Devletin kurucusu Ebü’l-Abbas Abdullah Seffâh Hz. Muhammed’in amcası Abbas’ın torunu olduğundan Abbâsîler (Abbasoğulları) adıyla anılırlar.

İslâm dünyasında 750 yılında Emevîler’in yerine Abbâsîler’in kurulmasıyla siyasi ve sosyal alanlarda pek çok önemli değişiklik olmuştur.

Hz. Ali taraftarlarını tanımlamak üzere kullanılan ve daha sonra bir mezhebe dönüşen hareket.

İslâm tarihinin ilk döneminde Arap olmayan Müslümanlara verilen ad.

Ebü’l-Abbas Abdullah Seffâh

Ağustos 750’de cereyan eden çarpışmada Mervân öldürüldü. Böylece Emevî hilâfeti ortadan kalkmış oldu.

İktidarın Emevîler’den Abbâsîler’e geçmesi basit bir hanedan değişikliği olmayıp İslâm tarihinde büyük değişime sebep olmuştur. Devlet merkezi Suriye’den Irak’a nakledilmiş, devletin fetih siyaseti değişmiş, orduda yeni düzenlemeler yapılmıştır. Suriyeliler ve Arapların mutlak hâkimiyeti sona ermiş, mevâlî ile Araplar arasındaki ayrım bitmiştir. Devletin idari ve askerî kadrolarında Arap olmayan Müslümanlar yer almışlardır. Bütün bunlara ilave olarak iktisadi ve kültürel sahalarda da büyük bir değişim olmuş, eskisi kadar idari kadrolarda yer alamayan Araplar özellikle ilim ve kültürün gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Abbâsîler döneminde Bağdat gibi önemli kültür ve ticaret merkezleri ortaya çıkmıştır.

Abbâsîler eski müttefikleri Şîîlerin Ebû Seleme gibi liderlerini de ortadan kaldırdılar.

Halife Ebü’l-Abbas devrinin Türk tarihî bakımdan en önemli olayı Türkistan’da hâkimiyete ele geçirmek maksadıyla Çin ordusu ile yapılan ve Çinliler’in mağlubiyetiyle sonuçlanan Talas Savaşı’dır (751).

Halife Ebü’l-Abbas devrinin Türk tarihî bakımdan en önemli olayı Türkistan’da hâkimiyete ele geçirmek maksadıyla Çin ordusu ile yapılan ve Çinliler’in mağlubiyetiyle sonuçlanan Talas Savaşı’dır (751).

Halife Ebû Cafer Mansur’u İlah, Ebu Müslim’i peygamber olarak kabul eden gruba verilen addır.

İlmi ve kültürel faaliyetleri destekleyen Mansur’un döneminde Sanskritçe, Süryanice ve Yunanca’dan çeviriler
yapılmış ve ilmi eserler kaleme alınmıştır.

Abbâsî Devletini müesseseleştiren Mansur’un en önemli başarılarından biri Bağdat şehrinin kurulmasıdır. Abbâsî başkenti Enbar’ı güvenli bulmayan Mansur Dicle
Nehri kenarında daire planlı Bağdat’ı başkent olarak kurdu (766).

Müslüman olarak görünmekle birlikte İslâm dışı davranışlarda bulunan kimse.

Mehdî, 777 yılında hac için Mekke’de bulunduğu sırada Kâbe’nin örtüsünü yeniledi.

Dîvânü’z-zimâm devletin gelir-gider kayıtlarını ve hazineyi denetleyen kurumdur.

Mehdî döneminde Bizans’a yönelik seferlere önem verildi. 776-781 yıllarında arasında Bizans üzerine pek çok sefer yapıldı. Halifenin oğlu Hârûn Reşîd’in
meşhur kumandanlar ve devlet adamlarıyla yaptığı seferler esnasında birçok kale ele geçirilerek İstanbul Boğazının doğu yakasındaki Khalkedon’a (Kadıköy) kadar ulaşıldı.

Harûn Reşid’in dönemi 

Hârun Reşid döneminde Cezire bölgesinde isyan eden Hâricî lideri.

Hârûn Reşîd devletin idarî yapısında bazı yenilikler yapmıştır. Dîvân-ı Harb’e bağlı olarak Dîvân-ı Arz’ı kurmuş, böylece askerî uzmanların orduyu her zaman
teftiş ederek daima savaşa hazır tutmalarını sağlamıştır. Bu dönemde bölge valileri geniş yetkilere sahipti; ayrıca sorumlulukları daha sınırlı valiler de vardı.
Halife bunların yanına, çeşitli malî ve idarî işleri yönetmekle yükümlü âmiller tayin ederdi. Vali bizzat halifenin görevlendirdiği bu âmilleri azletme hakkına sahip
değildi. Akdeniz sahili boyunca çeşitli yerlerde kuvvetli haberleşme teşkilâtının kurulması onun dönemine rastlar.

İslâm devletleri ile gayrımüslim devletler arasındaki sınır bölgeleri.