HADİS Dersi HADİSLERDE İLİM VE AMEL İLİŞKİSİ soru cevapları:

Toplam 30 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU: İslâm’ın tarihi, nasıl bir medeniyetin tarihidir?


CEVAP: İlim, bilgi ve amele dayalı bir medeniyet tarihidir.

#2

SORU: İslam medeniyet tarihinde bilgi ne ile başlar?


CEVAP: Vahiyle başlar

#3

SORU: İslam vahyi Varlık tasavvurunun ve âlem yapısının merkezine neyi yerleştirir?


CEVAP: Önce tevhîdi ve Allah inancını, sonra zorunlu olarak nübüvvet (peygamberlik) kurumunu yerleştiren İslâm vahyi, var olmanın kaçınılmaz sonu olan âhiret kavramını da nihâi hedef olarak belirler.

#4

SORU: Müslümanların önüne bir öğreten/muallim olarak Hz. Peygamber (s.a.v.) neden konulmuştur?


CEVAP: Akletmeye, düşünmeye ve bilmeye yönelik ilâhî teşviklerle başlayan öğrenme arayışının yanlış yöne sürüklenmemesi ve hedefinden sapmaması için.

#5

SORU: İslâm medeniyetinin Bilgi ve Düşünce gelene- ğini özgün kılan üç önemli özelliği nedir?


CEVAP: • İslâm inancı getirmiş olduğu gayet kapsamlı ve tutarlı bir varlık telakkîsi ile müslümanlara yeni bir ben-idrâki sunmuştur. • Bu idrâkin oluşturduğu özgün prototip, bilgi üretimini yönlendiren ve şekillendiren bir ilmî geleneğin inşası konusunda bir başka prototipin çıkışına zemin hazırlamıştır. İslâm ilim gelene- ğinin doğuşu ve düşünce sisteminin bir model ve dünyagörüşü (paradigma) haline dönüşmesi, âlim prototipinin ortaya çıkışı ile berraklık kazanmıştır. • Özgün ben-idrâki ve ilmî önderlik prototipi, hem o güne kadar ortaya çıkan bilgi birikiminin yeniden örgülendirilmesi sürecini başlatmış hem de yeni bilgi disiplinlerinin ortaya çıkışını sağlamıştır.

#6

SORU: İlm hangi manada kullanılır?


CEVAP: Sözlükte bilmek anlamına gelen ve genellikle bilgi, bilim karşılığında kullanılır.

#7

SORU: Allah Teâlâ’ya izafe edilmiş olarak Kur’ân-ı Kerîm’de ilm kaç yerde geçer?


CEVAP: Kur’ân-ı Kerîm’de 770’e yakın yerde geçer.

#8

SORU: İnsanoğluna yönelik ilâhî mesajda hedeflenen kemâl/olgunluk basamakları nasıl gelişme gösterir?


CEVAP: İman-ilim-amel - ihlâs şeklinde gelişme gösterir.

#9

SORU: Hz. Peygamber bilginin bizzat kendisinden çok, yararlı olup olmadığı ile ilgilenmiş; bilgi sahibinde bulunması gereken hangi değerler üzerinde durmuştur?


CEVAP: Niyet, edep, fazilet gibi itikâdî ve ahlâkî değerler üzerinde durmuştur.

#10

SORU: Hadis ve Sünnet hangi dini bilgileri kapsar?


CEVAP: İtikad, ibadet, muâmelât ve ukûbâta dair bütün dînî bilgileri kapsar.

#11

SORU: İslâm’ın ilim anlayışını modern bilimin günümüzdeki bunalımlı duruşundan ayıran temel fark nedir?


CEVAP: Bütün İslâmî ilimlerin birbirine son derece bağlı ve kenetlenmiş yapısıdır.

#12

SORU: İslâm kültür ve medeniyetini diğer medeniyetlerden farklı ve üstün kılan taraf hangi hadisle ifade edilmiştir?


CEVAP: İslâm peygamberinin ilim ile ibadeti aynı kefeye koyarak; İlim öğrenmek her müslüman üzerine farzdır’’ Mâce, Mukaddime 17, hadis no: 224) beyanında bulunmuş olmasıdır.

#13

SORU: Anlayış ve kavrayışın (fıkh/tefakkuh) Hz. Peygamber (s.a.v.)’in sözlerinde karşımıza çıkan diğer bir ifadesi nedir?


CEVAP: Hikmet’tir.

#14

SORU: Hikmet nedir?


CEVAP: Akıl, ilim, söz ve davranışta doğruya isabet’tir.

#15

SORU: Hz. Peygamber (s.a.v.)’e verilen hikmetin nasıl bir ilim olduğunu anlamak lazım?


CEVAP: Kavil ve fiillerini, tavsiye ve emirlerini (Sünneti ve Fıkhı) içine alan bir ilim olduğunu anlarız.

#16

SORU: Dinî literatürde amel nasıl tanılanır?


CEVAP: Emir, tavsiye ve yasaklara konu olan, sonunda ceza veya mükâfat bulunan tutum ve davranış olarak tanımlanır.

#17

SORU: Amel için bir başka tanım nasıldır?


CEVAP: Nitelikli fiil tanımlaması yapılabilir.

#18

SORU: Amel’in faziletine ilişkin ayet örnekleri veriniz


CEVAP: Allah yeri ve gökleri, dünya nimetlerini, hayatı ve ölümü, insanlar arasından kimin daha güzel amel işleyeceğini sınamak için yaratmış (Hûd 11/7; Kehf 18/7; Mülk 67/2).

#19

SORU: İnsanın hesap gününde hak edeceği ceza ya da mükâfatın dünyadaki tavır ve davranışlarına bağlanması, hangi Kur’ânî kavramlarla öne çıkarmaktadır?


CEVAP: Seyyie/amel-i seyyi’ (kötü iş) ve hasene/amel-i sâlih (iyi iş).

#20

SORU: Sâlih amel hangi anlama gelir?


CEVAP: ‘’Allah’a ve elçisine iman ettikten sonra, O’nun rızası gözetilerek yapılan, her doğru, güzel, faydalı, hayırlı iş ve davranış anlamına gelir.

#21

SORU: Peygamber Efendimizin, her birini birer kurtuluş vesilesi sayarak emir ve tavsiye buyurduğu sâlih ameller nelerdir?


CEVAP: Farzlardan nâfilelere, geniş bir ibadet yelpazesidir.

#22

SORU: İslâm’da bir amelin salih amel olabilmesinin ilk şartı nedir?


CEVAP: Kâinatın yaratıcısına tam bir teslimiyetle boyun eğip iman etmektir.

#23

SORU: Güzel davranışlar kadar güzel sözlerin de amel kapsamına girdiğini gösteren örnek bir hadis hangisidir?


CEVAP: Allah’ın azâbından, Allah’ı anmak/zikrullah kadar kurtarıcı olan başka bir şey yoktur . (Tirmizî, Daavât 6, hadis no: 3377).

#24

SORU: Allah’ı zikretmek; O’nun adını ve nimetlerini anmak ile birlikte başka hangi anlama gelmektedir?


CEVAP: O’nun eseri olan her şeyin bilgisiyle meşgul olmak da demektir.

#25

SORU: İlim öğretmenin, onunla başkaları amel ettiğinde, öğretenin de sevap hanesine yazılmaya devam eden hayırlı bir amel olduğu gösteren hadis hangisidir?


CEVAP: İlim öğreten kimseye, onunla amel edenlerin kazandıkları sevabın aynısı ? (İbn Mâce, İman 20, hadis no: 240)

#26

SORU: İlim ile amelin bütünlüğünü anlatan örnek hadislerden biri hangisidir?


CEVAP: Bir rivâyette Üsâme b. Zeyd b. Hârise radiyallâhü anhümâ, Resûlullah sallallâhü aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken işittiğini haber vermektedir: Kıyâmet günü bir adam getirilir ve Cehennem ateşine atılır. Bağırsakları karnından dışarı çıkar ve onlarla birlikte değirmen döndüren merkep gibi döner durur. Cehennem halkı onun yanına toplanırlar ve: ‘Ey filân! Sana ne oldu? Sen iyiliği emredip kötülükten nehyetmez miydin?’ derler. O kişi de: ‘Evet, iyiliği (ma’rûfu) emrederdim, fakat kendim yapmazdım, kötülükten (münkerden) nehyederdim, fakat kendim yapardım’ diye cevap verir (Buhârî, Bed’ül-halk 10, hadis no: 3094; Müslim, Zühd 51, hadis no: 2989).

#27

SORU: İslâm’ın dünya görüşüne göre bilginin hangi boyutları olmalıdır?


CEVAP: Amele dönüştürülme zorunluluğunun yanı sıra, faydasız olmama, Allah rızası dışında başka bir gaye ile tahsil edilmeme ve kötüye kullanılmama boyutu olmalı.

#28

SORU: İlmi gizlemekle ilgili bir ayet örnek veriniz?


CEVAP: ‘’İndirdiğimiz açık delilleri ve hidâyet yolunu - kitapta onu insanlara apaçık göstermemizden sonragizleyenler yok mu, işte onlara hem Allah hem de bütün lânet ediciler lânet eder! (Bakara 2/159)

#29

SORU: İlmi gizlemekle ilgili bir hadis örnek veriniz?


CEVAP: (Musannif Ebû Îsâ et-Tirmizî rahimehullah dedi ki:) Bize Ahmed b. Büdeyl b. Kureyş el-Yâmî el-Kûfî (ö. 258) tahdîs yoluyla bildirdi (ve şöyle dedi:), bize Abdullah b. Nümeyr (el-Kûfî, ö. 199)’in tahdîs ettiğine göre, ona Umâra b. Zâzân (es-Saydalânî el-Basrî), ona Ali b. elHakem (el-Bünânî el-Basrî, ö. 131), ona Atâ (b. Ebî Rabâh el-Mekkî, ö. 114), ona da Ebû Hureyre radiyallâhü anh’in bildirdiğine göre, Resûlullah sallallâhü aleyhi ve sellem şöyle buyurmuşlardır: Her kim bildiği bir ilimden sorulur da onu gizlerse, kıyâmet günü ağzına ateşten bir gem vurulur. Bu konuda Câbir b. Abdillah (r.a.) ve Abdullah b. Amr b. el-Âs (r.a.)’dan da rivâyet gelmiştir. Musannif Ebû Îsâ şöyle der: Ebû Hureyre hadisi hasen’dir (Tirmizî, İlim 3, hadis no: 2649).

#30

SORU: İlim’in gizlenmesi ile ilgili hadislerden öğrendiklerimiz nelerdir?


CEVAP: • İlim ehli olan kimsenin bilgisini gizlemesi câiz değildir. • Din âlimlerinin ilmi tebliğ edip başkalarına öğretmeleri şarttır. • Zarûrî dinî bilgileri başkalarından esirgeyip saklamak büyük günahlardan sayıldığı için âhiretteki cezası da ağırdır. • Ehl-i Kitab ulemâsının Kur’ân’da lânetlenmesi, Tevrat ve İncil’deki nice bilgileri insanlardan gizli tutarak dalâlette kalmalarına sebep olmalarındandır.