OSMANLI MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATI Dersi Devlet, Saray, Hanedan, Padişah ve Divan soru cevapları:
Toplam 20 Soru & Cevap#1
SORU:
Belirli bir toprak parçası üzerinde yaşayan bir halkın örgütlenmesine ne ad verilir?
CEVAP:
Belirli bir toprak parçası üzerinde yaşayan bir halkın örgütlenmesine devlet diyoruz.
#2
SORU:
XIX. yüzyıla kadar Osmanlı toplumunun iktisadi görüntüsü özet olarak nasıl tanımlanabilir?
CEVAP:
Osmanlı toplumu XIX. yüzyıla kadar tipik bir sanayi-öncesi tarım toplumudur.
#3
SORU:
Osmanlı Beyliği hangi dönemde tam anlamıyla bağımsız bir devlet haline gelmiştir?
CEVAP:
Osmanlı Beyliğinin ancak 1327’deki Timurtaş isyanı ile 1335’de Ebu Said Bahadır Han’ın ölümü arasında tam anlamıyla bağımsız bir devlet haline geldiği söylenebilir.
#4
SORU:
Eski Türklerdeki kut kelimesi nasıl anlaşılmalıdır?
CEVAP:
Eski Türklerdeki kut kelimesinin anlamı aslında siyasî hâkimiyet kudreti anlamında anlaşılmaktadır.
#5
SORU:
XVI. yüzyıl Osmanlı tarihçisi Mustafa Âlî’ye göre evrensel olmayan hükümdarlar kaç çeşittir?
CEVAP:
Mustafa Âlî’ye göre evrensel olmayan hükümdarlar iki çeşittir: 1. Soydan gelme olanlar, 2. İktidarı silah gücüyle ele geçiren ve böylece Tanrıdan yardım aldıkları kanıtlanan kişiler (müeyyed min ind-Allah).
#6
SORU:
Osmanlı devlet teşkilatında örfî kanunları düzenleme işiyle yükümlü olan görevliye ne denirdi?
CEVAP:
Osmanlı devlet teşkilatında örfî kanunları düzenleme işiyle yükümlü olan görevliye nişancı denirdi.
#7
SORU:
İslâm siyaset literatüründe daire-i adliye (adalet çemberi) olarak adlandırılan formülasyonun başlıca beş unsuru nelerdir?
CEVAP:
Mülk yani hükümdarlık ve devlet; Asker/Kuvvetli bir Ordu; Hazine/Güçlü bir ekonomi; Reaya/Müreffeh bir halk; ve Adalet.
#8
SORU:
Topkapı Sarayı’nın ana bölümleri nelerdir?
CEVAP:
Topkapı Sarayı harem, enderun (iç kısım) ve birun (dış kısım) olmak üzere üç bölümden meydana gelmekteydi.
#9
SORU:
Topkapı Sarayı’nda devlet hizmetleri sarayın hangi bölümünde görülmekteydi?
CEVAP:
Osmanlı devlet teşkilatında devlet hizmetleri sarayın “Bîrun” bölümünde görülmekteydi.
#10
SORU:
XVI. yüzyıl sonundan itibaren haremin yöneticisi hangi görevli olmuştur?
CEVAP:
XVI. yüzyıl sonundan itibaren haremin yöneticisi kara hadım ağası (darüssaade ağası) olmuştur.
#11
SORU:
Müteferrikabaşı yönetimindeki imtiyazlı aile ve beyliklerin çocukları Topkapı Sarayı’nın hangi bölümünde bulunmaktaydı?
CEVAP:
Müteferrikabaşı yönetimindeki imtiyazlı aile ve beyliklerin çocukları Topkapı Sarayı’nın “bîrun” bölümünde bulunmaktaydı.
#12
SORU:
Topkapı Sarayı’nda hükümdarın resmî ve özel hayatının iç içe geçtiği bölüm neresidir?
CEVAP:
Topkapı Sarayı’nda hükümdarın resmî ve özel hayatının iç içe geçtiği bölüm “enderun” bölümüdür.
#13
SORU:
Topkapı Sarayı’ndaki Enderun bölümünün amiri olan görevli kimdir?
CEVAP:
Babüssaade Ağası
#14
SORU:
Topkapı Sarayı’nda Enderun bölümündeki odalardan hangileri “Yukarı Odalar” içerisinde sayılmaktadır?
CEVAP:
Has Oda, Hazine, Kiler, Seferli Oda
#15
SORU:
Topkapı Sarayı’nda Enderun bölümündeki odalardan hangileri “Aşağı Odalar” içerisinde sayılmaktadır?
CEVAP:
Büyük Oda ve Küçük Oda
#16
SORU:
Enderun görevlilerinin “çıkma” adı verilen dış görevlere tayinleri ne sıklıkta gerçekleşirdi?
CEVAP:
Her cülusta veya yedi yıllık dönemde
#17
SORU:
Enderun mektebi varlığını ne zaman kadar sürdürmüştür?
CEVAP:
Enderun mektebi varlığını II. Meşrutiyete kadar sürdürdü.
#18
SORU:
Kul sisteminde hükümdara sadakat ve kulların güvencesiz statüsü bağlamındaki iki uygulama nelerdir?
CEVAP:
Siyaseten katl ve müsadere
#19
SORU:
“Siyaseten katl” nedir?
CEVAP:
Devlet adamlarının görevlerindeki hata ve kusurlarından dolayı idam edilmesidir.
#20
SORU:
“Müsadere” nedir?
CEVAP:
İdam edilenlerin veya belirli kusurları yüzünden başka şekillerde cezalandırılanların mallarına devlet tarafından el konulmasıdır.