretim miktarı arttıkça satış fiyatlarında da düşme gözlemlenebilir. Üretim düzeyi arttıkça birim satış fiyatı düşeceğinden toplam satış hâsılatının, eğimi gittikçe azalan bir eğri şeklinde gösterilmesi daha doğru olacaktır.

#30

SORU: Faaliyet (iş) riski nedir?


CEVAP: Faaliyet giderleri içerisinde sabit nitelikte giderlerin olması faaliyet (iş) riskinin kaynağını oluşturmaktadır. Hiç üretim yapılmasa bile sabit giderlere katlanılacak olması nedeniyle iş riskinden ya da faaliyet kaldıraç derecesinden bahsederiz.

#31

SORU: Faaliyet kaldıracı neyi analiz etmektedir?


CEVAP: Faaliyet kaldıracı, sabit giderler ile değişken giderler arasında ilişki kurarak sabit giderlerin nereye kadar kabul edilebileceğini araştıran bir analiz tekniğidir.

#32

SORU: Finansal kaldıraç analizinin amacı nedir?


CEVAP: Analizden amaç, belirli bir üretim düzeyinden sonra üretim arttığında kârdaki artışları ortaya koymaktır.

#33

SORU: Sabit giderleri düşük olan işletmelerde başabaş noktası için ne söyleyebiliriz?


CEVAP: Sabit giderleri az olan emek yoğun işletmelerin başabaş noktaları düşük üretim düzeylerinde gerçekleşmektedir.

#34

SORU: Sabit giderleri yüksek olan işletmelerde başabaş noktası için ne söyleyebiliriz?


CEVAP: Sabit giderleri yüksek olan işletmelerin başabaş noktaları yüksek üretim düzeylerindedir.

#35

SORU: Sermaye yoğun işletmelerde başabaş noktası için ne söyleyebiliriz?


CEVAP: Sermaye yoğun işletmelerde ise sabit giderler fazla olduğu için başabaş noktası yüksek üretim düzeylerinde gerçekleşmektedir.

#36

SORU: Faaliyet kaldıracı hangi esnekliği ölçmektedir?


CEVAP: Faaliyet kârının, satış hacmindeki değişmelere karşı duyarlılığı ya da tepkisi faaliyet kaldıracı derecesi (FKD) olarak adlandırılır. FKD, faaliyet kârının esnekliğini gösterir.

#37

SORU: Faaliyet kaldıraç derecesi nasıl hesaplanmaktadır?


CEVAP: Belirli bir satış (üretim) düzeyinde satış hâsılatındaki %1 değişikliğin FVÖK’te oluşturacağı yüzde değişikliği gösteren faaliyet kaldıraç derecesini aşağıdaki gibi hesaplamamız mümkündür: FAKD = FVÖK % Değişim / Satışlardaki % Değişim FAKD = (? FVÖK/ FVÖK) / (? Satışlar/ Satışlar)

#38

SORU: İşletmenin faaliyet kaldıraç derecesinin 2 olması ne anlama gelmektedir?


CEVAP: İşletmenin faaliyet kaldıraç derecesinin 2 olmasının anlamı şudur; eğer işletmenin satışlarında yüzde 10 seviyesinde bir değişme olursa faiz ve vergi öncesi kârları yüzde 20 seviyesinde değişecektir. Başka bir deyişle, satışların yüzde 10 artması halinde faiz ve vergi öncesi kâr yüzde 20 artacak iken satışlardaki yüzde 10 seviyesinde bir düşüş halinde de faiz ve vergi öncesi kârlar yüzde 20 seviyesinde düşecektir.

#39

SORU: Faaliyet kaldıraç derecesini başabaş analizinde kullanılan parametreler yardımıyla nasıl hesaplayabiliriz?


CEVAP: Faaliyet Kaldıraç derecesini başabaş analizinde kullanılan parametreler yardımıyla şu şekilde hesaplayabiliriz: FAKD = Q (P-V) / Q (P-V)-F

#40

SORU: İşletmenin başabaş noktası ve faaliyet kaldıraç derecesi arasındaki ilişki nasıldır?


CEVAP: İşletmenin üretim ve satış miktarı başabaş seviyesi ne kadar yakınsa, faaliyet kaldıracı derecesi o kadar büyük olmaktadır. Başabaş noktasına ulaşmadan önce faaliyet kaldıracı derecesi < 0 iken, başabaş noktasının üstünde üretim ve satış seviyelerinde faaliyet kaldıracı derecesi > 0 dır.

#41

SORU: İşletmelerde faaliyet kaldıraç derecesi hangi tür giderlere bağlıdır?


CEVAP: Faaliyet kaldıracı derecesinin, faaliyet giderleri içerisindeki sabit nitelikteki giderlerin seviyesine bağlı olduğu görülmektedir. Buna göre, sabit giderleri nispeten yüksek olan işletmelerin faaliyet kaldıraç derecesi de nispeten yüksek olacaktır.

#42

SORU: İşletmenin gider türlerinin farklı olmasına göre faaliyet kaldıraç derecesinde ne tür değişimler gözlenecektir?


CEVAP: Bir işletmenin toplam giderleri içerisinde sabit ve değişken giderlerin nispi ağırlığı işletmeden işletmeye farklı olur. Kimi işletmelerde sabit giderler nispeten fazla iken kimi işletmelerde değişken giderlerin toplam giderler içerisindeki payı nispeten fazladır. Bu durum işletmenin niteliğiyle de ilişkilendirilebilir. İşletmelerin toplam giderleri içerisinde sabit ve değişken giderlerin ağırlıklarının farklı olması nedeniyle, satışlardaki bir farklılaşmanın her bir işletmenin faiz ve vergi öncesi kârlarında yol açacağı farklılaşmada farklı olacaktır.

#43

SORU: İşletme varlıklarının finansmanında yabancı kaynak kullanımının sonuçları nasıl olacaktır?


CEVAP: Varlıkların finansmanında yabancı kaynak kullanılması halinde, kullanılan yabancı kaynaklar için bir faiz ödenmesi söz konusudur. İşletme faaliyetlerinde yabancı kaynak kullanımı, hiç yabancı kaynak kullanmamaya kıyasla işletmenin kârlılığını artıracaktır. Belirli bir düzeye kadar geçerli olan bu lehte durum, yabancı kaynak kullanımından ileri gelen kaldıraç etkisi olarak adlandırılır. Eğer işletme yabancı kaynak kullanımında aşırıya kaçarsa, kullanılan yabancı kaynaklar için ödenen faizler, elde edilen bu kaynakların kullanımıyla sağlanan kârlarla karşılanamayacak seviyelere yükseleceğinden, başlangıçta lehte olan yabancı kaynak kullanımı işletme açısından zararlı sonuçlar doğurabilecektir.

#44

SORU: Finansal kaldıraç hangi durumda ortaya çıkmaktadır?


CEVAP: İşletmelerin finansman kaynakları arasında işletmeye sabit yükümlülükler getiren kaynakların (borçlanmanın) bulunması finansal kaldıracın varlığına imkân tanımaktadır.

#45

SORU: Finansal kaldıraç neyi analiz etmektedir?


CEVAP: Finansal kaldıraç, işletmenin belirli bir dönemde borçlandığı varsayımıyla, borçların kârlılığı ne ölçüde etkilediğini ortaya koymak için yararlanılan bir analiz tekniğidir.

#46

SORU: Finansal kaldıraç hangi durumda işletme karına olumlu etki eder?


CEVAP: Finansal kaldıraç etkisi, faiz ödemeleri yabancı kaynak kullanımıyla sağlanan kârların altında kaldığı sürece işletme kârlılığını olumlu yönde etkiler.

#47

SORU: Yabancı kaynak kullanan işletmeler hangi riske maruz kalır?


CEVAP: Yabancı kaynak kullanan işletmeler, kullanılan yabancı kaynak seviyesine bağlı olarak bir finansman riski ile karşı karşıyadırlar.

#48

SORU: Finansal riskin göstergesi nedir?


CEVAP: Finansal riskin göstergesi finansal kaldıraç derecesidir.

#49

SORU: Finansal kaldıraç derecesi karlardaki farklılaşmanın ne üzerindeki etkisini ölçmektedir?


CEVAP: Faaliyetlerinin finansmanında yabancı kaynak kullanan işletmeler için söz konusu olan finansal kaldıraç derecesi, faiz ve vergi öncesi kârlardaki bir farklılaşmanın hisse başına kazançlarda ne seviyede bir farklılaşmaya yol açacağını ifade eder.

#50

SORU: Finansal kaldıraç derecesi nasıl hesaplanmaktadır?


CEVAP: Finansal kaldıraç derecesi şu şekilde hesaplanır: FİKD = HBK % Değişim / FVÖK % Değişim FİKD = (? HBK/HBK) / (? FVÖK/FVÖK)

#51

SORU: İşletmenin finansal kaldıraç derecesi 5 ise, faiz ve vergiden önceki karında ortaya çıkabilecek %10’luk bir artış ya da azalış nasıl yorumlanacaktır?


CEVAP: İşletmenin finansal kaldıraç derecesi 5 olduğunda; işletmenin faiz ve vergi öncesi kârında yüzde 10 seviyesinde bir artış ya da azalış hisse başına kazancı yüzde 50 seviyesinde artıracak ya da azaltacaktır.

#52

SORU: Finansal kaldıraç derecesi, faiz ve vergi öncesi kar ve finansman giderlerine bağlı olarak nasıl hesaplanacaktır?


CEVAP: Finansal kaldıraç derecesinin, faiz ve vergi öncesi kâr (FVÖK) ve finansman giderlerine (C) bağlı olarak aşağıda verildiği gibi hesaplanması da mümkündür: FİKD = FVÖK / (FVÖK-C)

#53

SORU: Finansal kaldıraç derecesini başabaş analizi parametreleri ile nasıl hesaplayabiliriz?


CEVAP: Finansal kaldıraç derecesini başabaş noktası hesabında kullandığımız parametreler yardımıyla hesaplamak istersek aşağıdaki gibi hesaplayabiliriz: FİKD = Q(P-V)-F / Q(P-V)- (F+C)

#54

SORU: Tamamı özkaynakla finanse edilen bir işletmenin finansal kaldıraç derecesi ne olacaktır?


CEVAP: Bir işletme özkaynaklarla finanse edilmiş ise, bu işletmede, faiz ve vergi öncesi kâr ile vergiden önceki kâr arasında bir fark yoktur. Diğer bir ifadeyle öz sermaye ile finanse edilmiş bir işletmede finansal kaldıraçtan söz edilemez. Ancak, dış kaynaklara, yani sabit finansal yükümlülükler getiren borçlanmaya gidildiğinde finansal kaldıraç derecesinden söz edilebilir.

#55

SORU: Faaliyet ve finansal kaldıraç derecelerini bir arada değerlendirebilir miyiz?


CEVAP: Faaliyet kaldıraç derecesi ve finansal kaldıraç derecesine ilişkin yaptığımız değerlendirmelerde; 1) Faaliyet kaldıraç derecesi nispeten büyük olan işletmelerin faiz ve vergi öncesi kârlarının (FVÖK) satış hacmindeki değişmelere duyarlılığının yüksek olduğunu, 2) Finansal kaldıraç derecesi nispeten yüksek olan işletmelerin hisse başına kazançlarının (HBK) faiz ve vergi öncesi kârlarındaki değişmelere duyarlılığının yüksek olduğunu görmüştük. Hem faaliyet kaldıraç derecesinin (iş riski) ve hem de finansal kaldıraç derecesinin (finansman riski) söz konusu olan işletmeler için, bu iki kaldıraç derecesinden hareketle üçüncü bir kaldıraç derecesi hesaplamak mümkündür.

#56

SORU: Faaliyet ve finansal kaldıraç derecelerini bir arada değerlendirdiğimizde hesaplanan kaldıraca ne ad verilir?


CEVAP: Faaliyet ve finansal kaldıraç derecesine bağlı olarak hesaplanabilecek kaldıraç derecesine birleşik (toplam) kaldıraç derecesi denir.

#57

SORU: Birleşik kaldıraç derecesi neyi açıklamaktadır?


CEVAP: Birleşik kaldıraç derecesi, satış hacmindeki bir değişmenin hisse başına kârlarda ne seviyede bir değişmeye yol açacağını ifade eder.

#58

SORU: Birleşik kaldıraç derecesini nasıl hesaplayabiliriz?


CEVAP: Birleşik kaldıraç derecesini şu şekilde hesaplayabiliriz; Birleşik (Toplam) Kaldıraç Derecesi = Faaliyet Kaldıraç Derecesi * Finansal Kaldıraç Derecesi BİKD = ((? FVÖK/FVÖK) / (? Satışlar/Satışlar))* ((?HBK/HBK)/(? FVÖK/FVÖK))=(?HBK/HBK)/ (? Satışlar/Satışlar) BİKD = Hisse Başına Kardaki % Değişim/ Satışlardaki % Değişim

#59

SORU: Birleşik kaldıraç derecesini başabaş analizi parametreleri ile nasıl hesaplayabiliriz?


CEVAP: BİKD=(Q(P-V)/(Q(P-V)-F) * (Q(P-V)-F)/(Q(P-V)-(F+C)) BİKD=(Q(P-V)/(Q(P-V)-(F+C))

#60

SORU: Bir işletmenin satışlarında %6’lık artış, hisse başına karında %3’lük artış oluyorsa birleşik kaldıraç derecesi ne olacaktır?


CEVAP: Bir işletmenin satışlarında %6’lık artış olduğunda Hisse başına kârında %3’lük bir artış oluyorsa işletmenin birleşik kaldıraç derecesi 0,5 olacaktır.

#61

SORU: İşletmenin birleşik kaldıraç derecesi 0,5 olduğunda işletmenin satışları ile hisse başına karı arasında nasıl bir ilişki olacaktır?


CEVAP: Bu değer, işletmenin satışlarında ortaya çıkabilecek yüzde 10 seviyesinde bir artış ya da azalış durumunda hisse başına kârında yüzde 5 seviyesinde bir artış ya da azalış olacağı anlamındadır.

#62

SORU:

Kâr ya da zararın söz konusu olmadığı, başka bir deyişle kârın sıfır olduğu satış miktarı veya tutarını ifade eden kavrama ne ad verilir?


CEVAP:

Başabaş noktası


#63

SORU:

(A) işletmesi, üretimde birim başına 100 TL değişken maliyete katlanmaktadır. Ürünün birim satış fiyatı 200 TL olup, sabit maliyetler toplamı 1.500.000 TL dir. Bu bilgiler doğrultusunda işletmenin başabaş noktası üretim düzeyi kaç birimdir?


CEVAP:

Q= Sabit Giderler / (Birim Satış Fiyatı - Birim Değişken Gider)

Q= 1.500.000 / (200 - 100)

Q= 15.000 birim


#64

SORU:

Nakit Başabaş Noktası nedir?


CEVAP:

İşletmelerin minimum nakit bulundurma zorunluluğu ya da eldeki likiditenin fırsat maliyetinin olduğu düşünüldüğünde, nakit harcamaları karşılayacak bir satış hacmi belirlenmek istenebilir. Söz konusu satış düzeyi, nakit başabaş noktası olarak adlandırılır.


#65

SORU:

Finans yöneticileri için kısa vadeli planlamalarda kullanabilecekleri bir araç olarak başabaş analizinin başlıca kullanım alanları nelerdir?


CEVAP:

Finans yöneticileri için kısa vadeli planlamalarda kullanabilecekleri bir araç olarak başabaş analizinin başlıca kullanım alanları şu şekilde sıralanabilir:

  • Firmanın, zarara uğramaması için ulaşılması gerekli iş hacmi düzeyinin saptanması,
  • Çeşitli üretim düzeylerinde birim maliyetlerinin hesaplanması,
  • Çeşitli çalışma düzeyleri için firmanın işletme sermayesi gereksiniminin tahmini,
  • Değişken giderler, sabit giderler ve/veya birim satış fiyatlarındaki değişikliklerin, firmanın kâra geçiş noktası ve toplam kârına olabilecek etkilerinin incelenmesi,
  • En kârlı ürün türlerinin seçilmesi, üretim bileşiminin değiştirilmesi,
  • Asgari satış fiyatının belirlenmesi,
  • Kâr hedeflerine ulaşılması için gerekli iş hacminin saptanması,
  • Firmanın üretim kapasitesinin artırılması halinde, böyle bir büyümeyi haklı kılacak satış hacminin belirlenmesi,
  • İşletmenin tevsii yatırımına ihtiyacı olup olmadığının belirlenmesi,
  • Yeni yapılacak yatırımlarda, risk derecesini veya emniyet marjını dikkate alarak, asgari üretim kapasitesinin ne olması gerektiğinin saptanması,
  • Firmanın izleyeceği üretim, fiyat, yatırım politikaları konusunda alınacak kararlara yardımcı olması,
  • Kâra geçiş için önceden tahmin edilen iş hacmi ile firmanın kâra geçiş noktasına fiilen ulaştığı iş hacmi arasında karşılaştırmalar yapılarak, faaliyetlerin kontrol edilmesi, firmanın izlediği politikaların ve yönetiminin değerlendirilmesi.

#66

SORU:

Başabaş analizinin dayandığı varsayımlar nelerdir?


CEVAP:

Başabaş analizinin dayandığı varsayımlar şunlardır:

  • Değişkenler arasındaki ilişki kısa dönemlidir.
  • Değişken giderler belirli bir süre üretim miktarı ile orantılı olarak değişir. Yani birim başına değişken gider sabit kalmaktadır. Buna karşılık birim başına sabit giderler ise değişkendir.
  • Birim satış fiyatı, kabul edilen dönem içinde değişmemektedir.
  • Analizi kapsayan dönem için belirlenen faaliyet hacmi değişmemektedir.
  • Üretilen miktarın tamamı satılmaktadır. Diğer bir ifadeyle stoklama yoktur.
  • İlgili dönemde girdi maliyetlerinde bir değişme söz konusu değildir.
  • Analizin yapıldığı dönem içinde üretim faktörlerinin verimliliği değişmemektedir.

#67

SORU:

Başabaş analizinin uygulanabilmesini mümkün kılan sabit giderlere örnek verebilir misiniz?


CEVAP:

Başabaş analizinde, işletme faaliyetlerine ilişkin katlanılan giderlerin sabit ve değişken giderler şeklinde iki gruba ayrılabileceği varsayılır. İşletme faaliyetlerine ilişkin giderlerin sabit ve değişken giderler şeklinde ayrılabilmesi halinde başabaş analizinin uygulanabilmesi mümkündür. Sabit giderler, üretim ve satış hacmindeki farklılaşmalardan etkilenmeyen giderlerdir. Amortisman giderleri, kira giderleri, vergiler ve faiz giderleri gibi giderler bu grup giderlere örnek olarak verilebilir.


#68

SORU:

Başabaş analizinin uygulanabilmesini mümkün kılan değişken giderlere örnek verebilir misiniz?


CEVAP:

Başabaş analizinde, işletme faaliyetlerine ilişkin katlanılan giderlerin sabit ve değişken giderler şeklinde iki gruba ayrılabileceği varsayılır. İşletme faaliyetlerine ilişkin giderlerin sabit ve değişken giderler şeklinde ayrılabilmesi halinde başabaş analizinin uygulanabilmesi mümkündür. 

Değişken giderler, üretim ve satış hacmine bağlı olarak değişen giderlerdir. Bu grup giderler üretim ve satış hacmine bağlı olarak artar ya da azalır. Hiç üretim yapılmadığında değişken giderler sıfır seviyesindedir. Direk hammadde, direk işçilik ve enerji giderleri bu grup giderlere örnek olarak verilebilir.


#69

SORU:

Başabaş analizinin kısa vadeli değerlendirmelerde kullanılan bir araç olmasının nedeni nedir?


CEVAP:

Başabaş analizi, finans yöneticisinin kısa vadeli planlamaları için uygun bir tekniktir.

Çünkü uzun vadede tüm parametreler (satış fiyatı, giderler, verimlilik vb.) değişken olduğundan, başabaş analizi kısa vadeli değerlendirmelerde kullanılan bir araç olmaktadır.


#70

SORU:

İşletmenin birden fazla ürün ya da hizmet üretip sattığı durumda başabaş noktası nasıl hesaplanır?


CEVAP:

İşletmenin birden fazla ürün ya da hizmet üretip sattığı durumda, başabaş noktasının hesaplanması için işletmenin bütününü temsilen bir değişken gider oranının hesaplanması gerekir. Bu durumda değişken gider oranı, her bir ürünün satış toplamı içerisindeki ağırlığı ve değişken gider oranına bağlı olarak ağırlıklı ortalama değer olarak hesaplanır.


#71

SORU:

Faaliyet kaldıracı analiz tekniği neyi araştırır?


CEVAP:

Faaliyet kaldıracı, sabit giderler ile değişken giderler arasında ilişki kurarak sabit giderlerin nereye kadar kabul edilebileceğini araştıran bir analiz tekniğidir.


#72

SORU:

Faaliyet kaldıracı analizinin amacı nedir?


CEVAP:

Faaliyet kaldıracı ile analizden amaç, belirli bir üretim düzeyinden sonra üretim arttığında kârdaki artışları ortaya koymaktır.


#73

SORU:

Sabit giderleri az olan emek yoğun işletmelerin başabaş noktaları hangi üretim düzeylerinde gerçekleşmektedir?


CEVAP:

Sabit giderleri az olan emek yoğun işletmelerin başabaş noktaları düşük üretim düzeylerinde gerçekleşmektedir.


#74

SORU:

Sermaye yoğun işletmelerde başabaş noktası hangi üretim düzeylerinde gerçekleşir?


CEVAP:

Sermaye yoğun işletmelerde sabit giderler fazla olduğu için başabaş noktası yüksek üretim düzeylerinde gerçekleşmektedir.


#75

SORU:

Faaliyet Kaldıracı Derecesi nedir?


CEVAP:

Faaliyet kârının, satış hacmindeki değişmelere karşı duyarlılığı ya da tepkisi faaliyet kaldıracı derecesi (FKD) olarak adlandırılır.


#76

SORU:

Faaliyet Kaldıracı Derecesi neyi ifade eder?


CEVAP:

Faaliyet kaldıracı derecesi, satışlardaki değişime karşı faiz ve vergi öncesi kârların (FVÖK) göstereceği değişim seviyesini ifade eder.


#77

SORU:

Belirli bir satış (üretim) düzeyinde satış hâsılatındaki %1 değişikliğin FVÖK’te oluşturacağı yüzde değişikliği gösteren faaliyet kaldıraç derecesini nasıl hesaplarız?


CEVAP:

Belirli bir satış (üretim) düzeyinde satış hâsılatındaki %1 değişikliğin FVÖK’te oluşturacağı yüzde değişikliği gösteren faaliyet kaldıraç derecesini aşağıdaki gibi hesaplamamız mümkündür:

Faaliyet Kaldıraç Derecesi = Faiz ve Vergi Öncesi Kârdaki %Değişim / Satışlardaki % Değişim


#78

SORU:

Finansal Kaldıraç nedir?


CEVAP:

Finansal kaldıraç, işletmenin belirli bir dönemde borçlandığı varsayımıyla, borçların kârlılığı ne ölçüde etkilediğini ortaya koymak için yararlanılan bir analiz tekniğidir.


#79

SORU:

Finansal Kaldıraç Derecesi neyi ifade eder?


CEVAP:

Faiz ve vergi öncesi kârlardaki bir farklılaşmanın hisse başına kazançlarda ne seviyede bir farklılaşmaya yol açacağını ifade eder.


#80

SORU:

Faaliyet ve finansal kaldıraç derecesine bağlı olarak hesaplanabilecek kaldıraç derecesine ne ad verilir?


CEVAP:

Birleşik (toplam) kaldıraç derecesi


#81

SORU:

Satış hacmindeki bir değişmenin hisse başına kârlarda ne seviyede bir değişmeye yol açacağını ifade eden kaldıraç derecesi nedir?


CEVAP:

Birleşik Kaldıraç Derecesi