Ticaretin, üretimin, yatırımın, finansal faaliyetlerin, teknolojinin, ekonomik sistem ve ideolojilerin uluslararasılaşması ve bağımlılaşması sürecidir.

Ulusal toplum düzeyinde geçerli olan siyasal yönetim modellerinin küresel düzeyde geçerlilik kazanması ve yaygınlaşmasıdır.

Toplumların birbirine yaklaşarak homojenleşmesi ve dünya genelinde mevcut olan tüm toplumların içinde bulunulan zaman diliminde egemen olan toplum tipine benzer özellikler kazanmaya başlamasıdır.

Ulusal kültürlerin farklı ulusal kültürlerden etkilenmesi veya onları etkilemesi, belirli ulusal kültürlerin yaygınlaşması sürecidir.

Genellikle bilim ve teknolojide ileride olan ülkelerde ortaya çıkan yeniliklerin, üretim sistemlerinde ve iş süreçlerindeki değişikliklerin uluslararası hale gelmesi ve dünyaya yayılmasıdır.

Küreselleşme, ulusal (yerel) unsurların tüm dünyaya yayılması, uluslararası unsurların ise ulusal (yerel) hale gelmesidir.

Dünya ülkeleri arasındaki dış ticaret hacmi hızla artmakta, ülkelerin dışa açıklık oranları yükselmektedir. Bu süreç ticaretin küreselleşmesi anlamına gelmektedir. 1800’lerin başı ile 1900’lerin sonu arasındaki iki yüz yıl boyunca, dünyanın toplam nüfusu 5 kat, dünya üretimi 40 kat ve uluslararası mal ticareti 540 kat artmıştır.

Uluslararası ticaretin tamamen serbest olduğu ortamlarda aynı malların fiyatının birbirine eşitleneceğini ifade eden iktisadi kanundur. Örneğin iki ülkede yetişen buğdayın kilogram fiyatı bu kanuna göre zaman içinde birbirine eşitlenecektir. Bu kanunun işlemesi ve tek fiyatın ortaya çıkması için ülkeler arasında vergi farklılıkları kalkmalı, taşıma maliyetleri sıfıra eşit olmalı ve mallar birbirinin aynı (homojen) olmalıdır.

• Ticari hizmetler ihracatının sanayi malları ihracatına oranı

• İmalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı

• Dış ticaret hacminin (ithalat + ihracat) GSYH’yeoranı

• İhracatın veya ithalatın GSYH’ye oranı

• İthalat vergilerinin toplam ithalat hacmine veyaGSYH’ye oranı

• Gizli ithalat engelleri

• Kıtalar arası dış ticaretin büyüme oranı

• Ortalama tarife oranı ve değişimi

• Reel dış ticaretin büyüme oranı

• Uluslararası sermaye akımları üzerine konulan/kaldırılan resmi kısıtlamalar hakkında IMF’ye sunulan ulusal raporların değerlendirilmesi

• (Gayri safi özel sermaye girişleri + Gayri safi özel sermaye çıkışları)*100/GSYH

• Yabancı varlık ve yabancı borçlanmanın ihracat ve ithalatın toplamına oranı

• Yabancıların satın aldığı hisse senetleri, doğrudan yabancı yatırımların akti eri ve yabancı toplamborç miktarının ihracat ve ithalatın genel toplamına oranı

• Finansal varlıkların toplam değerinin GSYH’ye oranı

• Cari işlemler dengesinin GSYH’ye oranı

• Ülkelerin faiz oranlarında görülen yakınlaşma

• Dünyadaki toplam döviz alışverişlerinin hacmi

• Doğrudan yabancı yatırımlar stokunun GSYH’ye oranı

• Doğrudan yabancı yatırımlar çıkışı veya girişi/toplam dünya DYY stoku

• Toplam portföy yatırımlarının GSYH’ye oranı

• Bir çokuluslu şirketin yabancı akti erinin toplam akti erine oranı

• Bir çokuluslu şirketin yabancı satışlarınıntoplam satışlarına oranı

• Bir çokuluslu şirketin yabancı istihdamınıntoplam istihdamına oranı

• Nüfusun yüzdesi olarak göçmen stoku

• Kıtalar arası göç miktarı

• Dünya göçmen stokunda kıtaların payı (%)

• Ülkelerin uygulamış olduğu ortalama ücretlerde yakınlaşma

     • Teknolojik Yayılım Oranı (Yabancı ülke firmalarının almış olduğu patentlerin yerli firmaların almışolduğu patentlere oranı)

• Yüksek teknoloji ürünlerinin uluslararası ticareti

• Doğrudan yabancı yatırımların giriş ve çıkış miktarları

• Lisans anlaşmalarının sayısı

• Bilimsel ve teknolojik anlaşmaların şekli ve sayısı

• Dış ülkelerce finanse edilen AR-GE’nin derecesi

• Çok uluslu şirketlerin firma içi ticaret miktarları

Dış ticaret uzmanlaşmayı sağladığı için büyümenin motorudur. Dış ticaret sayesinde üretim fazlası satılabilir. Dış ticaretin teknoloji ve bilgi transferi gibi dinamik kaynakları teoriye dahil edilmemiştir.

Dış ticaret üretim faktörlerinin etkin kullanımını sağlar. Dış ticaret sadece düzey etkisine sahiptir, uzun dönemli büyüme üzerinde etkisi yoktur. Uzun dönemli büyümenin belirleyicisi dışsal teknolojik değişmedir.

Keynesyen model 1929 Büyük Bunalımı koşullarıyla ilgilendiği için ekonominin talep yönünü ön plana çıkarmış, arz yönüne odaklanmamıştır. Toplam harcama kalemleri arasında yer alan ihracat ve ithalatın pozitif bakiye vermesi durumunda milli gelirin artacağını tersi durumda azalacağını belirten Keynesyenler üretim faktörlerini ve teknolojiyi veri kabul ederek analizlerinde toplam arz ile ilgili sorunlara fazla yer vermemişlerdir. Neo- Keynesyenler’in de aynı görüşleri küçük farklılıklarla devam ettirdiği söylenebilir.

Post-Keynesyenler ekonomik büyümede toplam talebin önemine dikkat çekerler. Uluslararası ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi değerlendirilirken talep artışındaki farklılıkların büyüme oranlarının da farklılaşmasına yol açtığı belirtilir. Talep üzerindeki en büyük kısıt ise ödemeler dengesidir. Ödemeler dengesinin durumu ise ülkenin ihracatının mı yoksa ithalatının mı baskın olduğuna göre değişir. Talepteki değişmeler ödemeler dengesi sorunu ortaya çıkarmadığı sürece üretim kapasitesinin kullanımını artırı ve daha fazla yatırım ve teknik değişmeye, dolayısıyla büyümeye neden olur.

İhracat fiyat endeksinin ithalat fiyat endeksine oranına ticaret haddi denir.

Sıklıkla içe dönük kalkınma ile aynı anlamda kullanılmaktaysa da aslında farklı olgulardır. İçe dönük kalkınma ithalat ikamesine dayalı kalkınmadan daha geniş kapsamlı bir kavramdır. İthalat ikamesine dayalı kalkınma içe dönük kalkınma kavramı içinde yer alır. Bunun yanında yurtiçi talep artışından kaynaklanan kalkınma da içe dönük kalkınma kapsamında ele alınmaktadır.

Solow modelinde aynı yapısal özelliklere ve eşit teknoloji düzeyine, aynı nüfus artış haddine, aynı yıpranma oranına sahip ülkelerden kişi başına düşen milli geliri düşük olanların kişi başına düşen geliri yüksek olanları onlardan daha hızlı büyüyerek yakalayabileceğini ileri süren öngörüdür.