Karşılaştırmalı tablolar analiz tekniğinin amacı, bir işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçlarını etkileyen değişmelerin gelecekte de devam edeceği varsayımından hareketle, değişmelerin işletmenin gelecekteki mali durumu ve faaliyet sonuçlarında yaratacağı gelişmeleri belirlemektir.

Karşılaştırmalı tablolar analiz tekniği, dinamik bir analiz tekniğidir. Çünkü bu teknikte bilanço kendi içerisinde, gelir tablosu da kendi içerisinde yıllar itibariyle karşılaştırılır. 

Karşılaştırmalı tablolar analizi sonucunda mali durum ve faaliyet sonuçlarındaki değişmeleri ve bu değişmelerin neden ve sonuçlarını ortaya çıkartılır. Değişmelerin meydana getirdiği gelişmelerin gelecekte işletmenin mali durum ve faaliyet sonuçlarına etkilerinin yorumlanmasını mümkün kılar.

Karşılaştırmalı tablolar analiz tekniğinin uygulanması için gerekli olan bilgiler; birbirini izleyen iki yıla ait bilançolar ve birbirini izleyen iki yıla ait gelir tablolarıdır. 

Değişimin büyüklüğünü hesaplamak için ele alınan kalemin 2. yıldaki tutarından 1. yılın tutarı çıkarılır. Değişmeler azalış ve artış olarak belirlenir. Tabloda + işareti artışı, (–) işareti ise azalışı ifade etmektedir. Değişim hızını ifade eden yüzdeler ise artış ya da azalış olarak belirlenen farkın 100 ile çarpılarak ilk yıl tutarına bölünmesi suretiyle bulunur.

Karşılaştırmalı tablolar analiz tekniği genellikle iki yıla uygulanır.

Karşılaştırmalı tablolar analizinde geçmişte devam eden bir durumun gelecekte süreceği varsayımından hareketle değişimin ve buna bağlı olarak gelişimin yorumu esastır. Yorumda, öncelikle ‘‘Hangi kalemlerin yorumlanması gerekir?’’ sorusunun yanıtı önemlidir. 

Karşılaştırmalı analiz tekniğinde işletmenin faaliyet sonuçları bakımından gelir tablosundan brüt satış kârı, olağan kâr, dönem net kârı kalemlerinin yorumlanması gerekir. 

Karşılaştırmalı tablolar analizinde yorum esasları beş aşamalı olarak sıralandığında şu şekildedir: 

• Değişimin Belirlenmesi
• Değişimin Nedenlerinin Belirlenmesi
• Değişimin Nedenlerine Bağlı Olmaksızın Ortaya Çıkardığı Sonucun Belirlenmesi
• Neden–Sonuç İlişkisinin Kurulması
• Neden–Sonuç İlişkisine Bağlı Olarak Gelecekteki Beklentinin Belirlenmesi

Karşılaştırmalı tablolar analizi tekniği ile gelir tablosunda ele alınan kalemdeki değişimin nedeni için kendisinden önceki kalemlere bakılmalıdır. 

Ele alınan aktif kalemdeki azalmaya ise, aktifteki artışlar ve pasifteki azalışlar değişime neden olabilir.

Bilançoda ele alınan bir pasif kalemdeki artışın nedenleri pasifteki azalışlar, aktifteki artışlar olabilir

Karşılaştırmalı tablolar analizi tekniği, iki yıllık geçmiş bilgilere
uygulandığında anlamlı sonuçlar vermektedir. Trend analizi, işletmenin daha uzun dönemli geçmişinin analiz edilerek mali durum ve faaliyet sonuçları bakımından önem arz eden kalemlerdeki değişim eğiliminin görülmesine olanak sağlar.

Trend; bir kalemdeki uzunca bir zaman sürecinde ortak davranış biçimidir.

Trend analizinde karşılaştırmalar ele alınan kalemlerin trendlerinin karşılaştırılması olarak yapılır.

Trend analizinde trend yüzdesi kalemin hesaplama yılındaki tutarının kalemin baz yıldaki tutarına bölünmesiyle elde elde edilen sayının yüz ile çarpılmasıyla hesaplanmaktadır. 

Trend analizi kapsamında dönen varlıklarının likiditesi ve buna bağlı olarak günlük faaliyetleri sürdürme yeteneği ile kısa vadeli borçları ödeme gücünün analizinde aşağıdaki kalemler kullanılmaktadır: 

• Dönen Varlıklar–Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
• Stoklar- Net Satışlar
• Ticari Alacaklar- Net Satışlar

Trend analizi kapsamında borçlanma kapasitesinin analizinde yabancı kaynaklar ve özkaynaklar arasındaki ilişkilere bakılmaktadır. 

Trend analizi kapsamında varlıkların verimliliğinin değerlendirilmesi için şu unsurlar arasındaki ilişkiler değerlendirilmektedir:

• Dönen varlıklar- net satışlar
• Maddi duran varlıklar- net satışlar

Trend analizinde işletmenin karlılığını değerlendirmek için net satışlar ve brüt satış kar arasındaki ilişki işletmenin ana faaliyetlerinin hasılat ve maliyet unsurlarının gelişimini
gösterir. 

Trend analizinde yorum beş aşamada yapılır.
• Ele alınan kalemlerin eğiliminin belirlenmesi,
• Kalemlerin eğilimlerindeki farkları veya benzerliklerinin ortaya konması,
• Yorumlanan kalemlerin eğilimlerinin etkileşimlerinin araştırılması ve etkileşim
sonucunun uygulanması,
• Belirlenen etkileşimin işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçlarına etkisinin
olumlu ve olumsuz yönlerine dikkat çekilmesi,
• Belirlenen gelişmenin ve etkileşimin gelecekte de devam etmesinin mali durum ve faaliyet sonuçları bakımından ne gibi gelişmelere yol açabileceğinin tahmin edilmesidir.