PORTFÖY YÖNETİMİ Dersi PORTFÖY OLUŞTURMADA TEMEL VE TEKNİK ANALİZİN KULLANILMASI soru cevapları:
Toplam 67 Soru & Cevap#1
SORU: Yatırım Kararlarında Temel ve Teknik Analizin önemi nedir?
CEVAP: Günümüz piyasa koşullarında firmaların rekabetçi ortamda sağlıklı bir şekilde ayakta kalabilmesi ve beklenen büyümeyi gerçekleştirebilmeleri için dünya ekonomisi ve içinde bulundukları ülke ekonomilerini doğru bir şekilde analiz edebilmeleri büyük önem arz etmektedir. Hatta aynı piyasa koşullarında rekabet ettikleri diğer şirketlerin ve faaliyet gösterdikleri sektörün durumunu incelemeden, kendi durumları hakkında detaylı ve doğru bir yorum yapabilmeleri mümkün değildir. Bu bağlamda, temel analiz gerek yöneticilere gerekse yatırımcılara, şirketin etkin bir biçimde yönetilmesi ve doğru kararlar almaları açısından ışık tutacaktır.
#2
SORU: Finansal varlıkların gelecekteki durumunu ve yatırımlarının değerlerini tahmin edebilmek için kullanılan yöntemler nelerdir?
CEVAP: Yatırımcıların yatırım yaptıkları finansal varlıkların gelecekteki durumunu ve yatırımlarının değerlerini tahmin edebilmek için kullandıkları yöntemlerden başlıca ikisi temel analiz ve teknik analiz’dir.
#3
SORU: Temel analiz nedir?
CEVAP: Temel analiz firmaların geçmiş kazançlarının ve finansal tablolarının inceleme ve analizi ile başlar. Bu arada firma düzeyindeki bu mikro analizler her türlü makroekonomik analizlerle desteklenerek, firmanın içinde bulunduğu sektörün bir bütün halinde gelecekteki durumu ile firmanın sektördeki durumu incelenir. Buna ilave olarak firmanın yönetim kalitesi, gelecekteki kazanç ve temettüleri, beklenen faiz oranları ve firmanın risk değerlendirilmesi birlikte yapılarak, bir finansal varlıktan elde edilecek tüm gelirlerin bugünkü değeri çerçevesinde değeri belirlemektedir.
#4
SORU: Temel analizin ön çalışmasında hangi analizlerden faydalanılır?
CEVAP: Temel analizin ön çalışmasında küresel şartların analizi yer alır. Sonra yatırım yapılacak ülke tespit edilir. Söz konusu yatırım yapılacak ülkenin sırasıyla makroekonomik analizi, endüstri ve firma analizleri yapılır. Analiz yukarıdan aşağıya, bazı durumlarda firmadan başlayarak aşağıdan yukarıya yapılabilir. Ancak, bu durum firmanın özel durumunun çok önemli olduğu zamanlarda ve çok nadir durumlarda yapılabilir. Bir ülkede ekonomik şartların çok iyi olarak analiz edildiği bir dönemde, bazı endüstri veya endüstriler ve bazı firmalarda durgunluk veya küçülme gözlenebilir. Ekonominin durgunluk yaşadığı dönemlerde bazı endüstriler ve firmalar ekonomik faaliyetlerini artırabilirler. Bu duruma; alacakların tahsilini üstlenen firmaların, durgunluk dönemlerinde iş hacimlerini artırmaları örneği verilebilir.
#5
SORU: Temel analiz hangi analizleri kapsamaktadır?
CEVAP: Temel analiz aşağıdaki analizleri kapsamaktadır. • Genel ve Yerel Ekonominin Analizi • Küresel Şartların Analizi • Ekonomi Analizi • Ekonomik Dalgalanmalar • Sektör Analizi • Firma Analizi • Finansal Analiz
#6
SORU: Genel ve Yerel Ekonominin Analizini açıklayınız?
CEVAP: Doğru yatırım tercihi yapabilmek için, küresel, ekonomik, politik ve sosyal şartların incelenmesi gerekir. Daha sonra da yerel ekonominin analizi yapılmalıdır. Günümüzde herhangi bir ülkede yaşanan ekonomik, politik veya sosyal sorunlar başta komşu ülkeleri ve en çok dış ticarette bulunduğu ülkeleri etkilemekle birlikte diğer ülkeleri de doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.
#7
SORU: Ekonomik şartların analizinde genel olarak kullanılan makroekonomik göstergeler 10 tanesini yazınız?
CEVAP: Ekonomik şartların analizinde birçok ekonomik veri kullanılır. Bu verilerden hareketle gelecekle ilgili doğru tahminler yapılabilir. Genel olarak kullanılan makroekonomik göstergelerden 10 tanesi şunlardır: • Gayri safi milli hâsıla (GSMH) • Kişi başına harcanabilir gelir • Para arzı • Faiz oranı • Enflasyon oranı • Bütçe açığı • Ödemeler dengesi açıkları • Döviz kuru • Döviz rezervleri • İşsizlik oranları
#8
SORU: Ekonomik Dalgaları gösteren sinyaller nelerdir?
CEVAP: Ekonomik dalgalanmaların bir boyutundan diğerine geçişlerde bazı göstergeler öncü, bazıları eşzamanlı ve bazıları da gecikmeli olarak sinyal verir.
#9
SORU: Ekonomik Dalgalanmalarda öncü göstergeler nelerdir?
CEVAP: Ekonomik dalgalanmalardan önce, artma veya azalma göstermektedir. Örneğin, üretimde çalışan iş görenlerin ortalama haftalık çalışma saatlerinin artması, olumlu ekonomik gelişmeye, azalması ise olumsuz gelişmeye yönelik beklentileri gerçekleştirecektir.
#10
SORU: Ekonomik Dalgalanmalarda eş zamanlı veya dönüşüm göstergeleri nelerdir?
CEVAP: Ekonomideki değişmelerden direkt olarak etkilenen ve aynı zamanda tepki veren göstergelerdir. Örneğin, endüstriyel üretim miktarındaki artış veya azalış, üretim ve ticari malların satışındaki değişmeler, dönüşüm göstergeleri olarak sınıflandırılmaktadır.
#11
SORU: Ekonomik Dalgalanmalarda gecikmeli göstergeler nelerdir?
CEVAP: Ekonomik performansın gerçekleşmesinden sonra onları takip eden göstergelerdir. Örneğin, stokların satışlara oranı, tüketici kredi tutarının kişisel gelire oranları, gecikmeli göstergelerdir.
#12
SORU: Temel analizin ikinci aşaması nedir?
CEVAP: Temel analizin ikincisi aşaması, firmanın faaliyet gösterdiği sektörün analizidir. Firmanın performansı ve karlılığı, içinde bulunduğu sektörün performansından büyük ölçüde etkilenir. Bu nedenle, ekonomi analizi sonucunda ekonominin genel gidişatı hakkında bir fikir sahibi olunduktan sonra, yatırım yapılması planlanan sektörün doğru belirlenmesi gerekir.
#13
SORU: Ekonomik dalgalanmalardan etkilenme derecesine göre sektörler kaç gruba ayrılır?
CEVAP: Ekonomik dalgalanmalardan etkilenme derecesine göre sektörler dört gruba ayrılabilir.
#14
SORU: Ekonomik dalgalanmalardan etkilenme derecesine göre sektörler nelerdir?
CEVAP: a) Aşırı duyarlı sektörler b) Duyarlı sektörler c) Az duyarlı sektörler d) Duyarlı olmayan Sektörler
#15
SORU: Aşırı duyarlı sektörleri açıklayınız?
CEVAP: Madencilik, metal mamulleri sanayi, mekanik sanayi, orman ve işlenmiş orman ürünleri sanayi vb.
#16
SORU: Duyarlı sektörleri açıklayınız?
CEVAP: Otomotiv sanayi, küçük mekanik sanayi, toprak ve cam mamulleri sanayi vb.
#17
SORU: Az duyarlı sektörler nelerdir?
CEVAP: Enerji sanayi, giyim sanayi, deri ve deri mamülleri sanayi, kağıt ve kağıt mamulleri sanayi, petrol ve kömür ürünleri sanayi vb.
#18
SORU: Duyalı olmayan sektörler nelerdir?
CEVAP: Gıda sanayi ürünleri, kamu hizmetleri vb.
#19
SORU: Sektör analizinde endüstri analizi yapılırken hangi ölçütlerin kullanılması gerekir?
CEVAP: Endüstri analizinde endüstrinin hangi aşamada olduğu ve satışlardaki büyümesinin nasıl olacağı tespit edildikten sonra, endüstriler arasında tercih yapılmalıdır. Yatırımlarda önemli unsurlardan birisi de gelişen sektörleri saptamaktır. Bu analizi yaparken, aşağıdaki ölçütlerin kullanılması gerekir: • Karlılık oranları, • Kar dağıtım oranları, • Üretim ve satış oranları, • Büyüme oranları, • Ekonomik dalgalanmalardan etkilenme oranları, • Sektör ile sendika ilişkileri, • Sektörler arası rekabetin boyutu, • Sektördeki teknolojik gelişme, • Sektördeki kapasite kullanım oranı, • Dışa bağımlılık derecesi, • Sektörün çevre sorunlarıyla ilgisi. • Sektörün hükümetlerin ekonomik plan ve programlarına uyumu
#20
SORU: Firma analizinin yapılabilmesi hangi bilgiler edinilmelidir?
CEVAP: a) Firma Yönetimi b) Firmanın Pazar Payı c) Ortaklık Yapısı d) Hisse Senetlerinin Borsa Performansı
#21
SORU: Firma analizinde firma yönetimi incelenirken nelere dikkat edilmelidir?
CEVAP: Yöneticilerin çağdaş yönetim uygulamalarına bakış açısı, rekabet anlayışı, teknolojik ve yenilikçi yatırımlara ilgisi, riske karşı duyarlılıkları, yatırımcılarla ve ilişkide olduğu iş çevresindeki kişi ve kurumlarla olan ilişkilerinde şeffaf olmaları gibi konulara yaklaşımlarının değerlendirilmesi gerekmektedir.
#22
SORU: Firma analizinde firmanın pazar payı incelenirken nelere dikkat edilmelidir?
CEVAP: Analiz edilen firmanın içinde bulunduğu sektördeki pazar payı, dağıtım kanalları, fiyatlama, tanıtım faaliyetleri ve müşterilerine hizmetlerini ulaştırma etkinliği, müşteri memnuniyeti, yıllar itibariyle kapasite kullanım oranları, satışlarındaki büyüme oranları, ürettiği mal veya hizmetin kalitesi, rekabet üstünlüğü, pazar çeşitlendirmesi, araştırma geliştirme yatırım tutarlarının sektör içerisindeki diğer firmalarla karşılaştırılması, yenilikçi bir firma olarak tanınması ve sektör içerisinde öncü rolü oynaması gibi faktörlerin incelenmesi gerekmektedir.
#23
SORU: Firma analizinde firmanın ortaklık yapısı incelenirken nelere dikkat edilmelidir?
CEVAP: Şirket ana sözleşmesi, ortak sayısı, halka açılma oranları ve hisse senetlerine kimlerin sahip olduğu gibi ortaklık yapısına ilişkin bilgilerin analiz edilmesi oldukça önemlidir.
#24
SORU: Firma analizinde hisse senetlerinin borsa performansları incelenirken nelere dikkat edilmelidir
CEVAP: Sektör içerisindeki diğer firmaların hisse senetlerinin getiri ve riskleri karşılaştırılmalıdır.
#25
SORU: Finansal analizini açıklayınız?
CEVAP: Finansal analiz, bir firmanın finansal durumunu görebilmek, faaliyet sonuçlarını ve finansal yönden gelişmesini değerlendirebilmek, gelişme yönlerini saptayabilmek, firma ile ilgili geleceğe dönük tahminlerde bulunabilmek için finansal tablolarda yer alan kalemler arasındaki ilişkilerin ve bunların zaman içinde göstermiş oldukları eğilimlerin incelenmesidir. Finansal analiz sonuçları işletme ile ilgili çeşitli çıkar grupları tarafından kullanılır. Çünkü finansal analiz işletme ile ilgili aşağıda belirtilen konularda açık bilgiler verir: • İşletmenin likidite durumu, • Karlılık durumu, • Finansal durumu, • Aktiflerini kullanma durumu, • İşletme hakkındaki önemli trendler.
#26
SORU: Teknik analiz neyi savunur?
CEVAP: Teknik analiz kuramının temelinde insanların çeşitli olaylar karşısındaki ekonomik ve psikolojik eğilimleri yatar. İnsanların piyasalardaki birtakım benzer olaylar karşısında benzer davranışlar sergilediğini kabul eden bu metot, aynı zamanda, piyasada oluşan fiyat eğilimlerinin arz ve talepten kaynaklandığını savunur.
#27
SORU: Teknik analizin dayandığı temel ilkeler nelerdir?
CEVAP: Gelişimi itibariyle, teknik analizin temelinde üç ana ilke bulunmaktadır. Bunlar; • Piyasa her şeyi iskonto eder, • Fiyatlar trendler halinde hareket eder, • Tarih tekerrürden ibarettir.
#28
SORU: Dow Kuramını açıklayınız?
CEVAP: Dow teorisi, piyasa analizlerinde amacın ‘piyasada fiyatların gidiş yönünü belirlemek’ olduğu görüşüne dayanmaktadır. Kuram, Dow Jones & Company’nin kurucularından Charles Henry Dow tarafından 19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya atılmıştır. Günümüzde, teknik analiz başlığı altında kabul edilen öğretilerin çoğu bu kuramın parçalarını temel almaktadır.
#29
SORU: Dow kurmanın kaç temel ilkesi vardır?
CEVAP: Dow teorisinin 6 temel ilkesi vardır.
#30
SORU: Dow kuramının 6 temel ilkesi nelerdir?
CEVAP: • Piyasaların Ortalaması Herşeyi İskonto Eder (Hesaba Katar) • Piyasa Trendler Halinde Hareket Eder • Ana Trendler Üç Aşamada Oluşur • Piyasaların Ortalamaları Birbirini Teyit Etmelidir • İşlem Hacmi Trendi Onaylamalıdır • Bir Trend Kesin Geri Dönüş Sinyali Alınana Kadar Geçerliliğini Korur.
#31
SORU: Dow kuramının Piyasaların Ortalaması Herşeyi İskonto Eder ilkesini açıklayınız?
CEVAP: Bu ilke, arz ve talebi etkileyen her türlü olayın piyasaların ortalamasına yansıyacağını ifade eder ve piyasa her zaman haklıdır ve piyasada olan her şey grafiklere yansımıştır, görüşünü savunur.
#32
SORU: Dow kuramının Piyasa Trendler Halinde Hareket Eder ilkesini açıklayınız?
CEVAP: Trendin temel tanımı ve bütün trend analizlerinin başlangıç noktasıdır. Dow, bir trendi üç bölümde inceler: • Birincil (ana) trend, • İkincil (ara) trend, • Küçük (mini) trend.
#33
SORU: Dow kuramında belirtilen ana trendlerin aşamaları nelerdir?
CEVAP: Dow Teorisine göre ana trendler üç aşamada meydana gelir: • Biriktirme, toparlanma dönemi, • Fiyatlar hızla artarken alım yapıldığı uyanış dönemi, • Yüklü satışların geldiği dağıtım dönemi.
#34
SORU: Dow kuramının Piyasaların Ortalamaları Birbirini Teyit Etmelidir ilkesini açıklayınız?
CEVAP: Dow’a göre, önemli bir yükseliş (boğa) ya da düşüş (ayı) piyasasının ortaya çıkması için, farklı piyasaların aynı sinyali vermeleri gerekmektedir. Dolayısıyla, Dow, farklı sektör endekslerinin, ya da genel ve alt endekslerin hepsinin birden aynı yönlü yükseliş veya düşüş sinyali vermesi halinde genel eğilimden bahsedilebileceğini ileri sürmektedir.
#35
SORU: Dow kuramının İşlem hacmi trendi onaylamalıdır ilkesini açıklayınız?
CEVAP: Dow, fiyat grafiklerinden alınan sinyalleri teyit etmek açısından işlem hacminin önemli bir role sahip olduğunu ileri sürmüştür. Dow’a göre bir yükseliş trendinde, fiyatlar yükseldikçe, işlem hacmi de artmalı, düzeltme hareketi sırasında ise azalmalıdır. Dow’un bu ilkesindeki ana fikri, düşük işlem hacimli bir harekete piyasada güvenilmemesi gerektiği şeklinde açıklanabilir. Dow Kuramı, işlem hacmini ikincil bir unsur olarak ele alırken, kapanış fiyatlarını öncelikli olarak ele alır.
#36
SORU: Dow kuramının Bir Trend Kesin Geri Dönüş Sinyali Alınana Kadar Geçerliliğini Korur ilkesini açıklayınız?
CEVAP: Bu ilke, trend takibi yaklaşımının temellerinin büyük bir kısmını oluşturur. Burada önemli olan, dönüş sinyallerinin doğru olarak tanımlanabilmesidir. Tersine dönüş sinyallerini belirleyebilmek hiç de bahsedildiği kadar kolay bir iş değildir.
#37
SORU: Tekniz analizin mantığının temel amacı nedir?
CEVAP: Teknik analizin mantığının, ilkelerinin ve tüm araçlarının yegane amacı trendleri ve trend dönüşlerini yakalamaya çalışmaktır.
#38
SORU: Fiyat trendleri yön bakımından kaç ana gruba ayrılır ve bunlar nelerdir?
CEVAP: Fiyat trendleri yön bakımından üç ana gruplamaya dahildir: I. Yukarı trend, II. Aşağı trend, III. Yatay tend,
#39
SORU: Fiyat trendleri zaman bakımından kaç ana gruba ayrılır ve bunlar nelerdir?
CEVAP: Zaman bakımından ise yine üç temel ayrıma dâhildirler: I. Kısa vadeli trend, II. Orta vadeli trend, III. Uzun vadeli trend.
#40
SORU: Boğa ve Ayı Piyasası kavramlarını açıklayınız?
CEVAP: Talebin fazla olduğu, yükselen trendlerin oluştuğu zaman piyasa Boğa Piyasası olarak adlandırılırken, arzın fazla olduğu, diğer bir ifadeyle alçalan trendin oluştuğu düşüş eğilimindeki piyasaya da Ayı Piyasası denir.
#41
SORU: Teknik ve Temel analiz arasındaki farkları kısaca açıklayınız?
CEVAP: Teknik analizin kullanım amacı, daha çok, alımdan sonraki birkaç gün veya hafta içinde kazanmayı amaçlayan spekülatörler tarafından tercih edilir. Bu kişiler dışında uzun vadeli yatırımcılar da teknik analizi, temel analize ek olarak zamanlama için kullanırlar. Temel analizi kullananların amacı genellikle uzun süreli yatırım sonucu temettü kazancı elde etmek, teknik analizcilerin ki ise kısa süre içinde sermaye kazancı (hisse senedinin satış ile alış fiyatı arasındaki fark) sağlamaktır. Temel analizciler teknik analizcilere göre daha çok veriyle ilgilenirler ve genellikle belli bir sektörde uzmanlaşırlar. Teknik analizciler ise bir sektörde tamimiyle uzman olmamaları sebebiyle, temel analizcilere göre daha kolay sektör ve piyasa değiştirip, analiz yapabilirler.
#42
SORU: Rassal Yürüyüş Teorisi nedir?
CEVAP: Rassal yürüyüş teorisi (random walk theory), fiyat değişikliklerinin rassal olduğunu ve önceden tahmin edilemeyeceğini öne sürmektedir. Bu teoriye göre, hisse senedi fiyat değişimlerinin, geçmiş fiyat değişimleri ile ilişkisi yoktur. Başka bir ifadeyle, bir hisse senedinin fiyatı rastgele bir seyir izlerse, hisse senedinin fiyatının artma veya azalma olasılığı daha önceki fiyat değişmelerinden tamamen bağımsız demektir.
#43
SORU: Piyasaların etkinliği kaça ayrılır ve bunlar nelerdir?
CEVAP: Piyasaların etkinliği; zayıf, yarı güçlü ve güçlü formda olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
#44
SORU: Bilgiyi, bilginin ait olduğu zaman ve bilginin elde edilebilirliği açısından kaç gruba ayırabilir ve bu gruplar nelerdir?
CEVAP: Bilgiyi, bilginin ait olduğu zaman ve bilginin elde edilebilirliği açısından 3 gruba ayrılabiliriz. Bunlar; • Geçmiş döneme ait bilgiler, • Kamuya açıklanan bilgiler (geçmiş döneme ait bilgiler da dâhil), • İçsel bilgiler (firma içerisinden bilgi sağlanması) de dâhil olmak üzere firmaya ait tüm bilgiler.
#45
SORU: Zayıf formda etkinliği açıklayınız?
CEVAP: Hisse senetlerinin cari piyasa fiyatlarının geçmiş fiyat hareketlerine ilişkin tüm bilgileri yansıttığı durumdur. Eğer, hisse senedi piyasası zayıf formda etkin ise, hiçbir yatırımcı, geçmiş fiyat bilgileri, işlem hacmi ve benzeri bilgileri kullanarak piyasada bir üstünlük sağlayamaz.
#46
SORU: Yarı güçlü formda etkinliği açıklayınız?
CEVAP: Hisse senedi fiyatlarının, halka açıklanmış tüm bilgileri yansıttığı durumdur. Yarı güçlü etkin bir piyasada, yatırımcıların geçmiş fiyatlara ek olarak, kamuya açıklanmış bilgileri kullanarak normalin üzerinde getiri sağlayamayacakları varsayılmaktadır.
#47
SORU: Güçlü formda etkinliği nedir? Açıklayınız.
CEVAP: Piyasa fiyatlarının, gerçek değerleri belirlemede kullanılabilecek tüm bilgileri yansıttığı durumdur. Fiyatlar; sadece kamuya açıklanmış bilgileri değil, firma içerisindekilerin de dâhil olmak üzere firmaya ait tüm bilgileri yansıtmaktadır.
#48
SORU:
Temel analizde ne amaçlanır?
CEVAP:
Temel analizde, uluslararası ve yerel makro ekonomik koşullar, yatırım yapılması planlanan
endüstrinin kendine özgü yapısı ve işletmelerin finansal tabloları gibi önemli değişkenler analiz edilerek fiyat tespiti yapılması amaçlanır. Ayrıca temel analiz ile portföye alınacak varlıkların gelecekteki finansal performansları da tahmin edilmeye çalışılır.
#49
SORU:
Teknik analizdeki amacın temel analizden farkı nedir?
CEVAP:
Teknik analiz ise portföye alınacak varlıkların gelecekte göstereceği finansal performanstan çok,
geçmiş fiyat hareketleriyle ilgilenir. Buna bağlı olarak teknik analiz de, geçmiş fiyat ve hacim bilgilerinin geleceğe yönelik fiyat hareketleri hakkında iyi bir gösterge olabileceğine inanılır.
#50
SORU:
Temel ve teknik analizin temel önemi nedir?
CEVAP:
Yatırımcılar açısından, yatırım yapılan finansal varlığın gelecekteki fiyatının önceden tahmin edilmesi
yatırımın kazanç ve kaybının büyüklüğü bakımından son derece önemlidir. Her türlü politik, ekonomik ve özel gelişmeler ile bu gelişmelerin olası sonuçlarının piyasalar üzerinde yaratacağı etkileri araştırırken bir takım yöntemlerden yararlanılır. Yatırımcıların yatırım yaptıkları finansal varlıkların gelecekteki durumunu ve yatırımlarının değerlerini tahmin edebilmek için kullandıkları yöntemlerden başlıca ikisi “temel analiz” ve “teknik analiz”dir.
#51
SORU:
Temel ve teknik analizlerin ortak özelliği nelerdir?
CEVAP:
Aktif portföy yönetimi amacıyla yapılan bu iki analiz birbirinin almaşığı olmayıp tamamlayıcı özellik
göstermektedir. Teknik ve temel analiz yaklaşımlarının her ikisi de aynı sorunu çözmeye; fiyatların
gidecekleri muhtemel yönü belirlemeye çalışır. Her iki yaklaşım da soruna değişik açıdan yaklaşır. Temel analizci, piyasa hareketinin nedenlerini incelerken, teknik analizci, piyasa hareketinin sonuçlarını inceler. Dolayısıyla, temel analiz hangi finansal varlığa yatırım yapılacağı kararının verilmesinde kullanılırken, teknik analiz bu yatırımın ne zaman yapılacağı ve finansal varlığın ne zaman satılacağı hakkında yatırımcılara bilgi sunacaktır.
#52
SORU:
Temel analiz nasıl başlar?
CEVAP:
Temel analiz firmaların geçmiş kazançlarının ve finansal tablolarının inceleme ve analizi ile başlar.
#53
SORU:
Temel analizin ön çalışmasında neler yer alır?
CEVAP:
Temel analizin ön çalışmasında küresel şartların analizi yer alır. Sonra yatırım yapılacak ülke tespit
edilir. Söz konusu yatırım yapılacak ülkenin sırasıyla makroekonomik analizi, endüstri ve firma analizleri yapılır. Analiz “yukarıdan aşağıya”, bazı durumlarda firmadan başlayarak “aşağıdan yukarıya” yapılabilir. Ancak, bu durum firmanın özel durumunun çok önemli olduğu zamanlarda ve çok nadir durumlarda yapılabilir.
#54
SORU:
Bir ülkede ekonomik şartların çok iyi olarak analiz edildiği bir dönemde neler gözlenebilir?
CEVAP:
Bir ülkede ekonomik şartların çok iyi olarak analiz edildiği bir dönemde, bazı endüstri veya
endüstriler ve bazı firmalarda durgunluk veya küçülme gözlenebilir. Ekonominin durgunluk yaşadığı
dönemlerde bazı endüstriler ve firmalar ekonomik faaliyetlerini artırabilirler. Bu duruma; alacakların
tahsilini üstlenen firmaların, durgunluk dönemlerinde iş hacimlerini artırmaları örneği verilebilir.
#55
SORU:
Avrupa Birliği (AB) genişleme sürecinde ekonomik performanslar nasıl farklılıklar göstermektedir?
CEVAP:
Benzer gelişmeler, Avrupa Birliği (AB) genişleme sürecinde de görülmektedir. AB’ye üye olacak
aday ülkelere direkt yabancı yatırımların akışı, bu ülkelerdeki ekonomik faaliyetleri ve performansları
artırıcı etki yapmakta ve yabancı portföy yatırımlarının bu ülkelere girişi gözlemlenmektedir. Bu tür
gelişmeler, sadece ekonomik olmamakta, aynı zamanda sosyal gelişmelere, liberalleşmeye ve
entegrasyona katkı sağlamaktadır.
#56
SORU:
Küresel gelişme yerel firmaları nasıl etkilemiştir?
CEVAP:
Küresel gelişme ile yerel firmalar, halka açılmakta ve gelişmiş yabancı ülkelerin sermaye
piyasalarından fon sağlamaktadırlar. Örneğin, Türkcell firması, pay senetlerinin bir kısmını New York
Borsası’na kote ettirerek fon sağlama yoluna gitmiştir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Avrupa ve Uzak
Doğu piyasalarında tahvil satarak borçlanma yoluna gidebilmektedir. Ayrıca, Türk yatırımcılar, yabancı ülke ve şirketlerin ihraç ettikleri menkul kıymetleri aracı kurumlar aracılığıyla satın alabilmekte ve portföylerinde uluslararası çeşitlendirme yapabilmektedir.
#57
SORU:
Makroekonomik göstergeler nelerdir?
CEVAP:
Ekonomik şartların analizinde birçok ekonomik veri kullanılır. Bu verilerden hareketle gelecekle ilgili
doğru tahminler yapılabilir. Genel olarak makroekonomik göstergeler şunlardır:
• Gayri safi milli hâsıla (GSMH)
• Kişi başına harcanabilir gelir
• Para arzı
• Faiz oranı
• Enflasyon oranı
• Bütçe açığı
• Ödemeler dengesi açıkları
• Döviz kuru
• Döviz rezervleri
• İşsizlik oranları
• İşgören verimlilik endeksi
• Tüketici güven endeksi
• Mevduat tutarları
• Borçlanma ve kredi kullanma oranları
• Sabit yatırım harcamaları
• Öncü sektörlerdeki gelişmelergelişmeler
• Kapasite kullanım oranları
• Endüstri malları sipariş endeksi
• Enerji tüketim endeksi
• Yurtiçine giren ve çıkan yabancı sermaye tutarları
• Para ve maliye politikaları
• Verilen teşvik belgesi sayısı ve tutarları
• Hazine borçlanma senetlerine verilen dereceler.
#58
SORU:
Ekonomik göstergelerdeki değişimler piyasaların yönünü nasıl etkiler?
CEVAP:
GSMH’nın artması, özellikle menkul kıymet piyasalarında olumlu etki yapmaktadır. GSMH’deki
artış, ülkede ekonomik performansın iyi yönde gelişme gösterdiğini belirtmektedir. GSMH’nın istikrarlı ve sürdürülebilir şekilde yıllarca artması; ülkedeki işletmelerin sayısında artışa ve kapasite kullanım oranlarının artması ile de mevcut firmaların daha çok iş yaptıkları anlamına gelmektedir. Bu durum, menkul kıymet piyasaları üzerinde olumlu etki yapacaktır. GSMH’nın artmış olması ülkede sosyal dengeleri kurmada tek başına yeterli değildir. Bunun için, gelirin dengeli dağılımını ve sosyal gelişmeyi gösteren “kişi başına düşen harcanabilir gelir” rakamına bakmak gerekir. Kişi başına harcanabilir gelirin yüksek olması, ülkede faaliyette bulunan işletmelerin mallarına olan talebin artacağı, daha çok tüketim ve tasarrufun olacağı anlamına gelir. Kişi başına harcanabilir gelirin yüksek olması ve artış göstermesi, menkul kıymet piyasaları açısından olumlu algılanacaktır.
#59
SORU:
Bütçenin açık vermesinin nedenleri nelerdir?
CEVAP:
Bütçe açıkları arzu edilen bir sonuç değildir. Bütçenin açık vermesinin nedenleri olarak, doğru bir
planlama yapılamaması, beklenmeyen harcamaların yapılması, harcama disiplininden uzaklaşılması,
gelirlerin toplanamaması veya yıl içinde işletmelerin yeterince iş yapamamasından kaynaklanan vergi
ödeme problemleri sayılabilir.
#60
SORU:
Ekonomik dalgalanmalardan etkilenme derecesine göre gruplara ayrılan sektörler nelerdir?
CEVAP:
Ekonomik dalgalanmalardan etkilenme derecesine göre sektörler dört gruba ayrılabilir:
Aşırı Duyarlı Sektörler: Madencilik, metal mamulleri sanayi, mekanik sanayi, orman ve işlenmiş
orman ürünleri sanayi vb.
Duyarlı Sektörler: Otomotiv sanayi, küçük mekanik sanayi, toprak ve cam mamulleri sanayi vb.
Az Duyarlı Sektörler: Enerji sanayi, giyim sanayi, deri ve deri mamülleri sanayi, kağıt ve kağıt
mamulleri sanayi, petrol ve kömür ürünleri sanayi vb.
Duyarlı Olmayan Sektörler: Gıda sanayi ürünleri, kamu hizmetleri vb.
#61
SORU:
Sektörlerin ortaya çıkışı ile geçirdiği aşamalar nelerdir?
CEVAP:
Her sektör ortaya çıkışı ile birlikte belirli aşamalardan geçer. Bu dönemler dört aşama ile ifade
edilebilir. Şekil 6.1 söz konusu aşamaları göstermektedir. Bunlardan ilki başlangıç dönemidir. Bu dönem, sektörün ortaya çıktığı ve yapılandığı bir dönemdir. Bu dönemde, büyüme ve gelişme hızı ekonominin ve diğer sektörlerin oldukça üzerinde seyreder. Hayat eğrisinde ikinci dönem büyüme dönemidir. İstikrarlı olarak büyümenin devam ettiği, yatırımların tamamlandığı bir dönemdir. Üçüncü dönem olan olgunluk döneminde ise büyüme oranı ekonominin ve diğer sektörlerin ortalamalarına yaklaşıldığı bir dönemi ifade etmektedir. Bu aşamadan itibaren söz konusu endüstri kolunda büyüme hızları ve dolayısı ile karlılıkta eski artış hızları gözlenmeyecek, hatta yavaş yavaş azalmalar da başlayacaktır. Son dönemde ise düşüş yaşanmaktadır. Sektörün satışlarında azalmalar olmaktadır. Bu sebeple, yatırımlar, karlılık ve iş hacminde daralmalar yaşanmakta, bu aşamada bulunan kuruluşlar ya kapanmaya ya da sektör değiştirerek farklı iş kollarında faaliyet göstermeye başlamaktadırlar.
#62
SORU:
Gelişen sektörlerin analizinde hangi ölçütler kullanılmalıdır?
CEVAP:
Endüstri analizinde endüstrinin hangi aşamada olduğu ve satışlardaki büyümesinin nasıl olacağı tespit edildikten sonra, endüstriler arasında tercih yapılmalıdır. Yatırımlarda önemli unsurlardan birisi de gelişen sektörleri saptamaktır. Bu analizi yaparken, aşağıdaki ölçütlerin kullanılması gerekir:
• Karlılık oranları,
• Kar dağıtım oranları,
• Üretim ve satış oranları,
• Büyüme oranları,
• Ekonomik dalgalanmalardan etkilenme oranları,
• Sektör ile sendika ilişkileri,
• Sektörler arası rekabetin boyutu,
• Sektördeki teknolojik gelişme,
• Sektördeki kapasite kullanım oranı,
• Dışa bağımlılık derecesi,
• Sektörün çevre sorunlarıyla ilgisi.
• Sektörün hükümetlerin ekonomik plan ve programlarına uyumu
#63
SORU:
Yatırımcılara önemli fikirler vermesi açısından işletmeyle ilgili hangi bilgilere ulaşmak gerekir?
CEVAP:
• Şirketin unvanı, geçmişi ve şöhreti,
• Sermayesi, yedekleri,
• Personel sayısı, işçi-işveren ilişkileri,
• Yöneticilerin yeterlilik ve yetenekleri,
• Üretim konusu, kapasitesi ve cirosu, ihracat imkânları, üretim, satış ve ihracattaki yıllık artışlar,
• Faydalandığı teşvik tedbirleri,
• Kredi imkânları,
• Yatırım projeleri, sermaye artırım ihtimali ve imkanları,
• Yeniden değerleme fonu,
• Rakiplerine kıyasla piyasadaki durumu,
• Maliyetleri ve karlılık durumu,
• Hammadde tedarik imkânları, yerli malzemeyle çalışma veya bağımlılık durumu, mevcut stokları,
• Kar dağıtma politikası,
• Üretilen mal ve hizmetlerin kalitesi,
• İşletmenin uzun vadeli stratejileri ve planları,
• İşletme sahip ve/veya yöneticilerinin kamuoyu ile ilişkileri.
#64
SORU:
Finansal analiz işletme ile ilgili hangi konularda açık bilgiler verir?
CEVAP:
Finansal analiz sonuçları işletme ile ilgili çeşitli çıkar grupları tarafından kullanılır. Çünkü finansal
analiz işletme ile ilgili aşağıda belirtilen konularda açık bilgiler verir:
• İşletmenin likidite durumu,
• Karlılık durumu,
• Finansal durumu,
• Aktiflerini kullanma durumu,
• İşletme hakkındaki önemli trendler.
#65
SORU:
Finansal tabloların analizinde hangi yöntemler kullanılır?
CEVAP:
Finansal tabloların analizinde aşağıdaki yöntemler kullanılır:
Karşılaştırılmalı Mali Tablolar Analizi: Karşılaştırmalı mali tablolar analizinde, firmanın birkaç
döneme ait mali tablolarının yan yana konması suretiyle incelenmesiyle, firmanın iktisadi ve mali
yapısındaki, karlılığındaki, verimliliğindeki gelişmeler konusunda önemli bilgiler elde edilir. Bu teknikle firmanın geçmişteki durumu ile bugünkü durumu karşılaştırılmak suretiyle elde edilecek bilgiler firmanın geleceğiyle ilgili kararlara da ışık tutar.
Eğilim Yüzdeleri (Trend) Analizi: Eğilim yüzdeleri (trend) analizi ile firmanın gösterdiği gelişmeler yıllar itibariyle görülür. Bu analize yatay yüzde analizi de denir. Bu yöntemde birbirini izleyen dönemlere ait finansal tablolarda yer alan kalemlerin temel alınan finansal tablo kalemlerine göre gösterdiği artış veya azalışlar yüzde olarak hesaplanır. Bu analizde seçilen temel yılın her bakımdan firmanın faaliyetlerini yansıtacak normal bir yıl olması, mümkün olduğunca geçmiş yılları kapsaması ve enflasyon etkisinin de dikkate alınması gerekir. Bu analiz türünde, değişimlerin yönü hakkında net bir fikir sahibi olabilmek için, geçmiş yıllara ait en az 5-6 yıllık verileri kullanmak gerekir.
Dikey Yüzde Analizi: Dikey yüzde analizi ile finansal tablolarda bulunan bir kalemin toplam veya
grup içindeki oransal büyüklüğü analiz edilir. Bu analiz yöntemi, firmalar arası karşılaştırmalar veya
firmanın sektör içindeki yerini belirleme açısından veya firmanın finansal yapısında meydana gelen
değişiklikleri izleme açısından yararlı bir araç niteliğindedir.
Oran Analizi: Oran veya rasyo analizi ile finansal tablolarda yer alan tutarların nispi ilişkileri
incelenerek, firmanın finansal durumu hakkında bilgi edinilir. Anlamlı sonuçlar verecek olan finansal
tablo kalemleri, birbirleriyle oranlanır. Daha sonra, bulunan sonuçlar, geçmiş yıl sonuçlarıyla, benzer
firma oranlarıyla, bütçe hedefleriyle veya genel standartlarla karşılaştırılarak firmanın finansal durumu
yorumlanır.
#66
SORU:
Teknik analizin temelinde bulunan üç ana ilke nelerdir?
CEVAP:
Gelişimi itibariyle, teknik analizin temelinde üç ana ilke bulunmaktadır. Bunlar;
• Piyasa her şeyi iskonto eder,
• Fiyatlar trendler halinde hareket eder,
• Tarih tekerrürden ibarettir.
#67
SORU:
Bilgiyi, bilginin ait olduğu zaman ve bilginin elde edilebilirliği açısından kaç gruba ayrılır?
CEVAP:
Bilgiyi, bilginin ait olduğu zaman ve bilginin elde edilebilirliği açısından 3 gruba ayrılabiliriz. Bunlar;
• Geçmiş döneme ait bilgiler,
• Kamuya açıklanan bilgiler (geçmiş döneme ait bilgiler da dâhil),
• İçsel bilgiler (firma içerisinden bilgi sağlanması) de dâhil olmak üzere firmaya ait tüm bilgiler