İLETİŞİM KURAMLARI Dersi TEKNOLOJİ MERKEZLİ YAKLAŞIMLAR soru cevapları:

Teknolojik belirleyicilik yaklaşımının iletişim alanındaki en çok bilinen temsilcisi Marshall McLuhan’dır.

“Belirleyicilik” doğa bilimlerinde, evrende bütün olup bitenlerin nedensellik bağlantısı içinde
belirlendiğini öne süren görüştür.

Teknolojik belirleyicilik terimi, Amerikalı toplumbilimci ve iktisatçı Thorstein Veblen tarafından icat edilmiştir.

McLuhan’a göre bir birey ya da toplum, insan bedeninin ve zihninin alanını yeni bir tarzda genişletecek
bir biçimde bir şeyleri yaptığı ya da kullandığı zaman bir uzantı meydana gelir.

McLuhan’a göre giysiler derimizin uzantısıdır.

McLuhan, sıcak araçları, tek duyuyu uzatan ve izleyiciye tamamlaması için çok şey bırakmayan araçlar olarak tanımlamıştır.

Marshall McLuhan, medyaya ilişkin gözlemlerini bilimsel bir temele oturtmadığı için eleştirilmiştir.

Teknolojik belirleyicilik, karmaşık toplumsal olguları, düzenleri ve ilişkileri yalnızca teknoloji etkenine
bağlı olarak açıklamaya çalıştığı için indirgemecilikle eleştirilmektedir.

Empati, kişinin kendini başkasının yerine koyması ya da başkalarıyla özdeşleştirmesi sonucu geleneksel kişilikten modern
kişiliğe geçiş olarak tanımlanır.

Yeniliklerin yayılımı, yeniliklerin bir topluma nasıl sokulduğunu ve insanların bu yenilikleri nasıl benimsediklerini ya da
reddettiklerini açıklamaya çalışan bir iletişim araştırmaları alanıdır.

Yeniliklerin yayılması farklı iletişim kaynaklarını içerir. Bu kaynaklar kitle iletişim araçları, reklamcılık veya promosyon ürünleri, resmi değişim kurumları, resmi olmayan toplumsal ilişkiler olabilir.

Yeni kalkınma modelinde emek-yoğun bir kalkınma stratejisi benimsendiğinden daha çok sayıda ve uzak yörelerde yaşayan az eğitimli kişilere ulaşılması gerekliliği kitle iletişiminin rolünü daha da önemli hale getirmiştir.

Enformasyon toplumu kuramcıları, enformasyon teknolojilerinde yaşanan gelişmeleri yeni bir çağa devrimci bir geçişi sağlayacak çarpıcı gelişmeler olarak yorumlamışlardır.

“Enformasyon toplumu” bilginin en değerli kaynak, üretim aracı, aynı zamanda temel ürün olduğu bir toplum türüdür.

İletişim teknolojilerinin gelişmesiyle ses, video ve veri iletişiminin tek bir kaynakta, tek bir vericide
ve tek bir alıcıda birleşmesine “yöndeşme” denmektedir.

Yoneji Masuda yeni oluşan toplumsal biçimi anlatmak için “kompütopya” terimini kullanmaktadır.

Bilgi açığı yaklaşımı, ilk kez 1970 yılında Tichenor, Dnohue ve Olien imzalı bir makalede ileri sürülmüştür.

Bilgi açığı, enformasyon kaynaklarının dengesiz dağılımı ile ilgilidir.

Sayısal eşitsizlik, bilginin üretilmesi, işlenmesi, paylaşılması ve değer yaratması sürecinin dışında kalan büyük çoğunluk ile bu
sürece etkin olarak katılan küçük azınlık arasındaki eşitsizliği anlatan bir kavramdır.

Sayısal eşitsizlikle ilgili olarak genellikle üç göstergeden söz edilir: Erişim, kullanım ve enformasyon okuryazarlığıdır.