aof.sorular.net
Klasik Sosyoloji Tarihi
KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ Dersi KLASİK SOSYOLOJİYE KATKI II: VİLFREDO PARETO VE SEÇKİNLER TEORİSİ soru cevapları
KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ Dersi KLASİK SOSYOLOJİYE KATKI II: VİLFREDO PARETO VE SEÇKİNLER TEORİSİ soru cevapları:
Toplam 69 Soru & Cevap#1
SORU: Samuel ve Tönnies’ten sonra klasik sosyolojiye katkıda bulunanlardan birisi kimdir?
CEVAP: Vilfredo Pareto
#2
SORU: Vilfredo Pareto’nun amacı nedir?
CEVAP: ‘’J.Willard Gibbs’in Termodinamik’inde formülleştirdiği genelleştirilmiş fiziko-kimyasal sisteme benzeyen bir sosyoloji kurmaktı.
#3
SORU: Fiziko-kimyasal sisteme benzeyen anlayış nasıldır?
CEVAP: Bu anlayışta sistemi oluşturan parçalar, karşılıklı olarak birbirine bağlı olduğundan parçaların birindeki değişme karşılıklı olarak diğerleri üzerinde de bir değişime yol açar.
#4
SORU: Pareto’nun sahip olduğu anlayış nasıldır?
CEVAP: Pareto’nun toplumsal sistem kavrayışında insan edimlerini belirleyen bir dizi değişkenler arasındaki karşılıklı bağımlı değişimleri bu toplumsal sistem kavrayışı çerçevesinde çözümlemeye çalıştığını belirtir.
#5
SORU: Bu sisteme daha önce hangi sosyologların çalışmalarında rastlanmıştır?
CEVAP: Comte ve Spencer
#6
SORU: Pareto’nun sosyolojiye katkısı literatürde nasıl açıklanır?
CEVAP: Bu konuda yaygın olan görüş Pareto’nun çalışmalarının Parsons’tan önce tanınmadığı ancak, Parsons’un çalışmalarında Pareto’ya Weber ve Durkheim kadar önem vermesiyle birlikte tanınır hale geldiği,daha sonra ve günümüzde ise bu ilgi ve önemin büyük oranda kaybolduğu yönündedir.
#7
SORU: Parsons Pareto’dan nasıl etkilenmiştir?
CEVAP: Parsons özellikle Pareto’nun toplumu dengede olan bir sistem olarak kavramasından etkilendiği ve Pareto’nun bu görüşünün Parsons’un teorisinin gelişiminde önemli bir yere sahip olduğu bilinmektedir.
#8
SORU: Pareto’nun sosyolojiye en önemli katkısı hangi özelliği iledir?
CEVAP: Toplumu birbirine bağlı parçalardan oluşan bir bütün ve dengede olan bir sistem olarak gören ve Parsons’u etkileyen Pareto sosyolojisinin bu özelliği çok defa Pareto’nun sosyolojiye en önemli katkısı olarak kabul edilir.
#9
SORU: Sosyoloji tarihinin sıra dışı sosyologlarından olan Pareto’nun eleştirel yaklaştığı konular nelerdir?
CEVAP: Pareto Aydınlanma düşünürlerinin çoğu fikirlerine, sosyolojinin ilk döneminde gelişiminde etkili olan ilerleme kuramlarına, pozitivizme, evrimciliğe, sosyal Darvinizme ,hümanist felsefeye ve Marksizme topyekün eleştirel yaklaşmış, kitle demokrasisi fikriyle alay etmiş, çalışmalarında bu yaklaşımlardan oldukça farklı nitelikte düşünce ve görüşlere yer vermiştir.
#10
SORU: Pareto’nun rasyonalite ile ilgili düşünceleri nelerdir?
CEVAP: Aydınlanma filozofları rasyonalitenin önemini vurgularken Pareto insan içgüdüleri gibi rasyonel olmayan faktörlerin önemi üzerinde durmuş ve sosyolojik çözümlemesinde toplumun insan doğasından kaynaklanan psikolojik güçlerin ve benzeri mekanizmaların bir ürünü olduğunu savunmuştur. Rasyonel davranışların önemi üzerinde duran sosyologların aksine, sosyoloji kuramını değişmez nitelikte olan bir insan doğasının ve de kendi deyimiyle mantıklı olmayan davranışların temeli üzerine kuran Pareto, meslektaşlarının çalışmalarını da alaycı bir üslupla eleştirmiştir.
#11
SORU: Aron’a göre Pareto’nun alaycı hali neye sebep olmuştur?
CEVAP: Aron’a göre meslektaşlarının eserlerini alaya almaktan hoşlanan Pareto’nun düşüncesinin bu yönü, bu yazarın yalnızca yaşamı boyunca değil ölümünden sonra da birçok sosyolog tarafından hiç sevilmemesini açıklar.
#12
SORU: Swingewood Pareto düşüncesini nasıl yorumlar?
CEVAP: Pareto’nun sosyolojisi, iradecilik ile determinizmin tuhaf bir karışımından oluşmakta, insan doğasını sabit görüp,aynı zamanda ,mantıksal olmayan toplumsal eylemin ürünü bir toplum kavramı öne atan, kötümser ve kaderci bir anlayışın lehine olarak, toplum teorisindeki hümanist geleneğin (özellikle Vico’nun) reddini temsil etmektedir.
#13
SORU: Pareto en çok hangi düşünceye karşıtlığıyla bilinir?
CEVAP: Pareto en çok Marksizme karşıdır. Öyle ki kimi düşünürlere göre Pareto, büyük fikirlerini Marx’ın tekzibi üzerine geliştirmiştir.
#14
SORU: Pareto özellikle Marx’a hangi kuramıyla karşı çıkar?
CEVAP: Pareto’nun sosyolojik teorisinin merkezinde yer alan ve insan doğasını şekillendirdiği varsayılan değişmez nitelikteki mantıksal olmayan insani içgüdülerin bir anlamda devrimci dönüşümün önemli bir toplumsal dönüşüme yol açacağını düşünen Marx’ın görüşlerinin gerçekçi olmadığını göstermek yönünde bir amaca sahip olduğu öne sürülmektedir. Pareto’nun Marx karşıtlığı özellikle toplumsal değişme kuramında en açık şeklini alır. Pareto’nun önerdiği toplumsal değişim kuramı ile Marx’ın toplumsal değişme kuramı birbirleri ile adeta taban tabana zıttır. Öte yandan, Pareto’nun bununla ilişkili olarak geliştirdiği seçkinler(elit)kuramı siyasal sistem analizlerinde önemli bir etkiye sahip olmuş, seçkinler çözümlemesi toplumsal tabakalaşma ve sınıf çatışmalarını da etkilemiştir.
#15
SORU: Pareto sosyolojisi temel olarak hangi konulardan oluşur?
CEVAP: Tortular, türemler, ekonomik çıkarlar, insanlar arası eşitsizlikten kaynaklanan toplumsal heterojenlik (benzeşmezlik)ve de (seçkinler dolaşımı kuramını da içeren)toplumsal hareketlilik olmak üzere beş temel konudan oluşur. Bununla birlikte Pareto’nun çalışmalarında en çok tortular üzerinde yoğunlaştığı ve diğer çalışmalarının tümünün tortular kuramı ile bağlantılı olduğu bilinmektedir.
#16
SORU: Pareto insan davranışlarını nasıl ayırır?
CEVAP: Pareto, insan davranışlarını mantıklı ve mantıksız olarak ikiye ayırır.
#17
SORU: Pareto’nun davranış tespiti nasıl olmuştur?
CEVAP: Pareto’ya göre insanlar daha çok mantıksal olmayan şekilde davranma eğilimine sahiptirler. Bir diğer deyişle toplumda mantıklı davranışlara oranla mantıksal olmayan davranışlar çok daha yaygındır. Pareto bunun nedenini insanların sahip oldukları birtakım derin eğilimlere ve içgüdülere/dürtülere bağlıdır.
#18
SORU: Pareto’nun ekonomiye bakışı nasıldır?
CEVAP: Dikkatini neredeyse sadece rasyonel eyleme veren bir disiplinden ,ekonomi biliminden gelen Pareto’nun ekonomistlerin soyutlama sistemini, eylemin mantıksal olmayan dürtülerini vurgulayan sosyolojik sistemle desteklemeye çalıştığını belirtir. Pareto’nun çalışmalarında sosyolojiyi mantıklı davranışları dikkate alan ekonomiye göndermeyle özellikle mantıksal olmayan davranışların bir incelemesi olarak tanımladığını belirtir.
#19
SORU: Pareto’nun mantıklı davranış tanımlamasının temeli neye dayanır?
CEVAP: Pareto’nun mantıklı davranış tanımlamasının temelinde bir aktörün düşüncesinde kurduğu araç-amaç ilişkisi ile gerçekte nesnel olarak gelişen araç-amaç ilişkisi arasında bir uyum vardır. Başka bir deyişle bir davranışın mantıklı olması için nesnel gerçeklikteki araç-amaç ilişkisi oyuncunun bilincindeki araç-amaç ilişkisine uygun olmalıdır. Bu bağlamda amaçlarına nesnel ve öznel olarak mantıksal bir bağla bağlanmış davranışlar mantıklı amaçlarına nesnel ya da öznel olarak mantıksal bir bağla bağlanmamış olan tüm davranışlar ise mantıklı olmayan davranışlar olarak tanımlanır.
#20
SORU: Pareto sosyolojisinde usavurma nasıl etkili olur?
CEVAP: Pareto davranışın usavurma sonucu belirlenmiş olup olmaması mantıklı-mantıksız davranışlar arasındaki temel ayrım noktasını oluşturur. Bu bağlamda mantıklı davranışlar usavurmanın neden olduğu davranışlar olarak tanımlanır. Davranışı yöneten güç, uyduğu usavurumdur. Buna karşılık mantıklı olmayan bütün davranışlar bir derece duygularla yönetilir; duygu en geniş anlamda mantıklı usavurmadan farklı her düşünme durumu olarak tanımlanır. Pareto, mantıklı davranışları usavurmaya göndermeyle, mantıksal olmayan davranışları ise duygulara, değerlere, inançlara ve benzerine göndermeyle tanımlar.
#21
SORU: Pareto sosyolojiyi davranışlar konusunda nasıl görür?
CEVAP: Pareto sosyolojiyi mantıklı olmayan davranışların incelenmesi olarak görür. Mantıklı olmayan davranışları mantıksal-deneysel dediği saf bir bilim anlayışı altında incelemeye çalışır.
#22
SORU: Swingewood’a göre Pareto sosyolojisinin temel ilkeleri nelerdir?
CEVAP: Pareto sosyolojisi iki temel ilke etrafında kurulmuş, bunlardan ilki tümevarım yöntemi, deney ve gözleme dayanan mantıksal deneysel bilim anlayışı, ayrıca bu noktada Pareto’nun pozitivizmi eleştirdiği halde, doğa bilimini sosyolojinin temeli sayma konusunda Weber’den ayrıldığına da dikkat çeker. Pareto sosyolojisnin ikinci ilkesi de toplumu bir sistem olarak görmesi ve bir bütün olarak analiz edilmesi gerektiğini savunması, ancak nesnel toplumsal yapılar ve kurumlardan ziyade mantıksal olmayan eylemlerin bir sentezi olarak analiz edilmesi gerektiğini vurgulamasıdır.
#23
SORU: Pareto’ya göre mantıksal-deneysel bilim anlayışının özellikleri nelerdir?
CEVAP: Birinci özelliği tek amacının gerçeklik olmasıdır. Pareto burada mantıksal olmayan davranışları inceleyen bir sosyolog olarak amacının yarar değil gerçeğe ulaşmak olduğunu gösteren hiçbir kanıtın olmadığını vurgular. Pareto’nun mantıksal-deneysel bilim anlayışının ikinci özelliği olarak deney-dışı ya da deney-üstü bütün kavramların ve kuramların kesinlikle dışlanmaları gerektiğini savunmasıdır. Kullanılan bütün sözcükler gözlenen ya da gözlenebilir olgularla ilgili olmalı, bütün kavramlar doğrudan saptanan ya da deneyle yaratılabilecek gerçeklere göre tanımlanmalıdır.
#24
SORU: Pareto hangi kavramları boş olarak görür?
CEVAP: Özgürlük, eşitlik, ilerleme ve genel irade.
#25
SORU: Pareto’nun mantıksal-deneysel bilim anlayışı ne için çabalar?
CEVAP: Pareto’nun mantıksal-deneysel bilim anlayışı, bilimsel olmadığını düşündüğü kuramların ve de din gibi inanç sistemlerinin maskesini düşürmektir.
#26
SORU: Pareto meslektaşlarını hangi yönleri sebebiyle eleştirir?
CEVAP: Pareto sosyolog meslektaşlarının yaklaşımlarını gerçek anlamda bilimsel olmadıkları gerekçesiyle eleştirir ve onların farkında bile olmadan mantıklı olmayan bir düşüncenin kurbanı olduklarını savunur.
#27
SORU: Pareto’ya göre mantıksal olmayan tüm davranışların temelinde hangi ilkeler vardır?
CEVAP: İlk olarak tortu(kalıntı)adını verdiği ve değişmez dediği eğilimler ile türem(türev)adını verdiği insanların davranışlarını haklı kılmak için her durumda buldukları ve değişken dediği nedenler. Ona göre bu iki ilke insanların davranışlarını ve dolayısıyla toplumun doğasını önemli ölçüde belirlemektedir. Pareto sosyolojisinde toplumsal sistem tortuların ve türemlerin genel nüfus içindeki dağılımına göre bir denge durumuna ulaşır.
#28
SORU: Pareto tortuları nasıl açıklar?
CEVAP: Tortular veya kalıntıların duygular ya da ruhsal durumla karıştırılmaması gerektiğini, tortuların duygularla anlatım ve davranış arasında aracı olduğunu özellikle vurgular. Ayrıca Pareto tortuların insanların içgüdüleri ile ilişkili olduğunu belirtir. Kalıntılar insan doğasında ya da davranışların temelinde bulunan ve dolayısıyla toplumun işleyişini ve devamlılığını sağlayan içgüdülerin dışavurmasıdır. Kalıntılar fiziksel olarak gözlenemez, duygular gibi de hissedilemezler. Onlar daha çok duyguların belirtisidirler, davranışların ve anlatımların ortak köküdürler.
#29
SORU: Pareto’ya göre kalıntılar kaç kategoride toplanır?
CEVAP: Kalıntılar altı kategoride toplanır: - Uyuşma(bileşim)içgüdüsü - Kümelerin(grupların)sürekliliği - Duyguları dışa dönük davranışlarla açıklama gereksinimi - Toplumculukla ilişkili Kalıntılar - Bireyin ve bağımlılıkların bütünlüğü - Cinsel Kalıntılar
#30
SORU: Pareto’ya göre bu kalıtı kategorilerinden en önemlileri hangileridir?
CEVAP: Uyuşma içgüdüsü ile Kümelerin Sürekliliğidir.
#31
SORU: Uyuşma İçgüdüsü nedir?
CEVAP: Uyuşma içgüdüsü genel anlamda bireylerin mantıklı bir neden olmaksızın olaylarla eşyalar ya da düşüncelerle nesneler arasındaki ilişkiler kurma eğilimi şeklinde ortaya çıkar.
#32
SORU: Pareto’da kümelerin sürekliliği kavramı ile ne ifade edilir?
CEVAP: Bu tortu gerçek dayanağı ortadan kalkmış ilişkilerin ve olguların sürdüğünü varsayarak ona bağlılığını sürdürme eğilimidir. Tutuculuk ve eskiye bağımlılık gibi olgular bu tortu çerçevesinde değerlendirilebilir.
#33
SORU: Türemler ile anlatılmak istenen nedir?
CEVAP: İnsan davranışlarının sözlü nitelikte çeşitli ve değişken olan araçlardır. Türemleri belirleyen de kalıntı veya tortulardır. Pareto türemleri ideoloji ya da doğrulama kuramları adı verilen şeylerin karşılıkları olarak görür. Değişik şekillerde ortaya çıkan türemler insanların kendi davranışlarını doğrulamak, meşrulaştırmak ve inandırıcı kılmak için kullandıkları rasyonalleştirmeler, ideolojiler ve entelektüel bahanelerdir. Tortular, tasavvur ve değer yargılarının yanı sıra kuram ve hatta dünya görüşü gibi çok sayıda türem üretebilirler.
#34
SORU: Pareto türemleri toplumsal dinamikleri açıklarken nasıl ifade eder?
CEVAP: Sahip oldukları inandırıcı gücün nesnel görünümü açısından inceler. İnsanların başkalarını harekete geçirmek için psikolojik, mantıklı ve sözde mantıklı süreçleri nasıl kullandıklarını araştırır. Böylece Pareto bu yaklaşım ile davranışı meşrulaştırmada kullanılan türemler değişse de davranışların kökeninde yatan kalıntılar değişmediğinden insanın doğası sebebiyle de toplumun yapısı aynı kalmaktadır. Tortular kuramının yalnızca kuramları ve inanç sistemlerini türemler olarak açıklamakla kalmadığını aynı zamanda toplumsal hareketlerin ve toplumsal değişmenin de dinamiklerinin açıklanmasına da hizmet eden bir araç olduğuna dikkat çeker.
#35
SORU: Pareto’ya göre toplumdaki heterojenliğin sebebi nedir?
CEVAP: İnsana özgü beceri, kabiliyet ve benzeri özelliklerin insanlar arasında doğal olarak eşitsiz dağıldığını, bu nedenle insanların fizksel, entelektüel ve ahlaki açıdan eşit olmadıklarını ve neticede toplumda bu eşitsizlikten kaynaklanan bir heterojenlik olduğunu savunur. Bu eşitsizlik ve heterojenliğe bağlı olarak toplumda bazı bireylerin diğerlerinden her zaman daha becerikli olacağını ve bu nedenle bilinen bütün toplumlarda farklı ve eşit olmayan niteliklere sahip az sayıdaki egemen seçkinle (elit) bu seçkinler tarafından yönetilen bir insan kitlesinin her zaman olacağını savunur.
#36
SORU: Pareto’nu seçkin kuramı kiminle benzerlik göstermektedir?
CEVAP: Seçkinler teorisinde Pareto’nun ismi genellikle aynı dönemde yaşamış olan bir diğer İtalyan siyaset bilimci ve sosyolog Gaetano Mosca ile birlikte anılır. Bunun nedeni ise Pareto ve Mosca’nın, ayrı çalışmış olmakla birlikte birbirine oldukça benzer iki elit teori sunmuş olmalarından kaynaklanır.
#37
SORU: Pareto ve Mosca’nın seçkin(elit)modeli nasıl ilişkilendirilebilir?
CEVAP: Her iki kuramcının siyasal seçkinleri güç yapısından çok kişisel niteliklere dayalı olarak analiz etmiş olmaları ve yine her iki teorinin Marx’ın yöneten-yönetilen ayrımının olmadığı geleceğin toplumuyla ilgili görüşlerini reddedip elit yönetimi bütün toplumlarda kaçınılmaz olarak görmeleri gelmektedir. Bu açıdan her ikisinin üstün kişisel niteliklere dayandırdıkları seçkinler analizi ,bir toplumda gücün kişisel yeteneklere göre değil, örgütsüz ve dağınık olan halk kitleleri karşısında örgütlü ve birleşik olmasından da kaynaklanır. Bu açıdan her iki kuramcının düşünceleri klasik ve modern seçkinler teorisi arasında bir köprü olarak görülür ve bu nedenle modern seçkinler teorisinin kurucuları olarak kabul edilirler.
#38
SORU: Pareto ve Mosca hangi düşüncelerden etkilenmişlerdir?
CEVAP: Her ikisi de Seçkinler teorisinde Makyavel ve Nietzsche’nin toplumsal yaşamda güç istenci olarak ifade edilen dürtülerin önemini vurgulayan düşüncelerinden etkilendiklerini ancak Pareto’nun tortular adını verdiği bu dürtülerin analizine daha da önem verdiğini vurgular.
#39
SORU: Pareto’nun seçkin tanımı nasıldır?
CEVAP: Pareto birincisi toplumsal seçkinlerin tümünü kapsayacak kadar geniş ikincisi ise sadece yönetici seçkinleri kapsayacak kadar dar anlamda iki seçkin tanımı yapar. Geniş anlamda kullandığı seçkin kavramı etkinlik alanında başarılı olmuş ve mesleki hiyerarşide üst düzeye erişmiş dahası yaşam yarışında iyi not almayı başarmış az sayıda bireyi kapsar. Pareto’nun kullandığı dar anlamdaki seçkin kavramı ise iktidarda bir rol oynayan ve siyasal yetkiye sahip az sayıda bir azınlıktan oluşur.
#40
SORU: Pareto’nun yönetici seçkinler adını verdiği sınıf hangisidir?
CEVAP: Bir toplumda egemen olan ve iktidar olan sınıftır.
#41
SORU: Pareto’ya göre toplum nüfusu nasıl belirginleşir?
CEVAP: Pareto her toplum nüfusunun ; I. Seçkin olmayan bir alt tabaka ile II. Seçkinlerden oluşan bir üst tabaka olmak üzere iki temel tabakaya ayrıldığını, seçkinlerden oluşan üst tabakanın da kendi içinde; a) Yönetici Seçkinler ve b) Yönetici olmayan seçkinler olmak üzere ikiye ayrıldığını, ayrıca toplumların söz konusu bu seçkinlerin, özellikle yönetici seçkinlerin doğası ile belirginleştiğini savunmaktadır.
#42
SORU: Pareto alt sınıfı nasıl tanımlar?
CEVAP: Pareto başarılı ve yetenekli olarak tanımladığı seçkinlerin aksine tabi konumdaki alt sınıfı yeteneksiz, örgütsüz ve de yönetim sorumluluklarını yerine getirme konusunda her zaman sessiz ve duyarsız kalan bir sınıf olarak tanımlar. Pareto’nun hümanizm ve kollektivist demokrasiye duyduğu düşmanlığın kaynağı, tarihsel gelişmenin, pasif kitleler üzerinde tahakküm kuracak vasıflarla donatılmış olan aktif azınlıkların eseri olduğu inancındaydı.
#43
SORU: Pareto siyasal seçkinleri tortu ve türem temelinde hangi gruplara ayırır?
CEVAP: Pareto siyasal seçkinleri de tortu ve türem temelinde yaptığı psikolojik bir ayrıma ve buna bağlı olarak yönetim biçimlerine ve araçlarına göre iki gruba ayırır. Bu yönetim araçlarını da güç ve hile olarak tanımlar. Güç ve hile şeklindeki bu iki yönetim aracının ise, Makyavel’in aslanlar ve tilkiler arasında yaptığı ünlü ayrımın başka bir biçimi olduğu bilinmektedir.
#44
SORU: Pareto sosyolojisinde siyasal seçkinleri halkı yönetme şekillerine göre hangi gruplara ayırır?
CEVAP: Pareto sosyolojisinde siyasal seçkinler, halkı yönetme şekillerine göre iki temel gruba ayırır. Bunlar; I. Güç kullanarak yöneten aslanlar ile II. Gizlice, kurnazca ikna ederek yöneten tilkiler Pareto askeri diktatörlükleri örnek olarak verdiği aslanları kararlı, dobra ve acımasız bir yönetici seçkin sınıf olarak tanımlar. Avrupa demokrasilerini örnek olarak verdiği tilkileri ise kurnaz, yönlendirici/manipülatif ve diplomatik bir yönetici seçkin grup olarak tanımlar.
#45
SORU: Pareto’ya göre tortular iktidarın belirginleşmesinde nasıl bir etkiye sahiptir?
CEVAP: Pareto insana özgü kabiliyetlerin yanı sıra tortuların da insanlar arasında eşitsiz dağıldığını ve kitlelerde genellikle muhafazakar olan ikinci tür tortuların güçlü olduğunu bu nedenle de bu tortuların kitleleri itaatkar kıldığını savunur. Siyasal seçkinlerde ise birinci ve ikinci kategori kalıntıların daha güçlü olduğunu öne sürer. Böylece birinci kategori kalıntılarla büyük ölçüde donatılmış seçkinler olan tilkiler hileyi ve kurnazlığı tercih ederler, ekonomik ve politik kurumları kullanarak, yenilik ve entrikalara başvurarak ve de ideoloji ve propagandayla farklı fikirleri tekrar tekrar birleştirerek güçlerini korumaya ve iktidarlarını sürdürmeye çalışırlar. Pareto tilkiler adını verdiği bu seçkinleri demokratik denilen rejimlerin bir niteliği olarak görür. Bu nedenle modern kitle demokrasilerini yönetici seçkinlerinin özellikleri açısından özellikle birinci kategorideki tortular bakımından aşırı derecede zengin ,ikinci kategorideki tortular açısından ise acınacak derecede yoksul olan toplumlar olarak niteler ve bunun sonucunun yaygın bir çürüme, ödlekçe insancıllık karakter yozlaşması ve hakim sınıfın boyunduruğunu kırmak üzere şiddete başvurmaya hem istekli hem de buna gücü olanlara bir kapı açmak olduğunu vurgular.
#46
SORU: Pareto’ya göre aslanlar hangi özellikleri ile ön plana çıkmaktadır?
CEVAP: İkinci kategori kalıntılarla yani aileye ve gruba sadakat, dayanışma ve yurtseverlik ile daha çok donatılmış olan aslanlar ise daha az hileye ve daha çok güce başvurarak yönetirler ve Pareto, toplumun temellerini oluşturup, onun sürekliliğini sağlayan kavgacı ruhu kamçıladığını düşündüğü bu ikinci kategori kalıntıları daha önemli ve üstün görür. Bununla birlikte Pareto’ya göre seçkinler dolaşımı yönetici seçkinlerin sahip oldukları birinci ve ikinci kategorideki tortuların oranına bağlıdır ve iktidarda en uzun süre kalan en etkili yönetici sınıf da genel olarak bu birinci ve ikinci kategorideki tortuların bir bileşimine sahiptir. İdeal yönetici sınıf kararlı ve zorlu eylem yeteneği olan insanların ve hayal gücü kuvvetli ,yenilikçi ve ilkesiz başkalarının, aslanlar ve tilkilerin makul bir karışımını içerir.
#47
SORU: Pareto ve Mosca’da siyasal seçkinler kuramında ortak noktalar nelerdir?
CEVAP: Pareto siyasal seçkinler kuramında daha üstün kişisel niteliklere sahip olduğunu düşündüğü elitler tarafından yönetimin tüm toplumlarda kaçınılmaz olduğunu savunmaktadır. Mosca da benzer şekilde seçkinlerin gücünün kişisel niteliklerinden geldiğini savunuyordu. Pareto ve Mosca demokrasi yönetimi de dahil olmak üzere tüm yönetim biçimlerini elit yönetimler olarak görüyor ve bu düşünceleri ile Marx’ın geleceğe ilişkin sınıfsız toplum öngörüsünü de reddediyorlardı. Dahası Pareto ve Mosca’nın her ikisi için de bütün devrimler, ve tabi ki Marx’ın sınıfsız topluma geçişi sağlayacak olması bakımından kurtuluş olarak gördüğü proleterya devrimleri ,sadece bir seçkinler grubunun yerine bir başka seçkinler grubunun gelmesinden ibarettir. Her ikisi için de seçkinler yönetiminin temeli, parçalanmışlık, dağınıklık, ve duyarsızlık gibi zafiyetlerle donatılmış halk kitlelerinin aksine seçkinlerin ayırt edilebilir üstün kişisel niteliklerinden gelir.
#48
SORU: Pareto’ya göre seçkinler iktidara geldikten sonra nasıl bir dönüşüm yaşarlar?
CEVAP: Bütün seçkinler iktidara geldikten belli bir süre sonra yozlaşmaya ve onları seçkin statüsüne yükselten nitelikleri yitirmeye başlarlar. Pareto için bu süreç tarihsel açıdan doğal ve kaçınılmazdır. Yönetici sınıf konumunda olan ve iktidarı bırakmak istemeyen bazı seçkinler farklı yöntemlerle iktidardaki ömürlerini uzatmaya çalışırlar. Çok defa alt sınıftan yönetmeye ve güç kullanmaya uygun tortulara sahip akıllı bireylerin seçkin tabakaya yükselmesiyle yönetici sınıf yeniden canlanıp güçlenebilir. Ancak neticede yönetici seçkinler hiçbir zaman iktidarda sürekli olarak kalamazlar. Yönetici seçkinlerin en önemli zafiyetlerinden biri, birbirlerinin sahip olduğu niteliklerden yoksun olmalarıdır. Buna göre aslanlar hayal gücü ve kurnazlıktan yoksundurlar ve bu yüzden kendileri adına düşünecek tilkiler çalıştırırlar. Tilkiler içeri sızdıklarında gücü hızla ele geçirmeye başlarlar. Ancak tilkilerin de zayıf noktaları vardır. Güç kullanma, kesin karar alma yeteneğinden yoksundurlar ve bu yüzden kararlı ve örgütlü bir genç aslanlar grubuna güc kaptırmaya açıktır. Bütün seçkinler hem sayı olarak hem de güçlerini elde ettikleri kalıntılardaki azalma neticesinde gerilemeye ve yerlerini başka yönetici seçkinlere bırakmaya mahkumdurlar. Yer değiştirme sırasında ortaya çıkan mücadele çok defa iktidardaki seçkin grupla geniş halk kitleleri arasındaymış gibi gösterilse de Pareto için bu her zaman seçkin gruplar arasındaki iktidar mücadelesinden ibarettir.
#49
SORU:
Toplumun karşılıklı olarak birbirine bağımlı ögelerden oluşan bir sistem olarak çözümlenebileceği şeklindeki düşünceyi en belirgin şekilde dile getiren kimdir?
CEVAP:
Pareto.
#52
SORU:
Pareto sosyolojisi hangi temel konulardan oluşmaktadır?
CEVAP:
Pareto sosyolojisi tortular, türemler, ekonomik çıkarlar, insanlar arasındaki eşitsizlikten kaynaklanan toplumsal heterojenlik ve de toplumsal hareketlilik olmak üzere beş temel konudan oluşur.
#53
SORU:
Pareto, çalışmalarında en çok hangi kuram üzerinde yoğunlaşmıştır?
CEVAP:
Tortular kuramı.
#54
SORU:
Pareto'nun ikiye ayırdığı insan davranışları nelerdir?
CEVAP:
Pareto bütün insan davranışlarını mantıklı ve mantıksız olmak üzere ikiye ayırarak inceler.
#55
SORU:
Pareto'ya göre toplumda mantıksal olmayan davranışların daha çok görülme sebebi nedir?
CEVAP:
Pareto bunun nedenini insanların sahip oldukları birtakım derin eğilimlere ve içgüdülere/dürtülere bağlar.
#56
SORU:
Pareto'ya göre bir davranışın mantıklı sayılması için nasıl olması gerekmektedir?
CEVAP:
Bir davranışın mantıklı olması için “nesnel-gerçeklikteki araç-amaç ilişkisi, oyuncunun bilincindeki araç-amaç ilişkisine uygun” olmalıdır.
#57
SORU:
Pareto, mantıksal ve mantıksal olmayan davranışları nasıl temellendirir?
CEVAP:
Pareto, mantıklı davranışları usavurmaya göndermeyle, mantıksal olmayan davranışları ise duygulara, değerlere, inançlara ve benzerine göndermeyle tanımlar.
#58
SORU:
Pareto'nun insan davranışlarının temelinde mantıksal olmayan iki temel unsur olarak ifade ettiği kavramlar nelerdir?
CEVAP:
Tortu/kalıntı ve türev/türem.
#59
SORU:
Pareto, kalıntıları hangi kategorilerde sınıflamıştır?
CEVAP:
1) Uyuşma (veya bileşim) içgüdüsü
2) Kümelerin (veya grupların) sürekliliği
3) Duyguları dışa dönük davranışlarla açıklama gereksinimi
4) Toplumculukla ilişkili kalıntılar
5) Bireyin ve bağımlılıklarının bütünlüğü
6) Cinsel kalıntılar
#60
SORU:
Pareto sosyolojisinde genel anlamda bireylerin mantıklı bir neden olmaksızın olaylarla eşyalar veya düşüncelerle nesneler arasında ilişkiler kurma eğilimi şeklinde ortaya çıkan kalıntı nedir?
CEVAP:
Uyuşma içgüdüsü.
#61
SORU:
Pareto sosyolojisinde tutuculuk ve eskiye bağımlılık gibi olgular hangi kategoride yer alır?
CEVAP:
Kümelerin sürekliliği
#62
SORU:
Pareto'nun ideoloji ya da doğrulama kuramı adı verilen şeylerin karşılığı olarak gördüğü kavramın adı nedir?
CEVAP:
Türem.
#63
SORU:
Pareto'ya göre insanlar arasında neden hiçbir zaman gerçek bir eşitlikten söz edilemez?
CEVAP:
Farklı niteliklere sahip insanlar arasındaki beceri, kabiliyet ve yeteneklerin eşitsiz dağılması ve bu eşitsizliğin doğal olmasından dolayı.
#64
SORU:
Paretoi toplum yönetiminin her zaman nasıl olacağını savunur?
CEVAP:
Az sayıdaki egemen seçkin (elit) ile bu seçkinler tarafından yönetilen insan kitlesi şeklinde olacağını belirtir.
#66
SORU:
Bir toplumda, Pareto'nun aksine, gücün kişisel özellikleri farklı olanların değil, ekonomik kontrole sahip olanların elinde bulunduğunu savunan düşünür kimdir?
CEVAP:
Marx.
#67
SORU:
Modern seçkinler teorisinin kurucuları olarak gösterilen düşünürler kimlerdir?
CEVAP:
Pareto ve Mosca.
#68
SORU:
Pareto'ya göre her toplumun nüfusu kaç tabakaya ayrılır?
CEVAP:
Seçkin olmayan bir alt tabaka ile seçkinlerden oluşan bir üst tabaka olmak üzere iki temel tabakaya ayrılır.
#69
SORU:
Pareto'ya göre seçkinlerden oluşan üst tabaka kendi içerisinde kaça ayrılmaktadır?
CEVAP:
Yönetici seçkinler ve yönetici olmayan seçkinler olmak üzere ikiye ayrılır.