Lojistik kelimesinin kökeni Yunanca “logistikos” kelimesinden türemiş olup “hesap bilimi”, “hesapta beceri” anlamına gelmektedir.

Lojistik ilk başlarda literatürde askerî kökenli bir ifade olarak yer almıştır. Askerî alanda lojistik, araç gereç ve birliklerin hareket organizasyonunu tanımlamak için
kullanılmaktadır. Bu anlamda lojistik askerî operasyonlar kapsamında asker ve ekipmanın taşınması ve ikmal işlemlerinin organizasyonunu içerir.

Lojistik iş literatürüne ise daha sonrasında girmiştir. İşletmelerde lojistik, tedarikçiden son kullanıcıya uzanan zincirde ham madde, ürün, hizmet gibi kaynakların, ihtiyaç duyulan yerde ve istenen zamanda temin edilmesi işlemlerini yerine getirmektedir.

Bu tanıma göre lojistik; doğru ürünün, doğru şartlarda, doğru miktarda, doğru yerde, doğru zamanda, doğru maliyetle, doğru müşteri için kullanılabilirliğinin sağlanmasıdır. Lojistiğin bu tanım çerçevesinde ürüne değer katan faaliyet olarak değerlendirildiği görülmektedir.

Bir ürünün ham madde olarak var olduğu başlangıç noktasından tüketiminin
gerçekleştiği son noktaya kadar malzeme akışının gerçekleştirilmesidir.

Askerî literatürde çok eski bir geçmişe sahip olan lojistik, iş literatürüne 1900’lü yılların başında girmiştir. Lojistik, 1900’lü yılların başlarında yönetim stratejisinin bir bölümü olarak değerlendirilmiştir. Başarılı lojistik uygulamaların Müttefik devletlerin 2. Dünya Savaşı’nın kazanılmasına yaptığı katkının anlaşılmasından sonra lojistiğe olan ilgi artmıştır. Lojistik günümüzdeki şeklini almadan belirli evrelerden geçmiştir. Bu alanda gelişim ve değişimler 1950’li yıllarda başlamış, günümüzde de hâlen devam etmektedir.

• 1950’li yıllar lojistiğin bir parçası olan dağıtım sistemlerinin plansız bir şekilde yürütüldüğü dönemdir. Bu dönem üreticilerden perakendecilere malların bir şekilde ulaştırıldığı zaman dilimidir. Lojistiğin önemli bir faaliyeti olan dağıtım, genel olarak nakliyeci ve üreticilerin kendi sorumluluklarında, kendi araçları ile gerçekleştirilmiştir.
• 1960’lı yıllar fiziksel dağıtım kavramının ortaya çıktığı dönemdir. Bu dönemde lojistik belli alanlarda uzmanlaşmış kişilerce ayrı ayrı yürütülen faaliyetler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ulaştırma faaliyetlerinden sorumlular genelde nakliyeciler, depolama sorumluları, ambarcılar, satın alma faaliyetlerini gerçekleştirenler, muhasebe sorumluları olarak adlandırılıyor ve faaliyetlerini birbirlerinden bağımsız yürütüyorlardı.
• 1970’li yıllar dağıtım kavramının geliştirilmesinde önemli dönemdir. Bu büyük değişimin kaynağı, bazı işletmelerin bir organizasyonun fonksiyonel yönetim yapısında, dağıtımında olması gerektiğini belirlemeleridir. Ayrıca bu on yılda dağıtım zincirinin yapı ve kontrolünde bir değişim görülmüştür. Zincirde yer alan üreticilerin ve tedarikçilerin gücünde bir azalış, büyük perakendecilerin gücünde ise belirgin bir artış söz konusu olmuştur.
• 1980’li yıllar ise taşımacılık düzenlemelerinin olduğu, bilgi sistemleri ve iletişim teknolojisinde hızlı gelişmelerin görüldüğü dönemdir. İşletmeler bu dönemde lojistiğin birleştirilebilir fonksiyonları üzerinde durmuşlardır. Lojistik yapılanmada ilk birleşme, parçalı yürütülen lojistik faaliyetlerin malzeme yönetimi ve fiziksel dağıtım olarak iki grupta toplanması olarak görülür. Lojistik faaliyetlerin tek bir çatı altında toplanma çabası sonrasında ise malzeme yönetimi ve fiziksel dağıtım birleştirilmiş ve bu yapı lojistik olarak adlandırılmıştır.
• 1990’larda lojistik işletme içi faaliyetlerden müşteriye ürün teslimine katkı sağlayan faaliyetleri de içine alacak şekilde genişlemiştir.
• Günümüzde ise lojistik, işletme stratejilerinin önemli bir unsuru ve rekabet avantajı sağlamanın bir gereği hâlini almıştır. Dünya mal ticaretindeki büyüme, üretimin küreselleşmesi, malların müşteriye ulaştırılmasında zamana dayalı rekabet lojistiğin önemini gün geçtikçe daha da artırmaktadır. Bunun bir sonucu olarak 2000’li yıllarla birlikte parçalanma ve birleşme kısmında yer alan faaliyetlerin lojistik fonksiyonlar olarak ayrı ayrı yönetilmesi yerine tüm lojistik zincirin tek bir varlık olarak yönetilmesi geçerlilik kazanmıştır.

Bu dönemde parçalı yürütülen lojistik faaliyetleri şunlardır:

• Talep tahmini
• Satın alma
• İhtiyaç planlama
• Üretim planlama
• Fabrika stokları
• Depolama
• Malzeme elleçleme
• Ambalajlama
• Bitmiş ürün stokları
• Dağıtım planlama
• Sipariş işleme
• Taşıma
• Müşteri hizmeti
• Stratejik planlama
• Bilgi servisi
• Pazarlama
• Finans

Lojistiğin gelişmesinde etkili olan faktörler şunlardır:

• Yük taşımacılığında yaşanan değişim
• Düşen ürün fiyatları
• Taşımacılıkta yaşanan değişim
• Verimlilikte sağlanan artış
• Stok yönetiminde yaşanan değişim
• Küreselleşmenin doğurduğu sonuçlar
• Rekabet baskısının artması
• Talebin farklılaşması
• Uluslararası ticaretin büyümesi
• Perakende sektöründe yaşanan değişimler
• Tedarik zincirlerinin gücündeki değişim
• Tedarik zincirinin stratejik öneme sahip olduğunun anlaşılması
• Üretim felsefesinde değişim
• İletişim ve bilgi teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler
• Ulaştırmada tutumların değişime uğraması
• Taşıma uzaklıklarının ve maliyetlerinin artması

Konteyner, malzemenin taşınmasında malzemenin içerisine konduğu büyük dikdörtgen şeklindeki uluslararası ölçülerde üretilen metal kaplardır.

Uluslararası taşımacılıkta önemli bir yer tutan deniz taşımacılığında konteynerlerin kullanımı verimliliği artırmıştır. Konteynerler gemi güvertesinde üst üste istiflenerek alan kullanımı açısından fayda sağlamıştır. Ayrıca limanlarda malların taşınmasında zaman ve maliyet avantajı getirmiştir.

Konteyner yalnız deniz taşımacılığında değil diğer taşımacılık modlarında da kullanılan araçlardır. Konteyner taşımacılığında malzeme taşınırken konteynerler kullanılır ve malzemelere müdahale edilmez. Konteynerler birden fazla taşımacılık modu kullanıldığında oldukça kullanışlı araçlardır ve bir taşımacılık modundan diğerine geçişi kolaylaştırır.

Lojistikte verimliliği artıran gelişmeler arasında öne çıkan şunlardır:

• Deniz taşımacılığında konteyner kullanımı
• Taşıma araçlarında gelişme
• Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler
• Yükün izlenmesi,
• Barkod, RFID vb. uygulamalar
  
  

Küreselleşme ile birlikte işletmeler artık dünya üzerinde çok farklı ülkelerde faaliyet gösterirken dünyanın birçok yerinden ham madde, yarı mamul tedarik etmekte, üretim merkezlerinde bir araya getirmekte ve bitmiş ürünleri yine birçok ülke pazarına sunmaktadır. Bunun bir sonucu olarak lojistik, işletmeler için en önemli faaliyetlerden biri olmuştur. Küreselleşme aynı zamanda lojistik sektörünü de büyütmüştür.

Günümüzde yeni satış noktaları ve hizmet modelleriyle karşılaşmaktayız. Telefondan satış, elektronik ticaret, 24 saat hizmet, eve teslim hizmetinin sunulması, şehir dışı alışveriş merkezlerinin kurulması perakende sektöründe yaşanan değişimlere birer örnektir.

İşletmeler tam zamanında üretim, yalın üretim, esnek üretim gibi üretim sistemlerine yönelmektedir. Bu gelişmelerin yanı sıra işletmelerin bazılarında son ürünü dikkate alan ürün odaklı yaklaşım, yerini süreci dikkate alan (işletmelerin ürünün nasıl yapıldığını dikkate aldığı) süreç odaklı bir yaklaşıma bırakmaktadır. Bu durum lojistiği de içine alan işlemlerin geliştirilmesini desteklemektedir.

Taşımacılığın serbestleştirilmesi, demir yollarının özelleştirilmesi, kara yolu taşımacılığında kapasitesinin artması ve bunun bir sonucu olarak hava kalitesi ve kirliliğine yönelik endişeler ve çevre ile ilgili tutumlarda değişim söz konusudur. Tüm sayılanlar nedeniyle ulaştırma konusundaki tutumlarda değişim yaşanmaktadır.

Lojistik, tedarikçilerden sağlanan malzemenin tesise (fabrika), tesis içerisinde işlem birimlerine ve bitmiş ürünlerin dağıtım kanalları ve müşteriye akışından sorumlu fonksiyondur.

Malzeme; bir organizasyonun ürününü oluştururken aktardığı her şeydir. Malzeme maddi (ham madde gibi) yapıda olabileceği gibi maddi olmayan (bilgi gibi) yapıda olabilir.

Tedarik lojistiği üretim için gerekli ham madde, yarı mamulün ve hazır parçaların tedarikçilerden teminini, depolanmasını, üretim ortamına taşınması ile ilgili işlemleri (araç ve mal takibi, boşatma ve mal kabul, sayım, kontrol vb.) kapsar. Kaynakların üretim hattına taşınması ile ilgili işlemleri içerir.

Üretim lojistiği, giriş lojistiği işlemlerinin devamında tesis içerisinde ürünün üretim sürecinde gerçekleştirilen (depolama, sipariş, sipariş hazırlama, stok yönetimi, tesis içi taşıma vb.) işlemlerden oluşur.

Dağıtım lojistiği üretim tesisinden üretim sonunda elde edilen ürünlerin müşterilere ulaştırılması ile ilgili (yükleme, araç rotalama ve çizelgeleme, araç takibi vb.) işlemlerden, başka bir deyişle, fiziksel dağıtım faaliyetlerinden oluşmaktadır.

Fiziksel dağıtım; mamullerin üretim aşamasından geçtikten sonra tüketiciye teslimine kadar yapılan faaliyetler için kullanılan genel bir kavramdır.Fiziksel dağıtım yönetiminin temel amacı, tamamlanmış ürün ve eşyaların ülke içinde veya ihraç edilen pazarlarda istenilen yere zamanında, ekonomik, hızlı ve güvenli
olarak ulaştırılmasıdır.

Lojistik faaliyetler düşünüldüğünde akla öncelikle taşıma faaliyeti gelmektedir. Ancak lojistik kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlerin alanı taşıma faaliyetleri ile sınırlanmamaktadır. Lojistik faaliyetler; taşıma, stok yönetimi, depo yönetimi, ambalajlama, sipariş işleme, elleçleme, gümrükleme müşteri hizmetleri, bilgi yönetimi, talep tahmini, satış sonrası servis, fabrika-depo yer seçimi, satın alma, atık parça yönetimini içine almaktadır.

Taşıma, bir nesnenin (ürün, yük, ham madde, hizmet vb.) bir yerden başka bir yere aktarılması işlemini temin eder. Malzeme akışının temelini oluşturmaktadır. Taşıma faaliyeti daha geniş anlamda ele alındığında müşteri ihtiyaçlarının giderilmesi amacı ile üretilen malların üretildikleri merkezlerden ihtiyaç duyulan merkezlere zamanında ve ekonomik bir biçimde ulaştırılması olarak karşımıza çıkar. Bu anlamda taşıma faaliyeti ürünlerin istenilen yere ulaştırılması ile ürüne yer ve ürünlerin istenilen zamanda ulaştırılması ile zaman değeri ekleyen bir faaliyettir.

Taşıma yönetimi içerisinde; taşıma türü veya türlerinin tespiti, yüklerin birleştirilmesi, taşıma araçlarının rotalarının belirlenmesi, araç çizelgeleme, ekipman seçimi gibi faaliyetler yerine getirilmektedir. Taşıma kara yolu, demir yolu, hava yolu, su yolu ve boru hattı ya da bunların birlikte kullanılması biçiminde olabilir.

Kara yolu taşımacılığı, üretim noktalarından tüketim noktalarına dek aktarmaya gerek duymaksızın ve hızlı taşımaya olanak sağlaması nedeniyle diğer taşıma türlerinden ayrılmaktadır. Bu nedenle taşıma türleri içerisinde yük ve yolcu taşımacılığında kara yoluna olan talebin sürekli olarak arttığı görülmektedir.

Stok, üretimi istenen düzeyde tutmak, teslim ve satışı istenen özelliklere göre gerçekleştirmek amacıyla malzeme ve ürün mevcudunun elde bulundurulmasıdır.

Tedarik zincirinin farklı bölümlerinde ham madde, yarı mamul ve bitmiş ürünlerin stokları tutulmaktadır. Tedarik zinciri üyeleri farklı türdeki stoklar için önemli miktarda yatırım yapmaktadır. Stoklar işletmelerde nakit akışını etkiler, yer kaplar ve stokların korunması için iş gücü istihdam edilir. Bu nedenlerden dolayı işletmeler ellerindeki stok miktarını olabildiğince düşürmenin yollarını ararlar.

Stok yönetimi, stok için politikalar belirlemektedir. Stok yönetimi ile arzu edilen müşteri hizmet düzeyi korunurken stok düzeyinin azaltılmasına çalışılır. Stok yönetimi aynı zamanda stok maliyetiyle, müşteri hizmetlerini tam anlamıyla sağlamak için gerekli stok miktarı arasındaki dengeyi sağlamakla sorumludur. Stok yönetimi, stokta tutulacak malzeme, stok düzeyi, sipariş miktarı, sipariş zamanı, müşteri hizmetleri gibi işlem ve kararları içerir.

Talepteki belirsizlikler, üretim aşamalarındaki değişkenlikler ve tedarik zincirindeki üyeler arasındaki teslimat sürelerinde oluşabilen gecikmeler nedeniyle stok yönetiminde karşılaşılan problemler oldukça karmaşık hâle gelebilmektedir.

Stok yönetiminde hatalı stok yönetimi politikalarına bağlı olarak işletme maliyetleri yükselebilmektedir. Örneğin zamanında elde bulundurulmayan malzeme ve parçalar yüzünden, tüm üretim sistemi tıkanabilmektedir. Zamanında karşılanamayan siparişler sonucunda ise var olan müşteri potansiyeli de kaybolabilmektedir. Buna karşılık elde fazla tutulan malzeme ve bitmiş ürünler ise işletmeye fazladan maliyet getirmektedir.

Depolama, depolara malzemelerin aktarılması ve ihtiyaç duyuluncaya kadar muhafaza edilmesi, teslim noktalarına gönderilmek için hazırlanmasıdır. Başka bir deyişle stokların (ham madde, yarı mamul, parça veya bitmiş ürün) yer aldığı depo, dağıtım merkezi ve aktarma merkezlerindeki lojistik işlemlerin gerçekleştirilmesidir.

Depolamanın esas olarak kontrol, teslim alma, yerleştirme, sayım, toplama, kalite kontrol ve gönderme faaliyetlerini kapsadığı görülmektedir. Bu faaliyetler gerçekleştirilirken forklift, paletler, konveyör ve raf sistemlerinden yararlanılmaktadır. Forklift, taşıma işlemini hem deponun içinde hem de dışında gerçekleştirebilen, yük kaldırmada kullanılan araçlardır. Paletler plastik, metal veya ahşaptan yapılan taşınabilir alçak platformlardır. Paletler forklift, asansör ve vinçler tarafından taşımaya uygundur. Paletlerin işlevi, yüklemenin yapılmasını, eşyanın belli boyutlar içinde toplanmasını ve korunmasını sağlamaktır. Konveyör yükleri veya gereçleri havadan veya yerden taşımaya yarayan devamlı aktarma mekanizmalarıdır. Raf sistemleri ise düzensizlik ve karışıklıkların önlenmesi, doğru ve zamanında paletlemenin yapılabilmesi, ürün birleştirmenin sağlanmasında büyük kolaylıklar sağlamaktadır.

Günümüzde depolamanın anlamı ürün ve malzeme stoklamanın ötesine geçmiştir. 3. parti lojistik hizmeti veren işletmeler ile birlikte depolama faaliyetinde yükleri birleştirme, geri dönen ürünlerin onarılması, elektronik ürünlere bilgi yüklemesi gibi değer katan işlemler de yapılmaktadır. Tedarik zincirlerinde fiziksel ürün akışı ile birlikte bilgi akışı ile de ilgilenilmektedir. 

Depo, ürünlerin ham madde aşamasından üretim ortamına, oradan da tüketim merkezlerine kadar dağıtımına kadar bütün bir faaliyetler dizisinin gerçekleşmesinde rol oynayan ara birimlerdir.

Dağıtım merkezi malların korunduğu ve müşteri siparişlerine göre hızlı, sık ve kapsamlı sevkiyatlara elverişli büyük hacimli depolardır. Dağıtım merkezlerinde büyük miktarlardaki ürünler toplanıp elleçleme yapılmakta ve firma adına teslim noktalarına bu ürünler teslim edilmektedir.

Elektronik Veri Değişimi ( EDI) iki kuruluş arasında, insan faktörü olmaksızın bilgisayar ağları aracılığı ile yapılanmış bilgi ve belge değişimini sağlayan bir sistemdir.

Konsolidasyon, farklı merkezlerden gelen benzer ürünlerin depo içerisinde birleştirilmesi işleminden sonra, aynı müşteriye ait olan ürünlerin, bir alanda toplanıp kalite kontrol ve ambalajlama işlemlerinden sonra dağıtımının gerçekleştirilmesi için hazır hâle getirilmesi işlemidir.

Barkodlar çeşitli genişlikteki siyah ve beyaz genişliklerin birleşiminden oluşur. Bunların birleşimi herhangi bir ürün için harf ve sayılardan oluşan bir seri karakteri verir. Barkod, sayıları ve/veya harfleri, bilgisayar tarafından hızlı biçimde okunabilecek bir biçimde temsil eder. Barkod oluşturulduktan sonra bir barkod, tarama aleti olarak adlandırılan optik okuyucular ile okunur.

Radyo frekansı ile tanımlama sistemleri (Radio Frequency Identification-RFID), canlıları ya da nesneleri radyo dalgaları ile tanımlamak için kullanılan teknolojilere verilen genel isimdir. RFID temel olarak bir etiket (canlı ya da nesneyi tanımlayan bilgilerin bulunduğu mikro çip) ve okuyucudan (etiketteki bilgileri uzaktan algılayabilen araç) oluşur.

Bir otomatik tanıma sistemi olan RFID’de mikroçipteki kayıtlı bilginin anten yardımıyla okuyucu olarak adlandırılan araca ulaştırılması ve sunucu bilgisayara iletilerek kullanılabilir bilgiye dönüştürülmesi söz konusudur.

Barkod sistemi ile RFID sistemi karşılaştırıldığında benzer uygu­lamalarda kullanılma imkânı olmasına rağmen bu iki teknolojinin birbirinden farklı özellikler taşı­dığı görülmektedir. Barkod okunabilmesi için bir insana ihtiyaç duyulur iken RFID teknolojisinde ihtiyaç duyulmamaktadır. Barkod etiketi yakın me­safen okunabilir iken RFID teknolojisinde okuma mesafesi okuyucu menzili ile ilişkili olmakla birlikte uzaktan mümkündür.

Çapraz sevkiyat, lojistik süreçlerinde tasarruf elde etmek için uygulanabilecek bir tedarik zinciri stratejisidir. Çapraz sevkiyatta, kamyonlarla gelen malzemeler bekletilmeden doğrudan doğruya ya da kısa bir süreliğine (24 saate kadar) bekletilerek sevkiyatı gerçekleştirecek kamyonlara yüklenir.

Lojistik müşteri hizmet düzeyi, müşterinin lojistik faaliyetlerin gerçekleştirilmesi
sonucunda oluşan algısıdır.

Ambalaj, ürünlerin üreticiden tüketiciye kadar uzanan ulaşımı sırasında güvenli ve hasarsız ulaşımının sağlanabilmesi için kullanılan koruyucu araçların tümüdür. Lojistik yönünden bakıldığında ambalajlama ve paketlemenin; malı koruma ile ilgili işlevleri, depolamayı kolaylaştırma ile ilgili işlevleri, ulaştırma ile ilgili işlevleri bulunmaktadır.

Ambalaj, ürünlerin taşıma işlemi sırasında güvenli ve hasarsız ulaşımının sağlanabilmesi için kullanılan koruyucu araçlardır.

Lojistikte iletişim ve bilgi akışının gerçekleştirildiği bilgi yönetimi fonksiyonu altında bilginin toplanması, depolanması, verinin işlenmesi, kontrol işlemleri vb. işlemler yerine getirilir.

Geçmişte satın alma fonksiyonu tarafından üstlenilen sorumluluk üretim için gerekli olan malzemenin en düşük fiyattan alınması ile sınırlı idi. Son yıllarda lojistikte ve tedarik zinciri yönetimi anlayışında yaşanan değişimler ile birlikte, satın alma faaliyeti yerini yalnızca malzeme satın alma faaliyeti olmaktan, üretici ile tedarikçiler arasındaki ilişkiyi de temel alan bir anlayışa bırakmıştır.

Elleçleme; depoya malzeme boşaltma, depoda mal seçerek ayrıştırma, birleştirme, teslim, paket açma, istifleme, yerleştirme, yerini değiştirme, yenileme, eksik tamamlama, ambalajlama, yükleme vb. işlemleri kapsar. Elleçleme işlemleri ile malları yükleme, boşaltma ve depo içerisinde hareket ettirme işlemleri gerçekleştirilir. Yükleme-boşaltma işlemleri elleçleme faaliyeti için ilk ve son işlem halkası olarak kabul edilir.

Sipariş işleme, müşteri siparişlerinin istenilen yerde ve zamanda teslim edilmesiyle ilgili bir dizi faaliyeti içerir. Bu faaliyetler siparişin alınmasıyla başlar; müşteri siparişindeki malzeme bulunur, raflardan alınır, müşterilere veya güzergâha ait ürünler birleştirilir ve ambalajlanmış bir şekilde kamyonlara yüklenmek üzere çıkış alanına aktarılır.

Ürünlerin üretim ve sonrasında kullanılmayan malzemelerin değerlendirilmesi söz konusu olabilmektedir. Değerlendirme işlemine tabi tutulan malzemenin tekrar kullanımı araştırılır, kullanımı mümkün değilse geri dönüşüme uygunluğu araştırılır. Malzemenin taşınmasında kullanılan bazı malzemelerin tekrar kullanımı söz konusu olabilmektedir.

Satış sonrası servis desteği satış sonrasında müşteri memnuniyetini sağlayacak biçimde parça ve hizmet desteği sağlar. Bu kapsamda tamir için parçaların bayilere teslimatını, hatalı, fazla sayıda veya farklı tipte teslim edilen ürünlerin toplanarak geri getirilmesi, doğruları ile değiştirilmesi vb. işlemler gerçekleştirilir.

İşletmelerin ürünlerine olan talebi belirlemeleri önemlidir. İşletmeler talep tahminlerini dikkate alarak üretim programlarını, lojistik faaliyetleri planlamada girdi olarak kullanmaktadır. Yapılan tahminlerden yararlanılarak ham madde sipariş miktarı, taşınacak ürün miktarı, hangi ürünlerden ve ne kadar stok tutulacağı tespit edilmektedir. Doğru talep tahminleri ile başarılı lojistik kararların
alınması mümkün olmaktadır.

Gümrükleme, yabancı bir ülkeyle gerçekleştirilen dış ticaret faaliyetlerinde, ürün veya hizmetlerin gümrüklü sahalardan geçişi sırasında devletle olan ilişki ve işlemlerin yürütülmesi hizmetidir.

Lojistik maliyetler firmalardan firmalara ve endüstri alanlarına göre değişiklik gösterir. Lojistik maliyetler, lojistik faaliyetler nedeniyle ortaya çıkan maliyetlerin tümünü içine almaktadır. Lojistik maliyetler, bir ürünün tedarik edilmesine ilişkin çabalardan, müşteriye teslim edildiği ana kadar yapılan tüm faaliyetlere (depolama, ambalajlama, sevkiyata hazırlama, taşıma, ara taşıma, hasar, kayıp vb. montaj ve ilişkili tüm hizmetler) ilişkin maliyetlerden oluşmaktadır.

Lojistik maliyet unsurları ve bu unsurların lojistik maliyetler içerisindeki dağılımı şöyledir:

• Taşıma maliyetleri; %50-%65
• Envanter ve malzeme elleçleme maliyetleri; %20-%35
• Depo ve dağıtım merkezlerinin planlanması ve yönetimi; %10
• İletişim ve bilgi maliyetleri (talep tahminleri, sipariş süreçleri, üretim
  programlama maliyetleri); %5

Lojistiğin önemi aşağıda maddeler hâlinde özetlenmiştir:

• Hizmet üreten işletmeler dâhil tüm işlet­melerde üretim, malzeme akışına dayandı­ğından lojistik temeldir, zorunludur.
• Lojistik pahalıdır. Sıklıkla lojistik maliyetlerin ciroya oranı yüksek değerlere ulaşmaktadır.
• Kârı ve diğer hesaplanan organizasyon perfor­mans kriterlerini doğrudan etkilemektedir.
• İşletmenin uzun dönemli performansına etki eden kararları içerdiğinden stratejik öneme sahiptir.
• Tedarikçilerle karşılıklı faydaya dayanan bağlantı kurar.
• Müşterilerle, müşteri memnuniyetine kat­kıda bulunan, değer katan bağlantı kurar.
• Siparişlerin temin süresi, güvenilirlik ve di­ğer müşteri hizmet düzeyini etkileyen fak­törler üzerinde büyük etkiye sahiptir.
• Fabrikalar ve dağıtım merkezleri gibi tesis­ler için en iyi büyüklüğü ve yeri belirler.

E-lojistik İnternet üzerinden yürütülen iş ile ilgili lojistik işlemlerin elektronik olarak yürütülmesidir.

E-lojistik, E-ticarette yaratılan mal, servis ve bilgi hareketini planlamak, yerine getirmek ve kontrol etmek amacıyla lojistik hizmetlerin verilmesi işlemidir. 

E-lojistikte verilen hizmetler; “siparişleri oluşturan ürünlerin tedarikçilerden edinilmesi, depolarda yüklerin birleştirilmesi, konsolidasyon, etiketleme, barkodlama, sipariş irsaliyelerinin E-ticaret firması adına kesilmesi, dağıtım ve teslimat”tır.

E-ticaret lojistik işlemlerden ulaştırma, depolama ve dağıtımı etkilemektedir. Ayrıca e-ticaret uluslararası alanda küçük hacimli paket/eşya hareketini büyütmektedir. E-ticaret büyük hacimli eşya ve kesikli siparişlerin yanında küçük hacimli ve sürekli taşıma hareketleriyle de ticaret dinamiklerine yeni bir boyut getirmiştir.

E-lojistik ve geleneksel lojistik arasındaki farklılıklar şunlardır:

• Taşıma büyüklüğü: Geleneksel lojistikte büyük hacim söz konusu iken e-ticaret üzerinden lojistikte küçük hacim ve paket söz konusudur.
• Talep: Geleneksel lojistikte durağandır. E-ticaret üzerinden lojistikte ise dönemsel ve parçalıdır.
• Müşteri: Geleneksel lojistikte stratejiktir. E-ticaret üzerinden lojistikte kimliği gizlidir (bilinmiyor).
• Talep türü: Geleneksel lojistikte itme sistemi, e-ticaret üzerinden lojistikte ise çekme sistemi söz konusudur.
• Sorumluluk: Geleneksel lojistikte tek bağlantı, e-ticaret üzerinden lojistikte ise tüm tedarik zinciri söz konusudur.

Günde 24 saat / haftada 7 gün açık olan ve dünyanın her yerinde ticaret yapma olanağı sağlayan e-ticaret, lojistik hareketlerini hızlandırmaktadır.