Yaşamın ilk üç yılında bebek;

• Bir taraftan çevresindeki kişilere ve yaşadığı ortama uyum sağlarken diğer taraftan hızlı bir şekilde gerçekleşen büyüme ve gelişmenin yarattığı değişimlere ayak uydurmaya çalışır.
• Bebekler bu uyumu algı ve hareket yetenekleri ile görme, işitme, dokunma, tat alma ve koku alma gibi duyusal yetenekleri sayesinde yakalamaktadır.
• Hareket yeteneği, sahip oldukları duyusal bilginin miktarını ve türünü arttırarak bebeklere karşılaştıkları şeyleri işleme ve keşfetme olanağı sunar.
• Doğumdan sonraki ilk aylarda refleksif (istemsiz) hareketler yoğun biçimde görülür.
• Sinir sisteminin ve duyu organlarının gelişmesi ile birlikte çevreden gelen uyaranlar giderek işlevsel hale gelir.
• Zamanla refleksler yerini amaçlı hareketlere bırakır.
• Bebeğin dokunarak, hissederek ve deneyerek nesneleri algılama, tanıma, nesnelerle ilgili neden-sonuç ilişkileri kurma gibi becerileri gelişir ve yasama hazırlanır.
• Yaptığı davranışların sonuçlarını görüp haz aldıkça keşfetmek için daha çok güdülenir, deneme yanılma yoluyla ve uygun eğitimsel fırsatlarla deneyimlerini artırır.

Toplumda yasayan bireylerin hepsi aynı şartlarda ve koşullarda yaşamlarını sürdürememektedir. Toplum içinde eşitsizliklerin olması hem toplumu bir bütün olmaktan uzaklaştıracak hem de dezavantajlı olan grupların hizmetlerden eşit şartlarda yararlanmasını engelleyecektir. Çevresel etkenlerden kaynaklanan eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasında en etkili yöntem erken çocukluk dönemi destek programlarının etkin ve yaygın kullanımının sağlanmasıdır.

Bu kurumlar sadece çocuğun bakımını sağlayan yerler olarak düşünülmemelidir;

• Çocukların fiziksel, bilişsel, dil ve sosyal-duygusal alanlarda bir bütün olarak gelişimlerini destekleyen ve ebeveynleri erken çocukluk eğitimi konusunda bilgilendiren kurumlardır.
• Erken çocukluk eğitimi sayesinde çocukların sosyal alanda hoşgörü ve empati becerileri, bilişsel alanda matematiksel ve konumsal algıları ile sorun çözebilme becerileri, dil alanında sesleri ayırt etme, konuşurken sesini doğru kullanabilme ve kendini sözel olarak ifade edebilme becerileri gelişir.
• Çocuklar motor alanda ise fiziksel gelişimin temelini oluşturan küçük ve büyük kaslarını doğru kullanabilmeyi öğrenirler ve böylece el-göz koordinasyonu gerektiren isler kadar denge gerektiren hareketleri de yapabilirler.
• Çocuklar aynı zamanda temizlik kurallarına uymayı, giysilerini tek basına giymeyi ve çıkarmayı, doğru beslenmeyi, kazalar ve tehlikelerden korunabilmeyi de öğrenirler.

• Yaşamın ilk yılları temel güven duygusunun kazanılmasında çok önemlidir. Dünyaya uyum sağlaması, yaşamını sürdürebilmesi ve olabilecek en üst seviyede gelişim gösterebilmesi, tüm bu gereksinimlerinin zamanında, yeterli miktarda, sevgi ve şevkatle karşılanmasına bağlıdır.
• Uyku, beslenme ve tuvalet gereksiniminin karşılanması ile beden temizliğinin sağlanması öncelikli gereksinimleri arasında yer almaktadır.
• Küçük çocuklar kendilerini oyun ortamlarında gelişim ve öğrenmeye açık hissetmektedirler.

• Gelişimseldir
• Sarmaldır
• Dengelidir
• Esnektir
• Bütüncüldür
• Oyun temellidir
• Güvenli ve çocuk dostu ortamların düzenlenmesi önemlidir
• Etkileşim temellidir
• Keşfederek öğrenme önceliklidir
• Bireysel ve küçük grup etkinliklerine yer verilmesini gerektirir
• Duyuların geliştirilmesi ön plandadır
• Eğitimciye özgürlük tanır
• Değerlendirme süreci çok yönlüdür
• Ailenin eğitime katılımı önemlidir
• Uyarlanabilir

Evrensel tasarım, erken öğrenmede özel bir
program oluşturmak yerine programı tüm çocukların
bireysel gereksinimlerini karşılayacak şekilde uyarlamayı
ifade etmektedir. Buna göre öğrenme ortamında sunum,
ifade ve katılım olmak üzere üç tür çeşitlilik yaratılması
gerekmektedir.

• Planlama
• Öğrenme ortamı
• Günlük akış
• Etkinlik planı
• Uygulama
• Değerlendirme

Planlama aşamasında;

• Eğitimciye çocukların gelişimlerini desteklemek
  amacıyla nelerin hangi düzeyde, nasıl öğretileceği
  ve değerlendirileceği konusunda kolaylık sağlar.
• Öğrenme süreci planlanırken programda yer alan
  bilişsel, dil, sosyal / duygusal ve motor gelişim
  alanlarına yönelik gelişimsel özelliklere uygun
  şekilde geliştirilen göstergelerden yararlanılır.
• Eğitimciden grubundaki çocukların gelişimsel
  gereksinimlerine uygun göstergeleri belirlemesi,
  ilgili tablolardan bu göstergelere uygun yaşantı
  (öğrenme süreci) ve gerektiği durumda
  uyarlamaları incelemesi beklenmektedir.
• Eğitimci, dengeli ve bütüncül özellikleri
  doğrultusunda her gelişim alanından grubundaki
  çocukların gelişimsel gereksinimlerini
  karşılayacak göstergelere etkinliklerde yer
  vermelidir.

• Bebek ya da çocuğun bulunduğu ortamın onun
  bilişsel, dil, sosyal-duygusal ve motor gelişimini
  olumlu yönde destekleyecek nitelikte olması
  sağlanmalıdır. Sessiz, rahat ve kucaklayıcı bir
  ortam yaratılmasının yanı sıra öğrenme ortamının
  aktif öğrenmeyi teşvik edici olması
  gerekmektedir.
• Öğrenme ortamı, çocukların gelişim durumlarına
  göre hazırlanmalıdır.
• Henüz yürümeyen ve daha çok sırtüstü yatan
  bebekler sessiz ve sakin bir ortamda
  bulundurulmalı, aynı zamanda öğrenmeyi
  destekleme amacı ile tavanda veya baktıkları
  yerlerde ilgi çekici materyaller bulundurulmalıdır.
• Emekleyen ve hareket halinde olan bebekler için
  ortam temiz, güvenli ve uyarıcı olmalı, ayrıca
  çocukların göz hizalarına gelecek şekilde
  duvarlara ilgili çekici malzemeler asılmalıdır.
• 24-36 aylık çocuk grupları için hareket ve
  keşfetmeye yönelik ortamlar oluşturulmalı;
  yürüme, koşma, zıplama, tırmanma gibi
  becerilerini geliştirecek malzeme ve mobilyalar
  bulundurulmalıdır.
• Yine bu aylar için ayrıca öğrenme merkezleri
  oluşturulmalı ve çocukların aktif kullanımını
  sağlamak amacıyla etkinlikler planlanmalıdır.
• Öğrenme merkezleri; blok merkezi, dramatik
  oyun merkezi, kitaplık ve müzik merkezi gibi
  çocukların hem keşfetmelerini ve öğrenmelerini
  destekleyici hem de birbiriyle etkileşim içinde
  bulunmalarını sağlayıcı yerler olmalıdır.

0-24 aylık çocuklar için günlük akış;

• Geliş: Bu bölümde çocuk kurumda karşılanır,
  çocuğun rutin bakımları yapılır ve serbest oyun
  oynaması için uygun ortam sunulur.
• Etkinlik Zamanı: Eğitimci, çocuğun
  gereksinimlerini karşıladıktan sonra o gün ele
  almayı planladığı gösterge ve kavramları
  destekleyecek oyunlar (etkinlikler) çocukla
  paylaşılır.
• Bahçe / Açık Alan Zamanı: Eğitimci, çocukların
  temel gereksinimlerini giderir ve mümkünse açık
  alanda çocuklarla oyun oynar.
• Öğle: Bu bölümde rutin bakımlar yapılır ve
  uyumadan çocukların serbest oyun oynaması için
  uygun ortam sunulur.
• Etkinlik zamanı: Eğitimci, çocuğun
  gereksinimlerini karşıladıktan sonra o gün ele
  almayı planladığı gösterge ve kavramları
  destekleyecek oyunlar (etkinlikler) çocukla
  paylaşılır.
• Bahçe / Açık Alan Zamanı: Eğitimci, çocukların
  temel gereksinimlerini giderir ve mümkünse açık
  alanda çocuklarla oyun oynar.
• Ayrılış: Bu bölümde ihtiyaç duyulan çocuğun
  rutin bakımları yapılır, serbest oyun oynanır ve
  ailesi gelen çocuklar ailelerine teslim edilir.

24-36 aylık çocuklar için günlük akış;

• Geliş: Gelen çocuklar karşılanır ve çocukların
  büyük bir kısmı gelene kadar serbest oyun
  oynamaları sağlanır.
• Grup Zamanı: Çocuklar eğitimci ile daire şeklinde
  oturarak bir gün önce ne yaptıklarını ve o gün
  neler yapacaklarını konuşurlar.
• Etkinlik Zamanı: Eğitimci o gün çocukların
  gelişimini desteklemek için planladığı etkinliği
  uygular. Çocukları bahçeye veya açık alana
  çıkarır. Çocuklara serbest oyun oynamaları için
  fırsat verir, ara öğün yapılmasını sağlar.
• Öğle: Bu bölümde öğle yemeği yenir ve uyku saati
  yapılır. Uyumayan çocukların serbest oyun
  oynamaları sağlanır.
• Etkinlik Zamanı: Eğitimci o gün çocukların
  gelişimini desteklemek için planladığı etkinliği
  uygular. Çocukları bahçeye veya açık alana
  çıkarır. Çocuklara serbest oyun oynamaları için
  fırsat verir, ara öğün yapılmasını sağlar.
• Grup Zamanı: Çocuklar eğitimci ile daire şeklinde
  oturarak o gün neler yaptıklarını, ertesi gün neler
  yapacaklarını konuşurlar.
• Ayrılış: Çocuklar odada / sınıfta toplanır ve
  ayrılana kadar çocukların serbest o yun
  oynamaları desteklenir.

Etkinlik planında;

• Etkinliğin adı,
• Gelişim göstergeleri,
•  Materyal,
• Öğrenme süreci,
• Güvenlik önlemleri,
• Uyarlama
• Değerlendirme

bölümleri yer almaktadır.

Materyal ve gelişim göstergesi bölümleri
yazıldıktan sonra öğrenme süreci bölümünde etkinliğin
hangi materyaller kullanılarak nasıl gerçekleştirileceği
detaylı bir şekilde açıklanmalıdır.
Etkinliğe başlamadan önce ortam dikkatlice
gözden geçirilmeli ve etkinlik süresince alınması gereken
güvenlik önlemleri ilgili alana yazılmalıdır.
Tüm çocukların bireysel ihtiyaçlarının karşılanması
gerektiğinden eğitimcilerin kurumlarındaki özel
gereksinimli çocuklar için uyarlamalar yapmaları
gerekmektedir.

Uygulama sırasında eğitimciler,
Günlük eğitim akışı ve etkinlik planı doğrultusunda
materyalleri ve ortamı düzenlenmelidir. Etkinliklerin
sadece kapalı alanlarda değil açık alanlarda da yapılmasına
özen gösterilmelidir. Etkinlik planında belirtilen güvenlik
önlemleri gözden geçirilmelidir. Çocuklara karsı tutum ve
davranışlarına dikkat etmeli, çocukların bireysel
farklılıklarını göz önünde bulundurmalıdır.

Erken çocukluk döneminde değerlendirmenin
amacı; çocukları tanıma, onların bireysel gereksinimlerine
uygun materyalleri seçme, etkinliklerin yapısını ve yapılış
şeklini belirlemektir.
Değerlendirme; yapılan etkinliklerin ne ölçüde
gerçekleştiğini gösteren ve amaca ulaşıp ulaşılmadığı
konusunda eğitimcilere yol gösteren bir süreçtir.

4 temel alan bulunmaktadır:

• Bilişsel Gelişim Alanı
• Dil Gelişim Alanı
• Sosyal – Duygusal Gelişim Alanı
• Motor Gelişim Alanı

Biliş; duyular, algılama, hatırlama, sembolleri
kullanma, düşünme ve imgelem gibi süreçlerin olduğu
zihinsel tüm etkinlikleri kapsamaktadır.
Bilişsel gelişim ise bu zihinsel süreçlerdeki aktif
faaliyetlerin doğumdan yaşlılığa kadar olan gelişimi olarak
açıklanmaktadır.

Dil; insanların bilgi, istek, düşünce ve duygularını
ifade etmelerini sağlayan iletişim aracıdır.

Motor gelişim, fiziksel büyüme ve merkezî sinir
sisteminin gelişimine paralel olarak vücudun isteme bağlı
hareketlilik kazanmasıdır.

Bebeğin motor gelişim becerileri fiziksel olarak
büyüme, olgunlaşma ve gelişme ile ilişkilidir.
Fiziksel büyüme nicel olarak beden ölçülerini temsil eder.
Olgunlaşma, bireyin vücut sistemlerinin fonksiyonel olarak
en üst düzeyde gelişmesini ifade etmektedir.
Gelişim, zaman içerisinde bireyin yasadığı nitel ve nicel
değişimlerin tümünü içermektedir.

Büyüme gövdenin merkezinden dışarı doğru
gerçekleşir. Doğum öncesinde ilk olarak bas, göğüs ve
gövde, daha sonra kollar ve son olarak da eller ve ayaklar
gelişir. Bu durum da gelişimin yakından uzağa doğru
olduğunu kanıtlamaktadır.

• Vücudun genel hareketlerini anlatır.
• Bireyin denge ve koordinasyon sağlamasına
  yardımcı olur.
• Dönme, emekleme, sıralama, ayakta durma,
  yürüme, koşma, yuvarlanma, zıplama gibi
  hareketleri içerir.

• El ve ayak hareketlerini anlatır.
• Bireyin elini ve ayağını koordineli olarak
  kullanımını gerektirir.
• Tutma, kavrama, buruşturma, yırtma, çizme,
  kesme gibi hareketleri içerir.

Etkinlik planı, 0-36 aylık çocuklar için eğitim
programı kapsamında belirlenen gelişim göstergelerini
desteklemek amacıyla eğitimciler tarafından düzenlenen
etkinliklerin belirli bir sıra halinde yazılması ile
hazırlanmaktadır.

Örnek bir etkinlik planı;

• Etkinlik Adı
• Gelişim Göstergesi
• Materyal
• Öğrenme süreci
• Uyarlama
• Güvenlik önlemleri
• Değerlendirme

bölümlerini içermelidir.

Etkinlik planlanırken;

• Bebek / çocuğun kronolojik yaşından çok, gelişim
  gözlem formuna göre belirlenen gelişimsel yaşı
  dikkate alınarak hazırlanmalıdır.
• Basitten karmaşığa doğru ilerleyen biçimde
  planlanmalıdır.
• Günlük yaşam deneyimlerini zenginleştirecek
  nitelikte olmalıdır.
• Bebek / çocuğun gereksinimlerinin giderildiği
  beslenme, tuvalet ve uyku gibi rutin zamanların da
  eğitim amaçlı kullanılmasına yönelik planlama
  yapılmalıdır.
• Ortam, bebek / çocuğun sağlığı ve güvenliği
  açısından tehlikelerden arındırılmalıdır.
  ? Güvenli olan her tür nesne veya oyun materyalini
  içermelidir.
• Bebek / çocukla etkili zaman geçirilmesi ön
  planda tutulmalıdır.

Uygulama sırasında;

• Günlük eğitim akısı ve etkinlik planına göre
  gerekli materyaller hazırlanmalı ve ortam
  düzenlenmesi yapılmalıdır.
• Eğitimci, tutum ve davranışları ile çocuğa
  güvende olduğunu hissettirmeli, tedirgin ve
  kaygılı davranışlardan uzak durmaya özen
  göstermelidir.
• Eğitimci çocukların birbirinden farklı özellikleri
  olduğunu unutmamalı ve bu durumu göz önüne
  alarak çocukları birbiri ile karşılaştırmaktan
  kaçınmalıdır.
• Günlük akışta etkinlik bölümüne eğitimcinin o
  gün için planladığı etkinliklerinin tamamı baslık
  hâlinde yazılmalıdır.

Değerlendirme; çeşitli şekillerdeki belgelerden
faydalanılarak çocuklar hakkında bilgi toplama ve elde
edilen bilgileri düzenleyip yorumlama süreci olarak
açıklanabilir.

• Değerlendirme çocukların yararına, amaca uygun,
  geçerli ve güvenilir olmalıdır.
• Değerlendirmede kullanılan veri toplama
  metotları ve içerik, çocukların yaşlarına ve gelişim
  özelliklerine uygun olmalıdır.
• Aileler tanıma ve değerlendirme bilgisi için
  değerli bir kaynak olarak görülmelidir.
• Değerlendirme ve program birleştirilmelidir.
• Çocuklar birbiriyle kıyaslanmak yerine bildikleri
  ve yapabildikleri şeylerle değerlendirilmelidir.
• Çocuğu bütün olarak tanımak için bütün gelişim
  alanları değerlendirilmelidir.
• Değerlendirme zaman içinde ve sürekli olmalıdır.
• Değerlendirme çocuğun yardımla ve tek başına
  yapabileceği şeyleri göstermelidir.
• Eğitimciler ailelere bilgi vermek için
  değerlendirmelerini rapor etmelidir.

Gelişim gözlem formları, bebeklerin / çocukların
aylara göre gelişim düzeyleri hakkında eğitimciye bilgiler
sunar. Bu formlar, çocuğun gelişimini ilk bir yıl içinde her
ay, ikinci yasa kadar üç aylık, üçüncü yaşa kadar da altı
aylık aralıklarla izleyecek şekilde düzenlenmiştir.
Gelişim gözlem formunda bilişsel, dil, sosyal-duygusal ve
motor gelişim alanlarına yönelik gelişim göstergeleri yer
almaktadır.

• Her bebek / çocuk için ayrı ayrı gelişim gözlem
  raporları hazırlanmalıdır.
• Gelişim Gözlem Formları belirlenen zaman
  dilimlerinde doldurulmalıdır.
• Gelişimde süreklilik göz önünde bulundurularak
  Gelişim Gözlem Formu’nda gözlenemeyen
  göstergeler daha sonraki aylarda gerçekleşene
  kadar izlenmelidir.
• Bebek / çocuk birden fazla gelişim alanında
  beklenen gelişim özelliklerini gösteremiyorsa ya
  da içinde bulunduğu aydan daha ileri ayların
  gelişimsel özelliklerini gösteriyorsa aile ile
  iletişime geçilmeli ve tam teşekküllü bir sağlık
  kurulusunun ilgili birimlerine yönlendirilmelidir.

Erken eğitim programları, çocukların doğumla getirdikleri gelişimsel potansiyellerini maksimum ölçüde gerçekleştirebilmelerine aracı olacak tüm müdahaleler olarak görülebilir.

Erken müdahale çocukların gelişim alanlarını (bilişsel, fiziksel, dil ve sosyal ve duygusal) olumlu ve olumsuz yönde etkileyebilecek etmenlerin belirlenmesi, önlenmesi, erken tanısı ve sağaltımı amacıyla 0-6/8 yaş döneminde normal gelişim gösteren, gelişimsel geriliği olan ya da gelişimsel olarak risk altında olan çocuklara ve ailelerine sunulan bakım ve destek hizmetlerini kapsamaktadır (Erken Çocuklukta Müdahale Derneği, 2013).

0-36 aylık çocuklar için güncellenen eğitim programı, Millî Eğitim Temel Kanunu’ nda yer alan Türk Millî Eğitimin Genel Amaçları, Okul Öncesi Eğitimin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri (MEB Mevzuat, 2015) dikkate alınarak hazırlanmıştır. Bu programın geliştirilme amacı; 0-36 aylık çocukların zengin öğrenme deneyimleri aracılığıyla sağlıklı büyümelerini; motor, sosyal-duygusal, dil ve bilişsel alanlarda gelişimlerinin en üst düzeyine ulaşmalarını; sağlık, bakım ve beslenmelerinin uygun şekilde desteklenmesini sağlamaktır.

MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından 2013 yılında hazırlanan 0-36 aylık Çocuklar İçin Eğitim Programı'nın özellikleri:

• Gelişimseldir.
• Sarmaldır.
• Dengelidir.
• Esnektir.
• Bütüncüldür.
• Oyun temellidir.
• Güvenli ve çocuk dostu ortamların düzenlenmesi önemlidir.
• Etkileşim temellidir.
• Keşfederek öğrenme önceliklidir.
• Bireysel ve küçük grup etkinliklerine yer verilmesini gerektirir.
• Duyuların geliştirilmesi ön plandadır.
• Eğitimciye özgürlük tanır.
• Değerlendirme süreci çok yönlüdür.
• Ailenin eğitime katılımı önemlidir.
• Uyarlanabilir.

Evrensel tasarım, erken öğrenmede özel bir program oluşturmak yerine programı
tüm çocukların bireysel gereksinimlerini karşılayacak şekilde uyarlamayı ifade etmektedir.

Evrensel tasarıma göre öğrenme ortamında sunum, ifade ve katılım olmak üzere üç tür çeşitlilik yaratılması gerekmektedir. 

MEB tarafından hazırlanan 0-36 Aylık Çocuklar İçin Eğitim Programı’nda uygulama esasları planlama (öğrenme ortamı, günlük akış, etkinlik planı), uygulama ve değerlendirme aşamalarını içerecek şekilde ele alınmıştır.

Öğrenme süreci planlanırken programda yer alan bilişsel, dil, sosyal / duygusal ve motor gelişim(kaba motor-ince motor) alanlarına yönelik gelişimsel özelliklere uygun şekilde geliştirilen göstergelerden yararlanılır.

0-36 Aylık Çocuklar İçin Eğitim Programı’nın planlanması üç aşamada gerçekleşmektedir. Bunlar; öğrenme ortamının hazırlanması, günlük akışın oluşturulması ve yapılacak etkinliklerin planlanmasıdır.

Günlük akış, yapılacak etkinlikler ile rutinleri gösteren çizelgedir. Günlük akışın planlanması 0-24 ay ve 24-36 ay çocukları için ayrı ayrı yapılır.

0-24 aylık çocuklar için günlük akış geliş,;

• Etkinlik zamanı,
• Bahçe/açık alan zamanı,
• Öğle,
• Etkinlik zamanı,
• Bahçe/açık alan,
• Ayrılış,

kısımlarını içermektedir.

24-36 aylık çocuklar için bir günlük akış ise kuruma geliş, grup zamanı (güne başlangıç), etkinlik zamanı, öğle, etkinlik zamanı, grup zamanı (günü değerlendirme) ve kurumdan ayrılış kısımlarını içermektedir.

24-36 aylık çocuklar için günlük akış etkinlik zaman dilimi serbest oyun, planlı oyun, sabah ve öğleden sonra ara öğün ile bahçe zamanlarını kapsamaktadır.

Etkinlik planında; etkinliğin adı, gelişim göstergeleri, materyal, öğrenme süreci, güvenlik önlemleri, uyarlama ve değerlendirme bölümleri yer almaktadır.

Erken çocukluk döneminde değerlendirmenin amacı; çocukları tanıma, onların bireysel gereksinimlerine uygun materyalleri seçme, etkinliklerin yapısını ve yapılış şeklini belirlemektir.

Biliş; duyular, algılama, hatırlama, sembolleri kullanma, düşünme ve imgelem gibi süreçlerin olduğu zihinsel tüm etkinlikleri kapsamaktadır (Avcı, 2010).

Motor gelişim, fiziksel büyüme ve merkezî sinir sisteminin gelişimine paralel olarak vücudun isteme bağlı hareketlilik kazanmasıdır (Avcı, 2010).

Fiziksel büyüme nicel olarak beden ölçülerini temsil ederken olgunlaşma, bireyin vücut sistemlerinin fonksiyonel olarak en üst düzeyde gelişmesini ifade etmektedir. Gelişim ise zaman içerisinde bireyin yaşadığı nitel ve nicel değişimlerin tümünü içermektedir.

Genel olarak etkinlik planlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır;

• Bebek / çocuğun kronolojik yaşından çok, gelişim gözlem formuna göre belirlenen gelişimsel yaşı dikkate alınarak hazırlanmalıdır.
• Basitten karmaşığa doğru ilerleyen biçimde planlanmalıdır.
• Günlük yaşam deneyimlerini zenginleştirecek nitelikte olmalıdır.
• Bebek / çocuğun gereksinimlerinin giderildiği beslenme, tuvalet ve uyku gibi rutin zamanların da eğitim amaçlı kullanılmasına yönelik planlama yapılmalıdır.
• Ortam, bebek / çocuğun sağlığı ve güvenliği açısından tehlikelerden arındırılmalıdır.
• Güvenli olan her tür nesne veya oyun materyalini içermelidir.
• Bebek / çocukla etkili zaman geçirilmesi ön planda tutulmalıdır.

Uygulama sırasında eğitimcilerin dikkat etmesi gereken noktalar şunlardır:
1. Günlük eğitim akışı ve etkinlik planına göre gerekli materyaller hazırlanmalı ve ortam düzenlenmesi yapılmalıdır. Etkinliklerin sadece kapalı alanlarda değil açık alanlarda da yapılması sağlanmalıdır. Etkinlik planında belirtilen güvenlik önlemleri gözden geçirilmelidir.
2. Eğitimci, tutum ve davranışları ile çocuğa güvende olduğunu hissettirmeli, tedirgin ve kaygılı davranışlardan uzak durmaya özen göstermelidir. Çocuklar için rol modeli olduğunu dikkate alarak jest ve mimiklerine, ses tonuna, vücut diline hâkim olmalıdır.
3. Eğitimci çocukların birbirinden farklı özellikleri olduğunu unutmamalı ve bu durumu göz önüne alarak çocukları birbiri ile karşılaştırmaktan kaçınmalıdır.
4. Günlük akışta etkinlik bölümüne eğitimcinin o gün için planladığı etkinliklerinin tamamı başlık hâlinde yazılmalıdır. Gruptaki çocukların yaş aralıklarında belirgin farklılıklar olması söz konusu olduğunda tüm çocukların gelişimsel gereksinimlerini karşılamak üzere birden çok etkinlik planlaması gerekli olacaktır. Aynı grupta hem 6 aylık hem 13 aylık çocuklar olması doğaldır. Bu durumda çocukların gelişimsel gereksinimleri saptanarak farklı planlamalara gidilmelidir.

Değerlendirme sürecinde göz önünde bulundurulması gereken ilkeler genel olarak şöyle özetlenebilir:

• Değerlendirme çocukların yararına, amaca uygun, geçerli ve güvenilir olmalıdır.
• Değerlendirmede kullanılan veri toplama metotları ve içerik, çocukların yaşlarına ve gelişim özelliklerine uygun olmalıdır.
• Aileler tanıma ve değerlendirme bilgisi için değerli bir kaynak olarak görülmelidir.
• Değerlendirme ve program birleştirilmelidir.
• Çocuklar birbiriyle kıyaslanmak yerine bildikleri ve yapabildikleri şeylerle değerlendirilmelidir.
• Çocuğu bütün olarak tanımak için bütün gelişim alanları değerlendirilmelidir.
• Değerlendirme zaman içinde ve sürekli olmalıdır. Bunun için farklı yöntem ve araçlar kullanılmalıdır.
• Değerlendirme çocuğun yardımla ve tek başına yapabileceği şeyleri göstermelidir.
• Eğitimciler ailelere bilgi vermek için değerlendirmelerini rapor etmelidir.