Kısaca iş dosyası olarak tanımladığımız “Portfolyo” sözcüğü, bir kişi veya kurumun tanıtımı için hazırlanmış, ürünlerin gösterilerek tanıtıldığı ortama verilen isimdir.

• En iyi çalışmalardan oluşması, • Belirli bir amaç doğrultusunda hazırlanmış olması, • Doğru ve net bir iletişim kurarak sunan kişinin özelliklerini yansıtmasıdır.

• Karar Verme, Hedef-Amaç • Çalışmaların Seçimi • Portfolyo Tespiti-Tasarımı • Sunum ve Değerlendirme

Bütün bu süreçlerin başında yer alan karar verme aşaması “neden portfolyo hazırlıyorum?” sorusunun cevaplanmasıyla netleşen bir süreç olan karar verme, hedef, amaç sürecinde dikkat edilmesi gereken konular şunlardır; • Portfolyom neyi hedefliyor? • Portfolyomun hedef kitlesi kim veya kimlerdir? • Portfolyom nasıl bir sonuca ulaşabilmeyi hedefliyor?

Portfolyo tasarım süreci içersinde yer alan Çalışma seçim sürecinde basit bir çizelge hazırlayarak çalışmalarımızı değerlendirmek ilk aşamada çok faydalı olacaktır. Bir fikri yazılı hâle getirmek onu kalıcı boyutuyla gerçekleştirebilmenin ilk ve önemli sürecini oluşturur. . Çalışmaların seçimi aşamasında yazılı bir sistem ve yöntem belirlemek işimizi çok kolaylaştıracaktır

Portfolyomuz, bizi temsil edecek nitelikli bir ürün olmalıdır. Örneğin bir fotoğraf portfolyosu hazırladığımızı ve işlerimizi, profesyonel bir firmaya sunmak için çözüm konusunda çeşitli yollar bulmak zorunda olduğumuzu varsayalım. Öncelikle elimizdeki eserlerimizin kaliteli baskılarının yaptırılması ve ardından bunların iyi bir sunum diliyle bütünleşik bir yapıda birleştirilmesi gerekmektedir. Bu baskılar zamana ve ışığa dayanıklı olmalıdır. Çoğu zaman çalışmaların lamine (plastik temelli saydam bir malzemeyle çalışmaların kaplanması) edilmesi koruma adına büyük yarar sağlar.

Çalışmalarınızı bir arada tutabilmek için farklı markaların ürettiği dosyalar, föyler, çantalar, portfolyolar bulabilirsiniz. Hazır portfolyo kutu ve çantaları kullanmak büyük kolaylık sağlayabilir ancak unutulmamalıdır ki portfolyonun ‘kişisellik’ niteliğine zarar verebilir. Bu yüzden hazır portfolyo kullanımında kendinize hazırlayacağınız özel bir etiket vb. bir malzemeyle portfolyonuzu daha özgün bir hâle getirmek, kişiselleştirmek mümkün olacaktır.

Portfolyo, çok özel durumlar olmadıkça değerlendirme yapacak kişi veya kişilere doğrudan sunulur. Bazı durumlarda portfolyonun değerlendirme için bırakılması ve gelecek bir zaman diliminde değerlendirilmesi söz konusu olabilir. Bu durumda portfolyomuzun kendi kendine işgören bir yapıda tasarlanmış olması gerekir. Sorulara gereksinim duyulmadan kendini anlatabilen, düzenli ve anlaşılır bir yapıda olması özellikle sanatçının olmadığı durumlarda büyük avantaj sağlar. 

Geçmişinizi açık ve net olarak ifade eden, eğitim durumunuzu, geçmiş etkinliklerinizi özetleyen bir öz geçmiş her çeşit portfolyonun vazgeçilmez bir parçasıdır. Öz geçmişin de özenle hazırlanması gerektiğini, portfolyonun bir parçası olduğunu unutmamak gerekir. Maalesef son dakikaya sıkıştırılan ‘öz geçmiş’ tasarlanması gerekli önemli bir portfolyo parçasıdır. Öz geçmiş;

• eğitim,

• deneyim,

• sergiler,

• ödüller,

• hobiler

• referanslar

gibi bölümlerden oluşur. Bütün bu bilgiler Türkçe ve yazım hatası olmadan özenle seçilmiş ve düzenlenmiş cümlelerle kâğıda geçirilmelidir. Öz geçmişimizde tamamı büyük harf cümleler, metinler altı çizgili sözcük kullanmamalı ve yazım kurallarına hassasiyetle uymalıyız.

Referanslar gerekli durumlarda sunum sonrasında kişi hakkında bilgi almak, sınırlı zamanda edinilemeyen bilgilerin sonradan tamamlanması için gereklidir. Bir iş görüşmesinde veya lisansüstü eğitim için referanslar kapalı zarf içinde ve ıslak imzalı olarak istenebilir. Bunun dışında sadece daha fazla bilgi için öz geçmişimize ilave edeceğimiz referanslarımızın iki kişi olması yeterlidir. Bu referanslarımızın kesinlikle kendilerinin haberi olarak ilave edilmiş olması son derece önemlidir. Referansların erişim bilgilerinin yer alması gerektiğinde bir telefon, e-posta veya mektupla görüş sağlanması konusunda yardımcı olur. Özellikle iş ve proje görüşmelerinde 20-30 dakika gibi sınırlı bir zaman diliminde kişilik bilgileri konusunda yeterli detay öğrenilemediği için bu bölüm çok gereklidir. Bir çalışma ortamına kabul edilecek tasarımcı veya sanatçı her şeyden önce bir ekip elemanı, bir arkadaş ve bir aile bireyi olacaktır. Bu yüzden görüşme yapılan kişi veya kurumun daha detaylı bir araştırma yapması oldukca doğal bir süreçtir.

Web alanı-Barındırma (hosting) • Web formatına uygun portfolyo tasarımı

Alan Adı: İnternet üzerinde kullanılan domain (alanadı)’ler IP (İnternet Protokol) numaralarına ulaşmak için kullanılan bir isimlendirme sistemidir.

Mevcut veya hazırlanmasını istediğiniz web tasarım çalışmalarının satın alınan alan adı İnternet üzerindeki izleyiciler tarafından çağrılında (browserlar üzerinde bulunan adres çubuğuna yazılınca) sunulacak çalışmanın barındırılacağı alana “Web alanı barındırma” (web hosting) adı verilir.

Bu durum yüz yüze sunumun gerçekleşemediği durumlarda çok büyük yararlar sağlar.

Başarılı bir portfolyo sunumunun temel anahtarları;

• Portfolyoya hakim olmak,

• Kendinden emin, güven verici olmak,

• Doğru ve düzgün cümleler kurmak,

• Güleryüzlü, kibar ve olumlu bir kişilik yapısı sergilemek,

• Eserleri en iyi şekilde açıklayabilmek,

• Olası eleştirilere soğukkanlılıkla ve mantıklı yanıtlar verebilmek,

• Sunum zamanlamasını iyi yönetmek,

• Beden dilini iyi kullanabilmektir

Sunuma hazırlanırken kitapçılarda rahatlıkla bulabileceğimiz kişisel gelişim kitaplarından yararlanabilir ve ‘beden dili’ konusunda kendimizi geliştirebiliriz. Beden dili uzmanları ‘dil yalan söyler ancak vücut asla’ der. Ne söylediğiniz değil onu nasıl söylediğiniz önemlidir. Basit bir jest, yüzlerce kelimeden daha çok şey ifade eder. Beden dili bilinçdışı motivasyonlarımızı açığa çıkarır. Bu yüzden gerek kendimizi kontrol etmek gerekse sunuma hazırlıklı olmak adına kendimizi bu konuda geliştirmeli ve eğitmeliyiz. İmkânımız varsa ayna karşısında prova yapmak veya sunumumuzu kaydederek kendimizi değerlendirmek büyük yarar sağlar.

Deneyim bölümünde katıldığınız etkinlikler, çalıştaylar, projeler vb. yer alır. Sözkonusu deneyim sizi portfolyonuzla koşut olarak öne çıkarabilecek vurgu noktalarını içerir. Çoğu kez yaşadığınız bu deneyimin kimle olduğu önem taşır. Örneğin bir fotoğraf sempozyumunda dünyaca ünlü bir fotoğrafçıyla yapığınız bir çalıştay, ilgili tüm bilgileri içermelidir. Bu başlık altında Kim? Nerede? Ne zaman? Kiminle? sorularına cevapları bulmak değerlendiren açısından önemlidir.

Hobiler bölümü ilk bakışta ilgisiz gibi görünse de ‘çoklu ve bağlamlı düşünme’ yaklaşımının giderek önem kazandığı günümüz dünyasında önemli bir ayırt edici nitelik olarak karşımıza çıkmaktadır. Unutulmamalıdır ki hayat tek kulvarlı bir koşu değil farklı ortam, koşul ve durumların bileşkesidir. Bu bütün; düşüncelerimiz, hedeflerimiz, beklentilerimiz, sanatsal ve kavramsal yaklaşımımız, iyi ilişkilerimiz ve zevklerimiz bizi oluşturur. Hobileri olan insan dünyaya farklı ve boyutlu bakan insandır

alanadı üzerinden veya deviantart, facebook gibi sosyal medya üzerinden de benzer şekilde portfolyo sayfaları oluşturmak ve çalışmalarınızı paylaşmak oldukça kolay ve zahmetsizdir.

İletişim; duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her yolla başkalarına aktarılmasıdır. Bu sürecin amacı “anlaşılmaktır”. Portfolyo sunumumuzda doğru anlaşılmak ve kendimizi iyi ifade etmek çok önemlidir.

Öz geçmişimizin yazı karakteri seçimi sizin görüşmeye giderken gömlek ve kravat seçiminiz gibidir, sizin ve ifadenizin önemli bir parçasıdır. Kişisel bir ruhu barındırırken gereksiz abartıların olmaması uygundur. Tipografinin ‘sözün biçimi’ olduğunu unutmamalıyız, seçeceğimiz yazı karakteri, boyu ve düzenlememiz ifademizin bir parçasıdır. Gereksiz ve abartılı bir süslü yazı biçimi bizim iletişimimize faydadan çok zarar verir. En çok karşımıza çıkan tipografik hataların başında, kibar olmak adına yapılan el yazısı kullanımıdır. Bazen aşırı süslü bazen de çocukça ve ciddiyetsiz bir etki yaratan bu tip yaklaşımlardan kaçınmak gerekir. Abartılı bir etki yaratmanın yanı sıra okunmayı da güçleştirir.