Bilgi toplumu tartışmaları konusunda popüler isimlerin başında Daniel Bell gelmektedir. Sanayi- Sonrası Toplum ve sonrasında geliştirdiği Bilgi Tabanlı Sanayi-Sonrası Toplum modelinin kurucusu olan Bell, sanayi Toplumu’nun stratejik kaynağının para ve Sanayi-Öncesi Toplumu’nun stratejik kaynağının hammadde olduğu gibi; Sanayi-Sonrası Toplum ’un stratejik kaynağının ve dönüştürücü gücünün bilgi olduğunu belirtir

Toffler’a göre tarım ve sanayi toplumlarının ardından gelen üçüncü dalga enformasyon toplumudur.

Üçüncü dalganın ekonomik üretim birimi olarak Toffler’da bilgi ve iletişim teknolojilerini işaret eder.

Marshall McLuhan Understanding Media adlı kitabında bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte toplumsal sıçramalar olduğunu vurgulamaktadır. McLuhan eserinde, “kabile yaşamının ve geleneksel-sözsel iletişimin egemen olduğu toplumun Yazı-Öncesi Toplum; yazının ve baskı tekniklerinin egemen olduğu toplumun Yazı Toplumu; elektronik iletişim araçlarının egemen olduğu toplumunun Bilgi Toplumu olduğunu ifade eder.

Masuda, bilgi toplumunun temel dinamiğinin bilginin depolanması, bilgi işlem ve kontrol yeteneklerini geliştiren ve enformasyon, bilgi ve teknoloji üretimini artıran bilgisayarlar olduğunu öne sürer.

Bir toplumun bilgi toplumu olma açısından hangi aşamada olduğunu tespit etmek için birtakım ölçütlerden yararlanılabilir. Bu ölçütler teknolojik, toplumsal, ekonomik, siyasi ve kültürel ölçütler olarak belirlenmiştir.

Toplumsal ölçütler yaşamın niteliğini zenginleştiren bir etmen olarak bilgi ve yüksek nitelikli bilgiye kullanıcının ne derecede erişebildiğiyle ilgilidir.

Siyasi ölçütler, artan katılımcılık ve ortak düşüncelere ulaşmanın karakterize ettiği bir siyasi süreç için bilgi özgürlüğünü ifade eder.

Yeni ekonomik ve toplumsal düzende çağdaş bir ülke olarak var olabilmek, bilginin doğru yönetilmesiyle mümkün olabilir.

Hiyerarşik olarak düşünüldüğünde en alt basamakta yer alan veri bir anlamda hammadde olarak değerlendirilmektedir. Veriler semboller, rakamlar, harfler ve işaretlerle temsil edilen ve işlenmek üzere bekleyen ham haldeki gerçekliklerdir.

Kaynağına göre ele aldığımızda karşımıza iki tür bilgi çıkmaktadır. Bunlar örtük ve açık bilgi olarak adlandırılmaktadır. Örtük bilgi zaman içinde geliştirdiğimiz, içimizde ve düşüncelerimizde var olan bilgidir. Zaman içinde edinildiği için eylemlerimize kendiliğinden yansıyan bu bilgi türü başkalarıyla paylaşılması güç bir bilgidir. Açık bilgi ise sözel, sayısal, görsel formlarda kodlanabilen bu nedenle paylaşılması kolay olan bilgi türüdür.

Bilgi kullanış biçimi, nasıl algılandığı ve organize edildiğine bağlı olarak değişik biçimlerde sınıflandırılabilir. Bu açıdan yaklaşıldığında bilgi dört başlık altında değerlendirilmektedir. Bu başlıklar idealist bilgi, sistematik bilgi, pragmatik bilgi ve otomatik bilgidir.

Bilgi yönetimi temel olarak örgüt ortamında sürekli artan bilgi kapasitesini güncellemek, oluşan bilgilerin ulaşılabilir ve gerekli olanlarını ve bunlara ulaşmak için gerekli olan işlemlerin tanımlanması ve analizini kapsayan ve bunların örgüt çalışanlarıyla paylaşılmasını sağlayan bir disiplindir.

Bilgi yönetimi kavramı örgütsel öğrenme akımlarının temeline dayanan gelişmeler, teknolojik ilerleme ve enformasyon teknolojilerindeki atılımın bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Bilgi yönetimi, kurum tarafından üretilen veya dışarıdan sağlanan her türlü açık ve örtülü bilginin tespiti, toplanması, kaydedilmesi, ilgililerine iletilmesi ve depolanmasını, en etkin, ekonomik ve hızlı bir biçimde yerine getiren sistemdir.

Örgütsel boyutuyla ele alındığında karşımıza şu dört model çıkmaktadır:

Örtülü bilgiden örtülü bilgiye: Bu, örtülü bilginin bir başkasına örtülü bir biçimde aktarılması şeklinde ifade edilmektedir. Tam olarak usta-çırak ilişkisi ile açıklanan bu modelde, deneyimler gözlem ve taklit yolu ile kazanılır.

Açık bilgiden açık bilgiye: Kayıtlı herhangi bir bilginin başka bir biçimde kaydedilmesidir. Örneğin, organizasyonlarda aynı konuda yapılan farklı çalış- maların bir araya getirilerek yeniden yazılmasıdır.

Örtülü bilgiden açık bilgiye: Örtülü bilgininin açıklanması, ifade edilmesi ve kaydedilmesi anlamına gelen bir modeldir. O güne kadar gözlem ve taklit yolu ile aktarılan iş deneyimlerinin ifade edilerek kayıtlı bir metne dönüştürülmesi örtülü bilginin açık bilgi haline gelmesidir.

Açık bilgiden örtülü bilgiye: Açık bilgi firmanın bütünü içinde paylaşıldıkça, diğer iş görenler o bilgiyi içselleştirmeye, yani kendi örtülü bilgilerini genişletmek, yaymak ve yeniden biçimlendirmek için kullanmaya başlar.

Jarrar’ göre bilgi yönetimi, 1. mikro ve makro perspektiften rekabetçiliğin artmasına katkıda bulunmak, 2. karar alma mekanizmasını etkinleştirmek ve zaman israfını önlemek, 3. müşterilere yönelik sorumluluğu artırmak, 4. çalışanları bilgi paylaşımı yönünde teşvik etmek, 5. bilginin ve bilgi paylaşımının değerini arttırmak suretiyle örgüt üyeleri arasında informal bağları güçlendirmek, 6. çalışanların ve yürütülen faaliyetlerin verimli olmasını sağlamak ve ürün ve hizmetlerin kalitesini yükseltmek, 7. örgüt dahilinde yaratıcılık ve yenilikçiliği teşvik etmek gibi yararları olan örgütsel bir yaklaşımdır.

Örgütler için bilgi yönetiminin sağladığı yararlar bireysel ve örgütsel olmak üzere iki düzeyde etki sağlamaktadır. Bireysel düzeyde diğerleriyle birlikte çalışırken bilginin paylaşılması yeteneklerin ve deneyimin artmasıyla kişisel gelişimi hızlandırmakta ve kişisel kariyere fayda sağlamaktadır. Böylece örgütsel düzeyde, verim, üretkenlik, yaratıcılık ve kalitenin arttığı görülmektedir. Örgütler tarafından bilginin paylaşılması yönünde atılacak adımlar örgüt içinde ve dışında yer alan paydaşlar açısından olumlu gelişme ve geri dönüşler sağlayacaktır

Kurumlarda bilgi yönetimi uygulaması- nın başarılı bir biçimde yürütülebilmesi için bilgi yönetiminin ne olduğunu, kurumsal işlevini ve kişisel sorumlulukları gösteren bir el kitabı hazırlamak gerekmektedir.

Bilginin Elde Edilmesi, Bilginin Saklanması, Bilginin Dağıtılması ve Bilginin Kullanılması aşamalarıdır.

Etkili bir kamu yönetimi ancak bilginin etkili bir biçimde elde edilmesi ve da- ğıtılmasıyla mümkün olabilir.

Bilgi yönetimi uygulayıcılarına göre, bir işletmede bilgi yönetimi aşağıdaki bileşenlerden oluşur: • Yeni bilginin oluşturulması, • Değerli bilgiye dış kaynaklardan erişilmesi, • Karar verme sürecinde erişilebilir bilginin kullanılması, • Bilginin ürünlere, hizmetlere ve süreçlere gömülmesi/dâhil edilmesi, • Bilginin dokümanlarda, veri tabanlarında ve yazılımda sunulması, • Çeşitli araçlar ve teşvikler yoluyla bilginin çoğaltılmasının sağlanması, • Mevcut bilginin organizasyonun diğer kı- sımlarına da aktarılması, • Bilgi varlığının değerinin ve bilgi yönetiminin etkisinin ölçülmesi.

Bir firmada bilgi yönetiminin uygulanabilmesi için • Tüm çalışanların “bilgi”den aynı şeyi anlamalarının sağlanması, • İşletmeye ait değerli bilgilerin neler olduğunun belirlenmesi, • Belirlenen bilgilerin farklı uygulamalarda kullanılması ve paylaşılması, • Yeni bilginin üretilmesinin ve paylaşılmasının teşvik edilmesi gerekir.

Şirketlerde bilgi yönetim araçları olarak intranet, veri tabanları, grup yazılımları gibi araçlar kullanılır.

Bilgi yönetimi, örgütsel amaçları başarmak için bilginin nasıl yaratılabileceği, elde edilebileceği, kullanılabileceği ve yönetilebileceğine ilişkin sistematik bir süreçtir.

Kamusal sektör ile özel sektör arasında bilgi yönetimi konusunda bazı farklılıklar bulunmaktadır. Özel sektör daha çok rekabet üstüne kuruluyken, kamu sektörü daha çok hizmet sunumu, bilgilerin sağlanması, paylaşılması ve kullanılması gibi konularla ilgilenmektedir.

örgüt dışında da bilgi yönetimi süreciyle ilgili olarak hedef kitlelere ulaşmak ve bilgi yönetimine destek ve katılımlarını sağlamak amacıyla halkla ilişkiler çabaları şu unsurları kapsamalıdır: • Kamu kurumlarında hedef kitleye doğru karşılıklı bir iletişim ve bilgi alışverişi temeline dayanan bir ilişkinin varlığı, • Bu ilişki neticesinde her iki taraf için de gerçekleştirilen kamu yararına ve hizmetin kalitesinin yükseltilmesine dönük çabaların varlığı, • Bu çabaların planlı, sistemli ve sürekli olması, yönetim için değerlendirmelere imkan vermesi. Oluşturulmak istenen imaja uygun olacak şekilde örgütlenme ve hizmet anlayışının geliştirilmesi, • Gerçeklerden, doğru bilgi ve belgelerden ayrılmaksızın karşılıklı bilgi alışverişi içerisinde tam bir bütünlüğe ulaşılması ve bunun da inandırıcı yöntemlerle, demokratik yöntem ve katılımla temin edilmesi.

Boztepe e-devleti ortaya çıkaran dinamikleri şu şekilde sıralamaktadır: • Yönetim paradigmasından yönetişim paradigmasına geçişle birlikte gücün çeşitli aktörlerce paylaşılması • Katılımcılık, şeffaflık, hesap verilebilirlik gibi ilkelere verilen önemin artması • Vatandaşların devlet yönetiminden beklenti ve isteklerinin farklılaşması • Kamu kurumlarının yönetilen odaklı bakış açısına önem vermeye başlaması