Bruce Livingstone’un Mayıs 2000’de kurduğu mikrostok sitelerinin öncüsü iStockphoto.com, dünyanın her yerinden amatör ya da profesyonel fotoğrafçıların, siteye fotoğraflarını yükleyip tüm dünyaya satabildiği bir şirket örgütlenmesidir. Site ilk kurulduğunda, kullanıcılar çektikleri fotoğrafları birbirleriyle ücretsiz olarak takas edebilmekteydi. Bir süre sonra, Livingstone, fotoğrafları 1 dolar gibi çok düşük ücretlerle satmaya ve kazançtan katılımcılara da ödeme yapmaya başladı. Böylece, müşteriler ve aynı zamanda fotoğrafçılar, çok düşük ücretlerle satılan fotoğraflara ilgi göstermeye başladı. Bu ilginin sonucu olarak, kullanıcıların çektiği amatör fotoğrafların yerine, stüdyo donanımıyla çekilmiş profesyonel fotoğraflar sitede yer almaya başladı. Bu değişimlerin ışığında, sitede satışa sunulan fotoğraf sayısı kısa sürede hızla artarak fotoğrafçılara yeni bir iş kolu sağlamıştı ki buna Mikrostok Fotoğrafçılık denilmeye başlandı.

Fotoğrafla beraber kullanıldığında, “stok” kelimesi, fotoğrafların, bir mikrostok veri tabanında kullanıma hazır olarak “depolanmış” olduğu anlamındadır. 

Telifsiz lisans, en genel anlamıyla bir fotoğrafın, süre ve ülke kısıtlaması olmaksızın, birden çok kez kullanma hakkının verilmesi demektir. Bu türden bir lisanslama yoluyla bir müşteri fotoğrafın kullanım hakkını alır.

“Ticari amaçlı” olarak adlandırılan fotoğraflar birçok alanda kullanabilir. Örneğin; broşürler, yıllık raporlar, web siteleri ve diğer çalışmalar için bu sitelerden temin edilen fotoğraflar kullanılır. Dahası takvimler, tebrik kartları ve t-shirt baskıları gibi daha başka kullanım alanları da mevcuttur. Aslında, bu fotoğraflar akla gelebilecek her şekilde kullanımı kapsamaktadır.

Ticari kullanımın dışındaki kullanıma uygun olan fotoğraflar da stok fotoğraf sitelerinde mevcuttur ve bunlar “editoryal amaçlı” olarak adlandırılırlar. Gazete ve dergiler, haber değeri olan görüntülere ihtiyaç duyarlar. Bu türden fotoğraflar, yüksek bir kullanım hacmine sahip olmasına rağmen ticari kullanıma uygun fotoğraflardan daha düşük ücretlere sahiptir.

Bir stok fotoğraf oluşturma süreci; bir fikrin doğuşu, konu, tema ve ana fikrin belirlenmesi, çekimler yapılırken kompozisyonun nasıl düzenleneceği, bu temayı ortaya çıkaracak stok fotoğrafın çekilmesi için gereken teknik donanım ve bilgi, mekân ve modellerin belirlenmesi, projenin gerçekleştirilmesi gibi aşamalardan oluşmaktadır.

Konu, fotoğrafın izleyene doğrudan aktardığı bilgi olurken tema bir fotoğrafın arkasındaki ana fikir olarak tanımlanabilir.

Stok fotoğraflarda kullanılan birkaç sembol örneği vermek gerekirse; Ağaç; büyüme ve başarıyı ,
Zar; şans ve riski, Koşu; yarış ve rekabeti, Terazi; adaleti, Buğday tarlası; bereket ve özgürlüğü,
Yonca ve atnalı; şansı, Hasat; bolluk, bereket ve verimi Ampül; bir fikri, Üst üste dizilmiş taşlar dengeyi temsil eder.

Temelde “ayrı ayrı parçaları bir araya getirerek bir bütün oluşturma, düzenleme işi” olarak tanımlanır. Sonuçta her durumda ayrı ayrı parçalardan bir bütün, bir anlam ortaya çıkarılmaya çalışılmaktadır.

Gerçek yaşam içindeki üç boyutlu varlıkların, iki boyutlu bir yüzeye gerçek görünüşleriyle aktarılması perspektiftir.

Çerçeve içinde yaratılan birkaç basit çizgi, iki boyutlu bir ortamda derinlik yaratılmasına neden olur. Derinlik duygusu yaratmanın benzer yolları da boyut değişikliği, dikey konum, yatay konum, çizgisel perspektif, gölge-ışık oyunu ve atmosferik perspektif olarak sıralanabilir.

İyi bir stok fotoğraf elde etmek için özen gösterilmesi gereken birçok önemli teknik nokta
vardır. İlk bakışta bunlar arasında 3 temel özellik öne çıkar. ISO, diyafram ve örtücü hızı
olarak sıralanabilecek olan bu üç temel özellik fotoğrafın kalitesini önemli ölçüde etkiler.

Türkçede dijital gürültü olarak adlandırdığımız “Noise”, bir fotoğraftaki istenmeyen noktacıklardır. Film dünyasında buna “grain” adı verilirken dijital dünyada noise (gürültü) denmektedir.  sensörlerinalgılayıcıların kendisine düşen ışığı doğru analiz edememesiyle ilgili olan bu durumda gürültü seviyesi yükseldikçe, görüntü kalitesi düşer.

Diyafram, ışığın objektiften geçerek makineye ulaşmasını sağlayan mekanizmaya verilen
addır.

Eğer daha fazla ışığa ihtiyaç varsa diyafram açıklığı büyütülmeli ve bu şekilde objektiften makineye daha fazla ışık geçmesi sağlanmalıdır. Tam tersine, eğer ışığın çok olduğu bir ortamda fotoğraf çekilmek isteniyorsa diyafram açıklığı küçültülüp, objektiften daha az ışık geçmesi sağlanmalıdır.

Örtücü hız özelliği ise fotoğraf makinesinin sensörü-algılayıcısı ile diyafram arasında bir
tür perde görevi gören mekanizmaya verilen addır.

Stok fotoğraf sitelerinin birçoğu dosya formatı olarak JPEG formatındaki dosyaları kabul etmektedir. JPEG sıkıştırılmış bir formattır ve kayıt sırasında dosya boyutunu azaltmak için sıkıştırma yaparak dosyayı daha küçük hâle getirmektedir. Bu sıkıştırma işlemi sırasında bazı bilgilerin kaybolduğunun unutulmaması gerekir ve bu durum da JPEG’in kayıplı bir format olarak sınıflandırılmasına neden olur.

Fotoğrafın ana konusu bir insan ise modelin yüzü görünmese bile, model izni gerekebilir. İnsanlar tarafından fark edilmeden çekilen ve model izni olmayan fotoğraflar kesinlikle stok fotoğraf siteleri tarafından kabul edilmeyecektir. Fotoğrafı çekilen kişi, 18 yaşının altındaysa ebeveyni ya da yasal vasisi tarafından imzalanmış olan model izni gerekmektedir. Bir modelin birden fazla fotoğrafı stok fotoğraf sitesine yüklenecekse bile yine her fotoğraf için ayrı ayrı model izni yüklenmelidir. Model izni fotoğrafın çekildiği tarihi mutlaka içermelidir. Fotoğrafçı kendi fotoğrafını çekip yüklese dahi yine de model izni gerekmektedir.

Fotoğraf sunma aşaması, satış stratejilerine aşina olmaktan, yazılımları kullanmaya, seçilen anahtar kelimelerin uygunluğundan, uyulması gereken yasal koşulların yerine getirilmesine kadar oldukça ciddi bir süreçtir.

Fotoğrafın müşteriye ulaşmasında en önemli araçlardan biri olan anahtar kelimeler, fotoğrafın
konusunu ve temasını en açık biçimde tanımlayan kelime veya kelime gruplarına verilen addır. Bu anahtar kelimeler özenle seçilmeli, çekilen fotoğrafla içerik ve bağlam açısından uyumlu olmalıdır. Anahtar kelimeler, fotoğrafın ana içeriğini ve taşıdığı kavramları iletecek terimleri içermelidir. Anahtar kelimeler yazılırken fotoğrafın bütün potansiyel kullanım alanları değerlendirilmelidir.