OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ II Dersi KELİME SINIFLARI IV: FİİLLER/1. ÇEKİMSİZ FİİLLER soru cevapları:
Toplam 14 Soru & Cevap#1
SORU:
Türkçede fiiller nasıl tanımlanır?
CEVAP:
Fiiller kılış, oluş ve durum bildiren kelimelerdir.
#2
SORU:
Türkçede fiillerin yalın hâlinin özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Türkçe’de bir fiil tabanı yalın hâliyle ancak emir kipinin 2. kişisinde görülür: al, gir, tut, sa?la gibi.
#3
SORU:
Gerçekleşmesi süre isteyen bir eylemin bitiş aşamasını anlatan fiillere örnek veriniz.
CEVAP:
????? (bitmek), ????? (durmak), ????? (bırakmak) fiilleri örnek olarak verilebilir.
#4
SORU:
Geçişli fiiller nedir?
CEVAP:
Geçişli fiillerde eylem dışa dönüktür; eyleyen (özne), eylemini bir nesne üzerinde gerçekleştirmekte, böylece bir nesne etkilenmektedir.
#5
SORU:
Geçişsiz fiiller nasıl tanımlanır?
CEVAP:
Geçişsiz fiiller, gerçekleşen eylem, yalnızca eyleyenle ilgilidir. Başka bir deyişle, eyleyenin, gerçekleştirdiği eylemle bir kişi/nesne üzerinde herhangi bir etkide bulunması söz konusu değildir.
#6
SORU:
Ortada fiiller nasıl tanımlanır?
CEVAP:
Kimi fiiller, çeşitlenmiş sözlük anlamlarına göre, hem geçişli, hem geçişsiz özellik gösterirler. Bunlara ortada fiiller denir.
#7
SORU:
Türkçede kullanımlarına göre filler kaça ayrılır?
CEVAP:
Türkçe’de kullanışlarına göre iki türlü fiil şekli vardır: çekimli fiil, çekimsiz fiil.
#8
SORU:
Türkçede fiil çatısının kaç görünüşü vardır?
CEVAP:
Türkçe’de fiil çatısının 6 görünüşü vardır. Bunlar eksiz ve -l-, -n-, -ş-, -dır-/-dur-/-dir-/-dür-, -t-, -r-, -ma/-me- ekleriyle kurulur.
#9
SORU:
Görmek fiilinin 6 görünüşü nasıl örneklendirilir?
CEVAP:
1. Yalın görünüş: ????? görmek
2. Edilen görünüşü: ?????? gör- (ü)l mek
3. Dönüşlü görünüş: ?????? gör -(ü)n mek
4. Karşılıklı görünüş: ?????? gör- (ü)ş mek
5. Ettiren görünüşü: ??????? gör-dür- mek, ?????? o?u -t- ma?, ??????? iç -(i)r- mek
6. Olumsuz görünüş: ?????? gör-me -mek
#10
SORU:
XVI. ve XVII. yüz yıllarda tasvir fiillerinde zarffiil eki olarak ı, i ve u, ü de kullanılımına örnek veriniz.
CEVAP:
?????? (sev-ime-mek), ???????? (ol-ıma-ma?) şeklinde örnekler verilebilir.
#11
SORU:
Tamamlanmış bir yargı cümlesinde ad olarak kullanılan çekimsiz bir fiile örnek veriniz.
CEVAP:
????? ????? ?????? Düşenin dostu olmaz.
#12
SORU:
Osmanlı Türkçesi’nde kullanılan adfiil türleri nelerdir?
CEVAP:
Osmanlı Türkçesi’nde Türkçe bütün fiil tabanlarına -ma?lı?/- meklik, -ma/-me, ve -ış/-iş ekleri eklenerek yapılmış dört türlü adfiil vardır.
#13
SORU:
Sıfatfiiller nasıl tanımlanır?
CEVAP:
Fiilin sıfatlaşmış, kavramı sıfata dönüşmüş biçimidir. Söz içinde işleyiş bakımından diğer sıfatlar gibi adları niteleyen kelimelerdir
#14
SORU:
Türkçe'de zarffiiller nasıl tanımlanır?
CEVAP:
Fiilin belli eklerle yapılmış özel şekilleridir. Türkçe’de fiilden eklerle türetilmiş zarflar daha çok zarffiil niteliği taşırlar. Fiilin kavramını çok çeşitli yönlerden açıklayıp sınırlarlar, böylece eylemleri (kılış ve oluşları) daha yakından belirtip tanıtırlar. Zamana bağlı olmamaları yönünden adfiillere benzerler.