Göçmen nüfustan en yüksek düzeyde toplumsal yarar sağlamanın yanı sıra göçmen maliyetini de en aza indirgemek, göç alan ülkelerin hedefleridir.

Göçmen nüfustan en yüksek düzeyde toplumsal yarar sağlamanın yanı sıra göçmen maliyetini de en aza indirgemek, göç alan ülkelerin hedefleridir. Bu bağlamda eşiyle birlikte göç eden kadınların ekonomik ve sosyal güvenliği eşleri ya da aileleri tarafından karşılandığı için ülkeler açısından bir yük olarak değerlendirilmez.

Göçmen nüfustan en yüksek düzeyde toplumsal yarar sağlamanın yanı sıra göçmen maliyetini de en aza indirgemek, göç alan ülkelerin hedefleridir. Bu bağlamda eşiyle birlikte göç eden kadınların ekonomik ve sosyal güvenliği eşleri ya da aileleri tarafından karşılandığı için ülkeler açısından bir yük olarak değerlendirilmez. Zira eşiyle birlikte göç sürecinde yer alan kadınlar, genelde yasal ve ekonomik açılardan bakımlarını üstlenen kocalarına eşlik ve annelik rolleri nedeniyle bağlı olarak düşünülür. Bu bakış açısı, kadınların iş piyasasında erkeklerin yerini alma riskinin söz konusu olamayacağını işaret eder (Kartal, 2015: 222).

Türkiye’ye ilişkin son dönem göç araştırmaları, izinsiz çalışmak zorunda kalan, bu nedenle kaçan, saklanan, sosyal hakları ve iş güvenceleri olmayan, genç, yaşlı, çok yüksek eğitimli, hiç eğitimsiz, Türkçe bilen, bilmeyen aynı zamanda ailelerini geçindirebilmek için mücadele veren çok sayıda kadının korunmasız yaşantılarını gözler önüne sermiştir (Ecevit, 2011: 140).

BMMYK’nın (2015) son verilerine göre kayıtlı Suriyeli mültecilerin sayısı; Mısır, Irak, Ürdün ve Lübnan’da 2,1 milyon,Türkiye’de 1,9 milyon ve Kuzey Afrika’da 26,700 mülteci olmak üzere toplamda 4 milyonu aşmıştır.

BMMYK’nın (2015) son verilerine göre kayıtlı Suriyeli mültecilerin sayısı; Mısır, Irak, Ürdün ve Lübnan’da 2,1 milyon,Türkiye’de 1,9 milyon ve Kuzey Afrika’da 26,700 mülteci olmak üzere toplamda 4 milyonu aşmıştır.

BMMYK’nın (2015) son verilerine göre kayıtlı Suriyeli mültecilerin sayısı; Mısır, Irak, Ürdün ve Lübnan’da 2,1 milyon, Türkiye’de 1,9 milyon ve Kuzey Afrika’da 26,700 mülteci olmak üzere toplamda 4 milyonu aşmıştır. Bu verilere göre toplam kayıtlı Suriyeli mülteci sayısının %50,3’ü kadın mültecilerdir.

“Göçün kadınlaşması” kavramı, özetle en başta kadın göçmenlerin sayıca artışını, daha sonra da aile birleşimi gibi erkeğe bağımlı olarak yaptıkları göçler yerine bağımsız göçlerini vurgulayan bir kavramdır. Bununla birlikte kavram, kadın göçmenlerin yaptıkları işlerin niteliklerinin kendilerine biçilen geleneksel kadın rolleriyle paralel olmasını da içerir (Gökbayrak, 2009: 64; Etiler ve Lordoğlu, 2010: 114).

Kadın göçünün en görünür ve bilinen nedenleri toplumların ekonomi politikalarındaki temel yapısal değişimlere dayalıdır. Bu yapısal değişimlerin kaynağı da toplumların sosyal, demografik ve kültürel yapılarında yaşanan dönüşümlerdir. 

Kadın göçünün en görünür ve bilinen nedenleri toplumların ekonomi politikalarındaki temel yapısal değişimlere dayalıdır. Bu yapısal değişimlerin kaynağı da toplumların sosyal, demografik ve kültürel yapılarında yaşanan dönüşümlerdir. Çocuk bakımına yönelik kamu hizmetlerinin ve yaşlı nüfus için devlet bakımevlerinin yetersizliği, nüfusun yaşlanması, bakıma muhtaç yaşlı nüfusunun artışı, kadınların emek piyasasına artan katılımı gibi sosyal ve demografik değişmeler kadınların göç etme süreçlerinde etkili olmuştur (Ihlamur Öner, 2015: 354).

Çocuk bakımına yönelik kamu hizmetlerinin ve yaşlı nüfus için devlet bakımevlerinin yetersizliği, nüfusun yaşlanması, bakıma muhtaç yaşlı nüfusunun artışı, kadınların emek piyasasına artan katılımı gibi sosyal ve demografik değişmeler kadınların göç etme süreçlerinde etkili olmuştur (Ihlamur Öner, 2015: 354). Geniş aile tipinden çekirdek aileye doğru yapısal bir dönüşüm yaşanmış, eskiden aile içerisinde kadın tarafından sağlanan çocuk ve yaşlı bakımı hizmetlerini sunabilecek (Gökbayrak, 2009: 61; Etiler ve Lordoğlu, 2010: 114) ve ev işlerini yürütebilecek yeni bir iş gücü ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu ihtiyacın karşılanmasına yönelik kadının iş gücü piyasasına katılım oranı dünya genelinde artış göstermiş, ancak kadınların kayıt dışı ekonomiye dâhil olmaları, sosyal güvencesiz ve daha düşük ücret karşılığında çalışmaları gibi çok önemli sorunlara da yol açmıştır (Kartal, 2004: 400).

Çocuk bakımına yönelik kamu hizmetlerinin ve yaşlı nüfus için devlet bakımevlerinin yetersizliği, nüfusun yaşlanması, bakıma muhtaç yaşlı nüfusunun artışı, kadınların emek piyasasına artan katılımı gibi sosyal ve demografik değişmeler kadınların göç etme süreçlerinde etkili olmuştur (Ihlamur Öner, 2015: 354). Geniş aile tipinden çekirdek aileye doğru yapısal bir dönüşüm yaşanmış, eskiden aile içerisinde kadın tarafından sağlanan çocuk ve yaşlı bakımı hizmetlerini sunabilecek (Gökbayrak, 2009: 61; Etiler ve Lordoğlu, 2010: 114) ve ev işlerini yürütebilecek yeni bir iş gücü ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu ihtiyacın karşılanmasına yönelik kadının iş gücü piyasasına katılım oranı dünya genelinde artış göstermiş, ancak kadınların kayıt dışı ekonomiye dâhil olmaları, sosyal güvencesiz ve daha düşük ücret karşılığında çalışmaları gibi çok önemli sorunlara da yol açmıştır (Kartal, 2004: 400).

Düşük ücretli çalışmaya razı olan yeterli sayıda kadın göçmene erişebilmenin ve istenildiğinde işten çıkarabilmenin kolaylığı, kadın göçmenlere ilişkin birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. İstihdam sorunlarının yanı sıra kadın göçmenler, aile ve sosyal çevre baskısı, sosyal yaşam ve çalışma yaşamına uyum sağlayamama, sosyal ayrımcılık gibi sorunlarla da mücadele etmek zorunda kalmışlardır.

İzinsiz ve kayıt dışı yollarla ülkeye giriş yapan kadın göçmenler, başta uzun çalışma saatleri ve düşük ücret olmak üzere, çeşitli sömürü ve istismar biçimlerine maruz kalmışlardır. Bu sömürü ve istismar, özellikle eğlence fuhuş sektöründe çalışmak zorunda kalan kadın göçmenler için en olumsuz sonuçları ortaya çıkarmıştır (Gökbayrak, 2006).
Bu olumsuz çalışma ve yaşam pratikleri, özellikle göçün yasa dışı olduğu durumlarda, şikayet ve korunma mekanizmalarını ortadan kaldırarak, kadın göçmenlere yönelik şiddeti artırıcı bir etki yaratmaktadır (Gökbayrak, 2009: 67). Ülkelerindeki kötü yaşam koşullarından kurtulma umuduyla göç eden düzensiz göçmen kadınlar, göç sonrasında tekrar geçim sıkıntılarıyla karşılaşmak ve yeni oluşan zorluklarla mücadele etmek durumunda kalmışlardır.

Bir bireyin başka bir ülkeye yasa dışı yollardan giriş-çıkış yapması ya da geldiği ülkede belirlenen ikamet süresini aştığı hâlde ülkeden ayrılmaması “yasa dışı göç” ya da “düzensiz göç” olarak tanımlanmaktadır (Erder, 2011: 192).

Çatışma sırasında, kaçıştan önce:

• İktidarda bulunan kişiler tarafından taciz edilme
• Kadınların cinsel olarak işkence görmesi
• “Askerler” tarafından cinsel şiddet uygulanması
• Toplu tecavüz ve hamile bırakılma
• Çatışma halindeki tarafların silahlı mensupları tarafından kaçırılma

Yeniden bütünleşme

• Geri dönenlere bir çeşit ceza olarak cinsel tacizde bulunmak
• Yasal statüyü düzene sokmak için cinsel zorbalık
• Kadınların karar alma süreci haricinde bırakılması
• Kaynaklara erişiminin engellenmesi