Amaca uygun bir infaz rejiminin oluşturulabilmesi için infazın dört görevi olan güvenlik, düzen, bakım ve adalet arasında bir denge oluşturulmalıdır.

Çağdaş infaz hukukunda geçerli olan ve serbestliğe doğru gidişi hedef alan infaz rejiminin esasları şunlardır:
• “İnsan kişiliğine saygılı ve zaaf göstermeyen bir disiplin.
• Hükümlü ve tutukluya hakları ve cezaevi yaşamı konusunda bilgi vermek.
• Haberleşme ve ziyaret imkânlarının genişletilmesi.
• Hapishanelerden çıkışa hazırlayan çalışmaları çekici hâle getirmek.”

Resosyalizasyon.

Toplumsal savunma düşüncesinin cezadan beklediği, suçluyu ıslah edebilmek (özel önleme) ve yeniden topluma kazandırmaktır.

Yeniden topluma kazandırmada temel amaç, suç işleyerek kanunu ihlal eden suçluyu
kanuna saygılı birey hâline dönüştürmektir. Bu düşüncenin temelini, tıp bilimi ve insancıllık (hümanizma) öğretisi oluşturmaktadır.

Hükümlü ve tutukluların yeniden sosyalleştirilmesine ilişkin düzenlemelere hem Birleşmiş Milletler Asgari Standart Kurallar 65 ve 66’da hem de Avrupa Konseyi Cezaevi
Kuralları m.65-66’da yer verilmiştir.

Bireyselleştirilmiş iyileştirme programlarında gözetilecek ölçütler şunlardır (m.73/1):
• Hükümlünün geçmişi,
• Suçluluk nedeni,
• Suç sicili,
• Fizik yeteneği ve ruhsal yapısı,
• Kişisel doğası,
• Taşıdığı tehlike hâlleri,
• Cezasının süresi,
• Salıverildikten sonraki beklentisi.

Buna göre hükümlünün belli koşullarla ziyaret edilebilmesi mümkündür (m.83/1). Belgelendirilmesi koşuluyla
• eşi,
• üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları ile
• vasisi veya kayyımı tarafından haftada bir kez ziyaret edilebilir.

Kapalı Görüş.

Ziyaret günleri ve saatleri ile bir hükümlü ve tutuklunun görüşebileceği ziyaretçi sayısı, kurumun fiziki yapısı ve kapasitesi dikkate alınarak kurum tarafından belirlenir.

Görüş süresi, yarım saatten az, bir saatten fazla olacak şekilde belirlenemez.

Açık görüş.

Resmî kurum ve kuruluşlar, heyet hâlinde veya bireysel olarak ceza infaz kurumlarını
ziyaret edebilmek ve hükümlülerle görüşebilmek için Adalet Bakanlığından izin almak
zorundadır.

Açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevlerinde kalan hükümlüler görüşlerini her
zaman açık görüş şeklinde yapar (Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında
Yönetmelik m.18).

İnfaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlüler, kural olarak koğuş, oda ve eklentilerinde kişisel eşya, gıda, tıbbi malzeme ve diğer ihtiyaç maddelerini bulundurabilir. Hangi eşya ve maddelerin bulundurulabileceği “Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmelik”te ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Hükümlüler, oda sistemine geçmiş ceza infaz kurumlarının koğuş, oda ve eklentilerinde,
bir adet kafes ile bir çift kanarya, bülbül veya muhabbet kuşu gibi küçük kafes kuşu bulundurabilir. Henüz oda sistemine geçmemiş diğer ceza infaz kurumlarında, kafes ve kuş sayısı idare tarafından belirlenir. Koğuş veya odada kuş bulundurulabilmesi için birlikte kalan hükümlülerin rızalarının alınması zorunludur.

Kurumlarda, odalar ve eklentilerinde, hükümlülerin üst ve eşyasında habersiz olarak her zaman arama yapılabilir. Kurumun tamamında her ay bir kez mutlaka arama yapılır.

Hükümlünün üzerinde, kuruma sokulması veya bulundurulması yasak madde veya eşya
bulunduğuna dair makul ve ciddi emarelerin varlığı ve kurum en üst amirinin gerekli
görmesi hâlinde çıplak olarak veya beden çukurlarında aşağıda belirtilen usullere göre
arama yapılabilir (Tüzük m.46/2).

Çocuklar haricindeki hükümlüler hakkında uygulanabilecek disiplin cezaları ağırlık
derecesine göre şunlardır (m.38):
a. Kınama
b. Bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma
c. Ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma
d. Haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama
e. Ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma
f. Hücreye koyma.

Kınama cezasını gerektiren eylemler şunlardır (m.39/2):
a. Mektuplarda tehdit, hakaret ve sövme gibi çirkin ifadeler kullanmak.
b. Hükümlü ve tutuklulara karşı edep ve nezakete aykırı şekilde konuşmak veya davranışlarda bulunmak.
c. İdareden habersiz mektup göndermek.
d. Görevlilere hediye vermek veya buna kalkışmak.
e. Görevlilere herhangi bir taahhütte bulunmak.
f. İdarece belirtilen miktardan fazla para bulundurmak.
g. Hükümlü kimliğini yanında bulundurmamak.
h. Yatma planına uymamak.
i. Ceza infaz kurumlarının duvarlarına yazı yazmak, resim yapmak veya afiş yapıştırmak.
j. İdarece verilen eşya ve benzeri şeyleri kötü kullanmak.
k. Kişisel temizliğe veya çevre temizliğine dikkat etmemek.
l. İdarece alınan sağlık önlemlerine uymamak.
m. Kurumda gereksiz gürültü yapmak.