Eşyanın gümrüğe sunulması işlemi , eşyanın gümrük idaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen herhangi bir yere getirilmesi üzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapılan bildirimidir.

Yabancı ülkelerden gelen taşıtlar vardıkları ilk Türk limanı, meydan, durak veya sınır kapısında, yabancı memleketlere giden taşıtlar ise ayrılacakları en son Türk limanı, meydanı, durağı veya sınır kapısında gümrük idaresince kontrol edilir. İlke olarak sıralanan bu noktalara gelen taşıtlar yüklerini özet beyan adı verilen yazılı bir belge ile beyan ederler.

Türkiye Gümrük Bölgesine giriş ve çıkış ile gümrük idarelerindeki her türlü gümrük işlemleri normal çalışma saatleri içinde yapılır. Ancak demir yolu katarları ve düzenli sefer yapan deniz, nehir, kara ve hava taşıtları gece ve gündüzün her saatinde Gümrük Bölgesine girip çıkabilirler.

Özet beyan, yabancı ülkelerden eşya getiren veya yabancı ülkelere eşya götüren kara, hava, deniz ve demir yolu taşıtlarının sürücüsü, pilotu, kaptanı, şef treni, acentesi veya sahipleri tarafından taşınan yük hakkında gümrüğe yazılı olarak yapılan beyandır.

Özet beyan, eşyanın gümrüğe sunulmasını izleyen ilk iş günü mesai bitimine     kadar ilgili gümrük idaresine verilir.

Taşıyıcı veya temsilcisi tarafından özet beyan yerine orijinal manifesto, mal manifestosu, konşimento, taşıma belgeleri, TIR Karnesi veya Serbest Bölge İşlem Formu gibi belgelerden birinin ibraz edilmesi hâlinde bu belge de özet beyan olarak kabul edilebilir.

Özet beyan kapsamındaki eşyaya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek, buna ilişkin işlemler;

1. Deniz yolu ile gelen eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren kırk beş gün,
2. Diğer bir yolla gelen eşya için, özet beyanın verildiği tarihten itibaren yirmi gün içinde tamamlanır.?

1. Geçici depolanan eşya, sadece gümrük idarelerinin uygun gördüğü yerlerde ve bu idarelerin belirlediği koşullarda depolanabilir. Gümrük idareleri, geçici depolanan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere eşya sahibinden teminat isteyebilir. ?
2. Yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süre üç aydır. ?
3. Geçici depolanan eşya, görünüş ve teknik özelliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla, aynı durumda muhafazalarını sağlamak üzere yönetmelikle belirlenen elleçlemeye tabi tutulabilir. ?
4. İlgili düzenlemeler çerçevesinde belirtilen süre içinde kendilerine gümrükçe onay- lanmış bir işlem veya kullanım tayini için gerekli işlemlere başlanmamış eşya, her- hangi bir adli veya idari takibata konu olmaması hâlinde tasfiye edilir. ?

    5. Gümrük idareleri, söz konusu eşyayı durumu belirleninceye kadar, eşya sahibinin risk          ve hesabına gümrüğün gözetimindeki özel bir yere sevk edebilir.

 Gümrük rejimlerin eşya bakımından ana fonksiyonları depolama, işleme ve kullanım fonksiyonlarıdır. Depolama: Gümrük Antrepoları, Serbest Bölge uygulamalarıyla,?İşleme: Gümrük Kontrolü Altında, Dahilde İşleme ve Hariçte İşleme uygulamalarıyla, Kullanım: Geçici İthalat uygulamalarıyla yerine getirilmektedir.

Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri; Dahilde İşleme Rejimi, Hariçte İşleme Rejimi, Geçici İthalat Rejimi, Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi ve Antrepo Rejiminden oluşurlar.

Ekonomik Etkili Olmayan Gümrük Rejimleri ise üç başlık altında incelenebilir. Bunlar; Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi, Transit Rejimi ve İhracat Rejimidir.

Serbest dolaşıma giriş rejimi açısından eşyalar;

• İthalatı yasak eşyalar,?
• İthalatı belli kurum ve kuruluşlarca yapılacak eşyalar,?
• İthalatı izne tabi eşyalar olmak üzere üç şekilde ele alınmıştır.?

Beyanın ihracat, hariçte işleme, transit veya antrepo rejimi için yapılması hâlinde, serbest dolaşımda bulunan eşya, gümrüğe verilen beyannamenin tescil tarihinden itibaren Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkıncaya veya imha edilinceye ya da gümrük beyannamesi iptal edilinceye kadar gümrük gözetimi altında kalır. Gümrük gözetimi, gümrük mevzuatına ve gereken hâllerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hükümlere uyulmasını sağlamak üzere gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemlerdir.

Gerek ithalatta gerekse ihracatta yurda gelen ve yurt dışına giden eşya için gümrüğe beyanda bulunmak gerekir. Bu beyan;

• Yazılı olarak,?
• Sözlü olarak,
• Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla,?
• Eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla yapılabilir.

• Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhına ait eşya hakkında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinden gönderilecek yazılar. ?
• Diplomatik muaflık ve ayrıcalıklardan yararlananların ancak kendi adlarına veya elçilik adına gelecek eşya için karşılıklı olmak şartıyla misyon şeflerinden veya muaflık hakkı tanınmış heyet başkanlarınca gönderilen yazılar ile şekli, kapsayacağı bilgiler ve göreceği işlemler Dışişleri Bakanlığı ve Müsteşarlıkça müştereken tespit olunan kurye çantalarına ait kurye mektupları beyanname kabul edilerek eşyanın gümrük işlemleri bu belgeler ile yürütülür. ?

Yolcu salonlarından geçen veya eşya geçiren kişilerin, bu salonlarda münhasıran bu işlemler için düzenlenmiş veya kırmızı hatlara yönelerek bu hatlardan geçmeleri tasarruf yoluyla yapılmış beyan sayılır.

a. Gümrük Kanunu’nun 60. maddesinde sözü edilen beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmemesine veya kaydedilmesi gereken bazı bilgilerin beyannameye yazılmamasına,

b. Sözü edilen beyanname yerine, eşyanın ilgili gümrük rejimine tabi tutulması talebi ile birlikte ticari veya idari bir belgenin verilmesine,

c. Eşyanın ilgili rejime geçişinin kayıt yoluyla yapılmasına, izin verebilirler.

• Faturanın tanzim yeri, tarihi ve sayısı,?
• Kesin satışlarda satıcı firmanın, diğer hâllerde ise eşyayı gönderen firmanın adı ve adresi,?,
• Eşyayı satın alanın ve kesin satış dışındaki hâllerde gönderilenin adı ve adresi,
• Ödeme şartları (peşin veya vadeli gibi), Satış bedeli ve teslim şartı (CIF, FOB veya diğer bir bedel gibi), ?
• Eşyanın cinsi ve nev’i ve satış birimine (kilo, metre, adet, düzine gibi) göre miktarı, ?
• Eşyanın birim fiyatı (1 metre, 1 kilo ve 1 adedinin fiyatı gibi), ?
• Eşyanın bulunduğu kapların cins ve nev’i, marka ve numarası ve adedi, ?
• Eşyanın teslim ve bedelinin ödeme yeri, ?
• Eşyanın gönderilme şekli hususlarını içeren bir belgedir. ?

Ayrıntılı fatura, kıymetleri üzerinden vergiye tabi olup da birden ziyade kap içinde gelen ve aynı zamanda çeşitli cins ve kıymette olan eşyadan, her kapta aynı cins ve kıymette ne miktar eşya bulunduğunu gösteren ve faturaya uygun bir şekilde, satıcı veya gönderici tarafından mahallinde düzenlenmiş bir belgedir.

Deniz yoluyla yapılan taşımalarda geminin kaptanı veya donatanı veya mümessili tarafından yükletene taşıma belgesi olarak konşimento verilir. Konşimentoda aşağıda yazılı bilgiler bulunur. ?

 Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı,

• Kaptanın adı ve soyadı,?
• Geminin adı ve tabiyeti,?
• Yükletenin adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
• Alıcının adı ve soyadı veya ticaret unvanı, ?
• Yükleme limanı,?
• Boşaltma limanı veya buna dair talimat alınacak yer,?
• Gemiye yüklenen veya taşınmak üzere teslim alınan eşyanın cinsi, ölçüsü, sayı ?veya tartısı, markaları ve dıştan belli olan hâl ve mahiyetleri,?
• Navluna ait şartlar.
• ? Hava taşımalarında, aynı anlamda ve benzeri bilgileri kapsayan hava konşimento- ?su kullanılır.?
• Kara nakliyatında taşıyıcılar tarafından konşimento yerine düzenlenen belgeye ?yük senedi (CMR)’nde aşağıda yazılı bilgiler bulunur:?
• Alıcının adı, soyadı veya ticaret unvanı ve adresi, eşyanın gönderildiği yer ve taşı- ?ma senedinin emre yazılı olması isteniyorsa emrine şerhi,?
• Taşınacak eşyanın cinsi, ağırlığı veya adedi, paket hâlinde iseler paketlere yazılı ?numaraları ve işaretleri ve ambalajın şekli ve niteliği,?
• Gönderenin adı, soyadı veya ticaret unvanı ve adresi,?
• Taşıyıcının adı, soyadı veya ticaret unvanı ve adresi,?
• Taşıma ücreti ve ücret ödenmiş ise bu husus,?
• Taşımanın yapılacağı müddet,?
• Tara ar arasında kararlaştırılan diğer hususlar.?
• Demir yolu ile yapılan taşımalarda ise benzeri bilgileri içeren CIM ve CIV belgeleri ?gibi uluslararası kabul görmüş taşıma belgeleri kullanılır. ?

Gümrüğe sunulan eşyaya ilişkin gümrük giriş beyannameleri, beyan sahibi tarafından doldurulup imzalandıktan sonra ekleri ile birlikte gümrük idaresine verilir. İbraz edilen giriş beyannameleri servisin ilgili memuru tarafından, Gümrük Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygun olup olmadığı, yetkili şahıslar tarafından düzenlenmiş olup olmadığı gibi yönleriyle incelenip uygun görülmesi hâlinde kabul edilir. Aksi takdirde, şekle ait eksikliklerinin tamamlanması için sahiplerine geri verilir.

 Beyannamenin tescili bunun için gümrüklerde tutulan de ere kaydı yapılmak, üzerine kayıt sıra numarası ve tarihi konulmak ve görevli memur tarafından imzalanmak ve resmi mühürle mühürlenmek suretiyle tamam olur. Tescile ilişkin bilgilerin tescil defteri yerine gümrük idaresinin bilgisayar kaydına alınması hâlinde de tescil yapılmış olur. Bu şekilde bilgisayar kayıtları tescil defteri hükmündedir.

Beyanın kontrolü amacıyla beyannamenin kabulünden sonra bilgisayar sistemi tarafından risk kriterlerine göre muayene türü ve görevli muayene memuru otomatik olarak belirlenir. Muayenenin türü kırmızı, sarı, yeşil ve mavi hatlara göre belirlenir.

• Fark, malın cinsi, nevi veya niteliği açısından ortaya çıkmış olabilir. ?
• Fark, ağırlık ve miktar açısından ortaya çıkmış olabilir. ?
• Fark, malın kıymeti açısından ortaya çıkmış olabilir.??

Bağlayıcı Tarife Bilgisi, eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıfllandırılmasına ilişkin olarak, kişinin yazılı talebi üzerine Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca verilen idari karardır.

Bağlayıcı Menşe Bilgisi, kişinin yazılı talebi üzerine Gümrük
ve Ticaret Bakanlığı tarafından tarafından verilen ve eşyanın tercihli veya tercihli olmayan menşeinin tespitine ilişkin idari karardır.