Joomla, PHP ve MySQL ile geliştirilmiş açık kaynaklı bir içerik yönetim sistemidir. Joomla ismi, “bir bütün olarak” veya “hep beraber” anlamına gelen Swahili dilindeki “jumla” kelimesinden gelmektedir. Joomla’nın kökleri 2001 yılında Avusturalya Miro Şirketi mühendisleri tarafından geliştirilen Mambo açık kaynaklı içerik yönetim sistemine dayanmaktadır.

Joomla’nın talep edilen bir içerik yönetim sistemi olmasının nedenlerinden
bazıları aşağıda listelenmiştir:

• Açık kaynak
• Kullanılabilirlik
• Zengin bileşenler
• E-ticaret
• Kullanıcı rolleri
• Dil desteği
• Kullanıcı desteği
• Kullanım istatistikleri
• Paylaşım
• Kullanıcılarla iletişim

Joomla’nın sağladığı bazı özellikler şunlardır:

• Web sitelerinin performansını artırmak için eklentiler yüklenebilir.
• Joomla; Windows, Linux, MAC OS gibi farklı işletim sistemlerinde çalışabilmektedir.
• Joomla’da resim yüklemeyi sağlayan ortam yöneticisi (media manager) bileşeni vardır.
• Joomla; PNG, GIF ve JPEG, PDF, DOC ve XLS gibi resim formatlarını destekler.
• Joomla da; PDF, DOC ve XLA gibi farklı dosya formatları ile çalışılabilir.
• Web sitesine dinamik bir görünüm vermek için farklı şablonlar uygulanabilir.
• Site içi arama sistemi, kullanıcıların aradıklarını kolay bulmalarını sağlar.

Joomla mimarisi veritabanı, çatı (framework), bileşenler, modüller, eklentiler, şablon ve web tarayıcısından oluşmaktadır.

Veritabanı (Database), verilerin kayıt edildiği, düzenlendiği ve yönetildiği bir koleksiyondur. Kullanıcı bilgilerini, içerikleri ve site için gerekli verileri kayıt eder. Joomla sitesini yönetmek için yönetimsel bilgilerin kayıtlı tutulduğu yerdir.

Çatı Joomla içerik yönetim sisteminin inşa edildiği açık kaynak yazılım koleksiyonudur. Üçüncü parti geliştiricilerin kısa sürede kaliteli bileşenler geliştirebilmesi için Joomla ekibi tarafından yaratılmıştır.

Bileşenler (Components), sisteme eklemek istediğiniz yeni bir özellik veya parçaya bileşen denir. Örneğin bir alışveriş sitesini oluştururken ilgili bileşeni Joomla’ya kurarsınız sitenizin iskeleti ortaya çıkar. Bunun sonrasında bileşen üzerinde gerekli yapılandırmaları yaparak istediğiniz özelliklere sahip bir web sitesi oluşturabilirsiniz.

Modüller (Modules), tek başına veya bileşenlerle etkileşimli olarak çalışan ve üyeden bağımsız sabit içerikleri görüntüleyen eklentiler olarak tanımlanır. Modüller, bileşenler gibi kolayca kurulup kaldırılabilir.

Eklentiler (Plugin), sitenin işleyişine katkı sağlamak amacıyla üretilen küçük programcıklardır. Örneğin; kategori içinde arama yapmak, bir HTML düzenleyicisiyle içerik girişini yapmak gibi işlevler bu eklentilerle gerçekleştirilir.

Şablonlar (Templates), sitenin içeriğine müdahale etmeden görünümü değiştirmek için hazırlanan grafik tasarımlarıdır. Şablonlar aracılığıyla kullanılan tasarıma bağlı olarak renk değişiklikleri yapılabilir, modül pozisyonları değiştirilebilir ve görünüm isteğe göre düzenlenebilir.

Web Tarayıcısı (Web Browser), kullanıcının etkileşime geçtiği sunucudur. Kullanıcılara web sayfalarını iletir. Kullanıcı ve sunucu arasında iletişim için HTTP (Hyper Text Transfer Protokol) protokolu kullanır.

Joomla kurulumu için sistem gereksinimleri şunlardır:

• Veri tabanı: MySQL 5.1 +
• Web Sunucu: WAMP (Windows), LAMP (Linux), XAMP (Çoklu-platform), MAMP (Macintosh), Nginx, Microsoft IIS
• İşletim sistemi: Çapraz Platform
• Desteklediği Tarayıcılar: IE (Internet Explorer 7), Firefox, Google chrome
• PHP Uyumluluk: PHP 5.4+ veya PHP 5.3.10+
• SSL (Secure Socket Layer – Güvenli Soket Katmanı): Bir geçerli güvenlik sertifikası HTTPS için gereklidir.

Joomla yönetim panelinde şunlar bulunur:

• İçerik
• Yapı
• Kullanıcılar
• Yapılandırma
• Eklentiler
• Bakım

İçerik bölümü altında dört seçenek yer almaktadır. Bunlar; yeni bir makale sayfası eklemek için Yeni Makale Ekle, var olan makaleleri yönetmek için Makale Yönetimi, yeni kategori yaratmak ve kategorileri yayınlama/yayınlamama izni sağlayan Kategori Yöneticisi, yeni dosyaları yükleyerek dosyaları yöneten ve web sunucusunda var olan dosyaları silmeyi sağlayan Medya Yöneticisi’dir.

Yapı bölümü altında iki araç yer alır. Bunlar; web sitenize yönelik özelleştirilmiş menü yaratmayı izin veren Menü Yöneticisi ve modüllerin işlevi ve yeri gibi modülleri yöneten Modül Yöneticisi’dir.

Kullanıcı bölümü altında Kullanıcı Yöneticisi seçeneği bulunur. Kullanıcı yöneticisi; kulanıcı ekleme, silme, şifre değiştirme gibi kullanıcı bilgilerinin yönetimini sağlar. Kullanıcı gruplarına kullanıcı atar.

Genel, Şablon ve Dil Yöneticisi seçenekleri bulunmaktadır. Genel’de yapılan yapılandırmalar tüm web sitesini etkilemektedir. Şablon yöneticisi, web sitelerinde kulanan şablonları gösterir ve yönetir. Şablonlar değiştirilebilir ve yeniden düzenlenebilir. Dil yöneticisi, web siteye yönelik varsayılan dili ayarlamak için kullanılır.

Joomla’da birçok erişilebilir eklenti mevcuttur. Sitenin işlevselliği artırmak için farklı türdeki eklentilerden faydalanılabilir.

Bakım bölümünde Joomla kurulumunun son güncel versiyonunu gösteren Joomla Güncelleme ve Joomla eklentilerinin güncel durumunu gösteren Tüm Eklentilerin Güncellenmesi seçenekleri bulunmaktadır.

Kullanıcı Kaydı: Joomla sitesine kayıt yaptıran yöneticinin ismini gösterir.

Popüler Makaleler: Sitede yayınlanan ve en çok ziyaret edilen makaleleri gösterir.

Yayınlanan Makaleler: Yayınlanan makaleleri gösterir.

Site Bilgisi: İşletim sistemi, PHP ve MySQL sürümü gibi siteye yönelik bilgileri ve siteyi kullanan kullanıcıların sayısını gösterir.