KONUMSAL VERİTABANI II Dersi Konumsal Veritabanında Topoloji soru cevapları:

Toplam 41 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU:

Coğrafi Bilgi Sistemleri’nde temel süreç nasıldır?
Açıklayınız.


CEVAP:

Coğrafi Bilgi Sistemleri’nde temel süreç;
yeryüzünün çeşitli ölçme ve algılama teknikleri
kullanılarak, istenilen amaca uygun ölçek, doğruluk ve
detayda, sanal ortamda, yani bilgi ve bilişim teknolojileri
aygıtlarında modellenmesi ile baslar. Sanal ortamdaki bu
model, ilgilenilen olguyu algılamada ve algılanan
gerçekliği, insan gereksinimleri ve yeryüzü koşulları
dikkate alınarak çözümlemede kullanılmaktadır.
Modelleme aşamasında yeryüzünde herhangi bir yerde
bulunan, yani konum verisi olan objeler, coğrafi varlıklar
olarak adlandırılmaktadır. Gerçek dünya üzerinde yer alan
coğrafi varlıkların, konumlarının ve birbirleriyle olan
ilişkilerinin bir referans sistemi üzerinde tanımlanması
gerekmektedir. Bu tanımlamalar yapılırken, yeryüzünde
konumu olan coğrafi varlıkları ifade eden veriler, grafik
veriler olarak adlandırılırken, konumu olmayan ve grafik
verilerin öznitelikleri hakkında bilgi veren veriler de grafik
olmayan veriler olarak tanımlanır. Coğrafi varlıkların
bilgisayar ortamında görüntülenmesini sağlayan ve
konuma dayalı ilişkilerin matematiksel ifadelerle
tanımlanabildiği konumsal veri modeli, önceki bölümlerde
de belirtildiği üzere raster ve vektör veri modelleri olarak
iki farklı yapıdadır. Vektör veri modelinde coğrafi objeler
nokta, çizgi ve poligon geometrileri kullanılarak ifade
edilir. Coğrafi Bilgi Sistemleri’nde konuma dayalı
analizleri gerçekleştirebilmek için vektör verilerin
geometrik ilişkilerinin tanımlanması gerekmektedir. Bunun
için CBS uygulamalarında topolojik modeller kullanılır.


#2

SORU:

Topoloji kavramı nedir?


CEVAP:

Topoloji bir matematik dalı olup geometriye
girişin ilk adımıdır. Topoloji varlıkların bir-birleri ile olan
ilişkilerini tanımlamak için kullanır. CBS’de topoloji,
coğrafi varlıkların büyüklük ve biçim özellikleri ile değil,
şekil bozulmaları karşısında değişmeden kalan özellikleri
ile ilgilenir. Coğrafi varlıkların çeşitli dönüşümler sonucu
korunan özelliklerine topolojik özellikler denir. Topolojik
dönüşüm ile birbirine dönüştürülebilen iki şekle “topolojik
eş değer” ya da “homeomorfik” şekil denir


#3

SORU:

Coğrafi Bilgi Sistemleri’nde topolojinin ilgilendiği
alanlar nelerdir?


CEVAP:

Topoloji, aslında haritaya bakan kimse tarafından
görülen grafik objelerin konumsal ilişkilerini, matematiksel
olarak ifade eder. Coğrafi Bilgi Sistemleri; konumsal
nesnelerin geometrik olarak birbirlerine benzeyip
benzemediklerini, komşuluk ve konumsal ilişkilerinin neler
olduğunu, nesnelerin geometrik şekillerinin bozulması
veya değişmesi sonucunda komşuluk veya konumsal
ilişkilerinin bozulup bozulmadığını, topoloji kullanılarak
inceler.


#4

SORU:

Topolojik elemanlar nelerdir?


CEVAP:

Topolojik elemanlar;
? Düğüm (node),
? Kenar (edge),
? Yüzey (face) olarak sıralanabilir.


#5

SORU:

Düğüm nedir?


CEVAP:

Düğüm: Grafiksel gösterimde noktaya eş
değerdedir. Düğüm, bağımsız bir nokta olabileceği gibi bir
çizginin başlangıç veya bitiş noktası olabilir.


#6

SORU:

Kenar nedir?


CEVAP:

Kenar: Grafiksel gösterimde çizgiye es
değerdedir. Başlangıcı düğümle başlayıp düğümle sonlanan
çizgi olarak tanımlanabilir.


#7

SORU:

Yüzey nedir?


CEVAP:

Yüzey: Grafiksel gösterimde poligona eş
değerdedir. Kısaca tanımlamak gerekirse ke-narlarla
sınırlandırılmış alan olarak ifade edilebilir.


#8

SORU:

Topolojik veri modeli nedir?


CEVAP:

Topolojik veri modeli konumsal analizleri
gerçekleştirmek üzere üç topoloji tablosu kullanır
? Kenar topoloji tablosu
? Düğüm topoloji tablosu
? Yüzey topoloji tablosu


#9

SORU:

Topoloji ilkeleri nelerdir?


CEVAP:

Topolojik yapı bağlanırlık (connect_v_ty),
bitişiklik (adjacency) ve yakınlık (proximity) olmak üzere
üç ilkeye dayanmaktadır.


#10

SORU:

Bağlanırlık nedir?


CEVAP:

Bağlanırlık (connect_v_ty) ilkesiyle topolojik
ver_ elemanlarının fonksiyonel, konumsal ve mantıksal
olarak birbirlerine nasıl bağlandığı irdelenmektedir. En az
iki kenar elemanının kesişim veya bilesimi sonucunda
oluşan düğümlerin bağlantı seklini, bağlanırlık ilkesi
incelemektedir. Bağlanırlık, elektrik, su, doğal gaz gibi
altyapı şebekelerinde ya da akarsu, yol ağı gibi altyapı
analizlerinde kullanılmaktadır.


#11

SORU:

Bitişiklik nedir?


CEVAP:

Bitişiklik (adjacency) ilkesiyle topolojik veri
elemanlarının birbirleriyle komşuluklarını incelenmektedir.
En az iki kapalı alanın birbirine komsu olma durumu, ortak
kenar paylaşmaları bitişiklik ilkesi ile tanımlanır. Örneğin
Van Gölü’ne kıyısı olan illerin bulunması için yapılan
konumsal sorgulamada bitişiklik ilkesi kullanılır.


#12

SORU:

Yakınlık nedir?


CEVAP:

Yakınlık (proximity) ilkesiyle topolojik veri
elemanlarının çevresinde belirli bir uzaklığa göre sanal bir
tampon bölge oluşturularak, bölge içinde kalan diğer
konumsal nesnelerin varlığı incelenir. Örneğin; akıllı
telefonlarımızdan yapılan “Bulunduğum yere en yakın
hastane nerede?” sorgulaması yakınlık ilkesi kullanılarak
yanıtlanmaktadır


#13

SORU:

Topolojik veri modelinde Kenar topoloji tablosu nedir?


CEVAP:

Kenar topoloji tablosunda kenarların çizim
yönleri kullanılarak, kenarların başlangıç ve bitiş
düğümleri saklanır. Çizim yönlerine göre kenarın sağında
ve solunda hangi yüzeylerin bulunduğunu belirlenir. .
Gözle incelenebilen bu yapı kenar topoloji tablosunda
depolanmaktadır. Coğrafi Bilgi Sistemleri bu tabloları
kullanarak, komsu poligonları, ortak kenar paylasan
alanları belirlemektedir.


#14

SORU:

Topolojik veri modelinde Düğüm (Node) topoloji
tablosu nedir?


CEVAP:

Düğüm topoloji tablosunda düğümlerin hangi
kenarların birleşiminde bulunduğu saklanır. CBS’de bu
tablo şebeke ve en kısa yol analizleri gibi yapıların
konumsal sorgulamalarında kullanılmaktadır.


#15

SORU:

Topolojik veri modelinde Yüzey topoloji tablosu nedir?


CEVAP:

Yüzey topoloji tablosunda yüzeylerin hangi
kenarların kesişimi ile oluştukları saklan-maktadır. Böylece
bir kenarın hangi poligonların ortak kenarı olduğu ya da bir
alanı oluşturan kenarları tespit etmek mümkün olur.
Topoloji tabloları yardımı ile konumsal nesnelerin birbirleri
arasındaki bağlantıları, alan tanımları, yön ve komşuluk
özellikleri belirlenmektedir. Topolojik ilişkiler konumsal
veri tabanında öznitelikler ve koordinatlarla beraber
depolandığından birçok konumsal analiz, koordinat ya da
matematiksel işlemler gerekmeksizin yapılabilir.


#16

SORU:

Konumsal Verıtabanında Topolojı Kural Tablosu
nedir?


CEVAP:

Konumsal veri tabanında topoloji, nokta, çizgi ve
poligon konumsal nesnelerinin, konumşal ilişkilerini
tanımlar. Topoloji sayesinde, tanımlanacak kurallar ile
nesneler arasındaki konumsal ilişkiler sınırlanabilir.
Böylece veri kalitesi artırılabilir. Örneğin eşyükselti eğrilirinin
birbirlerini kesmemesi gerekir. Çünkü her eğri farklı
yüksekliği tanımlamaktadır. Ancak sayısallaştırma
işleminde yapılacak bir hata ile (örneğin; 810 metre eğrisi
ile 820 metre eğrisi) eğriler kesişebilir ve bu hata yoğun
veri yığınları arasında gözden kaçabilir. Topoloji kuralları
sayesinde bu hataların otomatik olarak saptanması
mümkündür. Çizgi konumsal nesneleri için, “kesişmemeli”
kuralını uyguladığımızda, yazılım kesişen eğrileri
işaretleyecektir. CBS yazılımlarını diğer CAD
yazılımlarından ayıran en önemli özellik konuma da-yalı
analizleri gerçekleştirebilme özelliğidir. Konuma dayalı
analizler ise bu yazılımların içerdiği topolojik yaklaşımlar
sonucunda gerçekleştirilebilmektedir. Dolayısı ile herhangi
CAD yazılımı için zorunlu olmasa da bir CBS yazılımı,
topolojik ilişkileri kapsamalıdır. CBS yazılımlarında CAD
yazılımlarında oluşturulmuş verilerdeki çizim hatalarını
belirleyip düzeltmesi topoloji kuralları kullanılarak
otomatik olarak kolaylıkla yapılabilir. Otomatik düzeltme
süreci genellikle CBS yazılımlarında iki asamadan oluşur.
Birinci asama hataların belirlenebilmesi için uygun topoloji
kuralının tanımlanması, ikinci asama ise “hata payı”
(cluster tolerance) ve “öncelik sıralaması” (coordinate
rank) değerinin belirlenerek hatalarının otomatik olarak
düzeltilmesidir.


#17

SORU:

Poligon konumsal nesne tabloları için topoloji
kuralları nelerdir?


CEVAP:

Topoloji kural tablosunda poligon konumsal
nesne tabloları için kullanılabilecek topoloji kuralları
bulunmaktadır. Bu kurallardan bazıları tek konumsal nesne
tablosu için geçerliyken bazıları da çizgi, nokta ya da baska
bir poligon konumsal nesne tablosu ile birlikte
kullanılmaktadır. Poligon konumsal nesne tabloları
(polygon feature class) için topoloji kuralları;

? Üst üste binmemeli (must not overlap),
? Arada boşluk olmamalı (must not have gaps),
? Nokta içermeli (contains point),
? Poligon sınırları, sınır çizgileri ile çevrilmeli
(boundary must be covered by),
? Poligon toplam alanla kapsanmalı (must be
covered by feature class of),
? Poligon, poligon ile çevrilmeli (must be covered
by),
? Birbiri ile üst üste binmemeli (must not overlap
with),
? Poligonlar birbirleri ile örtüşmeli (must cover each
other),
? Alan sınırları dış alan sınırları ile örtüşmeli (area
boundary must be covered by boundary of), olarak
sıralanabilir.


#18

SORU:

Topoloji kural tablosu oluşum basamakları nelerdir?


CEVAP:

Gerektiğinde kullanılan topoloji kuralıdır. Bu
kural uygulandığında üst üste binen ya da çakışan
poligonlar yazılım tarafından işaretlenir. Bir haritada ada ve
parsel poligonları üst üste binebilir. Ancak iller haritasında,
hiçbir ilin alansal olarak üst üste binmemesi gerekmektedir.
? Arada Boşluk Olmamalı (must not have gaps):
Kapalı alan ile ifade edilen coğrafi varlıklar
arasında boşluk kalmaması istenildiğinde
kullanılan topoloji kuralıdır. Bu kural
uygulandığında aralarında boşluk kalan poligonlar
yazılım tarafından işaretlenir.
? Nokta İçermeli (contains point): Poligon ile ifade
edilen coğrafi varlıkların içerisinde en az bir nokta
bulunması istendiği durumlarda kullanılan bir
topoloji kuralıdır. Bu kural uygulandığında
tamamen içene düsen en az bir nokta
barındırmayan poligonlar yazılım tarafından
işaretlenir. Nokta, poligon dışında ya da sınırında
değil tam anlamı ile poligon içinde olmalıdır.
Kuralın uygulanabilmesi için topoloji kural
tablosunda nokta ve poligon konumsal nesne
tablolarının seçilmesi gerekir. Örnek olarak, her
parselin bir adres noktası olmalıdır. Bazı
durumlarda, örneğin köse parsellerin her iki yola
bakan farklı iki kapı numarası olabilir. Ancak hiçbir sokaktan kapı numarası almayan parseller
bu kural ile tespit edilebilir
? Poligon Sınırları Çizgi İle Çevrilmeli (boundary
must be covered by): Çizgisel olarak ifade edilen
sınır çizgilerinin, poligon ile ifade edilen sınırlarla
farklılaşmasının engel-lenmesinde kullanılan bir
topoloji kuralıdır
? Poligon Toplam Alan İle Kapsanmalı (must be
covered by feature class of): İki farklı konumsal
nesne tablosunda yer alan ve birinci tablodaki
poligon ile ifade edilen konumsal nesnelerin,
ikinci tablodaki poligon ile ifade edilen diger
konumsal nesneleri içine aldığı durumu
belirlemede kullanılan bir topoloji kuralıdır
? Poligon, Poligon İle Çevrilmeli (must be covered
by): Bu kural, hiyerarşik olarak üst seviyede
bulunan poligon ile ifade edilen coğrafi
varlıkların, belirlenen diğer poligon objelerin içine
düşmediği durumların belirlenmesinde kullanılır.
Bu kural, kullanım alanı genellikle birbirinin alt
kümesi olan nesneler için geçerlidir
? Birbiri İle Üst Üste Binmemeli (must not overlap
with): Poligon ile ifade edilen coğrafi varlıkların
bulunduğu farklı iki konumsal nesne tablosunun
poligonlarının, birbiri ile üst üste gelmemeleri
durumunun belirlenmesinde kullanılan topoloji
kuralıdır.
? Poligonlar Birbirleri İle Örtüşmeli (must cover
each other): Poligon ile ifade edilen iki farklı
konumsal nesne tablosunda yer alan coğrafi
varlıkların toplam alanlarının örtüşmesini, diğer
bir deyişle her iki poligon tablosundaki
poligonların, kapsadıkları toplam alanların hem
şekilsel, hem de alansal olarak eşlenik olmasını,
yani birbirleri ile üst üste gelmesini kontrol eden
topoloji kuralıdır.
? Alan Sınırları Dış Alan Sınırları İle Örtüşmeli
(area boundary must be covered by bo-undary of):
Hiyerarsik olarak alt düzeyde bulunan poligon ile
ifade edilen coğrafi varlıkların sınırlarının,
hiyerarşik olarak üst düzeyde bulunan poligon
sınırları ile örtüşmesini, diğer bir deyişle dış
sınırların ortak olmasını gerektiren bir topoloji
kuralıdır.


#19

SORU:

Çizgi konumsal nesne tabloları için topoloji kuralları
nelerdir.


CEVAP:

Topoloji kural tablosundaki çizgi konumsal nesne
tablosu için kullanılabilecek topoloji kurallarından bazıları
tek çizgi konumsal nesne tablosu için geçerliyken bazıları
da poligon, nokta ya da başka bir çizgi konumsal nesne
tablosu ile ilişkili olabilir.
Bu kurallar;
? Uçlar açıkta kalmamalı (must not have dangles),
? Gereksiz bölünmemeli (must not have
psudenodes),
? Üst üste binmemeli (must not overlap),
? Kendisi ile üst üste binmemeli (must not self
overlap),
? Kesişmemeli (must not intersect),
? Kendi ile kesişmemeli (must not self intersect),
? Tek parça olmalı (must be single part),
? Birbiri ile üst üste binmemeli (must not overlap
with),
? Birbiri ile örtüşmeli (must be covered by feature
class of),
? Uçlar nokta ile kapanmalı (endpoint must be
covered by),
? Poligon sınırları ile örtüşmeli (must be covered by
boundary of) olarak sıralanabilir.


#20

SORU:

Nokta konumsal nesne tabloları için topoloji kuralları
nelerdir?


CEVAP:

Nokta konumsal nesne tabloları için geçerli
topoloji kurallarının tümü iki konumsal nesne tablosu
gerektirir. Bu kurallar;
? Poligon İçinde Olmalı (must be properly inside
polygons): Kural için bir nokta, bir poli-gon
konumsal nesne tablosu gereklidir. Bu kural
uygulandıgında poligon içine düsmeyen noktalar
belirlenir Bu kuralda noktalar tam olarak
poligonların içinde olmalıdır. Çizgi üzerinde olan
noktalar hata olarak kabul edilecektir.
? Poligon Sınırı Üzerinde Olmalı (must be covered
by boundary of): Kural için bir nokta, bir poligon
konumsal nesne tablosu gereklidir. Bu kural
uygulandıgında poligon sınırı üzerinde olmayan
noktalar yazılım tarafından işaretlenir
? Çizgi Sonlarında Olmalı (must be covered by
endpoint of): Kurala göre birinci konumşal nesne
tablosundaki noktaların tümü, ikinci konumsal
nesne tablosundaki çizgilerin uçları üzerinde
olması gerekir. Bu kural uygulandığında çizgi
uçlarının üzerinde olmayan noktalar hata olarak
isaretlenecektir
? Noktalar Çizgilerin Üzerinde Olmalı (point
must be covered by line): Kurala göre birinci
konumsal nesne tablosundaki noktaların tümü,
ikinci konumsal nesne tablosundaki çizgilerin
üzerinde olması gerekir. Bu kural uygulandığında
çizgilerin üzerinde olmayan noktalar hata olarak
işaretlenecektir.
Sonuç olarak, CBS’de konumsal ilişkilerin topolojik veri
yapısı ile saklanması; konumsal analizlerin etkin bir şekilde
gerçekleştirilmesini, veri tekrarının engellenmesini,
geometrik özelliklerin kendi içinde tutarlı kalmasını ve
kaliteli veri üretilmesini sağlamaktadır.


#21

SORU:

Topoloji kural tablosu oluşum basamakları nelerdir?


CEVAP:

Topoloji kural tablosu belirli bir sıra ile
oluşturulur. Topoloji kural tablosu oluşturulmadan önce,
topoloji kural tablosunun içinde oluşturulacağı konumsal nesne veri kümesi (feature dataset) ve bu veri kümesi içinde
topoloji kural tablosu ile ilişkilendirilecek konumsal nesne
tabloları önceden tanımlanmış olmalıdır. Bu tanımlamalar
yapıldıktan sonra topoloji kural tablosunun adı özel
karakterler ve Türkçe karakterler kullanılmadan tanımlanır.
Daha sonra otomatik düzeltme işlemleri gerçekleştirirken
kullanılacak hata payı değeri belirlenir. Topoloji kural
tablosu ile ilişkilendirilecek konumsal nesne tabloları
belirlendikten sonra bu konumsal nesne tabloları arasında
öncelik sıralaması yapılır. Son olarak konumsal nesnelerin
geometrik sınırlarını belirleyen topoloji kuralları seçilir.


#22

SORU:

Coğrafi varlıklar nedir?


CEVAP:

Modelleme aşamasında yeryüzünde herhangi bir yerde bulunan, yani konum verisi olan objeler, coğrafi varlıklar olarak adlandırılmaktadır. Gerçek dünya üzerinde yer alan coğrafi varlıkların, konumlarının ve birbirleriyle olan ilişkilerinin bir referans sistemi üzerinde tanımlanması gerekmektedir.


#23

SORU:

Topoloji nedir?


CEVAP:

Topoloji bir matematik dalı olup geometriye girişin ilk adımıdır. Topoloji varlıkların birbirleri ile olan ilişkilerini tanımlamak için kullanır. CBS’de topoloji, coğrafi varlıkların büyüklük ve biçim özellikleri ile değil, şekil bozulmaları karşısında değişmeden kalan özellikleri ile ilgilenir.


#24

SORU:

Topolojik elemanlar nelerdir?


CEVAP:

Topolojik elemanlar; • Düğüm (node), • Kenar (edge), • Yüzey (face) olarak sıralanabilir.


#25

SORU:

Düğüm nedir?


CEVAP:

Grafiksel gösterimde noktaya eş değerdedir. Düğüm, bağımsız bir nokta olabileceği gibi bir çizginin başlangıç veya bitiş noktası olabilir.


#26

SORU:

Kenar nedir?


CEVAP:

Grafiksel gösterimde çizgiye eş değerdedir. Başlangıcı düğümle başlayıp düğümle sonlanan çizgi olarak tanımlanabilir.


#27

SORU:

Yüzey nedir?


CEVAP:

Grafiksel gösterimde poligona eş değerdedir. Kısaca tanımlamak gerekirse kenarlarla sınırlandırılmış alan olarak ifade edilebilir


#28

SORU:

Topolojik veri modeli konumsal analizleri gerçekleştirmek üzere hangi tablolar kullanılır?


CEVAP:

Topolojik veri modeli konumsal analizleri gerçekleştirmek üzere üç topoloji tablosu kullanır • Kenar topoloji tablosu • Düğüm topoloji tablosu • Yüzey topoloji tablosu


#29

SORU:

Topolojik ilkeler nelerdir?


CEVAP:

Topolojik yapı bağlanırlık (connectivity), bitişiklik (adjacency) ve yakınlık (proximity) olmak üzere üç ilkeye dayanmaktadır.


#30

SORU:

Bağlanırlık ilkesi nedir?


CEVAP:

Bağlanırlık (connectivity) ilkesiyle topolojik veri elemanlarının fonksiyonel, konumsal ve mantıksal olarak birbirlerine nasıl bağlandığı irdelenmektedir. En az iki kenar elemanının kesişim veya bileşimi sonucunda oluşan düğümlerin bağlantı şeklini, bağlanırlık ilkesi incelemektedir. Bağlanırlık, elektrik, su, doğal gaz gibi altyapı şebekelerinde ya da akarsu, yol ağı gibi ağ analizlerinde kullanılmaktadır.


#31

SORU:

Bitişiklik ilkesi nedir?


CEVAP:

Bitişiklik (adjacency) ilkesiyle topolojik veri elemanlarının birbirleriyle komşuluklarını incelenmektedir. En az iki kapalı alanın birbirine komşu olma durumu, ortak kenar paylaşmaları bitişiklik ilkesi ile tanımlanır. Örneğin Van Gölü’ne kıyısı olan illerin bulunması için yapılan konumsal sorgulamada bitişiklik ilkesi kullanılır.


#32

SORU:

Yakınlık ilkesi nedir?


CEVAP:

Yakınlık (proximity) ilkesiyle topolojik veri elemanlarının çevresinde belirli bir uzaklığa göre sanal bir tampon bölge oluşturularak, bölge içinde kalan diğer konumsal nesnelerin varlığı incelenir. Örneğin akıllı telefonlarımızdan yapılan “Bulunduğum yere en yakın hastane nerede?” sorgulaması yakınlık ilkesi kullanılarak yanıtlanmaktadır.


#33

SORU:

CBS yazılımlarını diğer CAD yazılımlarından ayıran en önemli özellik nedir?


CEVAP:

CBS yazılımlarını diğer CAD yazılımlarından ayıran en önemli özellik konuma dayalı analizleri gerçekleştirebilme özelliğidir.


#34

SORU:

Poligon konumsal nesne tablolar için topoloji kuralları nelerdir?


CEVAP:

Poligon konumsal nesne tabloları (polygon feature class) için topoloji kuralları; • Üst üste binmemeli (must not overlap), • Arada boşluk olmamalı (must not have gaps), • Nokta içermeli (contains point), • Poligon sınırları, sınır çizgileri ile çevrilmeli (boundary must be covered by), • Poligon toplam alanla kapsanmalı (must be covered by feature class of), • Poligon, poligon ile çevrilmeli (must be covered by), • Birbiri ile üst üste binmemeli (must not overlap with), • Poligonlar birbirleri ile örtüşmeli (must cover each other), • Alan sınırları dış alan sınırları ile örtüşmeli (area boundary must be covered by boundary of), olarak sıralanabilir.


#35

SORU:

Topoloji kurallarından Üst üste binmemeli nedir?


CEVAP:

Üst üste binmemeli (must not overlap): Kapalı alan ile ifade edilen coğrafi varlıkların bindirme yapmaması gerektiğinde kullanılan topoloji kuralıdır. Bu kural uygulandığında üst üste binen ya da çakışan poligonlar yazılım tarafından işaretlenir (Şekil 6.8). Bir haritada ada ve parsel poligonları üst üste binebilir. Ancak iller haritasında, hiçbir ilin alansal olarak üst üste binmemesi gerekmektedir.


#36

SORU:

Topoloji kurallarından arada boşluk olmamalı nedir?


CEVAP:

Arada boşluk olmamalı (must not have gaps): Kapalı alan ile ifade edilen coğrafi varlıklar arasında boşluk kalmaması istenildiğinde kullanılan topoloji kuralıdır. Bu kural uygulandığında aralarında boşluk kalan poligonlar yazılım tarafından işaretlenir (Şekil 6.9). Örneğin bir toprak haritasında tanımlanmış alanlar arasında hiçbir boşluk olmaması istenir. Böyle bir durumda bu topoloji kuralının uygulanması gerekecektir.


#37

SORU:

Topoloji kurallarından nokta içermeli nedir?


CEVAP:

Nokta içermeli (contains point): Poligon ile ifade edilen coğrafi varlıkların içerisinde en az bir nokta bulunması istendiği durumlarda kullanılan bir topoloji kuralıdır. Bu kural uygulandığında tamamen içene düşen en az bir nokta barındırmayan poligonlar yazılım tarafından işaretlenir. Nokta, poligon dışında ya da sınırında değil tam anlamı ile poligon içinde olmalıdır. Kuralın uygulanabilmesi için topoloji kural tablosunda nokta ve poligon konumsal nesne tablolarının seçilmesi gerekir. Örnek olarak, her parselin bir adres noktası olmalıdır. Bazı durumlarda, örneğin köşe parsellerin her iki yola bakan farklı iki kapı numarası olabilir. Ancak hiçbir sokaktan kapı numarası almayan parseller bu kural ile tespit edilebilir


#38

SORU:

Çizgi konumsal nesne tabloları için topoloji kralları nelerdir?


CEVAP:

Topoloji kural tablosundaki çizgi konumsal nesne tablosu için kullanılabilecek topoloji kurallarından bazıları tek çizgi konumsal nesne tablosu için geçerliyken bazıları da poligon, nokta ya da başka bir çizgi konumsal nesne tablosu ile ilişkili olabilir. Bu kurallar; • Uçlar açıkta kalmamalı (must not have dangles), • Gereksiz bölünmemeli (must not have psudenodes), • Üst üste binmemeli (must not overlap), • Kendisi ile üst üste binmemeli (must not self overlap), • Kesişmemeli (must not intersect), • Kendi ile kesişmemeli (must not self intersect), • Tek parça olmalı (must be single part), • Birbiri ile üst üste binmemeli (must not overlap with), • Birbiri ile örtüşmeli (must be covered by feature class of), • Uçlar nokta ile kapanmalı (endpoint must be covered by), • Poligon sınırları ile örtüşmeli (must be covered by boundary of) olarak sıralanabilir.


#39

SORU:

Çizgi konumsal nesne tabloları için topoloji krallarından “gereksiz bölünmemeli” nedir?


CEVAP:

Gereksiz bölünmemeli: Çizgi ile ifade edilen coğrafi varlıkların gereksiz yere bölünmesini önlenmek için kullanılır. Bu topoloji kuralı çalıştırıldığında hatalı olarak fazladan eklenmiş düğümler (node) tespit edilir. Genellikle yol orta çizgileri, drenaj ağları gibi şebeke yapılarında çizim hatalarını belirlemede kullanılır.


#40

SORU:

Nokta konumsal nesne tabloları için topoloji kuralları nelerdir?


CEVAP:

Nokta konumsal nesne tabloları için geçerli topoloji kurallarının tümü iki konumsal nesne tablosu gerektirir. Bu kurallar; • Poligon içinde olmalı (must be properly inside polygons), • Poligon sınırı üzerinde olmalı (must be covered by boundary of), • Çizgi sonlarında olmalı (must be covered by endpoint of), • Noktalar çizgilerin üzerinde olmalı (point must be covered by line), olarak sıralanabilir.


#41

SORU:

Nokta konumsal nesne tabloları için topoloji kurallarından “poligon sınırı üzerinde olmalı” nedir?


CEVAP:

Poligon sınırı üzerinde olmalı (must be covered by boundary of): Kural için bir nokta, bir poligon konumsal nesne tablosu gereklidir. Bu kural uygulandığında poligon sınırı üzerinde olmayan noktalar yazılım tarafından işaretlenir. Örneğin, poligon olarak modellenmiş bir tarlanın, sınırlarını belirleyecek teller için dikilen direkler, o poligonun sınır çizgisi üzerinde olmalıdır.