AOF.SORULAR.NET
aof.sorular.net İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Ve Etik İŞLETMELERDE SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK Dersi İŞ AHLAKI VE ETİK YAKLAŞIMLAR soru cevapları

İŞLETMELERDE SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK Dersi İŞ AHLAKI VE ETİK YAKLAŞIMLAR soru cevapları:

Toplam 79 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU: Deontolojik teoriler neye dayanmaktadır?


CEVAP: Deontolojik teoriler, göreve ya da ödeve dayanan teorilerdir.

#2

SORU: Normatif ahlakın kabul ettiği ve özellikle vurgu yaptığı konular nelerdir?


CEVAP: Normatif ahlak, ahlakı, felsefenin normlar koyan bir alanı olarak kabul etmektedir. Normatif ahlak, insanların değerlendirmelerinin ve eylemlerinin çoğu zaman normlar tarafından belirlendiğine vurgu yapar. Dolayısıyla normatif ahlak, nasıl ahlaklı yaşanması gerektiğini anlatır. Normatif ahlakta filozof böylece bir takım ahlaki ilkeler koyup, bir hayat modeli oluşturur.

#3

SORU: Hazcılığın (hedonizm) temelinde ne vardır?


CEVAP: Hedonizmin temelinde, ‘hayatın en önemli değeri haz ve zevk almaktır ve ideal yaşama ancak bu şekilde ulaşılır’ fikri vardır.

#4

SORU: Ödev ahlakının savunduğu konular nelerdir?


CEVAP: Bu teoriye göre, sonuçlarına bakılmaksızın bazı ahlaki ilkeler bağlayıcıdır. Bu nedenle bir eylemin sonuçları iyi olsa bile bazı eylemler yanlış olarak değerlendirilebilir.

#5

SORU: Faydacı teori neleri değerlendirmektedir?


CEVAP: Faydacı teori, eylemlerin ahlaken doğru olup olmadığını, ortaya çıkan sonuçlara göre değerlendirmektedir. Bu teoriye göre, herhangi bir eylemin doğasında var olan bir iyilikten veya doğruluktan söz edebilmemiz mümkün değildir. Faydacı ahlak anlayışı, iyiliği ve mutluluğu kişinin elde ettiği ‘faydaya’ göre açıklar.

#6

SORU: Kısas adaletinin öngördüğü konu nedir?


CEVAP: Kısas adaleti, verilecek cezanın adil olmasını öngörür. Cezanın adaletli olmasının bazı şartları vardır. Şartların başında hatayı yapan kişinin, yaptığının sorumluluğunu taşıyabilmesi ve hesap verebilir olması (ne yaptığı ve yaptığının sonucunu) görebilmesi gerekmektedir.

#7

SORU: Ahlakın dönüşümü nasıldır?


CEVAP: Ahlak, etikten önce gelir ve etik gerekçelendirmeler sonrasında ise ahlak teorisine dönüşür.

#8

SORU: Rawls’a göre adaletin birincil sorunu nedir?


CEVAP: Rawls’a göre Adaletin birincil sorunu, kurumların temel hak ve ödevleri dağıtma ve sosyal işbirliğindeki kazançların bölünmesindeki yöntemi belirlemektir.

#9

SORU: Erdem nedir?


CEVAP: Erdem; bir değerin gerçekleştirilmesinde öznenin belirli bir tarzda eylemde bulunabilme kapasitesi, yetisi ve yeterliliği anlamına gelir.

#10

SORU: Erdem ahlakının avantajı nedir?


CEVAP: Erdem ahlakının avantajı, sonuçsalcı ve deontolojik teorilerin her durumda kullandıkları doğrunun ne olduğuna (Doğru nedir?) yönelik karar verme çabalarındaki karmaşık süreçlere girmemesidir.

#11

SORU: Egoizmin kabul ettiği konu nedir?


CEVAP: Egoizm, herhangi bir bireyin, başkalarına karşı ne yükümlülüğe mecbur, ne de bir fedakârlığa katlanmak zorunda olmadığını öne sürerek davranışların ancak bireyin kendisi için en yüksek iyiye izin vermesi durumunda gösterilmesi gerektiği düşüncesini kabul etmiştir.

#12

SORU: Ahlak felsefesi nedir?


CEVAP: Ahlak felsefesi ahlak denilen fenomen üzerinde düşünme, ahlak üzerine felsefe yapmadır. Bu tanım gereği ahlak filozofların üzerinde düşünmesiyle var olmuş şeklinde algılanmaktadır. Oysa, ahlakı filozoflar bulmuş değildir. Filozoflar üzerinde düşünmeden de ahlak vardı.

#13

SORU: Hazcılığa göre mutluluğun formülü nedir?


CEVAP: Mutluluğun formülünü: ‘Mutluluk=haz alma’ olarak tanımlayan bu görüşte, hazlar içsel olarak iyidir ya da kendisinde iyi olan her şey kendi başına haz taşır, diye düşünülür. Bir hazcı için acı bile iyi bir yol olabilir ya da ahlaki açıdan iyi ve doğru olarak kabul edilebilir.

#14

SORU: Adalet teorisinin temelini ne oluşturmaktadır?


CEVAP: Adalet teorisinin temelini eski Yunan filozofu Aristo’nun öğretileri oluşturmaktadır.

#15

SORU: Kant açısından bir davranışın ahlaki olması için o davranışın sahip olması gereken prensipler nelerdir?


CEVAP: Prensipler şunlardır: • Evrenselleştirilebilirlik ve tersine çevrilir olması • Başka varlıklara saygı duyulması • Kendi yeteneklerini başkalarının yararına geliştirmek

#16

SORU: Kant’ın savunduğu ahlak kavramı nedir?


CEVAP: Kant oldukça orijinal felsefi bir yapı geliştirmiştir. O, felsefi ahlakın amacının, ahlaki geçerliliği olan nihai temelleri oluşturmak olduğunu belirtmiştir. Bu nihai temeller, sezgi, vicdan ve faydaya değil, akla dayanmaktadır. Bu bağlamda ahlak, ‘her bir bireyin kişisel çıkar ve amaçlarından tamamen uzak, herkese yol gösteren ve görevler yükleyen kural ve prensipler manzumesini sağlayan bir sistem’dir.

#17

SORU: Aristo için erdem nedir?


CEVAP: Aristo için erdem ‘insanın işlevlerini en iyi şekilde yerine getirme hali’dir.

#18

SORU: Faydacılık teorisine doğru karar nedir?


CEVAP: Faydacılık teorisine göre doğru karar, daha fazla insana daha fazla kazanç ve en az zarar verecek karardır.

#19

SORU: Ahlakın ilgili olduğu alanlar hangileridir?


CEVAP: Ahlak, bireysel ve toplumsal olarak doğruları ve yanlışları belirleyen sosyal süreçlerdeki kurallar, değerler ve inançlarla ilgilidir.

#20

SORU: Ahlak egoizminin ilk örneğini ortaya koyan kişi kimdir?


CEVAP: İlk örneğini Thomas Hobbes (1588-1679)’un görüşlerinin oluşturduğu ahlaki egozim, kişisel çıkarın ahlak yoluyla meşrulaştırılmasıdır. Hobbes’un, ‘insan insanın kurdudur’ şeklindeki meşhur tanımlaması, insan doğasını bencillikle ve saldırganlıkla karakterize etmiştir.

#21

SORU: Freser neden faydacı teorinin diğer teorilere göre daha fazla kabul gören bir teori olduğunu savunmaktadır?


CEVAP: Bunun nedeni faydacı teorinin önseziler ve uzun yükümlülük listesine yöneltmek yerine, deneyime bağlı kararlar verilebilmesi ve toplumsal olarak gözlemlenebilen olayların sonuçlarına işaret etmesi olarak ifade edilmektedir. Başka bir deyişle, faydacı teorinin sayal bir faydaya dayanması ve faydanın ölçülebilir ve kıyaslanabilir olarak kabul edilmesi davranışların değerlendirilebilmesi açısından onu kullanışlı kılmıştır.

#22

SORU: “İnsan herşeyin ölçütüdür” şeklindeki ünlü önermeyi yapan Yunanlı filozof kimdir?


CEVAP: ‘İnsan herşeyin ölçütüdür’ şeklindeki ünlü önermeyi ortaya atan Yunanlı filozof Protagoras’tır.

#23

SORU: Normatif olmayan ahlak teorileri neyi savunmaktadır?


CEVAP: Normatif olmayan ahlak teorilerine göre; normatif teorilerin tümü; ‘tüm insanların en yüksek derecede hazza ulaşmaları gerekir’. ‘Kendin için isteyebileceğin yasa, başkalarının da isteyebileceği bir yasa olmalıdır’ ve ‘Herkes kendi çıkar ve faydasını gözetmelidir’ vb. gibi yönlendirmelerde ‘olan’a değil, ‘olması gereken’ üzerine odaklanması dolayısıyla bir norm niteliği taşıdığını belirtmekte ve bu durumu eleştirmektedir. Bu nedenle normatif olmayan teoriler kimi zaman eleştirel teoriler olarak tanımlanmıştır. Bu teoriler olguları ve durumları tanımlamaya, onları birbiriyle karşılaştırmaya, çözümlemeye, ortak ve farklı yanlarını göstermeye çalışmıştır.

#24

SORU: Deontolojik teoriler kaça ayrılmaktadır?


CEVAP: Üçe ayrılır: 1. Kant ahlakı 2. Haklar teorisi 3. Adalet teorisi

#25

SORU: Ahlak ile etik arasındaki fark nedir?


CEVAP: Tüm birey ve toplumlar belirli faaliyetlerde doğru ve yanlışla ilgili temel ahlak duygusuna sahiptir. Etik, ahlaki belirsizlik durumlarında normatif kuralları genelleştirme ve ahlakı sistemli ve akla uygun bir hâle getirme ile ilgili bir girişimi gösterir.

#26

SORU: Faydacı kuramlara göre bir eylemin ahlaki değeri ne ile ölçülmelidir?


CEVAP: Faydacı kuramlara göre ‘bir eylemin ahlaki değeri o eylemin faydası ile ölçülmelidir’

#27

SORU: Egoizm kavramı kendi içinde kaça ayrılmaktadır?


CEVAP: Egoizm teorilerinden ahlaki egoizm ve hazcılık olarak iki şekilde söz edilmektedir.

#28

SORU: Kant’ın bir davranışın ahlaki olabilmesi için sahip olması gereken prensiplerden “başka varlıklara saygı duyulması” prensibi neyi ifade etmektedir?


CEVAP: Kişi, amacına ulaşmak için başkalarını araç olarak kullanmamalıdır. İnsanlara itibar etmeli ve onların sahip oldukları haklar toplumun refahı veya mutluluğu için feda edilmemelidir. Kişi davranışıyla başkalarını kendi amacı için kullanmıyorsa ve onların seçimlerine saygı duyup, bu kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı oluyorsa ahlaklıdır. Aldatma, dolandırma, zorlama ve baskı kişinin seçme özgürlüğüne gösterilen bir saygısızlıktır, dolayısıyla ahlaki değildir.

#29

SORU: Teleoloji ne anlama gelmektedir?


CEVAP: Teleoloji olgusu temelde bir gayeye yönlendirmeyi ifade etmektedir. Teleolojik ahlak, kabaca gaye (amaç) teorisidir. Teleoloji kavramı Yunanca ‘tamamlama’ ve ‘bilgi’ sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur. Teleoloji, ‘hayal edilen amaçlara ulaşmayı’ veya ‘arzu edilen sonuçları elde etmeyi’; doğru davranış, ahlaki yükümlülük ya da ödev gibi kavramlara tercih etmektedir.

#30

SORU: Sonuçsalcı ahlak teorileri kaça ayrılır?


CEVAP: Sonuçsalcı ahlak teorilerini egoizm ve faydacılık olarak ikiye ayırabiliriz.

#31

SORU: Kant’a “Ahlakın Newton’u” denilmesinin sebebi nedir?


CEVAP: Bu iddia sahiplerine göre fiziksel dünyanın yasalarının bulunabileceğini gösteren Newton’du; tinsel dünyanın kesin ahlak yasalarının akıl tarafından bilinebileceğine ilk işaret eden de Kant’tır.

#32

SORU: Normatif ahlak ile meta- etik arasındaki fark nedir?


CEVAP: Normatif ahlak; ahlaki olarak neyin doğru neyin yanlış, yükümlülüklerimizin neler olduğunu, neyin ya da kimin ahlak olarak iyi, kötü ya da sorumlu olduğuna karar vermemizi sağlayacak yükümlülük ilkeleri ve genel değer yargılarını ortaya koyar. Meta-etik ise dolaylı sonuçlar dışında eyleme ilişkin hiçbir ahlaki ilke ya da hedef önermez; esas olarak sadece felsefi analizden oluşur.

#33

SORU: Normatif ahlak teorileri kaça ayrılır?


CEVAP: Üçe ayrılır: 1. Sonuçsalcı (Teleolojik) Teori 2. Ödev ahlakı (Deontolojik ahlak) 3. Erdem ahlakı

#34

SORU: Faydacılığın temel konularını ele alan ve bu teoriyi geliştiren filozoflar kimlerdir?


CEVAP: Faydacılığın temel konularını ele alan ve bu teoriyi geliştiren filozoflar belirttiğimiz gibi Jeremy Bentham ve John Stuart Mill’dir.

#35

SORU: Sonuçsalcı yaklaşım hangi konular üzerine yoğunlaşmaktadır?


CEVAP: Teleolojik teori bireylerin yapmış olduğu eylemlerin sonuçları üzerine odaklanır ve eylemin doğruluk ve yanlışlığını, iyilik ve kötülüğünü sonuçlarına bakarak değerlendirir. Bu teoriye göre ahlaki davranışlar hedef yönelimlidir. Dolayısıyla teleolojik görüş açısından insan davranışı tek başına ne doğru ne de yanlıştır. Önemli olan husus, belirli bir durumda bir davranışın sonucu olarak meydana gelen şeydir.

#36

SORU: Erdem ahlakı denilince ilk akla gelen filozof kimdir?


CEVAP: Erdem ahlakı denildiğinde ilk akla gelen filozof Aristo’dur.

#37

SORU: Teoriler aracılığıyla ahlakın kaç tür düşünme şekli vardır?


CEVAP: Üç tür düşünme şekli mevcuttur: • Tanımlayıcı inceleme: Ahlakın tarihsel ya da bilimsel incelemeleridir. Burada amaç, ahlak olgusunu açıklamak ya da/ahlaki/etik sorularla beraber bir insan doğası teorisi oluşturmaktır. • Normatif düşünme: Bu düşünme şekli neyin doğru, iyi, yükümlülük olduğunu sorar. Dolayısıyla ‘daima doğruyu söyle’, ‘birine zarar vermek her zaman yanlıştır’, şeklindeki normatif yargılar ileri sürme ve bu yargılar için nedenler göstermeye çalışır. • Meta-etik (kavramsal) düşünme: Bu düşünce tarihsel inceleme ve normatif yargılamaları benimsemez. Kavramsal bilgi kuramsal bir yaklaşımla şu soruları sorar: Ahlaki olarak iyi ve doğru ifadelerin anlamı ve işlevi nedir? Ahlaki yargılar ya da değerler nasıl oluşturulur ya da doğrulanır? Ahlaki olan veya olmayan arasındaki fark nedir?

#38

SORU: Erdem ahlakının cevap aradığı soru nedir?


CEVAP: Erdem ahlakı, her deontolojik ve teleolojik teorilere sorulan ‘Nasıl yaşamalıyız?’ sorusuna cevap aramaktadır.

#39

SORU: Telafi adaleti nasıl davranmayı ifade etmektedir?


CEVAP: ‘Telafi edici adalet’ zarar görenin zararlarının telafi edilmesi ya da haksızlığa uğraması durumunda ortaya çıkan haksızlığı giderecek şekilde davranmaktır.

#40

SORU: Meta-etik’in genelde sorduğu sorular nelerdir?


CEVAP: Meta-etik genelde şu soruları sormaktadır: 1. ’Doğru’, ‘yanlış’, ‘iyi’, ‘kötü’ gibi etik kavramların tanımı ve anlamı nedir? Bu ya da benzeri kavramların yer aldığı yargıların önemi, anlamı ve işlevi nedir? Bu kavramların ya da yargıların kullanım kuralları nelerdir? 2. Bu kavramların ahlaki ya da ahlaki olmayan kullanımları birbirinden nasıl ayırt edilebilir? ‘Ahlaki’nin ‘ahlaki olmayan’ dan farkı nedir? 3. ‘Eylem’, ‘vicdan’, ‘özgür irade’, ‘niyet’, ‘söz verme’, ‘özür dileme’, ‘gerekçe’ gibi kavramların anlamı nedir? 4. Etik yargılar ve değer yargıları gösterilebilir mi, açıklanabilir mi ya da bunların geçerlilikleri kanıtlanabilir mi? Evet ise, hangi anlamda, hangi şekilde? Ahlaki argümantasyonun mantığı nedir?

#41

SORU: Hazcılığı tartışan filozoflar kimlerdir?


CEVAP: Plato, Aristotle, Mill, Moore, Sidgwick, Ross, Broad ve Epikuros da hazcılığı tartışan filozoflardandır.

#42

SORU: Rawls’a göre adalet teorisi neye göre değerlendirme yapmaktadır?


CEVAP: Rawls tarafından ortaya atılan adalet teorisi, ahlaki davranışlarla ilgili kararlarda haklara bağlı olarak dürüstlük, eşitlik ve tarafsızlık ilkelerini esas almakta ve kişilerin karar ve davranışlarında fayda ve maliyetleri ne ölçüde eşit dağıttığına göre değerlendirme yapmaktadır.

#43

SORU: Hak nedir?


CEVAP: Hak, kişinin bir şey ile ilgili olarak sahip olduğu ruhsattır. Bu ifadeye göre bir kişi belli bir davranışı gösterme veya eylemde bulunma veya başkalarından belli bir şekilde davranış görme ruhsatına sahipse, o kişi o şekilde davranma ve başkalarından o davranışı bekleme ve görme hakkına sahiptir.

#44

SORU: Kant’ın ahlak anlayışının temeli neye dayanmaktadır?


CEVAP: Kant’ın ahlak anlayışının temeli, her yerde ve her zaman ‘neyi yapmak gerektiğine’ değil, ‘neyi istemek gerektiği’ne dayanır. Ona göre, bilinçsiz bir ‘yapma’nın karşısında, ‘isteme’ bir bilinç ve sistem işidir. Bu prensip ‘imperativ’ yani zorunlu bir karaktere sahiptir; çünkü insan her zaman zorunlu olarak ‘iyiyi’ istemez. Bundan dolayı Kant, ‘kategorik buyruk’tan söz etmektedir. Ahlakiliğin belirlenmesinin ve temellendirilmesinin tek yolu ‘kategorik buyruk’tan kaynaklanan iyiyi istemedir.

#45

SORU: Erdem ahlakına göre bir bireyi iyi olarak nasıl tanımlayabiliriz?


CEVAP: Erdem ahlakına göre; eğer kişi ahlaksızlık özelliklerinden arınmış ve erdemli birey ise iyidir.

#46

SORU: Tanımlayıcı ahlak nedir?


CEVAP: Tanımlayıcı ahlak, ahlaki davranış ve inançların olaylara ve olgulara dayanarak tanımlanması ve açıklanmasıdır.

#47

SORU: Tanımlayıcı ahlak hangi soruları yöneltmektedir?


CEVAP: Tanımlayıcı ahlak temel olarak şu soruları yöneltir: 1. Bireyler ahlaki normlar olarak neleri ileri sürerler? Bireyler ahlaki problemler olduğunda gerçekte nasıl davranırlar? 2. Bireyler algıladıkları ahlaki ikilemleri nasıl çözümlerler? 3. Bireyleri ahlaklı ya da ahlak dışı davranmaya sevk eden en etkili nedenler nelerdir? 4. Bireylere veya gruplara ahlaki seçimleri yaparken hangi inançlar sistemi eşlik etmektedir?

#48

SORU: Tüm ahlak teorilerinin ortak problem nedir?


CEVAP: Ortak problemleri hepsinin kendine göre bir ahlaklılık tanımı yapmalarına rağmen ahlaki sorunları çözmede yetersiz kalmalarıdır.

#49

SORU: Görecelilik kavramının diğer adı nedir?


CEVAP: Görecelilik ‘ahlaki plüralizm’ olarak da adlandırılmaktadır.

#50

SORU: Görecelilik neyi reddetmektedir?


CEVAP: Görecelilik genel geçer ve mutlak olanı reddeder.

#51

SORU: Sidgwick adaleti nasıl formüle eder?


CEVAP: Sigdwig’e göre; adalet, benzer durumlar benzer davranmak iken; adaletsizlik, benzer durumlarda farklı davranmaktır.

#52

SORU: “Tanrı yoksa herşeye izin verilebilir. Tanrı varsa, ahlak diye bir şey olduğunu söylemek mantıklıdır.” sözüne sahip ve bu sözü göreceliliğin genel geçer ve mutlak olanı reddini doğrulayan yazar kimdir?


CEVAP: Bu sözün sahibi Dostoyevski’dir.

#53

SORU: Göreceli ahlak teorisi genel itibari ile neyi savunmaktadır?


CEVAP: Doğru davranışın tüm insan toplulukları için aynı olduğunu yani tek ve mutlak bir doğru olduğunu savunan mutlak ahlak anlayışının karşısında olan göreceli ahlak teorisine göre, doğru farklı kültürlere, toplumlara, zamanlara ve hatta kişilere göre değişebilir. Başka bir deyişle, ‘doğru’, ‘yanlış’; ‘iyi’ ve ‘kötü’ gibi ahlaki değerlendirmeler birey, grup ve toplumsal kültüre göre değişir. Dolayısıyla davranışa ahlaki standartlar koymak doğru değildir.

#54

SORU: Görecelilik teorisine yapılan itirazda dikkate alınması gereken nokta nedir?


CEVAP: Görecelilik teorisine itirazın ahlakın sadece kültürel değerleri değil insani değerleri dikkate alması gerektiği noktasında yapılması gerekir.

#55

SORU: Haklar teorisi genel olarak neleri içermektedir?


CEVAP: Haklar teorisi genel olarak bütün kişi ve gruplara yönelik belli temel hak ve özgürlüklerin korunmasıyla tutarlı karar ve davranışları içermektedir.

#56

SORU: Haklar Teorisi hangi anlayışa dayanmaktadır?


CEVAP: Haklar teorisi, 13. yüzyılda yaşamış Katolik düşünür Aquino’lu Thomas’ın öncüsü olduğu temelde akılcı olan Doğal Yasa Kuramı olarak bilinen anlayışa dayanır.

#57

SORU: Haklar kaç gruba ayrılır?


CEVAP: Üç gruba ayrılır: • Ahlaki haklar • Yasal haklar • Özel haklar

#58

SORU: Başkalarına devredilmeyen doğal haklar olarak görülen ve kişilerin sahip çıkması ve saygı göstermesi gereken temel haklar nelerdir?


CEVAP: 1. Yaşama ve Güvenlik 2. Doğruluk 3. Gizlilik 4. Vicdan Özgürlüğü 5. Özel Mülkiyet

#59

SORU: Objektif değer teorisini kabul etmeyen kavram hangisidir?


CEVAP: Objektif değer teorisini Kabul etmeyen kavram göreceliliktir. Neden olarak da; ahlaki değerlerin insan zihninin ürünü olduğu, dolayısıyla farklı zaman, mekân ve toplumlarda değişmeyen ve kişilere sorumluluk yükleyen ahlaki değerlerden söz edilemeyeceği belirtilmektedir. Böylece bütün insanları bağlayıcı temel prensipleri olan kural koyucu (normatif) ahlak sistemleri kurmak da mümkün değildir.

#60

SORU:

Ahlak felsefesi nedir?


CEVAP:

Ahlak felsefesi, ahlak denilen fenomen üzerinde düşünme, ahlak üzerine felsefe yapmadır. Bu tanım gereği ahlak filozofların üzerinde düşünmesiyle var olmuş
şeklinde algılanmaktadır.


#61

SORU:

Ahlak nedir?


CEVAP:

Ahlak, bireysel ve toplumsal olarak doğrular› ve yanlışlar belirleyen sosyal süreçlerdeki kurallar, değerler ve inançlarla ilgilidir.


#62

SORU:

Etik nedir?


CEVAP:

Etik, doğru ve yanlışları belirlemeye yarayan kural ve ilkelerin sebeplerini açıklamaya ilişkin uygulamalar ve ahlak çalışmalarıyla ilgilidir.


#63

SORU:

Ahlakın düşünme türleri nelerdir?


CEVAP:
  1. Tanımlayıcı inceleme
  2. Normatif düşünme
  3. Meta-etik düşünme

#64

SORU:

Tanımlayıcı inceleme nedir?


CEVAP:

Tanımlayıcı inceleme: Ahlakın tarihsel ya da bilimsel incelemeleridir. Burada amaç, ahlak olgusunu açıklamak ya da/ahlaki/etik sorularla beraber bir insan
doğası teorisi oluşturmaktır.


#65

SORU:

Normatif düşünme nedir?


CEVAP:

Normatif düşünme: Bu düşünme şekli neyin doğru, iyi, yükümlülük oldu-
ğunu sorar. Dolayısıyla ‘daima doğruyu söyle’, ‘birine zarar vermek her zaman
yanlıştır’, şeklindeki normatif yargılar ileri sürme ve bu yargılar için nedenler göstermeye çalışır.


#66

SORU:

Meta-etik düşünme nedir?


CEVAP:

Meta-etik (kavramsal) düşünme: Bu düşünce tarihsel inceleme ve normatif yargılamaları benimsemez. Kavramsal bilgi kuramsal bir yaklaşımla şu soruları sorar: Ahlaki olarak iyi ve doğru ifadelerin anlamı ve işlevi nedir? Ahlaki yargı-
lar ya da değerler nasıl oluşturulur ya da doğrulanır? Ahlaki olan veya olmayan
arasındaki fark nedir?


#67

SORU:

Ahlak, hangi iki görüş teorisiyle şekillendirilir?


CEVAP:

Batılı tarzda genel olarak normatif ve normatif olmayan ahlak teorileri olarak iki görüş tarafından yönlendirilip belirlendiği söylenebilir. Bunlardan birinci grup normatif ahlak teorileri ikinci grup ise normatif olmayan ahlak teorileridir


#68

SORU:

Normatif ahlak türleri nelerdir?


CEVAP:

Normatif ahlak üçe ayrılmaktadır:
1. Sonuçsalcı ahlak (teleolojik ahlak)
2. Ödev ahlakı (deontolojik ahlak)
3. Erdem ahlakı


#69

SORU:

Teolojik ahlak türleri nelerdir?


CEVAP:
  • Egoizim 
  • Faydacılık

#70

SORU:

Egoizm nedir?


CEVAP:

Egoizm, herhangi bir bireyin, başkalarına karşı ne yükümlülüğe mecbur, ne de bir fedakârlığa katlanmak zorunda olmadığını öne sürerek davranışların ancak bireyin kendisi için en yüksek iyiye izin vermesi durumunda gösterilmesi gerektiği düşüncesini kabul etmiştir.


#71

SORU:

Hedonizmin temelinde ne vardır?


CEVAP:

Hedonizmin temelinde, ‘hayatın en önemli değeri haz ve zevk almaktır ve ideal yaşama ancak bu şekilde ulaşılır’ fikri vardır


#72

SORU:

Faydacılık teorisinin maruz kaldığı eleştiriler nelerdir?


CEVAP:

Bu eleştirilerden birincisi, faydacılığın gerçekten işleyen bir teori olup olmadığının
sorgulanması gerekliliğine ilişkindir. Bu bakış açısına göre, bazı önemli durumlarda davranışın sonuçlarını tahmin edemeyebiliriz yani davranışın fayda ve değeri hesaplanamayabilir. Diğer bir eleştiri ise faydacılığın adil olmadığıyla ilgilidir. Çünkü faydacılık toplam fayda ile ilgilenmekte ancak bu faydanın nasıl dağıtılacağıyla hiçbir şekilde ilgilenmemektedir


#73

SORU:

Deontolojik teoriler nelerdir?


CEVAP:
  • Kant ahlakı
  • Haklar teorisi
  • Adalet teorisi

#74

SORU:

Kant açısından bir davranışın ahlaki olması için o davranışın sahip olması gereken prensipleri nelerdir?


CEVAP:
  • Evrenselleştirilebilirlik ve tersine çevrilir olması
  • Başka varlıklara saygı duyulması
  • Kendi yeteneklerini başkalarının yararına geliştirmek

#75

SORU:

Haklar kaç grupta incelenebilir?


CEVAP:
  • Yasal haklar
  • Ahlaki haklar
  • Özel haklar
  • Genel haklar

#76

SORU:

Başkalarına devredilemeyen ve doğal haklar olarak görülen temel haklar nelerdir?


CEVAP:
  • Yaşama ve güvenlik
  • Doğruluk
  • Gizlilik
  • Vicdan özgürlüğü
  • Özel mülkiyet

#77

SORU:

Adalet teorisine göre adalet türleri nelerdir?


CEVAP:
  • Dağıtım adaleti
  • Kısas adaleti
  • Telafi adaleti

#78

SORU:

Erdem ahlakının avantajı nedir?


CEVAP:

Erdem ahlakının avantajı, sonuçsalcı ve deontolojik teorilerin her durumda kullandıkları doğrunun ne olduğuna (Doğru nedir?) yönelik karar verme çabalarındaki karmaşık süreçlere girmemesidir. Diğer taraftan her iki teoride de ahlaki bir ikilemle karşılaştığında çoğunlukla mutlak ve birbirinin zıddı olan örnekler ortaya koyulmasına karşın, erdem ahlakı böyle bir ahlaki ikilem durumunda pratik zekânın önemini vurgular. Böylece profesyonel karar verme yeteneğini olumsuz etkileyecek baskılara karşı durmak için genel karakter yeterliliği sağlamış olur.


#79

SORU:

Normatif olmayan ahlak teorileri nelerdir?


CEVAP:
  • Tanımlayıcı ahlak ( Objektivizm - Görecilik)
  • Meta ahlak ( İdrakcilik - Sezgicilik)

Sorular
#1 #2 #3 #4 #5 #6 #7 #8 #9 #10 #11 #12 #13 #14 #15 #16 #17 #18 #19 #20 #21 #22 #23 #24 #25 #26 #27 #28 #29 #30 #31 #32 #33 #34 #35 #36 #37 #38 #39 #40 #41 #42 #43 #44 #45 #46 #47 #48 #49 #50 #51 #52 #53 #54 #55 #56 #57 #58 #59 #60 #61 #62 #63 #64 #65 #66 #67 #68 #69 #70 #71 #72 #73 #74 #75 #76 #77 #78 #79