Yahudilik tarihi Hz. İbrahim ile başlamıştır. Hz.
İbrahim bir Sümer şehri olan Ur’da doğmuştur. Sümerliler
putperestti ve çok tanrılı bir inanca bağlıydılar; Tanrıları
yeryüzünde yaşardı ve insanüstü güçlere sahipti. Hz.
İbrahim’in inanıp anlattığı dinde ise her şeyi gören, tek ve
görünmeyen bir tanrı vardı. Hz. İbrahim daha sonra
Harran, Kudüs ve Mısır’da yaşamış, son olarak Kenan
diyarına göç edip yerleşik hayata geçmiştir ailesiyle.
İkinci eşi Hacer’den İsmail adlı ilk çocuğu, ve ilk eşi
Sare’den İshak adlı ikinci çocuğu doğmuştur. Hacer ve
İsmail daha sonra Sare’nin kıskançlığı sebebiyle
Mekke’ye götürülmüştür. İsmail Arapların atası, İshak
Yahudilerin atası olarak kabul edilmiştir.

Yahudilerin nesli İshak’ın oğlu Yakub ile devam
etmiştir. Hz. Yakub’a İsrail ünvanı verilmiştir ve bu
yüzden bu topluluğa İsrailoğulları denir.

Hz Yakub’un 12 çocuğu vardır fakat en sevdiği
çocuğu Yusuf’tur. Yusuf, kardeşlerinin kıskançlığı sonucu
bir kuyuya atılmış, bir kervan tarafından bulunmuş ve
Mısır’a götürülüp firavunun sarayında görevli olan
Potifar’a satılmıştır. Potifar’ın karısı Yusuf’a aşık olup
karşılık göremeyince, Yusuf’a iftira atarak hapse
atılmasına sebep olmuştur. Hapisteyken firavunun bir
rüyasını yorumlayan Yusuf serbest bırakılmış, firavunun
yanında ekonomi, tarım ve ziraatla ilgili işlerden sorumlu
olmaya başlamıştır. Yusuf daha sonra ailesini ve
İsrailoğullarını Filistin bölgesinden alıp Mısır’a
getirtmiştir. Ziraat ve hayvancılıkta iyi olan Yahudiler
sayesinde Mısır ekonomisinde ilerlemeler olmuştur. Fakat
Hz. Yusuf’tan sonra İsrailoğulları firavunlar tarafından
tekrar köleleştirilmiş ve 400 yıl Mısır’da eğitimsiz köle bir
topluluk olarak yaşamışlardır.

Yakub’un ölümünden sonra Yahudiler Mısır’da
köle olarak yaşarken, Mısır firavunu rüyasında
İsrailoğulları arasından bir erkek çocuk doğacağını ve bu
çocuğun kendisini tahtından edeceğini görmüştür. Bunun
üzerine İsrailoğullarından doğan bütün erkek çocuklarının
öldürülmesini emretmiştir. O yıl doğan Musa’yı annesi bir
sepette Nil nehrine bırakmıştır ve Musa firavunun kızı
tarafından bulunup saraya götürülmüş ve firavunun
çocuğuyla aynı ortamda yetiştirilmiştir. Musa bir gün
Mısır’ı terk etmek zorunda kalmıştır ve Medyen’e
yerleşmiştir. Orda Şuayp (Tevrat’ta Yetro) peygamberin
yanında çalışmış ve onun kızıyla evlenmiştir.
Medyen’deyken kendisine peygamberlik verilmiş ve
kavmini Mısır’dan çıkarması emredilmiştir.

Musa Mısır’a gelmiş ve firavundan
İsrailoğullarını serbest bırakmasını istemiştir fakat firavun
buna izin vermemiştir çünkü bu köle toplumun Mısır’a
sağladığı ekonomik ve sosyal katkı oldukça önemliydi.
Tevrat ve Kur’an’a göre Musa birçok kez mucizeler
sergilemiş fakat firavun fikrini değiştirmediği için
Mısır’da sürekli felaketler yaşanmıştır. Nihayet firavun
kendi çocuğunu kaybedince Musa’ya izin vermiştir fakat
daha sonra pişman olup Musa ve kavminin peşinden
gitmiştir. Musa ve kavmi Kızıldeniz’e varınca deniz
yarılmış ve bu yoldan Sina Yarımadası’na doğru
ilerlemişlerdir. Bunu gören firavun ve askerleri onları
takip etmeye çalışmış fakat denizin üzerlerine kapanması
sonucu boğularak ölmüşlerdir.

Zorlu bir yolculuk sonrası Sina Yarımadası’ndaki
Tur dağının eteklerine yerleşmişlerdir ve İsrailoğulları her
aşamada Musa’ya zorluklar çıkarmıştır. Musa 30
günlüğüne Tur dağına çıktığında kavmin başında kardeşi
Harun görev almıştır. Musa kaldığı süreyi 10 gün uzatınca
kavmin içinde huzursuzluklar ortaya çıkmıştır ve kavmin
gözle görülen bir tanrı anlayışı doğrultusunda altından bir
buzağı heykeli yapılmıştır. Daha sonra Musa, Tanrı’nın
verdiği “10 Emir” levhalarıyla dönmüştür.

Bunun arkasında eğitimsiz ve köle anlayışına
sahip bir toplumun varoluşu yatmaktadır. Tevrat’ta
yazıldığı şekliyle, kavmin bu inkarcı yapıya tekrar
bürünmesi sebebiyle kendilerine 40 yıl çölde kalma cezası
verilmiştir. Fakat bu durumun arkasında yatan sebep şu da
olabilir: Köleleşmiş bir toplumun Musa’nın önderliğinde
eğitim alması ve iki neslin değişimi sonrası doğum ile
özgürlüğü elde edenlerin oluşturduğu eğitimli ve inanan
bir kavmin oluşturulması düşüncesi.

Musa kavminin başında 40 yıl peygamberlik
yapmış, On Emir levhalarını Ahit Sandığı’nda saklamıştır.
Musa kavmini Tevrat’ta sıkça söz edilen ve Arz-ı mevut
denilen kutsal topraklara yani Kudüs’e götürememiştir.
Moeb diyarında 120 yaşında vefat etmiş ve oraya
gömülmüştür. Peygamberliği döneminde Yahudilik itikat,
ibadet, ahlak ve hukukla ilgili kurallar açısından
tamamlanmamıştı.

Musa’dan sonra kavmin başına Yeşu geçmiştir ve
kavmini kutsal topraklara götürmüştür. Yeşu’dan sonra
Samuel peygamber ve onun kral tayin ettiği Saul kavmi
yönetmiştir ve bu dönemde çevre kabilelerle önemli
savaşlar olmuştur. Bu savaşlarda başarı gösteren Hz.
Davut, İsrailoğullarının tekrar bir araya gelmesini
sağlamış ve Kudüs’ü fethederek krallığını kurmuştur.

Başkent Kudüs ve çevresinde imar faaliyetleri
başlamıştır, şehrin alt yapısı tamamlanmış ve özellikle
demir işleme alanında sanayi kalkınması gerçekleşmiştir.
Halkın inançsal birliğini sağlayacak bir mabet inşasına
başlanmıştır fakat bu ancak Hz. Süleyman döneminde
bitebilmiştir.

Kudüs’teki Moriah Dağı’nda yapılan, Hz.
Davut’un başlatıp Süleyman’ın bitirdiği mabet, Hz.
Süleyman’ın krallığının merkezi olmuştur ve Yahudi
dininin ibadet merkezi olarak uzun yıllar faaliyet
göstermiştir; böylece de Birinci Mabet Dönemi
başlamıştır. Bu dönemde İsrailoğulları dönemin en refah
toplumu ve en zengin devleti konumuna gelmiştir.
Bölgede önemli bir güç, stratejik bir merkez ve zengin bir
ülke oldukları için düşmanları da artmıştır.

Süleyman’ın ölümünden sonra kuzeyde başkenti
Samariye olan İsrail Krallığı ve güneyde başkenti Kudüs
olan Yahuda Krallığı olmak üzere devlet ikiye
bölünmüştür.

Kısa süre sonra İsrail Krallığı’nın başındaki
Yerobeam, halkın Kudüs mabedine bağlılığını azaltmak
için altın buzağılar yaptırmış ve halkın bunlara tapmalarını
istemiş, Tevrat’ın hükümlerini yürürlükten kaldırmış,
putperest bir yaşantı kurmaya çalışmıştır. Daha sonra Asur
İmparatorluğu’nun saldırısıyla İsrail Krallığı yıkılmış,
talan edilmiş ve mabet ortadan kaldırılmıştır

İsrail Krallığının yıkılışından yaklaşık 200 sene
sonra Yahuda Devleti de Asurlular tarafından istila
edilmiştir. Kudüs mabedi yıkılmış, tüm zenginlikler ile
birlikte İsrailoğulları Babil şehrine sürgün edilmiştir.
Mabedin yıkılışı ile Birinci Mabet Dönemi sona
ermiştir.

Birinci Mabet Dönemi sona erdikten yaklaşık 50
yıl sonra İran Kralı tarafından Asur İmparatorluğu
yıkılınca İsrailoğulları yeniden özgürlüklerine
kavuşmuştur fakat bunların bir kısmı Kudüs’e geri
dönerken bir kısmı da Babil’deki hayatlarına devam
etmişlerdir. Babil’de kalan Yahudiler daha sonraki
dönemlerde Yahudiliğin şekillenmesinde ve kutsal kabul
edilen Talmut’un ortaya çıkmasında önemli rol
oynamışlardır.

Kudüs mabedi Yerubabel döneminde tekrar inşa
edilmiş ve ikinci mabet dönemi başlamıştır.

İkinci mabet döneminde, bu konuda Ezra önemli
bir rol oynamıştır. Ezra, Tevrat’ı yeniden bir araya
getirmiş ve Yahudi anne babadan doğmuş olma şartını
getirerek etnik kimliği öne çıkarmıştır ve ibadet ve
törenleri yeniden düzenlemiştir.

MS 70 yılında Kudüs Romalılar tarafından işgal
edilmiş ve mabet tekrar yıkılmıştır ve bir daha inşa
edilememiştir. Romalılar döneminde Yahudiler mabedin
yıkılmayan batı duvarına gelerek dua ederlerdi ve bu
günümüzde de böyle devam etmektedir.

Yahudiler 13. yüzyılda yaşanan Haçlı
Seferlerinde bazı sıkıntılar çekmiştir fakat Selahaddin
Eyyubi’nin daha sonra bölgeye hakim olmasıyla rahat bir
yaşama kavuşmuşlardır. Yahudiler Babil’den sonra İber
Yarımadası’na geçmişler fakat ortaçağda İspanya kralı
Ferdinand, Müslümanlarla birlikte Yahudileri de bu
bölgeden çıkarmış ve bölgeyi tamamen
Hristiyanlaştırmıştır. Bu dönemde Yahudiler Osmanlı
topraklarına yerleşmişlerdir. Avrupa’da 20. yüzyıla kadar
büyük sıkıntılar yaşamışlardır ve Amerika’ya göç
başlamıştır 19. yüzyılda ve yeni mezhepler ortaya
çıkmıştır. Daha sonra 20. yüzyılın ortasında Birleşmiş
Milletler öncülüğünde Filistin’de İsrail devleti kurulmuş
ve Yahudiler buraya göç etmişlerdir.

Kutsal Toprak, Mabet, Seçilmişlik ve Mesih’tir.

İsrailoğullarının kölelikten kurtulacakları,
zenginlik ve refaha kavuşacakları yer kutsal topraklardır
(arz-ı mevud). Bu topraklara Yeşu ile gelmişlerdir ve Hz
Davut döneminde burada yerleşik hayata geçmişlerdir. Bir
Yahudi’nin kutsal topraklarda yaşaması, dini hayatıyla
bütünleştirilmiştir.

Yahudilik mabet merkezli bir dindir. Bu,
yeryüzündeki herhangi bir mabet değildir. Yeri Tanrı
tarafından belirlenip HZ Süleyman döneminde yapılan
Kudüs’teki Süleyman Mabedi’dir. Mabedin adı BetHamikdaş’tır.
Mabet hem ibadet merkezi hem de devletin
yönetim merkezi olmuştur. Asur ve Romalılar tarafından
yıkılmış, geriye kalan duvara da Ağlama Duvarı denmiştir
ve her Yahudi’nin burayı yılda bir kez ziyaret etmesi
esastır.

Yahudilere göre Tanrı İbrahim, İshak ve Yakup
ile bir ahit yapmış ve onların soyunu kendisi için özel bir
millet olarak seçmiştir. Tevrat’ı da seçilmiş millet olarak
kabul ettiği Yahudilere göndermiştir. Yahudiler tarih boyunca kendilerine diğer milletlerden farklı görmüştür bu
yüzden.

Mesih, İbranice Maşiah, yani kutsanmış kişi
demektir. Beklenen Mesih, Davud soyundan olacak ve
Yahudileri eski refaha kavuşturacaktır. Emunot denen 13
maddelik iman esasları içerisinde 12. maddede Mesih’in
geleceğini beklemek haktır.

Yahudi hukukuna göre Yahudi olmayanlar
“Nuhiler” ve putperestler olmak üzere ikiye ayrılır.
Nuhiler, Hz Nuh’un getirdiği esasları kabul eden
toplumlardır. Yahudilerin gözünde Hristiyanlar ve
Müslümanlar Nuhidir fakat Hz İsa ve Hz Muhammed
peygamber olarak kabul edilmez. Yahudiler Nuhilerle iş,
ticaret, alışveriş yapabilir fakat putperestlerle hiçbir
temasta bulunamaz.

Putlara tapmayacaksın, zina yapmayacaksın, kan
dökmeyeceksin, adalete riayet edeceksin, hırsızlık
yapmayacaksın, ana babaya hürmet edeceksin, boğulmuş
hayvan yemeyeceksin.

Sabah, öğle ve akşam yapılan ibadetlerin yanı
sıra cumartesi günleri Sinagogda yapılan haftalık
ibadetleri ve Yom Kippur’da (tövbe günü) yapılan yıllık
ibadetler vardır. İbadet sırasında Kudüs’e dönülür ve
ibadet (Amida) kıyama benzer bir duruş ve dua
okumaktan ibarettir. İbadet bireysel olarak evlerde
gerçekleştirilir. Toplu ibadetler ise on iki yaşını geçmiş en
az on kişinin bulunduğu Sinagoglarda yapılır. Kadınlar
reformist Yahudiler dışında ibadete iştirak etmezler,
Sinagogun dua salonunun dışında başları örtülü olarak
erkeklerin ibadetini izlemelerine izin vardır. Erkekler Kipa
denen bir takke takarlar. İbadet dili İbranicedir.

Üç bayramları vardır. Mısır’dan çıkışları anısına
kutlanan Mart-Nisan ayları içerisinde 8 gün süren Fısıh
bayramı, Tevrat’ın Yahudilere verilişi anısına Haziran ve
Temmuz arasında kutlanan Şavuot bayramı, Sina çölünde
kırk yıl kalışları anısına 8 gün evlerinin bahçesinde
çadırda kutladıkları Sukkot bayramıdır.

Ortodoks Yahudilik, Muhafazakar Yahudilik,
Reformist Yahudilik ve Rekonstrüksiyonist (yeniden
yapılanmacı) Yahudilik olmak üzere 4 mezhep vardır.

Hz Musa’nın getirdiği kanunlara harfiyen uyan
ve mabedin yıkılışından beri çoğunluğu oluşturan
topluluktur. Hem Tevrat’a hem Talmut’a sıkıca
bağlıdırlar. Geleneğe bağlıdırlar ve Mesih’in geleceğine
inanırlar.

On sekizinci yüzyılın sonunda Avrupa’da ortaya
çıkan ve günümüzde Amerika’da yayılan mezheptir.
Cumartesi yasaklarının bazılarını kaldırmışlar, ibadette
erkek kadın ayrımına son vermişler, geleneğe karşı
çıkmışlardır.

On dokuzuncu yüzyılda ortaya çıkmış, ne
Ortodokslar kadar katı ne de Roformistler gibi geleneği
dışlayan bir yapıları vardır. Yahudiliğin milli yapısına
sahip çıkmış, Yahudi hukukunun günün şartlarına göre
değişebileceğini söylemişlerdir.

On dokuzuncu yüzyılın başında üniversite hocası
Amerikalı Mordecai Menahem Kaplan tarafından
kurulmuştur. Ona göre Yahudilik vahiy edilmiş bir din
olmaktan ziyade dini bir medeniyettir, Yahudiler seçkin
bir millet değildir, Yahudilik Yahudi halkı arasındaki
ilişki ve yaşam tarzından oluşmuştur.

Tanrı tarafından Hz Musa’ya verilen On Emir’in
bulunduğu levhalar ile Hz Musa’nın bir araya getirdiği
vahiylerin bulunduğu ahit sandığı Sina çölündeyken ibadet
çadırının bir köşesinde ayrı bir bölümde korunmuştur. Bu
sandık Yahudilerin gözünde daima kutsal olmuştur. Kudüs
mabedinin yapımında bu sandık için de bir oda
yapılmıştır. Mabedin yıkılmasından sonra sandık ve
Tevrat kaybolmuş, 400 yıl sonra Ezra tarafından Tevrat
yeniden yazılmıştır.

Tanrı tektir. Başka ilahlar tanınmayacak. Oyma
put yapmak ve resim yapıp satmak yasaktır. Tanrı adı boş
yere ağza alınmayacak. Cumartesi günü kutsal gündür. O
gün iş yapılmayacak. Ana ve babaya hürmet edilecek.
Öldürmek yasak. Zina etmek yasak. Çalmak yasak.
Komşuya yalancı şahitlik yapmak yasak. Komşuya kötü
gözle yaklaşmak yasak.

Tanah dedikleri 39 metnin bulunduğu kutsal
kitabın ilk 5 metnini Tevrat (Tora), 21 metnini Nebim
(Peygamberler) Kitap, 13 metnini Ketuvim (Kitaplar)
oluşturmaktadır ve On Emir Tanah’da bulunur. Bir diğer
kutsal metin de Talmud’dur. Talmud, Mişna ve Gemera
(Yorumlar) olmak üzere iki bölümden oluşur ve Gemera
Babil Gemera’sı ve Kudüs Gemera’sı olmak üzere ikiye
ayrılır. Bir diğer kutsal metin de Kabbal’dır. Kabbala,
Sefer Yasirah, Sefer Bahir ve Sefer Zorah’tan oluşur.

Sözlü emirlerin kanun haline getirilmiş ilk hali
olan Mişna, dil olarak daha açık ve anlaşılır olunca
geleneğin yazıya geçmiş halini yansıtınca Yahudiler için
hayat düsturu kabul edilmiş, hayatın her alanında, tüm
eğitimlerinde Mişna üzerine yoğunlaşmışlardır. Mişna altı
bölümdür, MS 200’de Yahuda Ha-Nasi tarafından bir
 
araya getirilmiştir. Babil’deki Yahudiler ve Kudüs’teki
Yahudiler midraşlarda (medrese) din adamlarının
yaptıkları yorumlarla eğitimlerini sürdürmüşlerdir. Babil
bölgesinde yapılan yorumlar MS 500’de bir araya
getirilmiş ve adına Babil Gemera’sı denmiştir. Mişna ile
birleşen Babil Gemera’sına Babil Talmud’u denmiştir.
Kudüs bölgesinde yapılan yorumlar MS 400’de bir araya
getirilmiş ve buna Kudüs Gemera’sı denmiştir. Mişna ile
birleşen Kudüs Gemera’sına da Kudüs Talmud’u
denmiştir.

Talmud’da metodolojik ve tarihsel bir anlatım ve
Tevrat üzerine yorumlara düzenli bir şekilde rastlanmaz.
Bölgelerin geçmiş kültürel etkilerinin de izleri vardır ve
hukuki metinler (halakha) yanı sıra hikayeler, masallar ve
astroloji ile ilgili bilgilerin bulunduğu metinler (aggada)
de vardır.

On ikinci yüzyılda kabul edilmiştir ve Yahudi
mistisizminin temel kaynağıdır ve vahiy sonucu olduğu
kabul edilmektedir. Kabbala gizli bilgi anlamına gelir,
yaratılışla ilgili gizli sırların bu kitapta olduğu düşünülür.
Sefer Yesirah’ta yaratılışla ilgili bilgiler, Sefer Bahir’de
bilgelik ve hikmet ile ilgili bilgiler bulunur ve Sefer Zorah
Işıklar Kitabı’dır ve Kurtuluş ve Kurtarıcı Mesih
kavramlarına yer vermiştir.

İran ve çevresinde ortaya çıkmış ve yayılmış bir
dindir. Bu dine batılı araştırmacılar Zerdüştilik derler.
Kurucusu, altıncı yüzyılda kuzey İran’da yaşayan
Zerdüşt’tür. Kutsal kitapları ise Avesta’dır.

MÖ 500’lü yıllarda Pers Krallığı’nda resmi din
haline gelmiştir. Fakat Zerdüşt tek tanrıcı bir anlayış
getirmiş olmasına rağmen pratikte bu inanç iki tanrı
anlayışı olarak yayılmıştır. MS 3. yüzyılda Sasaniler
döneminde sosyal yaşam ve inançtaki bozukluklar
düzeltilmeye çalışılmıştır. Daha sonra İran’da
gerçekleştirilen dini reformla halk Mecusiliğe inanmaya
zorlanmıştır, Avesta yeniden derlenmiş ve yapılan
yorumlarla Zend Avesta yaygınlık kazanmıştır. 6.
yüzyıldan itibaren Mecusilik zayıflamaya ve Pers
imparatorluğu çökme eşiğine gelmiştir. İslamiyet’in
gelişinden sonra Mecusilerin çoğunluğu Hindistan’a göç
etmişlerdir.

İki Tanrı anlayışı vardır. Başlangıçta Ahura
Mazda iyilik ve kötülükle ilgili her şeyi yaratan Tanrı
iken, daha sonraları iyiliklerin yaratıcısı olarak Hürmüz,
kötülüklerin yaratıcısı olarak da Ehrimen denmeye
başlandı; oysa kutsal metinleri Gatha’larda Ahura Mazda
tek tanrı olarak geçer. Ahura Mazda önceleri manevi bir
bur iken, daha sonra bu nur ateş olarak tasvir edilmiştir.

Ahiret inancı çok canlıdır, hesap gününden,
kıyametten ve sırat köprüsünden bahsedilir.

İbadet, mabette gerçekleştirilir ve ferdidir.
Mabetlerine Ateşgede denir ve ibadetin belirli bir günü ve
saati yoktur. Mabette kutsal ateşin önünde Avesta’dan
bazı pasajlar okunur ve dua edilir. Erkek ve kız çocukları
buluğ çağına geldiklerinde dini açıdan sorumludurlar.
Oruç yoktur, bunun yerine insanın davranışlarında ve
düşüncelerinde yanlışa düşmemesi için dikkatli
davranması gerekir. İnsanları ve hayvanları öldürmek
büyük günahtır.

Gathalar ve Avesta’dır. Gathalar, Avesta’nın en
eski bölümüdür. Gatha temiz ve pak şarkılar demektir.
Avesta üzerine yapılan yorumlara Zend Avesta denir.

5 bölümden meydana gelir. Yasna ibadet ve
duaların şeklinden, Vispered tanrısal varlıklardan, Yaşt
tanrıya karşı övgü ve yakarışlardan, Vendidat şeytanlar ve
büyülere karşı sergilenecek tavırlardan bahseder ve
Khordavesta küçük Avesta demektir ve ilmihal türü
bilgiler içerir.

MÖ 200lerde ortaya çıkmışlardır, Hristiyanlık
öncesi gnostik akımdan etkilenmişlerdir ve Yahudileri
doğru yola davet ettikleri fakat kabul görmedikleri için
onların düşmanlıklarını kazanmışlardır ve bir kısmı göçe
zorlanıp Mezopotamya’ya yerleşmiştir.

Tümüyle gnostik düalizm temeline
dayanmaktadır. Bir yanda “ışık evreni” diğer yanda
“karanlık evreni” bulunmaktadır. Işık evreninin yöneticisi
“Yüce Hayat”, “Kudretli Ruh” ya da “Yüceliğin
Efendisi”dir. Karanlık evrenini ise Karanlık Kral yönetir,
kötülüklerin yaratıcısı ve yayıcısıdır. Peygamberleri Hz
Yahya’dır. Hz Musa ve Hz İsa’yı peygamber olarak
görmezler. İbadetten önce su ile temizlik yapılır bu yüzden
mabetleri nehir kenarlarındadır.

3 türlü temizlik vardır. Masbuta haftada en az bir
kere din adamı gözetiminde yapılan manevi bir temizliktir
ve ölüye dokunma, evlilik ve bayram merasimleri öncesi
yapılır. Rişama gün doğmadan dini törenlerden önce
yapılan, abdest benzeri bir temizliktir. Tamaşa nehre üç
defa dalarak gerçekleştirilen ve doğum veya cinsel ilişki
ardından gerçekleştirilen temizliktir.

Kutsal metinlerinin yaratılışta Tanrı tarafından
Adem’e verildiğine inanırlar. Kitapları Ginza, Draşia
d’Yahya, Qolasta’dır. Ginza hazine anlamına gelir,
Adem’in Kitabı diye adlandırılır ve teoloji, mitoloji, ölüm
sonrası gibi konuları içerir. Draşia d’Yahya (Yahya’nın
öğretileri) Hz Yahya’nın yaşamını ve öğretilerini konu
alır. Qolasta övgü demektir ve temizlik, vaftiz, ibadetlerle
ilgili konuları anlatır

Hz İsa ile başlamıştır. Hz İsa, Yahudi olarak
doğmuştur ve tebliğe ne zaman başladığı net olarak
bilinmemektedir. Mesajını sadece Yahudilere değil, tüm
insanlığa iletmeye çalışmıştır. Kendisine inanan gruba
Havariler denir. Hz İsa’nın Yahudilikteki bazı mevcut
inanışları eleştirmesi Yahudileri rahatsız etmiş ve İsa’nın
çarmıha gerilmesine sebep olmuştur. Hristiyanlık kısa bir
süre sonra Yahudi olmayanlar arasında da yayılmıştır,
bunu sağlayan kişi de Tarsus’lu bir Yahudi din adamı olan
Pavlos’tur.

Yahudilikten Hristiyanlığa gelenler örf ve
adetlerini olduğu gibi devam ettirmişlerdir, bunlara
Yahudi-Hristiyan (Judeo-Cretien) denir. Putperestlikten
Hristiyanlığa geçenlere, Yahudi geleneklerine uyma
zorunluluğu kaldırılmış, pagan unsurlar yumuşatılarak
kabul edilmiştir ve bu durum Yahudi kökenlilerin tepkisini
çekmiştir. Yahudi olmayan toplumlarda Hristiyanlığı
benimseme artmış, Hristiyanlık pagan kökenli
Hristiyanların hakimiyetine girmiştir. Yahudi-Hristiyanlık
dördüncü yüzyıldan itibaren yok olmuştur. 313 yılında
Milan fermanı ile Hristiyanlık Roma İmparatorluğunda
din olarak tanınmıştır. Farklı bölgelerde farklı inanç ve
uygulamalar görülmeye başlanmıştır, ortaya birçok İncil
çıkmıştır. Daha sonra 325 yılında baba ve oğul kavramları
kabul edilmiş ve en yaygın 4 İncil sahih (kanonik) kabul
edilmiştir. 381 yılında Kutsal Ruh kavramı kabul edilmiş
ve Hristiyanlık Roma’nın resmi dini olmuştur.

Genel olarak üçe ayrılır. Ayrılmış Doğu
Kiliseleri (dördüncü yüzyıl), Batı-Doğu Ayrımı ile ortaya
çıkan kiliseler (on birinci yüzyıl) ve Protestanlık (on
altıncı yüzyıl). Ayrılmış Doğu Kiliseleri Monofizit ve
Diyofizit Kiliseler olmak üzere ikiye ayrılır, Monofizit
kiliseler Ermeni Kilisesi, Süryani Kilisesi, Kıptü Kilisesi
ve Habeş Kilisesi iken Diyofizit Kiliseler Nesturilerdir.
Batı-Doğu ayrımında Diyofizit Kiliseler ve Katolik Kilisesi
vardır. Protestanlık döneminde ise Lutheryenler,
Kalvinistler (Reforme Kilise), Zwinglianistler,
Anglikanlar, Metodistler, Baptistler, Presbiteryenler,
Adventistler, Kongregasyonaller vardır

Bunlar Kilise, Sakramentler ve Mesih
anlayışıdır. Kilise, Hristiyanların mabetlerine verilen
isimdir. Katolik kilisesinde kilise kavramı İsa’nın mistik
bedenini, inananlar da onun uzuvlarını oluşturur. Kilisenin
oluşabilmesi için Rahibin varlığı esastır. Ortodoks
kiliselerinde ise kilise İsa’nın bedeni, kutsal ruhun mabedi
ve Tanrının cemaati olarak görülür. Protestan Kilislerinde
cemaatin olduğu yerde kilise kurulur, kilisede bir rahibin
bulunma mecburiyeti yoktur. Sakrament, inancın
göstergesi için yapılan dinsel törenlere verilen isimdir.
Mesih fikri Hristiyanlığın Yahudilikten aldığı bir
kavramdır. Hristiyanlar Yahudilerin beklediği Mesih’in
İsa olduğunu iddia etmektedirler. Mesih olan İsa, insanları
günahlardan kurtarmak için kendini çarmıhta feda etmiş
ve göğe yükselmiştir. Kıyamete yakın bir zamanda tekrar
dünyaya gelecek, Tanrısal krallığı yeniden kuracaktır.
Hristiyanlar da bu Tanrısal krallıkta huzurlu bir yaşam
süreceklerdir. Katolikler İsa’nın gelişinin ne zaman
olduğunun bilinemeyeceğini ve hayatın buna göre
düzenlenmesinin yanlış olacağını söylerler. Protestanlar
ise, özellikle Evanjelistler İsa’nın gelişinin yakın olduğuna
inanırlar.

Vaftiz (yeni doğan çocuğu suya daldırarak
yapılan Hristiyanlığa giriş merasimi),
Evharistiya/Komünyon (İsa’nın havarilerle yediği son
akşam yemeğinin anısına yapılan bir tören),
Konfirmasyon/Kuvvetlendirme (kişinin bluğ çağında
kendi iradesiyle yeniden vaftiz olması), Ruhbanlık (din
hizmetlerinde hiyerarşik basamakları geçmenin törenle
gerçekleştirilmesi), Tövbe /Günah İtirafı (bir günah
işlenmişse eğer vaftizin etkisini yeniden kazanmak için
yapılır), Son Yağlama (hastalıkta ve özellikle ölüm
esnasında kişinin rahatlaması için yapılan tören),
Evlilik/Nikah (ayin ile iki kişinin kilisede kutsal bir bağla
bağlanmasıdır, Katoliklerde boşanmak yasaktır).

Hristiyanlar için Yahudilik önemlidir çünkü Hz
İsa Yahudi soyundan gelmedir fakat Hristiyanlığın
gelişiyle Yahudiliğin iptal edildiğini, Yahudilerin
Hristiyanlığa girerek kurtulabileceklerini söylerler.
Müslümanlığa böyle bir bakış açıları yoktur çünkü İslam
farklı bir coğrafi ortamda ortaya çıkmıştır ve Yahudilik ve
Hristiyanlıktan bağımsız gelişmiştir.

Eski Ahit (Tanah) ve Yeni Ahit olmak üzere
ikiye ayrılır. Eski Ahit’teki “Tora (Tevrat)”, “Nebiim
(Peygamberler)” ve “Ketuvim (Kitaplar)” metinlerine
inanırlar. Yeni Ahit’te “Matta”, “Markos”, “Luka”,
“Yuhanna” olmak üzere İnciller; “Resullerin İşleri” ve
“21 Mektup” olmak üzere Pavlos’a ait metinlere, ve son
olarak da Yuhanna’nın Vahyi’ne inanırlar.

Yedinci yüzyılın ba
şında Arabistan’da, Mekke’de
do
ğmu
ştur. Arap toplumu
İslam’ın do
ğ
u
şundan önce dini,
sosyal ve ahlaki bir çöküntü içerisindeydi. Arabistan ve
çevresinde sava
ş, haksızlık, mezhep çatı
şması, kan
davaları, kabilecilik yaygınla
şmı
ştı, peygamberlerin tebli
ğ
etti
ği dinler bozulmu
ştu, bu yüzden Allah, Arap
toplumundan bir peygamber seçmi
şti. Bu son peygamber
Hz Muhammed idi.

610 yılında bir gün Hira ma
ğarasındayken
“Oku!” emriyle ilk vahiy gelmi
ştir. Cebrail aracılı
ğıyla
gelen bu vahiy ile peygamberli
ği ba
şlamı
ştır. Ona ilk
inanan ki
şi e
şi Hz Hatice olmu
ştur. Daha sonra da Hz Ali,
Hz Ebu Bekir ve Zeyd bin Harise inanmı
ştır.
İslamiyet, 23
yılda gelen vahiylerle tamamlanmı
ştır.

Hz Muhammed, ya
şadı
ğı Mekke’de ciddi
tepkilerle kar
şıla
şınca, iman edenlerle birlikte 622 yılında
Medine’ye hicret etmi
ştir.
İslamiyet Medine’de güçlenmi
ş
ve kurumsalla
şmı
ş ve bir
İslam devleti kurulmu
ştur.

İslam inanç ilkelerinin ba
şında Allah’a iman
gelir.
İslam Allah’ın varlı
ğı ve birli
ğini vurgular.
İslam’ın
ortaya koydu
ğu Allah, yaratılmı
şlara benzemeyen, her
şeyin sebebi ve yaratıcısı olan hiçbir konuda orta
ğı
olmayan kendi bilgi ve kudreti dı
şında hiçbir
şeyin var
olamadı
ğı ve hiçbir
şeye muhtaç olmayan bir varlıktır.
İslam’da peygamberler dahil hiçbir insan ola
ğanüstü ilahi
özellikler ta
şımaz. Bu yönüyle hiçbir varlık mutlak
manada mükemmel olamaz. Mükemmel olan sadece
Allah’tır.
İslamiyet’te ruhbanlık yoktur.
İslam din
adamları sınıfını kabul etmez.
İslam, insanla Allah arasına
aracı girmesini de kabul etmez.
İslam dini bütün insanları
do
ğ
u
ştan hür ve günahsız kabul eder. Günah ve sevap
kavramları insanları ergenlikleri sonrasında hür
iradeleriyle elde ettikleri kazanımlardır.
İslamiyet’te iman
esasları arasında kurtarıcı bir Mesih inancı bulunmaz. Hac
hariç ibadetler belirli bir yere ba
ğlı olmaksızın her yerde
yapılabilir. Ferdi ibadet yanında cemaatle de ibadet vardır.
Günlük be
ş vakit namazın yanında haftalık Cuma namazı
kuranda emredilen ibadetlerdendir.
İslam’da ahirete iman,
iman esaslarındandır. Ahiret alemi; mah
şer, cennet ve
cehennemden olu
şmaktadır. Mah
şer, kıyamet koptuktan
sonra bütün insanların toplandı
ğı yerdir. Cennet,
mükafatların, cehennem ise cezaların verilece
ği mekandır.

İslamiyet’in kutsal metni Kuranı Kerim’dir.
Kuran temel kaynaktır.
İslam’ın inanç, ibadet ve ahlak
esaslar Kuran’a dayanır. Kuran tek kutsal metin, ilahi
kitaptır. Kuran günümüze kadar hem yazılı olarak hem de
ezberleme yolu ile peygamber dönemindeki orijinal hali
bozulmadan ve değiştirilmeden gelen son ilahi kitaptır.

Sare, Hz. İbrahim’in eşidir. Yaşları ilerlemiş olmasına rağmen çocukları olmamıştır. Sare’nin de ısrarı ile cariyesi Hacer ile evlenen Hz. İbrahim’in İsmail adlı ilk çocuğu olmuştur.

İshak Hz İbrahim’In ilk eşi Sare’nin oğludur. Geç bir yaşta Hz İbrahim’in cariyesi Hacer ile evliliğinden doğan İsmail’den sonra dünyaya gelmiştir.

Tevrat’a göre Yahudilerin nesli İshak’tan itibaren oğlu Yakub ile devam etmiştir. Hz. Yakub İsrail ünvanı verilen ve bu yönüyle öne çıkan bir peygamberdir.

Hz. Yakub İsrail ünvanı verilen ve bu yönüyle öne çıkan bir peygamberdir. Bu topluluğa İsrailoğulları denmesinin sebebi de Hz. Yakub’a verilen bu sıfat sebebiyledir.

Hz. Yakup’un on iki çocuğu vardır. Bunlardan en çok sevgi beslediği Yusuf ’tur. Kardeşlerinin bu sevgi karşısındaki kıskançlıkları neticesinde Yusuf kuyuya atılmıştır. Oradan geçen bir kervan Yusuf’u Mısır’a götürmüş ve firavunun sarayında görevli Potifar’a satmıştır.

Bir gün şehirde gezerken Musa, bir Mısırlı ile İsraillinin kavga ettiklerini görmüş ve aralarını ayrıştırmak isterken Mısırlının ölümüne sebep olmuştur. Bunun üzerine Mısır’ı terk etmiş, Medyen’e gitmiştir. Medyen’de Şuayp (Tevrat’ta Yetro) peygamberin yanında uzun yıllar çalışmış, O’nun kızı ile evlenmiştir. Medyen’de iken Musa’ya peygamberlik verilmiş ve kavmini Mısır’dan çıkarması emredilmiştir.

Hz. Musa ve kavmi Kızıldeniz’e gelince deniz yarılmış ve Hz. Musa kavmi ile açılan yoldan Sina Yarımadasına doğru ilerlemiş ve Sina yarımadasının güney ucundaki Tur dağının eteğine yerleşmişlerdir.

Hz. Musa kavminin başında kırk yıl Sina çölünde peygamberlik yaptı. Görevi süresince Allah’ın vahyettiği ayetlerle On Emir levhalarını özel yapılmış Ahit Sandığı’na koymuştu. Tevrat’ta sık sık vurgulanan Yahudilerin Mısır’a gelmeden önce yaşadıkları Kudüs ve civarı, Arz-ı mevut denilen kutsal topraklara Hz. Musa kavmini götürememiştir.

Sina çölünün Filistin’e yakın bölgesinde, Moeb diyarında Hz. Musa yüz yirmi yaşında vefat etmiş ve oraya gömülmüştür.

Hz. Musa’dan sonra kavmin başına Yeşu geçmiş ve İsrailoğullarını kutsal topraklara götürmüştür.

Yeşu’dan sonra bir süre lidersiz kalan İsrailoğulları Samuel peygamber ve onun kral tayin ettiği Saul (Talut) döneminde çevrelerindeki yerleşik kabilelerle önemli savaşlar yaptılar. Bu savaşlarda büyük başarı gösteren Hz. Davut, İsrailoğullarının yeniden bir araya gelmesini sağlamış ve Kudüs’ü fethederek krallığını kurmuştur.

İnanç konusunda halkın birliğini sağlayacak olan bir mabet inşasına Hz. Davut’un döneminde başlanmıştır.  Mabet oğlu Hz. Davut’un oğlu Hz.Süleyman döneminde iken tamamlanmıştır. Kudüs’teki Moriah Dağı’nda yapılan mabet hem Hz. Süleyman’ın krallığının yönetim merkezi hem de Yahudi dininin ibadet merkezi olarak uzun yıllar faaliyet göstermiştir. Birinci Mabet Dönemi de böylece başlamıştır.

Hz. Süleyman’ın vefatından sonra kuzeyde başkenti Samariye olan İsrail Krallığı ile güneyde başkenti Kudüs olan Yahuda Krallığı olmak üzere devlet ikiye bölünmüştür.

MÖ 722 yılında Mezopotamya’da hakim olan Asur İmparatorluğunun saldırısı ile İsrail Krallığı yıkılmıştır. Asur’lular krallığın her tarafını talan etmişler, Yerobeam’ın yaptırdığı mabedi yıkmışlardır.

Yahudiliğin ikinci mabet döneminde milli bir din halini almasında rol oynayan şahıs Ezra’dır. Ezra, Asurlular tarafından Kudüs yakıldığı zaman yok olan Tevrat’ı yeniden bir araya getirmiştir.

Osmanlı padişahı II. Bayazıt Yahudilerin Osmanlı topraklarına yerleşmelerine izin vermiş, dini işlerin yürütüldüğü hahambaşılığı kurulmuştur.

Yahudiliği diğer dinlerden ayıran bazı özellikler vardır. Bunlar; Kutsal Toprak, Mabet, Seçilmişlik ve Mesih’tir.

Asurlular ve Romalılar tarafından Kudüs’ün işgalinde yıkılan ilk yer Süleyman Mabedi olmuştur. MS 70 yılında Romalılar tarafından yıkılan mabedin batı duvarı kalıntıları günümüzde halen Ağlama Duvarı diye isimlendirilmiş ve her Yahudi’nin yılda bir kez ziyaret etmesi esası getirilmiştir.

Yahudi hukukuna göre Yahudi olmayanlar “Nuhiler” ve putperestler olmak üzere ikiye ayrılırlar. Nuhi denilen kişiler Hz. Nuh’un getirdiği esasları kabul eden toplumlardır. Yahudilerin gözünde bir Hristiyan veya Müslüman Nuhi kabul edilmektedir.

Nuhi kanunları şunlardır:

1. Putlara tapmayacaksın,
2. Zina yapmayacaksın,
3. Kan dökmeyeceksin,
4. Adalete riayet edeceksin,
5. Hırsızlık yapmayacaksın,
6. Ana, babaya hürmet edeceksin,
7. Boğulmuş hayvan yemeyeceksin.

Yahudilikte sabah, öğle ve akşam yapılan günlük ibadetlerin yanında cumartesi günleri Sinagogda yapılan haftalık ibadetleri ve Yom Kippur (tövbe günü) da yapılan yıllık ibadetler vardır. İbadet esnasında Kudüs’e dönülür. İbadet (Amida) kıyama benzer bir duruş ve dua okumaktan ibarettir.

Tevrat’ta Yahudilerin yapmaları gereken üç tane bayramdan bahsedilir. Yahudilerin Mısır’dan çıkışları anısına kutlanan Mart-Nisan ayları içerisinde sekiz gün süren Fısıh bayramı, Tevrat’ın Yahudilere verilişi anısına Haziran ve Temmuz arasında kutlanan Şavuot bayramı ve Sina çölünde kırk yıl kalışları anısına sekiz gün evlerinin bahçesinde çadırda kutladıkları Sukkot bayramıdır.

Rekonstrüksiyonist (yeniden yapılanmacı) Yahudilik, 19. yüzyılın başında üniversite hocası Amerikalı Mordecai Menahem Kaplan tarafından kurulmuştur. O’na göre Yahudilik vahy edilmiş bir din olmaktan ziyade dini bir medeniyettir. Yahudiler seçkin bir millet değildir. Yahudilik Yahudi halkı arasındaki ilişki ve yaşam tarzından oluşmuştur.

Tanah’da Hz. Musa’ya verilen On Emir’de geçen hükümler şunlardır:

1. Tanrı tektir. Başka ilahlar tanınmayacak,
2. Oyma put yapmak, ve resim yapıp tapmak yasaktır,
3. Tanrı adı boş yere ağza alınmayacak,
4. Cumartesi günü kutsal gündür. O gün iş yapılmayacak,
5. Ana ve babaya hürmet edilecek,
6. Öldürmek yasak,
7. Zina etmek yasak,
8. Çalmak yasak,
9. Komşuya yalancı şahitlik yapmak yasak,
10. Komşuya kötü gözle yaklaşmak yasak.

Mecusilik İran ve çevresinde eski dönemlerde ortaya çıkmış ve yayılmış bir dindir. Mecusilik için batılı araştırmacılar Zerdüştilik demektedirler. Ateşe tapanlar olarak ifade edilir. Mecusi terimi aslen Zerdüşt anlamına gelmektedir. Zerdüşt, bu dinin kurucusunun adıdır.

İran’daki eski ve bozulmuş inanç yapısını düzeltmek isteyen bir reformcu olduğu da söylenen Zerdüşt, MÖ 6. yüzyılda yaşamıştır. Zerdüşt’ün Güney Azerbaycan denilen günümüzde İran’ın kuzey kısmında yer alan bölgede doğduğu kabul edilmektedir. Eski Grek kaynaklarında Zoroaster kelimesi Zerdüşt için kullanılmıştır. “Ateş Gibi Parlayan Yıldız” anlamına gelen Zerdüşt için bazı kaynaklarda peygamber olduğu yorumları da vardır.

MÖ 500’lü yıllarda Pers kıralı Cyrus ve halefi Daryus döneminde Mecusilik resmi din haline getirilmiştir.

Mecusilik’te iki Tanrı anlayışı vardır. Başlangıçta Ahura Mazda iyilik ve kötülükle bağlantılı her şeyi yaratan, gözeten ve kollayan bir konumda iken Ahura Mazda’ya iyiliklerin yaratıcısı anlamında Hürmüz, kötülüklerin ve dünyadaki bütün fenalıkların yaratıcısı olarak ta Ehrimen,Tanrı olarak kabul edilmiştir.

Mecusilik’te ibadet, mabette gerçekleştirilir. Mecusi mabetlerine Ateşgede denilir. İbadetin belirli bir günü ve vakti yoktur. Mabet içerisinde mabet görevlilerinin idaresindeki kutsal ateşin önünde Avesta’dan bazı pasajlar okunur ve dua edilir, ibadet ferdidir. Fakat mabet görevlileri kutsal ateşin temizlenmesi ve korunmasını günde beş defa gerçekleştirirler.

Sabiilik Ortadoğu kökenli bir inançtır. Fakat Sabiilerin inançlarının bölgede var olan kültürlerle karışmış olması araştırmacıların zaman zaman yanlış yorumlamalarına neden olmuştur. Sabiiler için bazı kaynaklarda yıldıza tapanlar oldukları söylenilir.

Günümüzde Urfa ile Halep şehirleri arasındaki bir bölgede yaşamış olan topluluğun inanç geçmişi çok eski yüzyıllara kadar ulaşmaktadır. Sabiilerin MÖ 200’lerde ortaya çıktıkları, Hristiyanlığın doğuşu öncesi gnostik akımdan etkilendiği, Yahudileri doğru yola davet ettikleri fakat kabul görmeyip Yahudilerin düşmanlıklarını kazandıkları artık kabul edilen gerçeklerdir.

Sabiilerin peygamberlik anlayışı Hz. Yahya’yı Peygamber kabul etmeleri ile bağlantılıdır. Onlar Yahudiliği bozuk bir inanç, Hristiyanlığı sapık bir din olarak görürken Hz. Musa ve Hz. İsa’yı da peygamber olarak kabul etmemektedirler.

Günümüzde dünya üzerinde nüfusu en kalabalık olan din Hristiyanlıktır. Filistin bölgesinde doğmuştur. Fakat bugün Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya da yaklaşık 1,8 milyar nüfusa sahiptir. Hristiyan kelimesi İbranice, “Maşiah” karşılığında Grekçe, “Hıristos” kelimesinden gelmektedir. “Yağlanarak kutsanmış” anlamındadır. Hz. İsa’nın tebliği ile ortaya çıkan Hristiyanlık sosyal ve kültürel birçok etkilerle bazı değişimlere uğramış ve günümüzdeki durumuna gelmiştir.

Hristiyanlara karşı baskıyı artıran Roma, iki asır boyunca geçmişteki putperest inancı ile dini ve siyasi birliğini sağlama çabası göstermiştir. Fakat baskı ve zulme rağmen Hristiyanlığın hızla yer altı şehirleri ve mağaralarda yayılmasının önüne geçilemeyince 313 yılında imparator Konstantin tarafından Milan fermanı ile Hristiyanlık din olarak tanınmıştır. Hristiyanlığın serbest bırakılması sonrası her bölgede farklı inanç ve uygulamalar görülmüştür. Havarilere ait olduğu söylenen onlarca İncil ortaya çıkmıştır.

Hristiyanlığın da her dinde olduğu gibi kendine ait bazı özellikleri vardır. Bunlar Kilise, Sakramentler, Mesih anlayışı gibi kavramlarıdır.

Vaftiz: Yeni doğan çocuğu suya daldırma veya vücudunun belirli kısımlarını yıkamak suretiyle yapılan Hristiyanlığa giriş merasimidir. Baba-oğul-kutsal ruh adına vaftiz yapılır. Katoliklere göre Hz. Adem’in işlemiş olduğu günah nesilden nesile aktarılmaktadır. Kişi vaftiz olunca bu günahlardan kurtulur ve günahsız olur.

İslamiyet Ortadoğu kökenli bir dindir. Günümüzde yeryüzünde yaklaşık 1,8 milyar inananı ile her kıtada yaygın olan bir dindir. İslamiyet 7. yüzyılın başında Arabistan’da doğmuştur. İslam’ın ortaya çıktığı dönemde Arabistan ve çevresinde savaş, haksızlık, mezhep çatışması, kan davaları, kabilecilik anlayışları vb. olaylar yaygınlaşmıştı. Yanlış yorum ve uygulamalar sebebiyle peygamberlerin tebliğ ettiği dinler bozulmuş, yeniden canlandırılması gerekmiştir. Allah, bunun için Arap toplumundan bir peygamber seçmişti. Bu son peygamber Hz. Muhammed’di. İslamiyet Hz. Muhammed’e 23 yılda gelen vahiyle tamamlandı.

Hz. Muhammed 571 yılında Mekke’de dünyaya geldi. Doğmadan önce babasını, altı yaşında iken de annesini kaybetti. Küçük yaşta yetim ve öksüz kalan Hz. Muhammed’i dedesi Abdülmuttalip vefatına kadar himaye etmiş daha sonra amcası Ebu Talip gençliğinde O’nun ticaretle meşgul olmasında ön ayak olmuştur. 25 yaşında iken Hz. Hatice ile evlenmiştir. Hz. Hatice’den altı çocuğu olmuştur.

Hz. Muhammed, peygamberlik öncesinde tefekkür etmek amacıyla zaman zaman Mekke’de bulunan Hira mağarasına gidiyordu. 610 yılında bir gün bu mağarada iken O’na “Oku!” emriyle ilk vahiy geldi. Cebrail aracılığıyla gelen bu ilk vahiy ile peygamberliği başlamıştı.

Kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim’de belirtilen özellikleri şu şekildedir.İslam’ın inanç ilkeleri ve iman esasları Kuran’da belirtilmiştir. İslam inanç ilkelerinin başında Allah’a iman gelir. İslam Allah’ın varlığı ve birliğini vurgular. İslam’ın ortaya koyduğu Allah, yaratılmışlara benzemeyen, her şeyin sebebi ve yaratıcısı olan hiçbir konuda ortağı olmayan kendi bilgi ve kudreti dışında hiçbir şeyin var olamadığı ve hiçbir şeye muhtaç olmayan bir varlıktır. İslam’da peygamberler dahil hiçbir insan olağanüstü ilahi özellikler taşımaz. Bu yönüyle hiçbir varlık mutlak manada mükemmel olamaz. Mükemmel olan sadece Allah’tır. İslam dini bütün insanları doğuştan hür ve günahsız kabul eder.

İslam’ın ibadet anlayışı kişinin bütün hayatını kapsayan bir olgudur. Müslüman’ın çalışması, uyuması, yemesi ve yürümesi gibi bütün davranışları ibadet olarak değerlendirilir. İbadetlerde asıl olan şey imanla birlikte niyet, ihlas ve takva ile ifade edilebilecek samimiyettir. Hac hariç ibadetler belirli bir yere bağlı olmaksızın her yerde yapılabilir.

İslamiyetin kutsal metni Kur’an-ı Kerim’dir. Kuran temel kaynaktır. İslam’ın inanç, ibadet ve ahlak esasları Kuran’a dayanır. Kuran tek kutsal metin, ilahi kitaptır. Hz. Muhammed’e 610-632 yılları arasında nazil olmuştur. Kuran ayetleri Hz. Muhammed zamanında yazılı ve sözlü olarak korunmuş vefatından hemen sonra Hz. Ebu Bekir döneminde kitap haline getirilmiş, Hz. Osman zamanında çoğaltılarak Müslümanların istifadesine sunulmuştur. Kuran günümüze kadar hem yazılı olarak hem de ezberleme yolu ile peygamber dönemindeki orijinal hali bozulmadan ve değiştirilmeden gelen son ilahi kitaptır.