RADYO VE TELEVİZYON TEKNİĞİ Dersi TELEVİZYON TEKNİĞİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ soru cevapları:
Toplam 51 Soru & Cevap#1
SORU: Renklerin parlaklık değerleri nelerdir?
CEVAP: • Beyaz (White) parlaklık değeri 1.0 • Sarı (Yellow) parlaklık değeri 0.89 • Mavi-Yeşil (Cyan) parlaklık değeri 0.7 • Yeşil (Green) parlaklık değeri 0.59 • Mavi-Kırmızı (Magenta) parlaklık değeri 0.41 • Kırmızı (Red) parlaklık değeri 0.3 • Mavi (Blue) parlaklık değeri 0.11 • Siyah (Black) parlaklık değeri 0
#2
SORU: Işığı açıklamak üzere kullanılacak bileşenler nelerdir?
CEVAP: • Dalga boyu • Frekans • Genlik
#3
SORU: Bir(1) volt değerindeki bir sinyalde yeşil kırmız ve mavi renklerin oranı nedir?
CEVAP: Yeşil (G) sinyalin %59’u, Kırmızı (R) sinyalin 0.30’u ve Mavi (B) sinyalin %11’i alınarak Y-Renk Parlaklık Sinyali oluşturulur. Sinyal toplam 1 Volt değerindedir. Y = 0.59 G + 0.30 R + 0.11 B = 1 Vpp
#4
SORU: Işığın özellikleri hakkında kısaca bilgi veriniz?
CEVAP: Işık bir elektromanyetik dalgadır. Saniyede 300.000 kilometre hızla yayılır. Uzayda veya maddesel bir ortamda salınım yaparak, etrafında elektrik (E) ve manyetik (M) alan oluşturarak yayılır. Kaynağından çıktıktan sonra tüm yönlere dalgalar şeklinde yayılır.
#5
SORU: Bir renk dairesi üzerinde tüm renklerin oluşabilmesi için hangi sinyallere gereksinim vardır?
CEVAP: • Y Sinyali • R-Y = V Sinyali • B-Y = U Sinyali
#6
SORU: Renk dairesi üzerinde yer alan renklerin oluşum aşamaları nasıldır?
CEVAP: • Yansıyıp gelen ışığın içindeki ana renklerin ayrımı • Ana renklerin renk parlaklıklarının elde edilmesi, • Renklerin renk dairesi üzerinde oluşturulması,
#7
SORU: Luminance ne demektir?
CEVAP: Kırmızı, Yeşil ve Mavi ışık sinyalleri kamerada bulunan CCD’ler tarafından oluşturularak Y-Matrisi’ne gönderilir. Buradan elde edilen sinyale Y- LUMINANCE adı verilir. Luminance, renklerin siyah beyaz veya renk parlaklığı (aydınlık) seviyesidir ve Y harfi ile gösterilir.
#8
SORU: Dalga boyu ne demektir?
CEVAP: Dalganın, eksenin üst kısmında veya alt kısmında birbirini izleyen iki tepe noktası arasındaki mesafedir ve ? ile gösterilir. Elektromanyetik dalganın ışık hızı ile hareket etmesinden dolayı frekans ve dalga boyu arasındaki ilişkiler; c= f . ? , f=c/ ? , ?=c/f olarak gösterilebilir. Işık hızı c= 3x108m‘dir. Frekans ile dalga boyu arasında ters bir orantı vardır. Frekans yüksekse dalga boyu kısa, dalga boyu uzunsa frekans düşüktür.
#9
SORU: Renk doyumu nedir?
CEVAP: Bir renk dairesi üzerinde, dairenin merkezini çembere doğru birleştiren vektörün boyu rengin doyumunu belirler. Kırmızı rengini örnek verecek olursak dairenin merkezinde renk beyazdır. Vektör üzerinde çembere doğru gidildiğinde kırmızı renk önce çok soluk bir kırmızı olarak belirir. Çembere yaklaştıkça renk doyuma ulaşarak tam doymuş bir kırmızı renk elde edilir. Bir başka deyişle renk doyumu, dairenin merkezini çembere birleştiren vektör üzerinde, çembere doğru gidildikçe artar, aynı vektör üzerinde çemberden dairenin merkezine doğru gidildikçe azalır.
#10
SORU: Frekans hakkında kısaca bilgi veriniz?
CEVAP: Bir saniyedeki titreşim sayısı veya sinyalin kaç defa tekrar edildiğidir. Hz ile gösterilir. Frekans ve zaman arasında şu ilişki vardır: f= 1/t veya t=1/f
#11
SORU: Genlik hakkında bilgi veriniz?
CEVAP: Dalganın periyodik hareketinde eksenin en üst ve en alt tarafında maksimum düzeye ulaştığı yerdir. Bir başka ifade ile sinyalin yoğunluğunu gösterir.
#12
SORU: Frekans birimlerinin değeri nedir?
CEVAP: • 1 Hz • 1 kHz (kilo Hz), 1000 Hz’dir. • 1 MHz (mega Hz), 1000 kHz’dir. • 1 GHz (giga Hz), 1000 MHz’dir. • 1 THz (tera Hz), 1000 GHz’dir.
#13
SORU: Elektromanyetik Spektrumda görülebilir aralık içindeki bazı renklerin dalga boyları ve frekansları yaklaşık olarak nasıldır?
CEVAP: • Mavi (Blue), 450-475 nm dalgaboyu, 631-666 THz • Yeşil (Green), 495-570 nm dalgaboyu, 526-606 THz • Kırmızı (Red), 620-750 nm dalgaboyu, 400-484 THz
#14
SORU: Toplamsal renk ne demektir?
CEVAP: Televizyon tekniğinde Kırmızı, Yeşil ve Mavi ana renklerdir. Üç rengin eşit oranlarda kesişmesiyle ara kesitlerde oluşan renklere Ara Renkler adı verilir. Üç rengin kesiştiği ara kesit beyazdır. Üç Ana Rengin kesişmesiyle Üç Ara Renk oluşumuna Toplamsal Renkler (Additive Colors) denir.
#15
SORU: Frame ne demektir?
CEVAP: Bir kare tek ve çift satırlardan oluşmak üzere iki kez tarandığında oluşan resme ise bir kare (Frame) adı verilir.
#16
SORU: Çıkarımsal renkler ne demektir?
CEVAP: Boyaların karışımı ile elde edilen renklere Çıkarımsal Renkler (Subtractive Colors) adı verilir. Işıkla elde edilen ara renkler burada ana renler olarak yer alır. Üç rengin kesiştiği ara kesit siyahtır.
#17
SORU: Çıkarımsal renklerin karışımı nasıldır?
CEVAP: • Kırmızı-Mavi (Magenta) + Sarı (Yellow) = Kırmızı (Red) Sarı (Yellow) + Mavi-Yeşil (Cyan) = Yeşil (Green) • Kırmızı-Mavi (Magenta) + Mavi-Yeşil (Cyan) = Mavi (Blue) • Kırmızı-Mavi (Magenta) + Mavi-Yeşil (Cyan) + Sarı (Yellow) = Siyah (Black)
#18
SORU: Renk türü nedir, nasıl belirlenir?
CEVAP: Bir renk dairesi üzerinde herhangi bir noktadaki renk türünün tanımlanabilmesi, o noktadaki rengin doyumuna ve tonuna bağlıdır. Bu nedenle renk dairesi üzerindeki bir rengin türü; Renk Türü (Chromaticity) = Renk Doyumu (Saturation) + Renk Tonu (Hue) ile belirlenir.
#19
SORU: Geçmeli taramada 1. Alan ve 2. Alan taraması ne anlama gelmektedir?
CEVAP: Tek satırların taranması ile oluşan 312.5 satırlık yarı resme 1.Alan (Şeld), çift satırların taranması ile oluşan 312.5 satırlık yarı resme de 2. Alan (Şeld) adı verilir.
#20
SORU: Luminance cihazının çalışma prensibi nasıldır?
CEVAP: RGB ve Y sinyallerinin oluşturulmasından sonra sıra bu sinyallerden, renk fark sinyallerinin oluşturulmasına gelmiştir. RGB CCD’lerinden gelen sinyaller önce Y-Matriksine girerler. Buradan Y sinyali çıkar. Y sinyali +Y sinyalidir. Renk farklarının elde edilmesi için bu sinyalin –Y sinyaline de dönüştürülmesi gerekir. Bu nedenle Y sinyali –Y ve +Y çıkış ünitesine gelir. Bu üniteden –Y ve +Y sinyalleri alınır. +Y sinyali doğrudan çıkışa alınır. –Y sinyali R-Y sinyalinin oluşturulması için şeklin üst tarafındaki Toplama Ünitesi’ne gönderilir. –Y, sinyali aynı anda B-Y sinyalinin oluşturulması için de şeklin alt tarafındaki B-Y toplama ünitesine gönderilir.
#21
SORU: Renk Çubuklarından oluşan bir sinyalin Renk Parlaklık değerleri nasıldır?
CEVAP: • Beyaz (White) parlaklık değeri 1.0 • Sarı (Yellow) parlaklık değeri 0.89 • Mavi-Yeşil (Cyan) parlaklık değeri 0.7 • Yeşil (Green) parlaklık değeri 0.59 • Mavi-Kırmızı (Magenta) parlaklık değeri 0.41 • Kırmızı (Red) parlaklık değeri 0.3 • Mavi (Blue) parlaklık değeri 0.11 • Siyah (Black) parlaklık değeri 0
#22
SORU: Bir video sinyalinin değerleri nelerdir?
CEVAP: • Burst Sinyali = 0.3 V • Eş zamanlama Sinyali = 0.3 V • Bileşik Video Sinyali = 0.7 Volt Video + 0.3 Volt • Eş zamanlama Sinyali = 1 Vpp Vpp = Volt (Tepeden Tepeye Voltaj Değeri)
#23
SORU: Televizyonda kırpışmanın önlenebilmesi için ne yapılmalıdır?
CEVAP: Televizyonda kırpışmanın önlenebilmesi için her kare iki defa taranır. Önce tek satırlar 1, 3, 5,…….312.5 sonra aynı kare 2, 4, 6,….312.5 çift satırlar olarak taranır. Tek ve çift satırlar birbirinin içine geçirilerek bir resim karesi oluşturulur.
#24
SORU: Akım seviyesine göre renk değişimi nasıldır?
CEVAP: • Akım seviyesi 0 ise renk siyahtır. • Akım seviyesi 0.5 ise renk gridir. • Akım seviyesi 1 ise renk beyazdır.
#25
SORU: Vektroskop (Vectroscope) cihazının çalışma prensibi nasıldır?
CEVAP: Vektroskop’un bir ekseninden V=R-Y sinyali, diğer ekseninden ise U=B-Y sinyali girmektedir. Her iki eksende de Burst ve tüm sinyaller farklı değerlerde yer almaktadır. Her renk değerinin iki eksenden girişlerinin tepe değerleri renk dairesi üzerinde kesiştirildiğinde, Burts ve tüm renkler PAL standardına uygun renk doyum ve renk tonu değerlerinde elde edilmiş olurlar.
#26
SORU: Bileşik Video Sinyali (Composite Video Signal) ne demektir?
CEVAP: Televizyon stüdyolarında bulunan ve Dalga şekli izleyicisi (Wave- form Monitor) adı verilen bir izleyicide Renk Çubuklarının her satırı izlenir. Bu sinyale Bileşik Video Sinyali (Composite Video Signal) adı verilir. Bileşik Video sinyali içinde, Renk Parlaklık (Luminance) ve Renk (Chrominance) sinyalleri birleştirilmiş olarak yer alır.
#27
SORU: Toplamsal renklerin karşımı nasıldır?
CEVAP: • Kırmızı (Red) + Mavi (Blue) = Kırmızı-Mavi (Magenta) Kırmızı (Red) + Yeşil (Gren) = Sarı (Yellow) • Yeşil (Green) + Mavi (Blue) = Mavi-Yeşil (Cyan) • Kırmızı (Red) + Yeşil (Green) + Mavi (Blue) = Beyaz (White)
#29
SORU: PAL televizyonu üzerindeki renk açılarının değeri nedir?
CEVAP: • Renk referans sinyali (Burst) açısı 135° • Mavi-Kırmızı; (Magenta)Mg açısı 60.7° • Kırmızı (Red) R açısı 103.5° • Sarı (Yellow) Yl açısı 167.1° • Yeşil (Green) G açısı 204.7° • Mavi-Yeşil; (Cyan) Cy açısı 286.5° • Mavi (Blue) B açısı 347.1°
#30
SORU: Vektroskop (Vectroscope) cihazının görevi nedir?
CEVAP: PAL televizyon sisteminde her rengin doyumu ve tonu bir standart olarak belirlenmiştir. Herhangi bir nedenle rengin doyumu veya tonu değişirse renklerin tümü değişir. Bu nedenle televizyon stüdyolarında bulunan ve Vektroskop (Vec-troscope) adı verilen bir monitör ile renk doyum ve ton kontrolleri yapılır.
#31
SORU: PAL, NECAM ve NTSC sistemlerinin özellikleri nelerdir?
CEVAP: • PAL (Phase Alternating Line) ve SECAM (Sequential Color with Memory) Sistemlerinde, hareketliliğin sağlanabilmesi için saniyede 25 kare gösterilir. Bir karedeki satır sayısı 625’tir. Sistemin frekansı 50Hz’dir. • NTSC (National Television System Committee) sisteminde hareketliliğin sağlanabilmesi için saniyede 30 kare gösterilir. Bir karedeki satır sayısı 525’tir. Sistemin frekansı 60Hz’dir.
#32
SORU:
Sinemada hareketlilik nasıl sağlanmaktadır?
CEVAP:
Sinemada film gösterilirken, insan gözü, her karedeki değişimi sanki bir sonraki karede birbirinin devamı gibi ve hareketli olarak algılar. Sinemada film göstericisinin hızı bir saniyede 24 kare geçecek şekilde ayarlanmıştır. Bir başka deyişle, film göstericisi saniyede birbirini izleyen 24 kare gösterir. Böylece hareketlilik sağlanmış olur. Resim karelerinin arka arkaya gösterilmesi, izleyicide hareketlilik algısı yaratır.
#33
SORU:
Televizyonda resim gösterimi nasıl sağlanır?
CEVAP:
Televizyonda hareketli resimler, her resim karesinin taranması (scanning) temeline dayanır. Tarama genellikle bir elektronik kamera ile yapılır. Tarama ışını her kareyi yatay olarak satır satır tarar. Tarama yapılırken her satırdaki ışık yoğunluğu elektrik akımlarına dönüştürülür. Elektrik akımlarına eş zamanlama (synchronization) darbeleri eklenerek resim sinyalleri oluşturulur. Resim sinyalleri bir verici veya kablo aracılığı ile alıcıya ulaştırılır. Televizyon alıcısına gelen elektrik akımları gösterme ışını ile ekranda tekrar taranarak ışığa dönüştürülür.
#34
SORU:
Analog televizyon sistemleri hangileridir?
CEVAP:
PAL, SECAM ve NTSC analog televizyon sistemleridir.
#35
SORU:
PAL ve SECAM sistemlerinin özellikleri nelerdir?
CEVAP:
PAL ( Phase Alternating Line) ve SECAM (Sequential Color with Memory) Sistemlerinde, hareketliliğin sağlanabilmesi için saniyede 25 kare gösterilir. Bir karedeki satır sayısı 625’tir. Sistemin frekansı 50Hz’dir.
#36
SORU:
NTSC sisteminin özelliği nelerdir?
CEVAP:
NTSC ( National Television System Committee) sisteminde hareketliliğin sağlanabilmesi için saniyede 30 kare gösterilir. Bir karedeki satır sayısı 525’tir. Sistemin frekansı 60Hz’dir.
#37
SORU:
Kırpışma (flicker) nedir?
CEVAP:
Televizyonda her kare taranmış satırlardan oluşur. PAL sisteminde hareketliliğin sağlanabilmesi için saniyede 25 kare (1/25sn) gösterilmesi gerekir. Tarama işlemine birbirini izleyen satırlarla 1, 2, 3,……625 olarak devam edildiğinde kırpışma (flicker) oluşur.
#38
SORU:
Geçmeli tarama nedir?
CEVAP:
Televizyonda kırpışmanın önlenebilmesi için her kare iki defa taranır. Önce tek satırlar 1, 3, 5,…….312.5 sonra aynı kare 2, 4, 6,….312.5 çift satırlar olarak taranır. Tek ve çift satırlar birbirinin içine geçirilerek bir resim karesi oluşturulur. Bu yöntemle televizyonda kırpışma önlenmiş olur ve kırpışmayı önleme yöntemine Geçmeli Tarama denir.
#39
SORU:
Bir kare (frame) nedir?
CEVAP:
Tek satırların taranması ile oluşan 312.5 satırlık yarı resme 1.Alan (Field), çift satırların taranması ile oluşan 312.5 satırlık yarı resme de 2. Alan (Field) adı verilir. Bir kare tek ve çift satırlardan oluşmak üzere iki kez tarandığında oluşan resme ise bir kare (Frame) adı verilir.
#40
SORU:
Satırların elektrik akımına dönüştürülmesinde boşluk ne anlama gelmektedir?
CEVAP:
Tarama ışını, bir satırı ekranın solundan başlanarak sağına kadar tarandıktan sonra, bir alt satırı taramak için sol tarafa dönmesi gerekir. Tarama ışınının geri dönüşü sırasında ekranda görünmemesi için karartılması gerekir. Bu dönüş süresine Boşluk adı verilir.
#41
SORU:
Burst nedir?
CEVAP:
Resmin renkli olabilmesi için satırlara Burst adı verilen Renk Referans sinyali eklenmesi gerekir.
#42
SORU:
Dalga boyu nedir?
CEVAP:
Dalganın, eksenin üst kısmında veya alt kısmında birbirini izleyen iki tepe noktası arasındaki mesafedir ve l ile gösterilir.
#43
SORU:
Frekans nedir?
CEVAP:
Bir saniyedeki titreşim sayısı veya sinyalin kaç defa tekrar edildiğidir. Hz ile gösterilir.
#44
SORU:
Genlik nedir?
CEVAP:
Dalganın periyodik hareketinde eksenin en üst ve en alt tarafında maksimum düzeye ulaştığı yerdir. Bir başka ifade ile sinyalin yoğunluğunu gösterir.
#45
SORU:
Renk doyumu nedir?
CEVAP:
Bir renk dairesi üzerinde, dairenin merkezini çembere doğru birleştiren vektörün boyu rengin doyumunu belirler. Renk doyumu, dairenin merkezini çembere birleştiren vektör üzerinde, çembere doğru gidildikçe artar, aynı vektör üzerinde çemberden dairenin merkezine doğru gidildikçe azalır.
#46
SORU:
Renk tonu nedir?
CEVAP:
Bir renk dairesi üzerindeki vektörün açısı rengin tonunu belirler. Dairenin merkezini çembere birleştiren vektörün açısı değiştikçe rengin tonu değişir.
#47
SORU:
Bir renk dairesi üzerinde yer alan renklerin oluşumu hangi aşamalarla gerçekleşir?
CEVAP:
Bir renk dairesi üzerinde yer alan renklerin oluşumu aşağıdaki aşamalarla gerçekleşir:
- Yansıyıp gelen ışığın içindeki ana renklerin ayrımı
- Ana renklerin renk parlaklıklarının elde edilmesi
- Renklerin renk dairesi üzerinde oluşturulması
#48
SORU:
Luminance nedir?
CEVAP:
Luminance, renklerin siyah beyaz veya renk parlaklığı (aydınlık) seviyesidir ve Y harfi ile gösterilir. Renkli TV sistemlerinde Y sinyali R,G,B‘den türetilir. Bir başka deyişle her rengin bir gri değeri (parlaklığı) vardır. Bir renk diğer bir renkten, rengin gri olarak ifade edilen rengin parlaklığı ile ayrılabilir.
#49
SORU:
Bir renk dairesi üzerinde renklerin tümünün edilebilmesi için hangi sinyaller oluşturulmuştur?
CEVAP:
Bir renk dairesi üzerinde renklerin tümünün edilebilmesi için,
- Y Sinyali
- R-Y = V Sinyali
- B-Y = U Sinyali oluşturulmuştur.
#50
SORU:
Vektroskop nedir?
CEVAP:
PAL televizyon sisteminde her rengin doyumu ve tonu bir standart olarak belirlenmiştir. Herhangi bir nedenle rengin doyumu veya tonu değişirse renklerin tümü değişir. Bu nedenle televizyon stüdyolarında bulunan ve Vektroskop (Vectroscope) adı verilen bir monitör ile renk doyum ve ton kontrolleri yapılır.
#51
SORU:
Bileşik Video Sinyali (Composite Video Signal) nedir?
CEVAP:
Televizyon stüdyolarında bulunan ve Dalga Şekli İzleyicisi (WaveformMonitor) adı verilen bir Renk Çubuklarının her satırı izlenir. Bu sinyale Bileşik Video Sinyali (Composite Video Signal) adı verilir. Bileşik Video sinyali içinde, Renk Parlaklık (Luminance) ve Renk (Chrominance) sinyalleri birleştirilmiş olarak yer alır.