Gümrük mevzuatı ile ilgili hükümler genellikle Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve Dünya Gümrük Örgütünün (DGÖ) kararlarına dayanmaktadır. Dünya Ticaret Örgütü daha çok genel anlamda dış ticaretin kurallarını kabul ederken, Dünya Gümrük Örgütü daha çok gümrük uygulamalarını düzenler ve üye ülkelerde tek düzeliğin sağlanmasını amaçlamaktadır.

Gümrüklerde uygulanan mevzuat;

• Gümrük Mevzuatı: Gümrük Kanunu, Gümrük Yönetmeliği ve diğer mevzuat, (tarife, kıymet vb.)
• Kaçakçılık, Dış Ticaret ve Kambiyo Mevzuatları,
• Mali Mevzuat: Katma Değer Vergisi Kanunu, Özel Tüketim Vergisi Kanunu, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve diğer mali mevzuat
• Diğer Mevzuat: Sağlık, Çevre ve Petrol vb mevzuat şeklinde sınıflandırabiliriz.

Türk gümrük mevzuatı ,Uluslararası Anlaşmalar, Kanunlar, Bakanlar Kurulu Kararları, Tüzükler, Yönetmelikler, Genelgeler ve Tebliğlerden oluşmaktadır.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun iki temel hedefi vardır. Bunlardan ilki gümrük mevzuatı ve uygulamasında Avrupa Birliğine uyum sağlamak, diğeri de Türkiye’de etkili bir gümrük rejimine işlerlik kazandırmaktır. Sözü edilen bu Kanun ile Türkiye’de yeni bir gümrük düzeni kurulmuş, gümrük yükümlülüğünün sınırları çizilmiş, gümrük idaresine yeni bir görevler verilmiş, gümrükte iş takibi bir düzene alınmış ve ceza hükümleri yenilenmiştir.

Gümrük Yönetmeliğinin amacı, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun yönetmelikle düzenlenmesini öngördüğü konuları düzenlemek ve uygulamaya yön verecek hususlara açıklık getirmektir.

İthal edilen mallar üzerinden alınması gereken vergi miktarı veya oranlarını gösteren listedir.

• Giriş rejimi ile ilgili Gümrük Genel Tebliğleri,
• Gümrük vergileri istisna ve mua ıkları ile ilgili tebliğler,?
• Kanun’un bazı maddelerinin uygulanması ile ilgili tebliğler,?
• Gümrük antrepoları ile ilgili tebliğler,?
• Gümrük mevzuatının uygulanması ile ilgili tebliğler,?
• Gümrük tarife cetveli ile ilgili tebliğler.?

5607 sayılı Kanunun amacı, kaçakçılık fiilleri ve yaptırımları ile kaçakçılığı önleme, izleme, araştırma usul ve esaslarını belirlemektir.

İhracat Mevzuatı: İhracat Rejim Kararı, Dahilde İşleme Rejimi, Hariçte İşleme Rejimi ve Vergi Resim ve Harç İstisnası ile ilgili mevzuat.

İthalat Mevzuatı: İthalat Rejim Kararı, Kota ve Tarife Kontenjanları, Gözetim Uygula- maları ve Koruma Önlemlerine ilişkin mevzuat.

Yatırım Mevzuatı: Yatırım Teşvik Mevzuatı ve Uluslararası Doğrudan Yatırımlara iliş- kin mevzuat.

Hizmet Ticaretini Destekleme ile İlgili Mevzuat: Döviz Kazandırıcı Hizmetler ile İlgili destek mevzuatı

Serbest Bölgeler Mevzuatı: Serbest Bölgeler Kanunu ve Serbest Bölgeler uygulama Yönetmeliği vb. mevzuat

Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler ile İlgili Mevzuat: Dış Ticarette teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon, Ürün Güvenliği ve Denetimi ile Uluslararası Gözetim Şirketlerine ilişkin mevzuat

Dış Ticaret Antlaşmaları

Serbest piyasa işlemlerinin uygulandığı ülkelerde, dış ticaret işlemlerinde yabancı para üzerinden alacakların tahsil edilmesi, borçların ödenmesi ya da para ve eş değer kıymetlerin ülkeler arası transferi kambiyo işlemlerini oluşturur. Bu işlemlerin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi için uygulanan mevzuat Kambiyo mevzuatıdır.

1. Gümrük politikasının hazırlanmasına yardımcı olmak ve uygulamak; gümrük hizmetlerinin süratli, etkili, verimli, belirlenmiş standartlara uygun şekilde yürütülmesini sağlamak ve denetlemek. ?

2.Gümrük Kanunu, gümrük işlemleriyle ilgili diğer mevzuat ve uluslararası sözleşmelerin uygulanmasını sağlamak; gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma ilişkin iş ve işlemleri yürütmek; gümrük kontrolüne tabi kişi, eşya ve araçların muayene ve kontrolünü yapmak. ?

3.Gümrük tarifesini hazırlamak; gümrük vergileri ile gümrük idarelerince tahsil edilmesi gereken vergi, fon ve diğer mali yüklerin tahakkuk, tahsil, takip ve kontrolünü yapmak; ertelenmiş kontrol ve sonradan kontrol hizmetlerini yürütmek; ihtilaflı durumlarda uzlaşmaya ilişkin işlemleri düzenlemek ve yürütmek; gümrük işleriyle ilgili istatistiki bilgileri üretmek, toplamak, değerlendirmek ve açıklamak. ?

4.Geçici depolama yerleri, antrepolar, ambarlar, lojistik merkezleri, tasfiyelik eşya depoları, mağazalar ve satış reyonları açılması ve işletilmesine izin vermek, işletmek, işlettirmek ve denetlemek; gümrük mevzuatına göre tasfiyelik hâle gelen eşyanın tasfiye işlemlerini yürütmek. ?

5.Gümrüklü yer ve sahalarda münhasıran, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesin- de gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle kaçakçılığı önlemek, izlemek ve soruşturmak. ?

6.Kara ve demir yolu kapıları ile gümrük teşkilatı bulunan hava ve deniz limanlarında, serbest bölgeler, antrepolar ile gümrüklü yer ve sahalarda ve Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinde gümrük muhafaza görevlerini yerine getirmek.

7.Gümrüklü yer ve sahalarda koordinasyonu sağlamak ve kamu düzeninin bozulmasını önleyecek tedbirleri almak. ?

8.Bakanlığın görev alanına giren konularda laboratuvarlar kurmak ve çalışmalarını yürütmek. ?

9.Gümrük müşaviri ve yardımcılarıyla yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine iliş- kin gerekli düzenlemeleri yapmak ve denetlemek. ?

Bakanlar Kurulu Kararı ile; AB nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği (Brüksel) ile Brüksel, Washington, Moskova, Kahire, Berlin ve Bakü Büyükelçiliklerimiz nezdinde olmak üzere 7 yerde, daha sonra 25.02.2009 tarihli ve 2009/14731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de Astana, Pekin ve Sofya Büyükelçiliklerimiz nezdinde 3 yerde olmak üzere toplam 10 yerde yurt dışı teşkilatımızın kurulması kararlaştırılmıştır.

Ülke güvenliği açısından sınır kontrollerinin idari bir otorite tarafından gerçekleştirilmesi, bununla birlikte dolaşıma konu eşyanın da sınır geçişlerinde gerek güvenilirliğinin kontrolü gerekse söz konusu eşya üzerinden alınması gerekli verginin tahsilinin sağlanması amacıyla gümrük idareleri oluşturulmuştur.

Sayfa 13

Türk Gümrük Teşkilatı

• 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
• 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu
• 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun
• 863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması Hakkında Kanun
• 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun
• 4208 Sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun
• 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun

Gümrük, yabancı ülkelerden gelen ve kendi kanun ve tarifelerinde yazılı esaslara göre vergiye tabi tutulan bütün eşya ve kişilerin muayene ve kontrol edildiği hat ve bölgedir.

Türkiye Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını kapsar. Türkiye karasuları, iç suları ve hava sahası gümrük bölgesine dahildir.