Sinop, Kastamonu, Bolu, Eskişehir, Kütahya, Denizli ve Antalya hattının batısında kalan bölgeler uc (sınır) olarak nitelendirilmiş ve buralarda uc teşkilâtı oluşturulmuştur.

Sınır bölgesine yerleştirilen Türklere uc etrâki (Sınır Türkleri, Türk-menleri) denilmiştir.

Anadolu’daki İlhanlı hâkimiyetinin zayıflamasıyla birlikte Türkmen beyleri bulundukları bölgelerde bağımsızlığını ilân etmişler ve kendi beyliklerini kurmuşlardır. Bu döneme Beylikler Dönemi adı da verilmektedir.

Tarih kaynakları Karamanoğullarının adlarını mensup oldukları Karaman oymağından aldıklarını ve bu oymağın Oğuzların Afşar boyundan geldiklerini belirtmişlerdir. Yaklaşan Moğol tehlikesine karşı tedbir olarak 1228 yılında Selçuklu Sultanı I.Alaaddin Keykubad tarafından Ermenek civarına yerleştirilen Karaman Türkmenlerinin başında Nure Sofı bulunmaktaydı.

Karaman Bey’in hakim olduğu alan sarp ve korunaklı olduğu için, serbestçe hare-ket ediyordu. Selçuklu hükümdarı IV. Kılıçarslan, gücünden çekindiği için, Karaman Bey’in ele geçirdiği yerleri kendisine ‘İkta’ verdi ve bölgedeki hakimiyetini tanıdı (1256). Ermenek’te kurulan beylik onun adını almıştır.

Konya’yı ele geçirdikten sonra Karamanoğlu Mehmet Bey, Farsça konuşan devlet adamlarına ve Moğollara tepkisini göstermek için, ‘Bundan’ böyle divanda, dergahta ve bargahta Türkçeden başka dil konuşulmaya... diye başlayan fermanı ile hatırlanır. Böylece Mehmed Bey zamanında yazışma dili olarak Türkçe’ye ve dolayısıyla Türklere itibarı iade edilmiştir.

Beyliğe ismini veren Germiyan’ın bir şahıs ismi mi yoksa aşiret adı mı olduğu bilinmediği gibi, Germiyanlıların menşei de tam olarak çözülememiştir. Umumiyetle, Türkmen olarak nitelenen Germiyanlıların, Harzemşah Celaleddin ile beraber Anadolu’ya geldiği ve onların Kıpçak asıllı oldukları da iddia edilmektedir. I. Aladdin Keykubad’ın Harzemşahlarla yapılan Yassı-çemen savaşından sonra Germiyanlı aşiretini Selçuklu hizmetine aldığı söylenmektedir.

1363 yılında babası Mehmed Bey’in yerine tahta geçen Süleyman Şah’ın kızı Devletşah Hatun, Şehzade Yıldırım Bayezid ile evlenmiş; çeyiz olarak Simav, Emet, Tavşanlı ve çevresi Osmanlılara bırakılmıştır (1378). Ankara Savaşı'ndan sonra yeniden Germiyanlılara geçen topraklar II. Yakup Bey tarafından, yerine geçecek evlâdı olmadığından, Osmanlılara vasiyet edilmiştir. Ölümünden sonra Germiyan Beyliği Osmanlılar tarafından ilhak edildi (1429). Batı Anadolu’nun önemli şehirlerinden olan Kütahya, sonraları Anadolu Eyaletinin merkezi yapılmıştır.

Uc beylerinden Mehmed Bey beyliğin ilk kurucusu olarak bilinir (1262).

Selçukluların uc emirlerinden ve Germiyanoğulları komutanlarından Saruhan Bey tarafından kurulmuştur.

Aydınoğulları, merkezi Birgi olmak üzere Aydın, İzmir ve Manisa çevresine hâkim olmuşlardır. Devletin kurucusu Aydın oğlu Gazi Mehmet Bey’dir.

Karesi Beyliği’nin kurucusu, Melik Danişment Gazi’nin soyundan gelen Kalem Bey oğlu Karesi Bey’dir.

Antalya civarından gemilerle sahile çıkan Türkmenler, karadan gelenler ile beraber Karya (Muğla) bölgesini ele geçirmişlerdi. 1261 yılından itibaren başlayan fetihlerde Türkmenlerin başında Menteşe Bey isimli bir uc sahil beyi bulunmaktaydı. Muğla ve Aydın’ın fethiyle beylik kurulmuş oluyordu (1282).

İlyas Bey’in oğlu Dündar Bey, önce Uluborlu, sonra da Eğridir merkez olmak üzere dedesi Hamit Bey’in adıyla anılan beyliği kurmuştur.

Türkiye Selçuklu veziri Sahib Ata’nın (Fahreddin Ali) iktâ’ı olan Afyonkarahisar ve çevresinde, oğulları tarafından kurulmuştur. Sahib Ata’nın ölüm tarihi beyliğin başlangıcı olarak kabul edilmektedir (1288).

Selçuklu uc beylerinden olan Eşrefoğlu Seyfüddin Süleyman Bey tarafından Beyşehir ve Seydişehir civarında kurulmuştur. İlk merkezleri Gurgurum iken daha sonra Beyşehri merkez yapılmıştır.

Türkmen bir aileden gelen ve Selçuklu komutanlarından olan Şemseddin Yaman Candar, beyliğin kurucusudur.

Anadolu Selçuklularının ünlü veziri Muinüddin Süleyman (Pervane), Trabzon Rumlarının işgalindeki Sinop’u ele geçirip, burayı mülk edinmişti (1260). Pervane görevi gereği merkeze döndüğünden Sinop’a oğlunu bırakmıştı. Ancak İlhanlı Abaka Han tarafından Pervane’nin öldürülmesinden sonra oğlu Mehmed Bey istik-lalini ilan etmiş, Pervaneoğulları Beyliğini kurmuştur (1277).

Niksar merkez olmak üzere Bafra ve Ordu’ya kadar uzanan bölgelerde kurulmuştur. Beyliğin kurucusu Türkmen beylerinden Emir Taceddin’dir.

Aslen bir Uygur Türk’ü olan Eretna (Erdana) devletin kurucusudur.

Dulkadiroğulları, Maraş ve Elbistan civarında ortaya çıkmış bir Türkmen beyliğidir. Oğuzların Bozok koluna bağlı olan Dulkadirli (Zülkadirli) Türkmenlerinin reisi Zeyneddin Karaca Bey, Memlûklu sultanının himayesinde, Eretna Devleti’nin elin-den Elbistan’ı alarak beyliği kurmuştur(1337).

Ramazanoğulları, Adana merkez olmak üzere Çukurova bölgesinde kurulmuştur. Beyliğe adını veren Ramazan Bey, Oğuzların Üçok koluna bağlı Yüreğir boyundandır.