İşletmenin kısa vadeli kaynak ihtiyacını, işletmenin faaliyet hacmi, satış politikası, kredi politikası, sermaye yapısı ve ekonomik konjonktür belirler.

İşletmelerin yararlanabileceği kısa süreli finansman kaynakları altı grupta toplanabilir:

• Ticari Krediler,
• Geri Satın Alma Anlaşmaları (Repo),
• Menkulleştirme,
• Finansman bonosu,
• Banka Kredileri,
• Diğer Kısa Süreli Kaynaklar.

Ticari krediler, satışları arttırma aracı olarak kullanılan, nakit ödeme yapmadan, satıcının alıcıya tanıdığı ödeme süresidir.

Bir menkul kıymetin belli bir tarihte, belli bir fiyattan geri alınma taahhüdü ile satımı repo olarak adlandırılır.

Ters repo, bir menkul kıymetin işlem başlangıç valöründen alınarak, bitiş valöründen geri satılmasıdır.

Repo işlemlerine konu olabilecek menkul kıymetler; devlet tahvilleri, hazine bonoları, banka bonoları ve banka garantili bonolar, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Toplu Konut İdaresince ihraç edilen borçlanma senetleri ile piyasada ya da borsada işlem gören VDMK dışındaki diğer borçlanma senetleri şeklinde özetlenebilir.

Varlığa dayalı menkul kıymet (VDMK), alacaklar karşılık gösterilerek menkul kıymet çıkarılması işlemidir.

Bilançodaki alacaklar kalemi menkul kıymete dönüşür, bu da menkulleştirme (securitization) olarak bilinir.

Menkulleştirme, gelecekte gerçekleştirilecek belirli nakit akımları güvence gösterilerek, finansal piyasalardan borçlanma olanağı sağlayan bir transformasyon tekniğidir.

Nakdi Krediler, belirli bir vade sonunda faizi ile birlikte geri alınmak üzere tüzel ve gerçek kişilere bankalar tarafından kullandırılan kredilerdir.

İştira-İskonto Kredileri, Ticari işlemden doğmuş ve henüz vadesi gelmemiş ticari senetlerin nakde çevrilebilmesine olanak sağlayan bir kredi uygulamasıdır. Kredi, çek/senedin bankaya veriliş tarihinden vade sonuna kadar geçecek süre için, çek/senet tutarı üzerinden hesaplanan faiz, komisyon, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) ve Banka Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) düşüldükten sonra kalan tutar ödenerek kullandırılır.

Ticari bankalar tarafından müşterilere sunulan krediler değişik açılardan sınıflandırılabilir. Örneğin, nakdi ve gayri nakdi olarak niteliklerine göre sınıflandırma yapılabilir. Güvence esasına göre teminatlı ve teminatsız ve süre açısından kısa, orta ve uzun vadeli ayrımları kullanılabilir. Krediler kullanım amaçlarına bağlı olarak tüketim, yatırım ve işletme kredileri şeklinde gruplandırılabilir. Kredileri ayrıca kullanan sektörlere ve kullanıldıkları alanlara göre de sınıflandırmak mümkündür. Ticari bankalar tarafından kullandırılan krediler aşağıda özetlenmiştir.

• Nakdi Krediler
• Spot Kredi
• İştira-İskonto Kredileri
• Rotatif Nakit Krediler
• Prefinansman Kredisi
• Döviz Kredileri ve Dövize Endeksli Krediler

Prefinansman kredisi, işletme veya onun adına hareket eden bankanın yurt dışından sağladığı döviz kredilerinin vadeleri sonunda tekrar döviz olarak geri ödenebilmesi için bankanın verdiği bir garanti olarak tanımlanabilir. Bu kredilerin vadeleri genellikle en fazla 1 yıl olarak uygulanır. Prefinansman kredisi her şeyden önce onaylanması gerekli kredilerdir ve ayrıca muhabir banka kullanımını gerektirir.

Prefinansman kredisi işletmelere aşağıdaki avantajları sağlar:

• İhracatı önceden finanse etme olanağı,
• Sağladığı döviz girdisine oranla maliyet avantajı,
• TL esasına dayalı kredilere göre maliyet avantajı,
• Süresinden önce hesabın kapatılması halinde faizsiz döviz kullanma olanağı,
• İhraç bedellerinin tahsil edilmesiyle kapatılabilmesi.

Teminat mektubu, borçlunun alacaklıya karşı üstlendiği yükümlülüğün yerine getirilmesini garanti etmek üzere, ticari bankalar tarafından alacaklıya hitaben düzenlenen bir taahhüttür.

Kabul (aval) kredisi, İthalat işlemlerinde, ithalatçının mal bedelini vadeli ödemek istemesi; ihracatçının da, ithalatçının bankasından, öngörülen vade sonunda mal bedeline ilişkin ödemenin yapılacağının garanti edilmesini istediği durumlar olabilir. Kabul (aval) kredisi, ithalatçı firmanın malı teslim aldıktan sonra, satıcı ile anlaştıkları ve poliçe üzerinde belirtilen tarihte ödemenin ithalatçının bankası tarafından garanti edilmesini içerir.

Uluslararası ticarette kullanılan ödeme yöntemleri; peşin ödeme, mal mukabili ödeme, vesaik mukabili ödeme ve akreditif olarak özetlenebilir.

Akreditif, ihracatçının, malı sattığı anda bedelini alma ve ithalatçının bedeli ödediği anda mala sahip olma isteğini karşılayan bir ödeme ve finansman yöntemidir. 

Uluslararası ticarette kullanımının yanı sıra, ayrıca yurt içinde de alıcı ve satıcı ödeme sisteminde akreditif kullanılabilir.

Akreditif işlemleri

• Alıcı ile satıcı arasında proforma faturaya dayalı sözleşmenin yapılması,
• İthalatçının bankasına ihracatçı lehine akreditif açması için talimat verilmesi,
• Amir bankanın, satıcının ülkesindeki bankasına akreditifi ihbar ya da teyit etmesi,
• Muhabir ya da teyit eden bankanın akreditifin açıldığını ihracatçıya bildirmesi,
• Açılan akreditif üzerine satıcının belirtilen zamanda malları sevk etmesi,
• Satıcının, sevkiyatın yapıldığını gösteren belgeleri kredinin açıldığı bankaya göndermesi,
• Muhabir bankanın, vesaiki ithalatçının bankasına göndermesi,
• İthalatçı firmanın bankasına ödemeyi yapması ya da kredi kullanması,
• İthalatçı firmanın bankasından vesaikin teslim alınması,
• Amir bankanın ihracatçının bankasına akreditif tutarını ödemesi,
• İhracatçının bankasının akreditif tutarını ihracatçıya ödemesi ve malların gümrükten çekilmesi.

Faktoring, işletmelerin kredili satışlarından olan haklarını devretmesi yoluyla, faktoring şirketinin sağladığı; alacakların tahsili, takibi, muhasebe ve ön ödeme hizmetlerinden yararlanılması işlemidir.

Ödemenin doğrudan faktoring kuruluşuna yapıldığı ancak faktorün risk üstlenmediği ve alacak tahsilini üstlendiği faktoring şekli toptan (bulk) faktoring olarak adlandırılır. Bu yöntemde, güvence açısından, ödeme faktoring kuruluşuna yapılmakla birlikte, kayıtlar satıcı firma tarafından tutulur.