Bilgisayar dünyasında yazılımcılara ergonomik grafiksel arayüz dizaynı geliştirmelerinde teorik destek sağlayan ve üzerinde derinlemesine çalışmaların yapıldığı kural, Fitts’in kanunu olarak bilinmektedir.

İyi grafiklerin oluşturulabilmesi için araştırmacının iyi bir yazılıma ihtiyaç duymasının yanı sıra, en önemli unsur, grafiği çizilecek olan veriyi iyi anlamasıdır.

Grafikler, okuyucu tarafından anlaşılabilmeleri için gereken tüm bilgiyi içermelidir. Grafik alanı içerisinde grafik başlığı, eksen başlıkları, alt başlık, kaynak, eksen etiketleri ve çizimi yapılan gösterge/değişken bilgisi yer almalıdır.

Araştırmacının ilgilendiği değişkenin sını?ayıcı ya da sıralayıcı ölçek ile ölçümlendiği durumlarda sütun grafiği (çubuk grafiği) uygundur. Sütun grafiklerinde değişkenin aldığı farklı sonuçları temsil etmek üzere sütunlar yer alır. Düşey eksende genellikle frekans değerleri yer alır.

Özellikle ilgilenilen değişken sonuçlarının oransal olarak ifade edildiği veya gösterilmek istendiği durumlarda pasta grafikleri kullanılır.

Pasta grafikleri; sını?ayıcı ve sıralayıcı ölçek ile ölçümlenmiş değişkenlerin sonuç dağılımını, oransal olarak göstermek üzere kullanılırlar. Pasta grafiği temel olarak, her değişken sonuç değerinin toplam içindeki oranının, bir dairenin ilgili oran kadarlık alana sahip dilimi ile temsil edilmesi işlemidir.

Üzerinde çalışılan sürekli bir değişkenin değer aralığı içerisinde nerelerde yoğunlaşma gösterdiğini görebilmek için oluşturulurlar. Eşit aralıklı ölçek ile ölçümlenmiş sürekli değişkenler için oluşturulurlar. Değişken sonuçları değer aralığı içerisinde eşit büyüklükte kategorilere/sını?ara ayrılarak, her kategori için ilgili kategorinin frekansı ile orantılı sütunlar çizilir.

Birden fazla sürekli değişkenin bulunduğu çalışmalarda ilgili değişkenler arasındaki ilişkinin araştırılması için saçılım grafiği oluşturulur.

Saçılım grafiklerinin bir başka kullanım alanı da zaman serilerinde ortaya çıkmaktadır. İlgilenilen değişkenin aldığı sonuçların zamana göre değişimini görmek için yatay eksende zaman (yıl, ay, hafa, saat vb) ve düşey eksende ilgili değişken değerleri yer alan saçılım grafiği çizilir.

Hem kalite kontrol sırasında hem de günlük faliyetler sırasında ortaya çıkan sorunların önem sırasına göre sıralanması işlemlerinde Pareto grafikleri kullanılır.

Coğrafi bilgi sistemleri, üzerinde çalışılan problemin yer/konum parametreleri ile ilişkilendirilmesi ile çözüme ulaşmak için gösterilen çabaların bütünü olarak ele alınabilir. Coğrafi bilgi sistemleri uygulamalarında belirli bir probleme ilişkin veri ile beraber bu verinin derlendiği yer/konum bilgisi de yer alır.

Grafikler ilgilenilen değişkenin genel görüntüsünü incelemek için çok faydalıdır. Ancak kimi durumlarda araştırmacılar tüm veri setinin genel görüntüsünü görmek yerine küçük zaman kesitlerini incelemek isteyebilir. Ek olarak inceleme sırasında verinin işlemtablosu içinde olması durumunda küçük zaman kesitine ilişkin bilgi verecek grafiği bir hücre içinde oluşturmak isteyebilir. Kıvılcım grafikleri bu tür durumlarda kullanılır.

Mini grafikler araştırmacıya üç adet seçenek sunmaktadır. Bunlar çizgi, sütun ve kazanç/kayıp olarak etiketlendirilmiştir.

Kimi durumlarda üzerinde çalışılan veri seti için grafik çizmek yerine araştırmacının ilgilendiği değişkenin önemli değerlerini liste gösteriminde görsel olarak vurgulaması istenebilir. Bu tür durumlarda koşullu biçimlendirme işlemi gerçekleştirilir.

İlgili seçenekler; Hücre Kurallarını Vurgula, İlk/Son Kuralları, Veri Çubukları, Renk Ölçekleri ve Simge Kümeleri’dir. Ek olarak araştırmacının kendi seçeneklerini oluşturabilmesi ve yönetebilmesi için gerekli seçenekler de menü içerisinde yer almaktadır.

Veri Çubukları; seçilen hücreler içerisinde büyük, küçük veya ortanca değerlerin gösterilmesi için kullanılır.

Gösterge panosu, üzerinde düşünülmüş ve öne çıkarılması gereken özellikleri yansıtabilen grafikleri, farklı kaynaklardan elde edilen bilgileri ve tabloları içerir. Gösterge panosu genellikle tek bir sayfa olarak dizayn edilir. Böylece gösterge panosu amacını temsil ettiği düşünülen tüm bileşenler (grafik, tablo, şekil vb) bir arada kolaylıkla görülebilir.

• Genel olarak gösterge panoları, amaca ilişkin son eğilimlerin, karşılaştırmaların ve istisnaların görülmesini sağlayan grafiksel yapıdadır.
• Gösterge panosu, sadece panonun hazırlanma amacına hizmet eden nitelikleri içerir.
• Sadece belirli bir amaca yönelik hazırlandıklarından, yapıları itibari ile zaten tamamlanmış bazı analiz ve sonuçları sunarak, okuyucunun veya karar vericilerin işini bir nebze de olsa kolaylaştırırlar.

Gösterge panosu hazırlanırken dikkat edilmesi gereken en önemli unsur hazırlanan görselin mümkün olduğunca basit ve anlaşılır olmasıdır. Çok fazla ölçüm sonucu, farklı grafik tipleri, renk karmaşaları gösterge tablosundan elde edilecek faydaları azaltacaktır.

Genellikle, yapılan araştırmalara göre, okuyucuların en çok odaklandıkları nokta sayfanın sol üst kısmı olmaktadır.