JavaScript (JS) günümüz internet teknolojisinin
bel kemiği teknolojilerinden biridir. HTML sayfaların
içeriklerini ve semantik dizilimlerini işaretlerken, CSS bu
içeriklerin sunumunu düzenleyen katman konumundadır.
JS ise bu tablodaki programlama bileşenidir. ASP ve PHP
gibi sunucu tabanlı bir teknoloji olmayan JS, çoğu tarayıcı
tarafından desteklenen standart bir dildir. JS işlevselliği,
kolay öğrenilebilmesi ve esnek yapısı sayesinde son
zamanlarda önemli derecede popüler hale gelmiştir. Bu
popülaritenin bir nedeni de programcıların ve
tasarımcıların işlerini önemli derecede kolaylaştıran,
ücretsiz dağıtılan ve sürekli geliştirilen JS
kütüphaneleridir. JS kütüphaneleri programcıların ihtiyacı
olan temel işlevleri, elementleri ve özellikleri sağlayan, JS
temelli uygulama geliştirme sürecini kolaylaştıran ve
kısaltan hazır kodlarıdır. JS kütüphanelerinin temel amacı
tasarımcıların ve programcıların yazmak zorunda kalacağı
rutin kodları en aza indirgeyerek iş akışlarını ve proje
geliştirme süreçlerini hızlandırmaktır.

JS kütüphaneleri, programcıların ihtiyacı olan
temel işlevleri, elementleri ve özellikleri sağlayan, JS
temelli uygulama geliştirme sürecini kolaylaştıran ve
kısaltan hazır kodlarıdır.

Projelerde JS kütüphanelerini kullanmanın pek
çok yararı bulunmaktadır. Bunları; tekrar kullanılabilirlik,
ücretsiz yardım kanalları, yapısallık ve genişletilebilirlik
olmak üzere dört başlık altında ele almak mümkündür.

Kütüphane kullanmanın en önemli avantajı,
kendini ispat etmiş kodların projeye entegre edilmesidir.
Kütüphaneler deneyimli geliştiriciler ve geliştirici
takımları tarafından tekrar kullanılabilirlik ilkesi ile
üretilir. Üretilen kodlar pek çok projede çalıştırılır ve son
kullanıcının hizmetine sunulur. Bu projelerin üretimleri ve
proje çıktılarının kullanımı sırasında kütüphane kodları
defalarca test edilerek sorunları ortaya çıkarılır. Ortaya
çıkan sorunlar geliştiriciler tarafından giderilerek
kütüphanenin güvenirliği ve bütünlüğü ileri seviyelere
taşınır. Bu süreç sonunda, projeleriniz için mükemmele
yakın araçlar oluşturulmuş olur. Geliştiriciler bu araçları
kullanarak proje güvenirliğini arttırırken, yazılım
geliştirme süresini kısaltır. Örneğin, Nivo Slider neredeyse
her internet sitesinde kullanılan manşet (kayan resimler)
alanı için özelleşmiş bir kütüphanedir. Bu tür bir aracı
oluşturmak için bu kütüphane indirilerek siteye
eklenebilir. Yazılım geliştirme projelerinde en önemli
giderin zaman olduğu unutulmamalıdır.
Bununla birlikte, tekrar kullanılabilirlik ilkesinin küçük
çaplı projeler için sorun yaratması olasıdır.
Kütüphanelerin geniş bir özellik yelpazesi sunduğu göz
önüne alındığında binlerce satırdan oluşan kodların
kullanıcı bilgisayarına gönderilmesi ve bu bilgisayarda
çalıştırılması gerekmektedir. Özellikle eski model
bilgisayarlar ve mobil cihazlarda kütüphaneler nedeniyle
projelerin yavaş yüklenmesi ve çalıştırılması olasıdır. Bu
durum, kütüphane yeteneklerinin belki de yüzde beşini
kullanan küçük çaplı projeler için ekstra bir yük olarak
düşünülebilir. Bunun gibi durumlarda programcıların daha
hafif kütüphanelere yönelmesi önerilen bir yaklaşımdır.

MVC (model-view-controller) bir yazılım
geliştirme yaklaşımıdır. Bu yaklaşım veri soyutlanması
esasına dayanır. Buna göre, kontrolcü (controller) adı
verilen bir ara sistem, veri (model) ve arayüzler (view)
arasında köprülük görevi görmektedir. Sistemin avantajı,
yazılan kodların tekrar tekrar kullanılabilmesi ve çeşitli
uygulamalar için arayüzler (views) sağlayabilmesidir.
Örneğin internet sitesi kullanıcıları için görsel bir arayüz
oluşturulabilirken, uzaktaki uygulamalarla veri alışverişi
için farklı bir arayüz (web servisleri) üretilebilmektedir.

Google tarafından desteklenen açık kaynak kodlu
bir uygulama geliştirme kütüphanesidir. AngularJS veriye
dayalı tek sayfalık karmaşık uygulamaların üretilmesi için
gerekli tüm araçları sağlamaktadır. AngularJS günümüzde
pek çok büyük firmanın internet araçlarında
kullanılmaktadır. 2014 yılında ilan edilen ve günümüzde
kullanılan AngularJS 2 versiyonuyla JS’in geliştirilmiş bir
versiyonu olan TypeScript ile programlanmaya
başlanmıştır. AngularJS MVC yazılım geliştirme
yaklaşımını temel almaktadır. Modeller ve arayüzler
arasında iki yönlü veri bağlantısı oluşturabilmektedir. Bu
sayede verideki değişimler iki yönde anında
güncellenebilmektedir. AngularJS başka hiçbir
kütüphaneye gerek duymadan büyük çaplı uygulamaların
önyüzlerini (front-end) geliştirmenize izin verebilir.

Programlama literatüründe kullanıcının gördüğü
arayüzlere ön yüz (front-end) denmektedir. Bunun
yanında, uygulamaların arkasında çalışan veri tabanı
erişimi, hesaplama rutinleri gibi işlevlere ise arka yüz
(back-end) adı verilmektedir. Büyük ölçekli
uygulamaların ön yüz ve arka yüz geliştirici takımları
işbirliği içinde çalışmaktadır.

Büyük çoğunluğu Facebook tarafından geliştirilen
React, açık kaynak kodlu bir ön yüz geliştirme aracıdır.
React daha çok MVC modelindeki V parçasına yani
kullanıcı arayüzü elementlerine odaklanan bir
kütüphanedir. Büyük çaplı tek sayfalık uygulamalar
üretmek için ideal bir kütüphanedir. En önemli avantajı
HTML DOM mimarisine oranla çok daha hızlı çalışan bir
sanal DOM üretmesidir (HTML DOM kavramı JQuery
başlığı altında detaylı bir şekilde incelenecektir). Sanal
DOM bir JS nesnesi olduğundan, bu nesne üzerinde işlem
yapmak HTML DOM nesnelerine erişerek işlem yapmaya
oranla oldukça hızlıdır. Verideki herhangi bir değişimde
sanal DOM bu değişiklikleri otomatik olarak arayüze
aktarmaktadır. React, JS içinde kullanılabilecek XML’e
benzer özelliklere sahip JSX adında bir sentaks
kullanmaktadır. Bu sayede React kodlarının anlaşılması
HTML ya da XML bilen bir tasarımcı için oldukça
kolaydır.

UnderscoreJS programcıların çoğu projede tekrar
tekrar yazmak zorunda kaldıkları genel amaçlı araç
fonksiyonlarını sağlayan bir kütüphanedir. Bu
kütüphanede nesneler, diziler, fonksiyonlar ve yığınlar
üzerinde işlem yapabilen pek çok metot sağlanmaktadır.
Örneğin, kütüphanenin sağladığı first metodu, bir dizideki
ilk n elementi çevirmek için özelleşmiştir. Bu metot
_.first(dizi, [n]) sentaksıyla çağırılmaktadır. Buradaki n
değeri, diziden ilk kaç elementin çekileceğini belirler.
Örneğin _.first(meyveler, 3) ifadesi, meyveler dizisindeki
ilk üç elementi çevirmektedir. Kütüphane bunun gibi pek
çok metot sağlamaktadır.

Data-Driven-Documents (veri yönetimli belgeler),
belgeleri bir veri setine göre düzenlemek için kullanılan
bir kütüphanedir. D3.js veriden elde edilen bilgileri
kullanarak HTML, SVG ve CSS teknolojileri üzerinde
işlem gerçekleştirebilmektedir. Bu kütüphane kullanılarak
veriyi temsil eden etkileşimli grafikler ve görseller
hazırlanabilmektedir.

BabylonJS modern web standartlarını kullanarak,
güncel tarayıcılarda çalıştırılabilen üç boyutlu oyunlar
üretmek için araçlar sağlayan bir kütüphanedir. Kütüphane
WebGL teknolojisini kullanabilmektedir. Fizik motoru,
çarpışma denetimi, animasyon motoru, ses ve parçacık
sistemleri gibi oyun oluşturmak için gerekli tüm
teknolojiler bu kütüphane tarafından sağlanabilmektedir.

Bootstrap, internet siteleri ve internet tabanlı
uygulamaların kullanıcı arayüzlerini oluşturmak için
kullanılabilecek bir kütüphanedir. Bootstrap öncelikle
akıllı telefon, tablet bilgisayar gibi mobil cihazları hedef
alan bir felsefe ile geliştirilmiştir. Bootstrap ile üretilen
sayfalar ve uygulamalar, mobil cihazların internet
tarayıcılarında sorunsuz bir şekilde çalışmakta ve
görüntülenebilmektedir. Oldukça çeşitli ekran boyutları ve
piksel yoğunlukları olan mobil cihazlarda içeriklerin
okunabilir ve düzgün gösterilebilmesi için metin
(tipografi), yerleşim ve ölçekleme özellikleri
sunulmaktadır. Bunun yanında kütüphane günümüz
internet teknolojilerinde sıklıkla kullanılan pek çok
elementi (menü çubukları, manşetler, sekmeler, listeler,
tablolar vb.) hazır olarak sunmaktadır.

JQuery, internet programcılığını kolaylaştıran bir
JS kütüphanesidir. JQuery’nin temel amacı, JS ile
gerçekleştirilen genel programlama görevlerinin, daha az
kod ile gerçekleştirilmesidir. Platformun sloganı “daha az
kod ile daha fazla üretimdir” [write less, do more]. Bu
durumu bir örnekle açıklayalım. Sayfamızdaki bir liste
elementine yeni satır eklemek için uzun JS kodları
yazmamız ge rekir. Aşağıda verilen kodun ikinci satırın da
bu amaçla bir li elementi üretilmektedir. Üçüncü satırda
üretilen elementin içeriğI innerHTML metodu ile
belirlenmektedir. Dördüncü satırda ise oluşturulan
elementin ekleneceği liste sayfada bulunarak bir referans
değişkenine (liste) aktarılmaktadır. Beşinci satırda bu
değişken kullanılarak oluşturulan li elementi listeye
eklenmektedir. Görüldüğü gibi bunun gibi küçük bir işlem
için bile pek çok JS metodu art arda kullanılmak
zorundadır. JQuery’nin temel amacı internet
programcılığını kolaylaştırmak ve hızlandırmak
olduğundan, öğrenilebilmesi için temel düzeyde HTML,
CSS ve JS bilgisi gerektirir.

JQuery’nin en temel işlevleri HTML DOM
üzerinde ger- çekleştirilmektedir. Bunun yanında JQuery,
elementlerin CSS özelliklerini düzenleyebilir. JQuery’nin
temel işlevleri aşağıdaki şekilde listelenebilir:
1. HTML/DOM düzenleme: Sayfadaki HTML
DOM üzerinde ekleme, silme ve düzenleme
işlemleri gerçekleştirilebilir.
2. CSS düzenleme: Sayfadaki elementlerin CSS
stilleri üzerinde düzenleme yapılabilir.
3. HTML olaylarına tepki verme: HTML’nin
sağladığı tüm olaylara tepki verecek fonksiyonlar
hazırlanabilir.
4. Görsel efekt ve animasyonlar: Bir elementi soluklaştırarak
silme, bulunduğu ortamda sağa sola
hareket ettirme gibi pek çok hazır görsel efekt ve
animasyon sağlanmaktadır.
5. AJAX: Sayfayı yenilemeden arka planda bir
sunucudan veri çekme, sunucuya veri gönderme
ve alınan sonuçlara göre sayfa içeriğini
düzenleme işlemleri yapılabilir.
İnternet programcılığındaki en önemli sorunlardan biri
yazılan kodların tarayıcılar tarafından standart bir şekilde
yorumlanmamasıdır. CSS kullanarak Chrome
tarayıcısında sağlanan animasyonlar ve görsel düzenleme,
Internet Explorer tarayıcısında elde edilemeyebilir.
JQuery’nin en güçlü yanlarından biri tarayıcılar arasındaki
bu farklılaşmaları aşabilmesidir.

Bir JS Kütüphanesi olan JQuery, sayfaya herhangi
bir JS dosyası gibi eklenir. JS belgeleri projelere yerel ya
da uzak yöntemlerle eklenebilir. JQuery’i projede yerel
kullanmak için http://jquery.com/ download/ adresinden
indirebilirsiniz. Bu adreste JQuery’nin en güncel
sürümlerini bulabilirsiniz. Bu sayfada pek çok indirme
seçeneği sunulmuştur. Sayfada JQuery’nin tam ve
özellikleri azaltılmış (slim) sürümlerini indirmek için
bağlantılar sağlanmaktadır. JQuery kodlarını okumak
istiyorsanız geliştirme (development), istemiyorsanız
geliştirme (production) sürümünü indirebilirsiniz.
JQuery’i sayfaya eklemenin ikinci yolu uzak yöntem
olarak nitelendirilebilecek İçerik Dağıtım Ağları’ndan
(İDA) yararlanmaktır. JQuery popüler bir kütüphane
olduğundan pek çok İDA üzerinden sunulmaktadır.

İçerik Dağıtım Ağları (Content Delivery Network
[CDN]), JS kütüphaneleri gibi internet teknolojilerinde
genel kullanımdaki dosyaların paylaşılması için kullanılan
sunucu ağladır. Bu ağların sunucuları internet üzerindeki
birçok veri merkezinde dağınık bir şekilde dağıtılmış
durumdadır. Bu sayede kullanıcılara hızlı ve güvenilir bir
servis sağlanabilmektedir.

Kullanıcıların sayfa üzerindeki hareketlerine tepki
vermek için HTML DOM tarafından yayınlanan olaylar
için fonksiyonlar yazılır. HTML DOM kullanıcının bir
düğmeye tıklaması, fareyi hareket ettirmesi, bir
bağlantının üzerine gelmesi gibi eylemleri için olaylar
yayınlar. Olaylara tepki vermek için kullanılması gereken
sentaks aşağıdaki kodda gösterilmiştir.
<script>
$(seçici).olay( ... tepki veren kodlar ...);
</script>
Öncelikle $ ile JQuery çağırılır. Bunun ardından
parantezler içinde olaylarına tepki verilecek element/
elementler seçilir. Ardından nokta ile tepki verilecek olay
adı yazılır. Ardından parantezler içinde bu olaya tepki
verecek kodlar yazılır. Parantez kapandıktan sonra noktalı
virgül ile iş- lem sonlandırılır. Aşağıda verilen kodda bir
düğmeye tıklanması halinde (click olayında) tarayıcının
uyarı penceresini çağıran JQurey kodları görülmektedir.
<script>
$(“button”).click(function(){
alert(“Bir düğmeye tıklandı.”);
}
);
</script>
Seçici button olarak belirlendiğinden yazılan kodlar
sayfadaki tüm düğme elementleri için geçerlidir. click
ifadesi ile sayfadaki tüm button elementlerinin tıklanma
olaylarına tepki verecek kodlar yazıldığı belirtilmiştir.
JQuery olaylarına tepki verecek kodlar parantezler içinde
bir fonksiyon olarak yazılır. Bu amaçla function anahtarı
kullanılarak bir fonksiyon üretilmiştir. Üçüncü satırda bu
fonksiyonun içine yerleştirilen alert metodu
çağırılmaktadır. Bu sayede sayfadaki tüm button
elementlerine tıklandığında çağırılacak genel bir
fonksiyon üretilmiştir. Yazılan kod düğmenin tıklandığını
belirtmek için tarayıcının uyarı penceresini çıkarmaktadır.
JQuery kodları, script etiketleri içinde olmak kaydıyla,
sayfanın herhangi bir yerinde yazılabilir. Bununla birlikte
henüz yüklenmemiş ya da HTML DOM’a eklenmemiş
elementler için yazılan kodlar hata verecektir. Bu tür
hataları engellemek için sayfayı ifade eden document
seçicisinin ready olayı kullanılabilir. Bu olay HTML
DOM üretildiğinde yayınlandığından, yazılan kodlar bu
tür hatalar vermeyecektir. Aşağıdaki kodda bu olayın
kullanımı örneklenmiştir. İkinci satırda document
nesnesinin ready olayı seçilerek içine kod yazmak üzere
bir fonksiyon başlatılmıştır. Bu fonksiyon içine yazılan
kodlar hata vermeyecektir.
<script>
$(document).ready(function(){
$(“button”).click(function(){ alert(“Düğme tıklandı.”);
});
}
};
</script>

JQuery kullanarak HTML elementlerine özel
efektler uygulanabilir. Bu amaçla seçicinin arkasına efekt
metodu bağlanır. Bu efektler JQuery tarafından
sağlandığından tüm tarayıcılarda desteklenir ve aynı
görsel etkileri yaratır. Efektlerin kullanımı için sentaks
aşağıdaki kodda verilmiştir.
<script>
$(seçici).efekt(uygulanmasüresi,uygulama_fonksiyonu
);
</script>
Bir efekti kullanmak için öncelikle uygulanacak element
JQuery seçici yöntemiyle (ör: $(‘#birinci’)) seçilir.
Ardından efekt metodu seçilir (ör: hide). Metot için
açılacak parantezler içinde verilen ilk parametre
milisaniye cinsinden efektin uygulanma süresidir. İkinci
parametre efektin uygulanmasının ardından çağırılacak
uygulama fonksiyonudur. Burada function anahtar
kelimesi kullanılarak yeni bir fonksiyon yazılabilir. Bu
fonksiyonun yazılması zorunlu değildir. JQuery efektleri
zincirleme çalıştırılabilir. Aşağıda verilen kodda slideUp
ve slideDown metotlarının artarda çalıştırılması
gösterilmektedir. Bu amaçla, ilk efekt metodunun
bitirildiği noktada ikinci efekt metodu nokta ile bağlanarak
çağırılır.
<script>
$(“#p1”).click(function(){ $(“#p1”).slideUp(200,
function(){ $(this).html(“tıklandı”);
}).slideDown(200);
}
);
</script>
Kodda, üçüncü satırda slideUp metodu çağırılmaktadır.
slideUp metodunun çağırıldığı satırda paragrafın içeriğini
değiştiren bir uygulama fonksiyonu çağırılmaktadır. Bu
nedenle slideUp metodunun kapandığı parantez beşinci
satırda yer almaktadır. Bu parantezin hemen ardından
slideDown metodu çağırılarak efektlerin zincirleme
çalıştırılması sağlanmıştır.

Query DOM elementlerinin içerikleri ve değerleri
ile ilgili pek çok metot sağlamaktadır. Bu özellikler, DOM
düzenleme, elementlerdeki verileri ve özellikleri çekme,
elementlerdeki verileri ve özellikleri düzenleme olmak
üzere üç başlık altında ele alınabilir. JQuery, DOM’a
element eklemek için dört metot sağlamaktadır. Bu
metotlar, append(), prepend(), after() ve before()
metotlarıdır. append() içeriği seçilen elementin sonuna
ekler. prepend() içeriği seçilen elementin başına ekler.
after() içeriği seçilen elementten sonra ekler. before() ise
içeriği seçilen elementten önce ekler.

JQuery’nin önemli işlevlerinden biri de
elementlerin CSS özelliklerini düzenleyebilmesidir. CSS
metotları elementlerin görünüşlerini değiştirmek için
kullanılır. Elementin CSS özellikleri üzerinde doğrudan
düzenleme yapmak ya da özellikleri çekmek için css
metodu kullanılır. Örneğin kullanıcının geçersiz bir eposta
adresi girmesi halinde id özelliği eposta olan
elementin kenarlıklarını kırmızıya boyamak için css
metodu kullanılabilir. Aşağıda verilen kodda css metodu
iki parametre ile çağırılmaktadır.
$(“#eposta”).css(“border-color”,”red”);
İlk parametre düzenlenecek CSS özelliğini belirtmek için,
ikinci parametre ise bu özelliğe atanacak değeri vermek
için kullanılır. css metodu ile birden fazla özelliği aynı
anda değiştirmek için nesne yazım tekniği kullanılır. Bu
amaçla CSS özelliği-değer çiftleri halinde oluşturulan bir
nesne css metodunda parametre olarak eklenir. Nesne
içinde CSS özellikleri ile değerler iki nokta ile birleştirilir.
Kurallar virgüller ile ayrılır.
$(“#eposta”).css({“border-color”: “red”, “backgroundcolor”:
“#fdd”});
CSS özelliklerinin elementlere uygulama biçimlerinden
biri de elementlerin class özelliğine hazırlanmış CSS
sınıflarının atanmasıdır. CSS sınıfları elementlere atanarak
sınıflardan gelen özelliklerin elemente uygulanması
sağlanabilir. Bu işlem genellikle tasarımcılar tarafından
HTML kodları yazılırken gerçekleştirilir. Aşağıdaki
örnekte button elementine dugme adlı CSS sınıfı
uygulanmaktadır.
<button id=”giris” class=”dugme”>Giriş</button>

JQuery Mobile (JQM) HTML5 temelli, öncelikle
mobil cihazları hedef alan bir kullanıcı arayüzü geliştirme
sistemidir. JQM ile geliştirilen arayüzler farklı ekran
boyutlarına tepki verebilir (responsive). Bu sayede
oluşturulan arayüzler cep telefonu, tablet bilgisayar ve
masaüstü bilgisayar ekranlarında farklı şekillerde
sunulabilir. Bunun amacı kullanıcıya en iyi izleme ve
okuma deneyimini yaşatmaktır. Bunun yanında JQM,
dokunmatik ekranlardaki dokunma, taşıma, kaydırma gibi
olaylara tepki verebilir. Bu sayede yalnızca HTML5
teknolojileri kullanılarak mobil cihazlar üzerinde çalışan
arayüzler üretilebilir.
JQM, kendini kanıtlamış JQuery ve JQuery UI sistemleri
üzerine temellenmiştir. Pek çok özelliğini bu sistemlerden
miras almaktadır. JQM’in sunduğu başlıca özellikler
arasında sayfalar arası geçişler, AJAX kullanarak veri
çekme, dokunma olayları ve öncelikle mobil cihazlar için
üretilmiş elementler sayılabilir. JQuery Mobile ile ilgili
detaylı bilgi için kitabın 145. sayfasından itibaren ünite
sonuna kadar olan kısmını inceleyebilirsiniz.

Tepkisel tasarım (responsive design), internet
siteleri ve uygulama arayüzlerinin farklı ekran boyutları ve
tarayıcı genişliklerine göre kendilerini yeniden
düzenleyebildiği bir tasarım yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda,
arayüzler tarayıcı boyutuna göre sunumlarını ve
ölçeklerini değiştirebilmektedir. Yaklaşımın amacı
okunurluğu desteklemek ve kullanıcı etkileşimini
iyileştirmektir. Yaklaşımın temelinde CSS 3 tanımlamaları
ile birlikte gelen medya sorguları (media querries) yer
almaktadır.

JS kütüphaneleri programcıların ihtiyacı olan temel işlevleri, elementleri ve özellikleri sağlayan, JS temelli uygulama geliştirme sürecini kolaylaştıran ve kısaltan hazır kodlarıdır.

Tekrar kullanılabilirlik, ücretsiz yardım kanalları, yapısallık ve genişletilebilirlik

Tekrar kullanılabilirlik ilkesinin küçük çaplı projeler için sorun yaratması olasıdır. Kütüphanelerin geniş bir özellik yelpazesi sunduğu göz önüne alındığında binlerce satırdan oluşan kodların kullanıcı bilgisayarına gönderilmesi ve bu bilgisayarda çalıştırılması gerekmektedir. Özellikle eski model bilgisayarlar ve mobil cihazlarda kütüphaneler nedeniyle projelerin yavaş yüklenmesi ve çalıştırılması olasıdır. Bu durum, kütüphane yeteneklerinin belki de yüzde beşini kullanan küçük çaplı projeler için ekstra bir yük olarak düşünülebilir.

Güvenlik, tasarım, yerelleştirme, tarayıcılar arası farklılıklarla başa çıkma ya da çoklu dil desteği gibi konular için zaman ayırmanıza gerek kalmayacaktır.

Programlama literatüründe kullanıcının gördüğü arayüzlere ön yüz (front-end) denmektedir. Bunun yanında, uygulamaların arkasında çalışan veri tabanı erişimi, hesaplama rutinleri gibi işlevlere ise arka yüz (back-end) adı verilmektedir.

Belgeleri bir veri setine göre düzenlemek için kullanılan bir kütüphanedir ve veriden elde edilen bilgileri kullanarak HTML, SVG ve CSS teknolojileri üzerinde işlem gerçekleştirebilmektedir.

BabylonJS kütüphanesi WebGL teknolojisini kullanabilmektedir.

JQuery’nin temel amacı, JS ile gerçekleştirilen genel programlama görevlerinin, daha az kod ile gerçekleştirilmesidir. Platformun sloganı “daha az kod ile daha fazla üretimdir”.

JQuery’nin temel amacı internet programcılığını kolaylaştırmak ve hızlandırmak olduğundan, öğrenilebilmesi için temel düzeyde HTML, CSS ve JS bilgisi gerektirir.

1. HTML/DOM düzenleme: Sayfadaki HTML DOM üzerinde ekleme, silme ve düzenleme işlemleri gerçekleştirilebilir.
2. CSS düzenleme: Sayfadaki elementlerin CSS stilleri üzerinde düzenleme yapılabilir.
3. HTML olaylarına tepki verme: HTML’nin sağladığı tüm olaylara tepki verecek fonksiyonlar hazırlanabilir.
4. Görsel efekt ve animasyonlar: Bir elementi soluklaştırarak silme, bulunduğu ortamda sağa sola hareket ettirme gibi pek çok hazır görsel efekt ve animasyon sağlanmaktadır.
5. AJAX: Sayfayı yenilemeden arka planda bir sunucudan veri çekme, sunucuya veri gönderme ve alınan sonuçlara göre sayfa içeriğini düzenleme işlemleri yapılabilir.

Bir elementin klavye odağına alınması

Elementin CSS özelliklerini verilen süre içinde değiştirir. Anime edilecek özellikler küme parantezleri içinde virgüllerle ayrılarak yazılır. Özelliğin yeni değeri üst üste iki noktadan sonra tırnaklar içinde yazılır.

Seçilen girdi alanının değerini çeker ya da düzenler.

JQuery’nin önemli işlevlerinden biri de elementlerin CSS özelliklerini düzenleyebilmesidir. CSS metotları elementlerin görünüşlerini değiştirmek için kullanılır. Elementin CSS özellikleri üzerinde doğrudan düzenleme yapmak ya da özellikleri çekmek için css metodu kullanılır.

Elementin CSS özellikleri üzerinde doğrudan düzenleme yapmak ya da özellikleri çekmek için css metodu kullanılır.

JQuery Mobile (JQM) HTML5 temelli, öncelikle mobil cihazları hedef alan bir kullanıcı arayüzü geliştirme sistemidir.

JQM’in sunduğu başlıca özellikler arasında sayfalar arası geçişler, AJAX kullanarak veri çekme, dokunma olayları ve öncelikle mobil cihazlar için üretilmiş elementler sayılabilir.

JQM tek sayfalık uygulamalar (Single page application) üretmek için kullanılır. Tek sayfalık uygulamalar tek bir HTML sayfasında oluşturulur. Tüm içerikler bir sayfa içine yazıldığından, bu uygulamalar sayfaların yeniden yüklenmesine gerek bırakmaz. Kullanıcı uygulamanın içinde önceden oluşturulmuş sanal sayfalar arasında gezinebilir ya da bir internet servisinden çekilen sanal sayfa içeriklerini inceleyebilir. Sayfa tamamen tekrar yüklenmediğinden ya da başka bir sayfaya yönlendirilmediğinden kullanıcılar masaüstü uygulamalardakine benzer deneyimler yaşar.

JQM sisteminde diyalog kutuları, açılır kutular ve paneller olmak üzere üç farklı kutu elementi kullanılabilir.

Hazırlanan herhangi bir JQM sayfasının diyalog kutusu olarak gösterilebilmesi için yapılması gereken sayfa oluşturulan div etiketine data-dialog=”true” ifadesi eklemektir.