OSMANLI TÜRKÇESİ GRAMERİ II Dersi FARSÇADA FİİL, FARSÇADA FİİLDEN TÜREMİŞ KELİMELER, FARSÇADA BİRLEŞİK KELİMELER soru cevapları:

Toplam 20 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU:

Farsçada fiil tabanlarına birtakım ekler getirilerek yapılan isim ve sıfatlar hangi dilde sıkça kullanılmaktadır?


CEVAP:

Farsçada fiil tabanlarına birtakım ekler getirilerek yapılan isim ve sıfatlar da Osmanlı Türkçesinde sıkça kullanılmaktadır.


#2

SORU:

Fiilleri kip, zaman ve şahıs söz konusu olmaksızın adlandırmak için hangi şekilleri kullanılır?


CEVAP:

Fiilleri kip, zaman ve şahıs söz konusu olmaksızın adlandırmak için masdar ekli şekilleri kullanılır.


#3

SORU:

Türkçede -mak/-mek eklerinin gördüğü işi Farsçada hangi ekler görür?


CEVAP:

Türkçede -mak/-mek eklerinin gördüğü işi Farsçada -den ??, -ten ?? ekleri görür ve fiiller buna göre den'li masdarlar - ten'li masdarlar olarak iki grup hâlinde incelenir.


#4

SORU:

Aslî masdarlardan -den ve -ten ekleri atılınca ortaya çıkan şekle ne ad verilir?


CEVAP:

Aslî masdarlardan -den ve -ten ekleri atılınca ortaya çıkan şekil hâl gövdesi veya geniş zaman gövdesi olarak da adlandırılır.


#5

SORU:

Bir masdarın emir gövdesi, herhangi bir ek almadan hangi anlamı da taşır?


CEVAP:

Bir masdarın emir gövdesi, herhangi bir ek almadan, sıfat-fiil anlamı da taşır.


#6

SORU:

Aslî masdardan -den ve -ten ekleri çıkarılınca oluşan tabanda birtakım ses değişmeleri kaça ayrılmaktadır?


CEVAP:

Aslî masdardan -den ve -ten eklerinin çıkarılarak sıfat-fiil anlamı taşıyan emir (hâl) gövdelerinin teşkili esas olarak bu şekildedir. Ancak birçok fiilde bu ekler çıkarılınca oluşan tabanda birtakım ses değişmeleri meydana gelir. Bunlar; a)-den'li masdarlardaki değişmeler, b)-ten'li masdarlardaki değişmeler


#7

SORU:

Farsça fiillerde geçmiş zaman gövdesihangi sesin atılmasıyla elde edilir?


CEVAP:

Farsça fiillerde geçmiş zaman gövdesi fiillerin sonunda bulunan /n/ sesinin (? harfi) atılmasıyla elde edilir.


#8

SORU:

Hafifletilmiş masdar nedir?


CEVAP:

Fiilin geçmiş zaman gövdesi görülen geçmiş zaman teklik 3. şahsını ifade eder. Bu gövde aynı zamanda hafifletilmiş masdar denilen fiil ismini de teşkil etmektedir


#9

SORU:

Hangi isimlere hâsıl-ı masdar, ism-i masdar ve masdar-ı nev’î adı verilir?


CEVAP:

Fiillerin emir ve geçmiş zaman gövdesine birtakım ekler getirilerek çeşitli isimler türetilir. Türetilen bu isimlere hâsıl-ı masdar, ism-i masdar ve masdar-ı nev’î gibi isimler verilir.


#10

SORU:

Fiilden isim türeten ekler nelerdir?


CEVAP:

Fiilden isim türeten ekler şunlardır: -e ?: Fiilin emir gövdesine getirilir, -iş ? : Fiilin emir gövdesine getirilir, -âr ?? : Fiilin geçmiş zaman gövdesine getirilir.


#11

SORU:

Fiillerin emir ve geçmiş zaman gövdelerinden sıfat türeten ekler nelerdir?


CEVAP:

Fiillerin emir ve geçmiş zaman gövdelerinden sıfat türeten ekler şunlardır: -e ? : Bu ek, fiilin geçmiş zaman gövdesine getirilerek edilgen anlamlı sıfat-fiiller yapar, -ende ???:  Fiilin  emir  gövdesine  getirilerek  sıfat-fiil  görevinde  kelimeler türetir, -ân ??: Fiilin emir gövdesinde getirilen bu ek hem sıfat-fiil, hem de zarf-fiil teşkilinde kullanılır, -â  ?:  Kimi  fiillerin  emir  gövdelerine  getirilerek  sıfat-fiil teşkil eder, -gâr ??? : Fiillerin emir ve geçmiş zaman gövdelerine gelerek fâil ismi teşkil  eder, -âr ??:  Fiillerin  geçmiş  zaman  gövdesine  getirilerek  fâ'il  ismi  teşkil  eder.


#12

SORU:

Farsçada birleşik isim yapmanın kaç çeşidi vardır?


CEVAP:

Farsçada birleşik isim yapmanın türlü yolları vardır. Bunlardan Osmanlı Türkçesinde kullanılan bazılarının kuruluşu şöyledir: İki İsimden Oluşanlar, İkilemelerle Oluşanlar.


#13

SORU:

Farsçada birleşik isimleri doğru okumak için nelere dikkat etmeliyiz?


CEVAP:

Farsçada birleşik isimleri doğru okumak için bunların isim tamlaması olmadığını bilmeli ve izafet kesresi olmadan okumalıyız.


#14

SORU:

Hangi kelimeler ile yapılan tamlamalar isim tamlaması gibi izafet kesresiyle de okunabilir?


CEVAP:

Ser, sâhib, mîr kelimeleriyle yapılan tamlamalar isim tamlaması gibi izafet kesresiyle de okunabilir. Ancak bunlar yaygın olarak birleşik isim gibi izafet kesresi olmadan okunurlar.


#15

SORU:

Eş veya yakın anlamlı yahut zıt anlamlı kelimeler ne ile birleştirilerek tek bir nesneye veya oluşa ad olabilirler?


CEVAP:

Eş veya yakın anlamlı yahut zıt anlamlı kelimeler bağlama edatı ile birleştirilerek tek bir nesneye veya oluşa ad olabilirler.


#16

SORU:

Osmanlı Türkçesinde hangi dillerden sıfatlar kullanılmıştır?


CEVAP:

Osmanlı Türkçesinde Türkçe, Arapça ve Farsça sıfatlar kullanılmıştır.


#17

SORU:

İsnat grubu neye denir?


CEVAP:

Birinci unsur çoğu zaman iyelik eki almış bir kelime, ikinci unsuru ise sıfat işlevinde bir kelimeden oluşan kelime grubuna isnat grubu denir.


#18

SORU:

Farsçada birleşik sıfatlar nasıl kurulur?


CEVAP:

Farsçada birleşik sıfatlar iki isim veya bir isimle bir sıfatın yan yana gelmesiyle kurulur.


#19

SORU:

İki isimden oluşan bileşik sıfatlar nasıl oluşturulur?


CEVAP:

İki  ismin  arada  izafet  kesresi  olmadan  yan  yana  gelmesiyle  oluşurlar.


#20

SORU:

İsim ve sıfattan oluşan bileşik sıfat nasıl oluşturulur?


CEVAP:

Bunlar bir isimle bir sıfatın izafet kesresi olmadan yan yana gelmesiyle oluşurlar. Sıfat, yalın veya türemiş bir sıfat olabileceği gibi sıfat-fiil anlamı taşıyan bir kelime (ism-i fâ'il, ism-i mef'ûl) de olabilir.