İnsanın gerekli bedensel ve zihinsel faaliyetleri yerine getirebilmesi için yeterli, dengeli, sağlıklı tüketimin sağlanması ve desteklenmesi, çalışılan iş yerinde güvenli ve çalışılabilir ortamın, günlük yorgunluğun giderileceği, dinlenilebilecek sağlıklı bir mekânın oluşturulması şarttır.

Sabah işine gitmek üzere kalkan bir kişi ilk olarak yüzünü yıkar, kahvaltısını eder, iş yerine ulaşmak üzere yola çıkar, işine gelir ve çalışmaya başlar.

Dünya Sağlık Örgütü 1948 yılında sağlığı “sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal (akılsal) ve sosyal yönden tam bir iyilik hâli” olarak tanımlamıştır.

Bireyin kendisinin dışında, yaşadığı ortamdan etkilendiği bir gerçektir. Yaşanılan yerdeki temiz ve solunabilir hava imkânı, güvenliğinin sağlanması, atıkların güvenli bir şekilde bertaraf edilmesi, iş yerindeki çalıştığı ortamın aydınlanma durumu, temiz ve güvenli kullanılabilecek su ihtiyacının sağlanması gibi etmenler de bireyi etkileyen çevresel faktörler olarak sıralanabilir.

1. Çevre, 2. Yaşam tarzı, 3. İnsan biyolojisi, 4. Sağlığı koruma sistemleri

Yunan mitolojisinden etkilenilerek dünya tıp literatüründe geçen "hijyen" kelimesi DSÖ’ye göre “sağlık hâlinin korunması, devam ettirilmesi ve hastalıkların engellenmesi amacıyla yapılan uygulamalar ve yardımcı koşulların hepsini birden kapsayan işlemlerin bütünüdür” olarak tanımlanmıştır.

Bireysel olarak; el ve yüz yıkama, boyun, ayak, kulak, burun temizliği, ağız ve diş temizliği, saçların bakımı ve tuvalet alışkanlığının tekniğine uygun ve temizliği tam olarak sağlayacak şekilde yaşam içinde uygulanması, hijyenik koşulların oluşmasında ilk basamağı teşkil etmektedir.

Okul hijyeninin amacı: Çocukluk çağından itibaren sağlıklı yaşamanın kuralları ve faydaları anlatılarak, günlük hayatta hijyenik yaşamın kurallarına uymanın yaşam kalitesini ne kadar olumlu etkilediği öğretilir. Aynı zamanda geleceğimizin garantisi olan çocuklarımızın ve gençlerimizin sağlıklı ortamlarda yetişmeleri sağlanır.

Temizlik tanım olarak sadece kir, pas, leke, toz gibi istenmeyen etmenlerin ortadan kaldırılmasını tanımlar. Sanitasyonun kapsamı ise daha geniştir. Sanitasyonda esas insan, çevre, gıda ve işletmenin korunması, sağlığı tehdit eden ve etmesi mümkün olan bütün faktörlere engel olunmasıdır. İnsan sağlığını etkileyen çevre de sanitasyonun kapsamına girdiği için çevrede bulunan bütün canlıların sağlığı da sanitasyon programına dâhil olmaktadır. Yaşanılan her ortamda uygun çalışma alanlarının oluşturulması, binaların çalışmaya elverişli olup olmadığı, mekânlarda pest kontrollerinin yapılması, iş yerlerinde kişisel koruyucu donanımların temini ve kullanılması, fiziksel (aşırı ışık ve kırılma, yetersiz aydınlatma, titreşim, termal konfor şartlarının sağlanması), kimyasal (gaz, buhar, sıvı, katı, tozlar ve karışımları), biyolojik ve ergonomik tehlikelerin önlenmesine ilişkin alınan her türlü tedbir, sanitasyonun çalışma konuları arasındadır.

İklimsel şartlar, tarımsal faaliyetler, hayvancılık faaliyetleri, Coğrafi yapı, İnsanların kültürel yapısı, Bölgenin veya ülkenin ekonomik yapısı ve tüketicilerin tüketim tercihleri.

Bileşimlerine göre katı atıklar 2’ye ayrılır. Bunlar; organik katı atıklar ve inert katı atıklardır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımlamış olduğu Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre bir atığın tehlikeli sayılabilmesi için; patlayıcı, oksitleyici, alevlenir veya yüksek oranda alevlenir, tahriş edici, zararlı, toksik, kanserojen, aşındırıcı, enfeksiyon yapıcı, üreme sistemine toksik, hassaslaştırıcı ve ekotoksik özelliklere sahip olması gerekmektedir.

Tıbbi atıkların bertaraf alanlarına getirilmesi ve bertaraf edilmesinden büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri sorumludur.

Katı atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermemesi amacıyla uygulanan faaliyetlerin tümüne “katı atık yönetimi” denilmektedir. Az atık üretiminin sağlanması, oluşan atıkların tekrar kullanılabilirlik durumlarının değerlendirilmesi, çevreye ve canlılara zarar vermeyecek şekilde yok edilmesi amacıyla atıkların biriktirilmesi, toplanması, taşınması gibi faaliyetler katı atık yönetiminin kapsamına girmektedir.

Üç farklı şekilde bertaraf işlemi yapılmaktadır. Bunlar; 1. Gömme (Depolama) Metodu, 2. Termal Bertaraf Yöntemleri ve 3. Kompost Metodu

Belediye atıkları ve tehlikesiz atıklar

Atıkların yüksek sıcaklıklara maruz bırakılarak hacimce azaltılması, zararının engellenmesi, zararlı maddelerin tutulması ve yok edilmesi amaçlanır. Bunların yanı sıra enerji, mineral ve kimyasal maddelerin tekrar kazanılması da sağlanmaya çalışılır.

Katı atıkların yok edilmesinde kullanılan Termal bertaraf yöntemleri; Yakma , piroliz ve gazifikasyon olarak üç gruba ayrılır.

Atık suların arıtılmasında üç farklı yöntem uygulanır ve bunlar; Fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemlerdir.

Biyolojik yöntemde; Biyolojik filtreler, aktif çamur ve modifikasyonları, stabilizasyon havuzları ve modifikasyonları ile anaerobik sistemler kullanılmaktadır.