Işığın fotoğrafı ortaya çıkarması obscura (iğne deliği) ile gerçekleşmiştir.

Fotoğraf ve kameranın bulunmasına neden olan fotoğraf literatüründe karanlık oda ya da karanlık kutu anlamına gelen kamera obscura (pinhole) iğne deliği muhtemelen doğanın gerçek görüntüsünü yansıtabilen ilk cihazdır.

1490 yıllarında Da Vinci, doğrusal perspektifi çoğaltmak için tasarlanmış bir aygıt olarak kamera obscurayı tanımlar. Yine aynı tarihlerde Danielo Barbaro adlı bir Venedikli karanlık kutunun deliğine bir mercek yerleştirerek daha net bir görüntü elde edilebileceğini kanıtladı.

Fotoğrafın önünü açan buluş hiç kuşkusuz ki bilim adamı Johann Heinrich Schulze tarafından gümüş tuzlarının ışığa duyarlılığının keşfedilmesidir. 

Kamera obscura ile görüntüler elde edilebiliyordu sorun bu görüntülerin kalıcı hâle getirilmesiydi. Fotoğrafın tarihsel bulunuş ve gelişim süreci içinde öne çıkan isim Fransız Joseph Nicéphore Niépce’dir. Niépce ışık yardımı ile görüntü elde eden ilk kişidir. Fotoğrafın tarihsel gelişimi Fransız mucit Nicéphore Niépce (1765-1833) tarafından 1826-27’de çekilmiş olan Pencereden Görünüm, Le Gras en eski fotoğraftır. Fotoğrafın dünyaya ilanı 1839’u bulur.

Işığın fotoğraf makinesi içerisine fazla girmesi fotoğrafta parlaklığı artıracağı gibi, az girmesi fotoğrafın pozlama değerinin azalmasına neden olacak ve fotoğraf koyu olarak karşımıza çıkacaktır. Doğru pozlama bize bir daha çekme şansımızın olmadığı anlarda fotoğrafımızın mükemmeliyetini sağlar.

Pozlama açık tanımıyla “ışığı dengelemek” anlamına gelir. Bu dengeyi oluşturan ve pozlamanın omurgası sayılan üç temel kavram “Diyafram”, “Enstantane Hızı” ve “ISO Hızı” dır. Bu üçlüye fotoğrafta Pozlama Üçgeni denir.

Fotoğraf makinenizde otomatik ve manuel modun dışında bir de “Diyafram Öncelikli” mod vardır. Bu mod A veya Av harf simgeleriyle gösterilir Şekil 3.4. Diyafram öncelikli mod seçildiğinde kullanıcı f değerini değiştirdikçe ilgili enstantane hızı da doğru pozlama yapabilmek için otomatik olarak değişecektir. Kısacası diyafram öncelikli mod enstantane hızını seçilen diyafram değerine göre makine kendisi atamaktadır.

Fotoğraf çekim tekniklerinin en temel ögelerinden birisidir ve enstantane, perde, obtüratör, shutter, örtücü ve pozlama süresi gibi isimlerle de adlandırılır.

Fotoğrafın doğru pozlanabilmesi için görüntü algılayıcı (sensör) üzerine yeterli derecede ışık düşmesi gereklidir. Bu ışığın sensöre ne kadar düşeceğini diyafram, ne kadar süreyle düşeceğini enstantane hızı ve algılayıcının ışığa duyarlılık durumunu ise ISO belirler. Pozlama üçgenindeki bu üç değer değiştirilip farklı varyasyonlara getirilerek yine birbirinin aynı miktarda ışığı toplamak mümkündür, birbirine eş değer olan bu kombinasyonları belirleyen denkleme eş değerlik yasası denilir.

Pozlama üçgenine yardımcı olarak diyafram ayarlarınıza destek olacak olan bir önemli konu da poz telafisidir. Pozlama değer telafisi olarak adlandırılan “Pozlama Telafisi (EC)”, kameranızda çekim yaparken kameranızın dahili ölçer tarafından seçilen pozlama değerlerini ayarlamanızı sağlayan bir özelliktir. EC, fotoğraf makinesinin pozometresi ne zaman olursa olsun fotoğrafların daha parlak veya daha karanlık olmasını sağlamak için poz ayarlarını değiştirmenize izin verir. Kameranızın poz ölçüm cihazı inanılmaz derecede gelişmiş bir cihazdır. Sahnenin vizörde incelenerek ve doğru pozlanmış bir görüntüyü yakalamak için enstantane hızı ve diyafram ayarlarını hesaplayarak çalışır. Bu, lens aracılığıyla (TTL) ölçüm olarak adlandırılır ve bu pozlama hesaplamalarının merkezinde bulunan bir varsayımı kullanır. Fotoğraf makineniz, vizördeki sahnenin genel olarak %18 gri tonda olduğunu varsayarak pozlamayı belirler37. Çoğu zaman, bu varsayım iyi çalışır. Bunun nedeni, birçok sahnenin, orta griye ortalama eğilimi olan çeşitli koyu ve açık renkli nesneler içermesidir. Poz telafisi makinenin algıladığı zone sistem üzerinde çalışır.

1. Çok parlak veya çok karanlık sahneler

2. Yüksek anahtar (high key) portre pozlamaları

3. Karlı sahneler

4. Plaj, deniz yansıması olan sahneler

5. Büyük miktarda parlak gökyüzü içeren sahneler

6. Arkadan aydınlatmalı konular

7. Gece sahneleri

8. Manzara doku pozlamaları

Ağırlıklı Ortalama (Matrix) Ölçüm: Bu ölçümde sayısal fotoğraf makineniz çerçevenin tamamının üzerindeki ortalama ışık seviyesini ölçerek pozlama değeri oluşturur. Kısacası alanın tamamı üzerinden ölçüm yapmanız mümkün olur.

Merkez Ağırlıklı Ölçüm: Pozlama değeri için yapılacak ölçüm, merkez ağırlıklı olarak yapılır. Bu ölçüm esnasında merkezden köşelere doğru kademeli giden bir değer hesaplanır. Merkezden uzaklaştıkça pozlama değerinin etkisi azalarak devam eder. Merkez ağırlıklı bir ölçümde merkeze alınan nesne veya modelin tamamından ölçüm almanız mümkündür.

Kısmi Ölçüm: Fotoğraflayacağımız konuyu içeren çerçevenin merkez bölgesinde spot ölçüme oranla daha fazla bir alan üzerindeki ışık miktarı üzerinden pozlama değeri bulunur. Bu oran ortalama %7-8 gibi bir bölüm hesaplanarak spot ölçümdeki riskler azaltılır. Çekilecek nesne ağırlıklı bir ölçüm alınması önerilir genellikle uzak model çekimlerinde yüzün tamamından ölçüm alınması önerilir.

Spot Ölçüm: Adı üzerinde olduğu gibi fotoğrafta spot seçilen bir alana düşen %2-3 ışık değeri üzerinden pozlama ölçümü alınır. Böylelikle fotoğraflamak için seçtiğimiz en önemli alan doğru pozlanacaktır. Seçili alanın dışındaki alanlar bu değerin getirdiği kayıplara maruz kalabilir. Portre fotoğraflarında çok kullanılır, yüzün ton geçişi olan açıktan koyuya doğru olan bölümünden ölçüm alınabilir. Bu sayede doğru bir ten rengi ve ışık değeriyle modeli fotoğraflamış olursunuz. Şekil 3.8’de bu dört ölçüm şeklini grafiklerle görebilirsiniz.

Tek nokta otomatik odaklama: Bu modda, deklanşöre basmaya başladığınızda netleme bir kez ayarlanır ve deklaşörden parmağınızı çekip tekrar netleme isteğini makineye gönderene kadar bu ayar sabit kalır. Bu nedenle hareketsiz fotoğrafçılık için, bu ayar genellikle en iyi seçim olarak görülür.

Sürekli otomatik odaklama: Bu modda, deklanşöre kısmen basıldığında, kamera odağı ayarlar ve net alanı belirler ancak kamera hareketi veya nesnelerin hareketlerine duyarlı olduğu için konuyu izlemeye devam eder. Böylece harekete bağlı olarak, objektif uygun şekilde yeniden odaklanacaktır. Bu ayar, hızlı hareket eden konular ve özellikle spor için en iyi seçim olabilir. Bu sistemin en temel dezavantajı konunun odak mekanizmasının hızına tabi olmasıdır. Eğer konu odaklama mekanizmasının takip edebileceğinden daha hızlı hareket ederse konu odak dışı kalabilir.

Tripod (üç ayak), kablolu veya kablosuz kumanda, batarya, geniş açı veya telelensler, hafıza kartları eğer gece ışıkla boyama yapacaksanız bir led lamba, ışık ve pozlama yapacağınız saate göre ND filtre seçenekleri (ND:2-4-8), saati dış ve gece çekimlerinde her ihtimale karşı sizin ve makine için bir yağmur koruyucu.

30 saniye ve üstü uzun pozlamalar için “Bulb” modu kullanın. “B” Bulb mod sayesinde istediğiniz süre kadar pozlama yapabilirsiniz. Özellikle gün batımı, deniz yansımalı şehir ışıkları fotoğrafları bu teknik için idealdir.

Işık İzleri Pozlaması: Hareket hâlindeki araçların kent sokakları ve caddelerinde bıraktığı çizgisel izler oldukça estetik örnekler ortaya koyar. Çizgilerin fotoğrafı hareketlendirici ve gözü yönlendirici etkisi vardır. Çıplak gözle görmemizin mümkün olmadığı bu pozlama şekli çekim teknikleri açısından oldukça yaratıcı örnekler sunar. Bu teknik için yine mavi zamanlar etkili bir görsellik yaratacaktır. Makinemizi araçların çizebileceği ışık grafiklerine göre konumlandırıp tripodla sabitlememiz önemlidir. Manuel mod kullanacaksak 2 sn ile 10 sn’lik bir perde açıklığı ve f10-f15 arası bir diyafram açıklığı bu tür fotoğraflar için yeterli olacaktır. Tabii ki uzaktan veya kablolu kumandayla makineyı yönlendirmeyi unutmamalısınız.

Fotoğrafta Pan: Bir teknik olarak Pan’ın ardındaki temel fikir, kameranızı hareketli konuyla birlikte zaman içinde kaydırmanız ve göreceli olarak net, keskin bir konuya sahip olurken, arka planın hız etkisi veren flu bir duruma gelmesi olarak açıklanabilir. İngilizce panning olarak da adlandırılır. Hareket eden nesnelerin fotoğraflanırken arka veya ön planda hız, hareket hissini verecek etkilerin oluşturulmasına dayanır. Örneğin makineyi manuel moda alarak pozlandırma süresince, hareket eden bir bisikleti fotoğraflarken objektifi bisikletin hızıyla orantılı bir şekilde fotoğraflanmasıdır. Böylelikle bisiklet net çıkarken, arka ve ön plandaki nesnelerde hız hissi yaratan etki oluşacaktır

Dosya modu, portre fotoğraflarınızda çekim dosya modu olarak RAW+JPG önerilir. Bu sayede fotoğraflarınız üzerinde yazılım desteğiyle oldukça yaratıcı denemeler yapabilir, fotoğraflarınızı işleyebilirsiniz.