OSMANLI TÜRKÇESİ II Dersi FARSÇADA FİİL, FİİLDEN TÜREMİŞ KELİMELER, FARSÇADA BİRLEŞİK KELİMELER soru cevapları:
Toplam 36 Soru & Cevap#1
SORU: Farsçada fiil kökü nasıl belirlenir?
CEVAP: Farsçada fiil kökü, masdar ekleri olan -den ve -ten ekleri kaldırıldıktan sonra geriye kalan kısımdır.
#2
SORU: Farsçada fiil kökü aynı zamanda hangi işlevde kullanılır?
CEVAP: Farsçada fiil kökü aynı zamanda 2. tekil kişi emir eki olarak kullanılır
#3
SORU: Farsçada fiillerin geçmiş zaman gövdesi nasıl elde edilir?
CEVAP: Farsçada fiillerin geçmiş zaman gövdesi masdarın sonundan nun harfinin çıkartılmasıyla elde edilir.
#4
SORU: Farsçada geçmiş zaman gövdesi çekimli fiil olarak neyi ifade eder?
CEVAP: Farsçada geçmiş zaman gövdesi çekimli fiil olarak geçmiş zaman tekil 3. şahsı ifade eder.
#5
SORU: Farsça fiillerin geçmiş zaman gövdesi Osmanlıcada hangi amaçla kullanılmıştır?
CEVAP: Farsça fiillerin geçmiş zaman gövdesi, Osmanlı Türkçesinde hem birleşik kelimelerde hem de tek başına kullanılmıştır.
#6
SORU: Farsçada -den’li masdarlarda -den kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi â ise ne olur?
CEVAP: Farsçada -den’li masdarlarda -den kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi â ise bu harf kaldırılır.
#7
SORU: Farsçada -den’li masdarlarda -den kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi û ise ne olur?
CEVAP: Farsçada -den’li masdarlarda -den kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi û ise û kaldırılır ve bunun yerine â/î veya ây getirilir.
#8
SORU: Farsçada -den’li masdarlarda -den kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi re ise ne olur?
CEVAP: Kökü re ile bitenlerin bazıları kalır, bazıları âr olur.
#9
SORU: Farsçada -den’li masdarlarda -den kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi nun ise ne olur?
CEVAP: Kökün son harfi nun ise, nun aynen kalır.
#10
SORU: Farsçada -den’li masdarlarda -den kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi ye ise ne olur?
CEVAP: Kökün son harfi ye ise, ye düşer.
#11
SORU: Farsçada -ten’li masdarlarda -ten kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi hı ise ne olur?
CEVAP: Kökün son harfi hı ise hı kalkar ve ze gelir
#12
SORU: Farsçada -ten’li masdarlarda -ten kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi sin ise ne olur?
CEVAP: Kökün son harfi sin ise sin harfi güzel he, ye, nd veya ûy’a dönüşebilir.
#13
SORU: Farsçada -ten’li masdarlarda -ten kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi şın ise ne olur?
CEVAP: Kökün son harfi şın ise, bu harf re, îs ya da rd’ye dönüşebilir.
#14
SORU: Farsçada -ten’li masdarlarda -ten kaldırıldıktan sonra kalan kökün son harfi fe ise ne olur?
CEVAP: Kökün son harfi fe ise, bu harf be’ye dönüşebilir. Bazı masdarlarda fe olduğu gibi kalır, bazen fe harfi vav’a dönüşür.
#15
SORU: Farsçada fiilden türemiş isimlere ne gibi adlar verilir?
CEVAP: Farsçada fiilden türemiş isimlere, hâsıl-ı masdar, ism-i masdar ve masdar-ı nevi adı verilir.
#16
SORU: Farsçada fiilden isim türeten ekler hangileridir?
CEVAP: Farsçada fiilden isim türeten ekler -e, -iş, -ar’dır
#17
SORU: Farsçada fiilden isim türeten -e ve -iş ekleri hangi gövdenin sonuna getirilir?
CEVAP: Farsçada fiilden isim türeten -e ve -iş ekleri emir gövdesinin sonuna getirilir.
#18
SORU: Farsçada fiilden isim türeten -âr eki hangi gövdenin sonuna getirilir?
CEVAP: Farsçada fiilden isim türeten -âr eki hafifletilmiş masdar da denen geçmiş zaman gövdesinin sonuna getirilir.
#19
SORU: Farsçada etken anlamlı sıfat-fiiller yapan ekler hangileridir?
CEVAP: Farsçada etken anlamlı sıfat-fiiller yapan ekler - an, -a ve -ende’dir.
#20
SORU: Farsçada ism-i mef’ûl anlamlı sıfat-fiil yapan ek nedir?
CEVAP: Farsçada ism-i mef’ûl anlamlı sıfat-fiil yapan ek - e ekidir.
#21
SORU: Farsçada ism-i mef’ûl anlamlı sıfat-fiil yapan ek hangi gövdeyle kullanılır?
CEVAP: Farsçada ism-i mef’ûl anlamlı sıfat-fiil yapan ek geçmiş zaman gövdesiyle kullanılır.
#22
SORU: Farsçada birleşik isimler nasıl yapılır?
CEVAP: Farsçada birleşik isimler atıf bağlacı (u, ü) ile, isim tamlamasını izafet kesresinin (-ı,-i) kaldırılmasıyla ya da bir kelimenin tekrarı yapılırken baştaki harfin m ünsüzü ile değiştirilmesiyle yapılır.
#23
SORU: Farsçada u, ü bağlacıyla yapılan birleşik isimler ne gibi kelimelerin bir araya getirilmesiyle oluşturulur?
CEVAP: Farsçada u, ü bağlacıyla yapılan birleşik isimler aynı kökten gelip aynı anlamları taşıyan iki kelimenin ya da anlamca birbirinin zıddı olan iki kelimenin bir araya getirilmesiyle oluşturulur.
#24
SORU: Farsçada birleşik sıfatlar hangi sözcük türlerinden oluşur?
CEVAP: Farsçada birleşik sıfatlar iki ismin yan yana gelmesiyle yapılabildiği gibi bir sıfat ile ismin bir araya gelmesiyle de yapılabilir.
#25
SORU: Farsçada birleşik sıfatlar nasıl yapılır?
CEVAP: İki şekilde yapılır: Birincisi isim ve sıfat tamlamalarında yer değiştirmeler ve izâfet kesresinde yapılan değişikliklerle elde edilenlerdir. İkinci grup ise fiil köklerine yapılan ilavelerle elde edilen sıfatları yani sıfatfiilleri kullanarak yapılan birleşik sıfatlardır.
#26
SORU: Farsçada sıfat kesresi kaldırılarak yapılan birleşik sıfatlar nasıl elde edilir?
CEVAP: Sıfat kesresi kaldırılarak yapılan birleşik sıfatlar, tamlama tersine çevrilmeden isim ve sıfat arasındaki izâfet kaldırılmak suretiyle yapılır.
#27
SORU: Farsçada sıfat tamlaması tersine çevrilerek yapılan birleşik sıfatlar nasıl elde edilir?
CEVAP: Farsçada sıfat tamlaması tersine çevrilerek yapılan birleşik sıfatlarda, tamlamalardaki izâfet kesresi (-ı, -i) kaldırıldığı gibi tamlayan sıfatı başa alınır.
#28
SORU: Farsçada hangi fiil gövdelerinden birleşik sıfatlar elde edilir?
CEVAP: Farsçada ism-i fâil, ism-i , mefûl, geçmiş zaman ve emir gövdesinden birleşik zamanlar elde edilir.
#29
SORU: Farsçada ism-i fâil kelimelerle yapılan birleşik sıfatların yapısı nasıldır?
CEVAP: Farsçada ism-i fâil kelimelerle yapılan birleşik sıfatlar -ân ekli sıfat-fiillerle yapılır. Bu tür birleşik sıfatlarda isim önce sıfat sonra gelir.
#30
SORU: Farsçada ism-i mefûl kelimelerle yapılan birleşik sıfatların yapısı nasıldır?
CEVAP: Farsçada ism-i mef‘ûl kelimelerle yapılan birleşik sıfatlarda isim sıfattan önce veya sonra gelebilmektedir.
#31
SORU: Farsçada geçmiş zaman gövdesiyle yapılan birleşik sıfatların yapısı nasıldır?
CEVAP: Farsçada geçmiş zaman gövdesiyle yapılan birleşik sıfatlarda isim önce, sıfat sonra gelir.
#32
SORU: Farsçada emir gövdesiyle yapılan birleşik sıfatların yapısı nasıldır?
CEVAP: Farsçada emir gövdesiyle yapılan birleşik sıfatlarda isim önce, sıfat-fiil sonra gelir.
#33
SORU:
Farsçada fiillerin geçmiş zaman gövdesi ne şekilde elde edilir?
CEVAP:
Farsçada fiillerin geçmiş¸ zaman gövdesi masdarın sonundan nun ? harfinin çıkartılmasıyla elde edilir.
#34
SORU:
Farsçada asıl fiil kökü hangi ekler kaldırıldıktan sonra elde edilir?
CEVAP:
Farsçada asıl fiil kökü, masdar ekleri olan –den ?? ve –ten ?? ekleri kaldırıldıktan sonra geriye kalan kısma denir.
#35
SORU:
Farsçada ism-i fâil (etken) anlamlı sıfat-fiiller yapan eklerden birini yazınız.
CEVAP:
Farsçada ism-i fâil (etken) anlamlı sıfat-fiiller yapan ekler ende / ???, -ân / ?? ve -â, ?? ekleridir.
#36
SORU:
Farsçada ism-i mefûl anlamlı sıfat yapan ek hangisidir?
CEVAP:
Farsçada ism-i mefûl anlamlı sıfat yapan ek -e, ? ekidir. Bu ek, fiilin geçmiş zaman gövdesine getirilmek suretiyle ism-i mef‘ûl (edilgen) anlamlı sıfat-fiiller yapar.