İşletmeler için geçerli olan kısa vadeli fon kaynaklarının avantajları şöyle sıralanabilir:

• Kısa vadeli borçlar uzun vadeli borçlara göre çok daha kısa sürede sağlanabilmektedir.
• İşletmeler kendilerini uzun dönemli yükümlülük altına sokmak istemezler. Bunun nedeni, fon sağlama maliyetinin uzun vadeli borçlanmada, kısa vadeli borçlanmaya göre daha yüksek olması, uzun vadeli borcun işletme tarafından erken ödenmek istenmesine karşın anlaşmada buna ilişkin pahalı yaptırımın olması ve uzun dönemli kaynak anlaşmalarının her zaman işletmenin gelecekteki eylemlerini kısıtlayıcı hükümler içermesi gösterilebilir.
• Kısa vadeli borç faiz oranlarının uzun vadeli borç faiz oranlarından daha düşük olması nedeniyle, işletmenin uzun vadeli borç yerine kısa vadeli borç kullanması fonların elde edilme maliyetini düşürecektir.
• İşletmeler acil fona ihtiyaç duyduklarında fon kaynaklarına erişim açısından kısa vadeli fonlara daha hızlı bir şekilde erişme imkânına sahip olabilmektedir.

Her ne kadar kısa vadeli faiz oranları uzun vadeli faiz oranlarından daha düşük ise de kısa vadeli borçlar iki nedenden dolayı daha risklidir. Birincisi, eğer işletme uzun vadeli borçlanırsa faiz ödemeleri vadesi boyunca göreli olarak daha istikrarlıdır. Fakat işletme kısa vadeli olarak borçlanırsa faiz ödemeleri daha büyük dalgalanmalar gösterebilecektir. Çünkü faizler zamanla büyük değişiklikler gösterebilmektedir. İkincisi, eğer işletme önemli sayılacak tutarda kısa vadeli borç kullanırsa geçici olarak yaşanacak bir durgunlukta borçların zamanında ödenmesi imkansız hale gelecek ve bu durum, işletmenin iflas etmesine bile neden olabilecektir.

Başlıca kısa vadeli fon kaynakları; ticari krediler, ticari banka kredileri, tahakkuklar, finansman bonosu, faktoring, menkulleştirme ve diğer kısa vadeli kaynaklardır.

[0,03/(1-0,03)] x [360/(45-15)] = % 37,1

İşletme bankanın teklifini kabul edip %14 faizle kedi kullanır, malı peşin alırsa, %37,1 indirim elde edecektir.

Bunlar; borcun tutarı, faiz ve anapara ödemesinin nasıl olacağını gösteren geri ödeme planı, teminatlar, garanti, sabit veya değişken faiz uygulaması, faiz ödeme dönemleri, borcun vadesi ve banka ile işletmenin varsa anlaştıkları özel durumlar olarak sayılabilir.

Bu şartlar; işletmenin yeni kurulmuş olmaması, istikrarlı ve kârlı olması, aşırı derecede borçlu olmaması, finansal tabloların güvenilir olması ve iyi bir yönetim kadrosuna sahip olması şeklinde ifade edilebilir.

Borçlu cari hesap bankaların işletmelere kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamaları için açmış oldukları esnek bir kredi türü olup rotatif krediler olarak da adlandırılmaktadır. Kredinin özelliği; kredinin vadesinin ve limitinin banka ve işletme arasında önceden belirlenmesi, söz konusu vade içerisinde serbestçe kullanılabilmesi, faiz oranlarının kredi kullandırıldığı sırada piyasa şartlarına göre değişebilmesi ve genellikle üçer aylık dönemler itibariyle nakit olarak geri ödemelerin yapılmasıdır. Borçlu cari hesap kredisinde, işletme borcunun bir kısmı ya da tamamı vadesinden önce geri ödenebilir. Bu krediler ağırlıklı olarak müşteri çek ve senedi ile teminatlandırılarak kullandırılmaktadır.

Açık kredi, bankaların, kişilerin saygınlıklarına açtıkları kredi türüdür. Bu tür kredide maddi bir güvence söz konusu değildir. Güvence, kredi alanın imzasıdır. Güvencenin olmaması, bu tür kredinin bankalara olan riskini arttırmaktadır. Buna bağlı olarak açık kredilerden daha çok, piyasada tanınmış, borç ödeme gücü yüksek, bankalarla iyi ilişkiler kurmuş işletmeler yararlanabilmektedir.

Açık kredilerin, bu tür kredilerden yararlanan işletmeler açısından üstünlükleri şu şekilde sıralanabilir.

• Açık krediler daha esnektir ve kredi alan işletmenin gereksinmesine hem zaman hem tutar olarak daha iyi uyabilir.
• Açık kredilerde zaman kaybettirici formaliteler yoktur.
• Açık krediler, ödenecek komisyonlardan sağlanacak tasarruf nedeniyle, göreli olarak maliyeti daha düşük kredilerdir.

X İşletmesinin almış olduğu kredi için ödeyeceği faiz tutarı:

? 200.000 x 0,18 = ? 36.000

Açılan ? 200.000 kredinin ? 20.000 sı bakiye olarak bankada bırakılacağı için, reel faiz:

36.000/(200.000-20.000) = %20 olarak bulunur.

Bunlardan bazıları şunlardır:

Red-Clause Akreditif: Kısa vadeli bir kredi olup ithalatçı işletme tarafından ihracatçının kullanması için bir finansal kuruma açtırdığı bir tür avans kredisidir.

Prefinansman Kredileri: İhracatçı işletmenin yurt dışı satışını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu finansmanı, ithalatçıdan veya finans kuruluşlarından sağladıkları ve ihracatın yapılmasından sonra sağlanan dövizlerle geri ödenen ve vadesi bir yılı geçmeyen kredilerdir.

Diğer kısa vadeli krediler ise banka kabulü, ihracat hazırlık kredileri, kesin satışlı ihracat kredileri, ihracat bedelinin tahsili ile ilgili krediler, döviz kredileri, teminat akreditif kredisi ve garanti mektupları olarak sayılabilir.

Finansman bonosu genellikle büyük işletmelerin kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, aracı kurumlara veya doğrudan yatırımcılara sunmak amacıyla ihraç ettikleri borç senedi olarak tanımlanabilir. Türkiye'de finansman bonosu sermaye piyasası araçları arasında sayılmıştır. Sermaye Piyasası Kurulu finansman bonosunu ihraç edecek kuruluşları sıralamıştır. Bunlar; anonim ortaklıklar, özelleştirme kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüsleri ve mahalli idarelerdir.

Faktoring, işletmelerin genellikle kısa vadeli satışlardan doğan alacak haklarının, faktör adı verilen finansal kuruluşlara (faktoring şirketlerine) satılmasıyla, işletmelere kısa vadeli fon sağlama olanağı veren bir finansman yöntemidir. Faktoring işlemlerini faktoring şirketleri gerçekleştirir. Faktoring, faktoring şirketi ile alacaklı işletme arasında yapılan ve süreklilik gösteren bir anlaşmadır. Bu anlaşma ile alacaklı işletme, alacaklarının tamamını veya bir kısmını faktöre devreder ve bu işlemi borçlulara bildirme işini üslenir. Buna karşılık faktör, alacakları tahsil etmeyi, ödenmeme riskini üstlenmeyi, alacak tutarlarını peşin olarak veya belirli bir vadenin bitiminde ödemeyi taahhüt eder. Faktoring işlemlerinde amaç, işletmeye, alacaklarını vadelerinden önce tahsil ederek finansman kaynağı sağlanması ve işletmenin, alacakları nedeniyle sorumlu olduğu bürokratik işlemlerden kurtulmasıdır.

Bunlar:

• Alacak tahsil riskinin faktöre devredilmesiyle yurt içi ve yurt dışı pazarın genişletilmesi
• Faktör tarafından yapılan ön ödemenin peşin mal alımında kullanılabilmesi
• Alacaklar, stoklar ve ticari borçlar kalemlerindeki azalış ile bilançonun likiditesinin artması
• Müşterilere gerektiğinde ek ödeme süresi tanınarak satışların artırılması
• Ticari kredilere göre maliyetinin daha düşük olması
• Bankaya bağımlılık ve kredi kullanma ihtiyacının azalması
• Yurt dışı satışlarda müşteriler ile yabancı dil sorununun ortadan kalkması
• Alacak tahsilini değerlendirme ve çeşitlendirmeyi uzmanlara devretmenin işletme yönetimine risksiz ve verimli çalışma ortamı sağlamasıdır.

Kısa vadeli fonlar, genellikle işletmelerin mevsimlik veya geçici gereksinimleri için kullanılırken, orta vadeli fonlar devamlılık taşıyan fon gereksinimleri için kullanılmaktadır. Orta vadeli fonlar, sıklıkla sabit sermaye yatırımlarının finanse edilmesinde, mevcut duran varlıkların ekonomik değerlerini artırıcı esaslı bakım-onarım giderlerini karşılamada, net çalışma sermayesini artırmada ve/veya mevcut bir borcun ödenmesini sağlamada kullanılmaktadır. Kısa vadeli fonların bir yıllık süre zarfında ödenmesi gerekirken; orta vadeli fonlarda geri ödeme dönemleri, genellikle belli bir süre ödemesiz dönemden sonra, üç ay, altı ay veya yıllık dönemler halinde olmaktadır. Başlıca orta vadeli fon kaynakları şunlardır:

• Orta Vadeli Banka Kredileri
• Orta Vadeli Satıcı Kredileri
• Orta Vadeli Tahviller
• Sigorta Şirketlerinin Orta Vadeli Kredileri
• Finansal Kiralama (Leasing)
• Forfaiting’dir.

Orta vadeli kredi sağlayabilmek için işletmelerin şu koşulları yerine getirmeleri istenmektedir:

• Yatırım projesinin fon getirisi elde edecek özellikte olması
• İşletmenin sermaye yapısı ile alınan kredinin uyum içinde olması
• İşletmenin yeteri kadar teminat gösterebilmesi
• Gelecekle ilgili nakit akışlarına dayalı olarak işletmenin uzun süreli satış ve kârlılık tahminlerinin gerçekleşebilir nitelikte olması.

Finansal kiralama, belirli bir süre için, kiralayan ve kiracı arasında imzalanan ve üreticiden kiracı tarafından seçilip, kiralayan tarafından satın alınan bir malın mülkiyetini kiralayanda, kullanımı ise kiracıda bırakan ve belirlenen değer üzerinden sözleşme süresi sonunda malın mülkiyetinin kiralayandan kiracıya geçmesini sağlayan orta vadeli bir finansman yöntemidir.

Bir işlemin finansal kiralama sayılabilmesi için, aşağıdaki kriterlerden en az birini taşıması gerekmektedir:

1. İktisadi kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi
2. Kiracıya, kira süresi sonunda, iktisadi kıymeti rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması
3. Kiralama süresinin, iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün %80’inden daha büyük bir bölümünü kapsaması
4. Sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının, iktisadi kıymetin rayiç bedelinin %90’ından daha büyük bir değeri oluşturması.

Bunlar:

1. Faaliyet kiralaması
2. Finansal kiralama
3. Yurtiçi ve Yurtdışı Kiralama
4. Satış ve geri kiralamadır.

Finansal kiralamanın üstünlükleri şunlardır:

1. Teknolojik Gelişmeler: Teknolojik gelişmeleri izlemek isteyen girişimciler, leasing yardımıyla tesislerini yeni gelişmelere uygun olarak yenileyebilmektedir.
2. Esnek Ödeme Koşulları: Genellikle kira sözleşmesi yapılırken, kiralayanın ödeme gücü dikkate alınır ve buna göre bir ödeme planı belirlenir.
3. Orta Vadeli Finansman: Türkiye’de leasing yöntemi, orta vadeli finansman açığına cevap verebilen önemli bir finansman kaynağıdır.
4. Finansal Oranlara Etkisi: Kiralamanın bilanço kalemleri üzerindeki etkisi olumludur.
5. Sınırlamaların Azlığı: Genellikle, kredi kurumlarından sağlanan kredilerde, kredi vereni koruyucu hükümlere yer verilmektedir.
6. Maliyet: Finansal kiralamanın işletmelere maliyeti, kredi maliyetinden daha az olabilir.
7. Vergi Avantajı: İşletmeler, satın alma yerine finansal kiralamayı seçtiklerinde ödedikleri kiraları gider olarak gösterip daha az vergi ödeyebilir.
8. Teşviklerden Yararlanma: Teşvik belgesine bağlanmış yatırımların finansal kiralama ile yapılması durumunda da teşviklerden yararlanmak söz konusu olmaktadır.

Bunlar:

1. Bu fonlar karşılığında, faiz gibi sabit bir ödeme yapma zorunluluğu yoktur.
2. Bu şekilde sağlanan fonların kullanımı, yabancı kaynakta olduğu gibi zamanla sınırlı değildir.
3. Ortakların koyduğu sermaye, kredi verenler için bir güvencedir. Bu sermaye, işletmeye açılacak krediler için de bir ölçüdür. Yeterli miktarda özkaynağa sahip bir işletme, kredi koşulları yönünden de pazarlık gücüne sahiptir.
4. Özsermaye sahipleri yönetimde söz hakkına sahiptir.

Otofinansman, bir işletmenin kendi kendine fon yaratmasına denir. Otofinansman, elde edilen kârın tümünün veya bir kısmının dağıtılmayarak işletme bünyesinde bırakılmasıyla oluşur. Otofinansman iki şekilde yapılabilir:

1. Açık otofinansman: Kârların işletmede tutulmasıyla yapılan finansmandır. Açık otofinansmanın kapsamına şunlar girer:
   1. Dağıtılmayan Kârlar
   2. Yedekler
   3. Karşılıklar
2. Gizli otofinansman: Gizli yedek akçe ayrılması yoluyla yapılır.