Sağlık kurumunun türü ne olursa olsun sağlık kurumlarında yapılmakta olan hizmetler ve işler genel olarak 4 grup altında toplanabilir. Bu gruplar tıbbi hizmetler, tıbbi destek hizmetler, yönetim hizmetleri ve teknik hizmetlerdir.

Tıbbi hizmetler, hekimlerin önemli bir kısmını olu"turdu!u sa!lık personeli tarafından sunulan koruyucu, tedavi edici ve rehabilite edici tüm hizmetleri kapsamaktadır.

Birinci basamak sağlık hizmetlerinin sunulduğu alternatif sağlık kurumları vardır. Bunlar; aile hekimliği merkezleri, özel muayenehaneler, tıp merkezleri ve özel
veya kamu hastanelerinin poliklinik birimleridir. İşte hastaların yatırılmadan ihtiyaç duydukları sağlık hizmetlerinin sunuldukları yerlere poliklinik adı verilmektedir.

Bekleme salonunun büyüklüğünün hesaplanmasında, hasta ve beraberindekilerin sayısı dikkate alınmalıdır. Çocukları ile gelen hastalar ve çocuk hastalar için diğer bekleyenleri rahatsız etmemek maksadı ile ayrı bir bekleme salonu hazırlanmalı, çocukları burada oyalayarak gürültüsüz oyun imkânları sağlanmalı, çocuklar burada beklerken ebeveynleri de muayene olabilmelidirler.

Hastanelerde en sık rastlanan servislerden biridir. Cerrahi hastalıklar dışında kalan çok geniş bir hastalık grubunun tedavisi ile ilgilenen bir bölümdür. Çocukluk çağını aşmış bireylerin iç organ sistemleri ile ilgili incelemeleri yapar. Bu sisteme ait organların fonksiyon bozukluklarıyla ilgili teşhis ve tedavi hizmetini verir.

Genel olarak beyin, beyin sapı, omurilik ve periferik sinir sistemiyle kasların hastalıklarını inceleyen, teşhis ve cerrahi dışındaki tedavi uygulamalarını içeren tıp bilimi dalıdır. Nöroloji; beyin ve sinir hastalığı demektir. Beyin ve vücuttaki tüm sinirlerin hastalıklarıyla ve bu sistemlerin hastalığı sonucu bozulan vücudun diğer organlarının hastalıkları ile uğraşır.

Cilt hastalıkları ve tedavisiyle ilgilenen tıp dalıdır. Deri bilimi olarak da adlandırılmaktadır. Deri ve tenasül organları hastalıkları ile ilgilenir.  İlgilendiği başlıca hastalıklar: Kaşıntı, dermatit (derinin yüzeysel iltihabı), yılancık (bakteri tarafından meydana getirilen yüzeysel bir selülit), çıban, uyuz, uçuk, isilik, behçet hastalığı, lepra ve frengidir.

Dişin dış yüzeyindeki tabakalar ve buralarda meydana gelen hastalıklar ile ilgilenen Diş Hekimliği uzmanlık dalıdır. 

Türkiye’de mevcut mevzuat ve düzenlemelere göre yataklı tedavi kurumlarında baştabibin başkanlığı altında bütün servis, laboratuvar şef veya uzmanları, hastane müdürü ve başhemşirenin katılması ile bu konsey kurulur. Konsey, salt çoğunlukla yılda en az 4 defa toplanır. Bunun dışında baştabip lüzum gördükçe gündemli olarak konseyi her zaman toplantıya çağırabilir.

Bu komite bütün hastane hastaları için tutulan dosyaların tam olarak tutulmasını garanti altına alır. Aynı zamanda bu komite, tıbbi kayıtlar ve hasta dosyaları konusundaki formlara, politikalara ve işlemlere karar verir. Tıbbi kayıtlar hastanelerde kalite güvencesini değerlendirmede çok önemli bir araç haline geldiği için son zamanlarda tıbbi kayıt komitesi son derece önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Temelde tıbbi kayıt komitesi arşiv amaçlı olarak tutulan formları değerlendirmekle sorumludur. Ancak son dönemlerde bu komite hekim, hemşire ve diğer sağlık personeli tarafından tutulan kayıtların kalitesi ve miktarını da
değerlendirmektedir. Bu komite aynı zamanda hatalı tıbbi kayıt tutabilecek olan sağlık personelini de izlemektedir. Bu komite hastane arşiv yöneticisiyle çok yakın işbirliği içerisinde çalışmaktadır.

Sağlık kurumlarında sıklıkla karşılaşılan komitelerden birisidir. Bu komite belirli aralıklarla yaptığı toplantılarda tıbbi personelin görev alanındaki işleri yapmakta ve organize etmektedir. Bu komite çoğunlukla tıbbi personel işlerini takip etmek için ayda bir kez toplanmaktadır. Hastane yöneticisi de bu toplantılara katılmaktadır. Tıbbi personel komitesi farklı komitelerin faaliyetlerini koordine etmekte ve
farklı kliniklerde çalışan personeli etkileyecek olan kuralları belirlemektedir.

Bu komite hastane içinde kan ve kan ürünleri konusundaki bilgi ve belgeleri toplar ve değerlendirir; hastanede yapılan kan transfüzyonlarının gerekli olup olmadığını değerlendirir; kan ve kan ürünlerinin uygun bir şekilde depolanması, kullanılması ve yönetimi konusunda politika ve prosedürleri geliştirir.

Hastane yönetimi, hemşirelik hizmetleri ve diğer hizmet birimleri ile tıp personeli arasında eşgüdümü sağlamak,
Tıp personelinin düzenli yürütülen hastane değerlendirme toplantılarında temsil edilmesini sağlamak,
Hizmet kalitesi ile ilgili sorunları hastane yönetimine ve yönetim kuruluna bildirmek,
Tıp personeli ile ilgili kural ve düzenlemelerin, eşitlik ilkesine göre uygulanmasını sağlamak,
Servis şefleri ve komite önderleri ile işbirliği yaparak tıbbi komitelere girecek üyelerin
belirlenmesini sağlamak,
Tıbbi toplantılar düzenlemek ve ilgililerin toplantılara katılımını sağlamak,
Hizmet kalitesini yükseltmek ve uyumlu çalışma ilişkilerini geliştirmek için hastane yönetimi ile düzenli görüş alış verişinde bulunmak.

Klinik çalışanlarının yerine getirdiği profesyonel hizmetlerden sorumlu olmak,
Klinik çalışanlarının yerine getirdiği profesyonel hizmetlerin sürekli olarak izlenmesi,
Klinik çalışanlarına yeni gelişmeler ve uygulamalar konusunda önerilerde bulunmak,
Kliniklerde yapılmakta olan veya yapılması planlanan işler konusunda gereken standartları teklif etmek veya hazırlamak,
Klinik sürekli eğitim programlarını planlamak,
Klinikte tedavi gören hastalara ait çıktıları değerlendirmek.

Çalıştıkları sağlık kurumlarında hemşirelerden aşağıda sıralanan görevleri yerine getirmeleri beklenir:

• Her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler.
• Verilen hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir, hizmet sunumunda bu sonuçlardan yararlanarak gerekli iyileştirmeleri yapar ve sonuçları ilgili birime iletir.
• Tıbbi tanı ve tedavi planının uygulanmasında; hekim tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygular, hastada beklenmeyen veya ani gelişen durumlar ile acil
  uygulanması gereken tanı ve tedavi planlarında müdavi hekimin şifahi tıbbi istemini kabul eder. Bu süreçte hasta ve çalışan güvenliği açısından gerekli tedbirleri alır.
•  Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbi talepleri bilimsel
  esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir.
• Tıbbi tanı ve tedavi işlemlerinin hizmetten faydalanana zarar vereceğini öngördüğü durumlarda, müdavi hekim ile durumu görüşür, hekim işlemin uygulanmasında ısrar ederse durumu kayıt altına alarak hekimin yazılı talebi üzerine söz konusu işlemi uygular.
• Tıbbi tanı ve tedavi girişimlerinin hasta üzerindeki etkilerini izler, istenmeyen durumların oluşması halinde gerekli kayıtları tutarak hekime bildirir ve gerekli önlemleri alır.
• Görevi teslim alacak hemşire gelmeden ve gerekli bilgiyi hasta başında sözlü ve yazılı olarak teslim etmeden ve doğal afet, toplu kazalar gibi olağanüstü durumlarda ise hemşireye olan ihtiyaç ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz.
• Hemşirelikle ilgili eğitim, danışmanlık, araştırma faaliyetlerini yürütür. Mesleği ile ilgili bilimsel etkinliklere katılır. Toplumun, öğrenci hemşirelerin, sağlık çalışanlarının ve adaylarının eğitimine destek verir ve katkıda bulunur.
• Sağlık hizmetlerinin verildiği tüm alanlarda etkin bir şekilde görev alır, oluşturulan sağlık politikalarının yürütülmesinde, mevzuat çerçevesinde karar mekanizmalarına katılır.
• Hizmet sunumunda, hizmetten faydalananların bireysel farklılıklarını kabul ederek, insan onurunu, mahremiyetini ve kültürel değerlerini azami ölçüde göz önünde bulundurur.
• Tüm uygulamalarını kayıt altına alır

Hemşirelik hizmetlerinin planlanmasını, yürütülmesini, değerlendirilmesini, geliştirilmesini ve kayıt altına alınmasını sağlar.

Hemşirelik hizmetleri organizasyonu doğrultusunda görevli hemşirelerin mevzuata ve meslek ilkelerine uygun olarak görev yapmalarından, hemşirelik hizmetlerinin etkin ve verimli sunumundan sorumludur. İstenmeyen olaylar ve hatalı hemşirelik uygulamalarını önleyici tedbirleri alır, meydana gelen menfi olayların kaydının tutulmasını ve bildirilmesini sağlar.

Hemşirelik hizmetlerinde istihdam edilen personeli ilgili birimlere görevlendirir ve göreve uyumunu sağlar. Hizmet birimlerinde görevlendirilecek hemşirelerin sayısını ve niteliğini belirler.

Hemşirelik hizmetleri ile ilgili tüm kayıt sistemlerinin ve formların geliştirilmesini ve düzenli olarak kullanılmasını sağlar.

Hemşirelerin bilgi ve deneyimlerini göz önünde bulundurarak görev dağılımlarının ve çalışma çizelgelerinin yapılmasını, izlenmesini sağlar ve onaylar. Göreve yeni başlayan hemşireler için uyum eğitimi, görevdeki hemşireler için hizmet içi eğitim programlarının planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesini sağlar.

Öğrenci hemşirelerin eğitimi için uygun çalışma ortamını oluşturur, öğretim elemanları ile işbirliği yaparak okul-hastane işbirliğini sağlar.

Hemşirelerin mesleki gelişimleri için sürekli eğitimlerini destekler.

Hemşirelik hizmetlerinin geliştirilmesi için yapılacak bilimsel araştırma faaliyetlerine destek olur. Hemşirelik hizmetleri bütçesinin planlanmasında yer alır.

Hemşirelik hizmetlerine ilişkin stratejik çalışma planlarını yapar ve uygulanmasını sağlar.

Hastane ve sağlık kurumlarının ilgili yöneticileriyle işbirliği yapar.

Olağanüstü durumlarda afet planları doğrultusunda ilgili birimlerle işbirliği içinde, acil durum planlamaları yapar, protokol geliştirir ve/veya geliştirilmesini sağlar ve gerekli durumlarda uygulamaya koymak üzere ekibini hazırlar.

Komite, konsey, yönetim kurulu toplantılarına üye olarak katılır.

Servis ve ünitedeki hastaların bakım gereksinimlerinin hemşirelik süreci doğrultusunda belirlenmesine ve karşılanmasına yönelik hemşirelik hizmetlerinin yürütülmesinden sorumludur.

Servis/üniteye yeni başlayan hemşirelerin uyumunu sağlar. Hemşirelerinin mesleki
gelişimlerinde, hasta bakımında rehberlik ve danışmanlık yapar, iş doyumu ve motivasyonu yükseltici düzenlemeler yapar. Eğitim hemşiresi ile işbirliği yaparak hemşirelerin eğitim gereksinimlerine yönelik önerilerde bulunur. Hizmet içi eğitim programlarına katılır ve ünite/servis hemşirelerinin katılmalarını sağlar.

Hastaların tedavi planlarının güvenli bir şekilde uygulanmasını, eczane tarafından kliniğe gönderilen ilaçların güvenli bir şekilde kullanımını ve korunmasını sağlar.

Hastanın muayene ve tedavi girişimleri sırasında ilgili hemşirelik işlevlerinin yerine
getirilmesini sağlar.

Kurum politikaları doğrultusunda hemşirelerin gelişimi için performans değerlendirmelerini yapar, geri bildirimde bulunur.

Kendisine bağlı hemşirelerin özlük işleri ve hakları ile ilgili konularda servis/ünite içinde gerekli düzenlemeleri sağlar.

Hemşirelerin çalışma çizelgelerini ve izinlerini düzenler, başhemşirenin onayına sunar.

Servis/ünitenin fiziksel yapısı ve donanımı konusunda yönetime önerilerde bulunur.

Hastaları bakım gereksinimlerine göre sınıflayarak uygun oda ve yatak ayırımını yapar.

İlgili birimlerle koordinasyonu sağlar.

Hasta ile ilgili vizit, kurul ve konseylere katılarak bilgi alışverişinde bulunur.

Öğrenci hemşirelerin eğitiminde uygun eğitim ortamını sağlar.

Hastaneler ve tıbbi personel geleneksel ilişkilerini yeniden tanımlamalı ve güçlendirmelidirler, ancak bu nasıl ve ne şekilde olacaktır? Hastane ve tıbbi personelin, bu amaca ulaşmak için göz önünde bulunduracağı temel unsurlar Martin Paris tarafından ana başlıklar altında şöyle sıralanmaktadır:

Sağlık hizmetlerinin yeni çevresi bütün sağlık hizmeti sunucuları için farklı ekonomik teşvikleri olan bir çevredir. Bu durumda yeni ekonomik beklentilerle toplumun haklı sağlık ihtiyaçları ve beklentileri arasındaki dengeyi sağlamada en iyi örgütlenme biçimi nasıl olmalıdır?

Sağlık hizmetlerinin yeni çevresi sağlık hizmetlerinin maliyet-etkili bir tarzda verilmesini öncelikli kılmaktadır. Hastaneler ve tıbbi personel sağlık hizmetini maliyet-etkili tarzda sunabilmek için gerekli stratejileri için ortaklaşa nasıl belirleyeceklerdir?

Sağlık hizmetlerinin yeni çevresi hastaneleri hastaların sevk edildikleri birimler olarak
konumlarını güçlendirmelerini ve sağlık sunum sistemi olarak yeniden organize olmalarını zorunlu kılmaktadır. Bunu yapabilmek için ise hekim istihdam etme ve yetiştirme, yeni programlar geliştirme, ortak yeniden yapılandırma yoluna gitme, yeni hizmet türleri sunma ve bunları etkili bir şekilde pazarlama ve yeni hizmet alıcılarıyla sözleşmeler imzalama görevlerinin yapılması gereklidir. Ancak yapılması gerekenler sadece bunlarla sınırlı değildir. Bu durumda hastaneler bu görevleri yerine getirirken gerekli olduğunda hekimleri maksimum şekilde karara katmayı ve yapılacak olanları tehdit etme ihtimali olduğunda hekimleri kararın dışında tutmayı
nasıl başaracaktır?

Gelirlerin giderek azaldığı, rekabetin ve kullanım değerlendirme aktivitelerinin arttığı bir dönemde en iyi kalitede sağlık hizmeti nasıl sağlanacak ve denetlenecektir?

Hastaneler ve tıbbi personel pazar paylarını nasıl devam ettirecek ve sonuçta elde edilen gelir iki grup arasında nasıl pay edilecektir?

Hastaneler ve tıbbi personel aralarında diyalog, güven ve iletişimi sağlayacak olan hastane içindeki en iyi mekanizmayı nasıl kuracaklardır?

Gelecekte tıbbi personelin örgütlenme biçimi günümüzdeki örgütlenme biçiminden oldukça farklı bir şekil alacaktır. Bazıları oldukça özellikli olmasına rağmen gelecekteki örgütlenme biçimlerinin genel
olarak hatları şöyle olacaktır:

Gelecekte tıbbi personel daha katı olarak örgütlenecek, daha yakından kontrol edilecek ve yönetim kurulu ve hastane yöneticisine karşı daha fazla sorumluluk taşıyacaktır. Hastanelerdeki örgütsel yapı mevcut durumda olduğundan daha fazla ortak anlayışı ve birliği gerekli kılacak, hastane yönetim kurulunda daha fazla sorumluluk ve merkeziyetçi bir yapı ve hastane yöneticisine daha fazla yetki devri söz konusu olacaktır. Hastaneler de diğer büyük ve karmaşık organizasyonlar gibi çok ayrıntılı inceleme, eylem ve danışma fonksiyonu olan komiteler vasıtasıyla hastane içinde yapılan işleri koordine etmeye çalışacaktır. Ancak, hastane ve tıbbi personel arasındaki görüş farklılığı gittikçe azalacaktır. Bir ekonomik değer olarak sağlık hizmetleri sunumunu ön plana çıkaran bir sağlık sistemi, hastane içinde gücün bağımsız gruplar arasında paylaşılmasının sürekli olmasını gereksiz kılacaktır.

Temelde hastane ile sözleşme yapan tam zamanlı hekimlerin sayısı her geçen gün artacaktır.

Hastaneler tarafından istihdam edilen tam zamanlı hekim yöneticilerin sayısı her geçen gün artacaktır.

Sadece tek bir hastaneye bağlı olan hekim sayısı gittikçe artacak ve çok farklı hastanede hekimlik yapmayacaklardır.

Hekim olmayan personel de sağlık hizmetleri sunumunda aktif rol alacaklardır.

Fizyoterapist ve psikolog gibi meslek çalışanları hastane tıbbi personeli olarak değerlendirilmek ve hekimlerin sahip oldukları ayrıcalıklara sahip olmak için baskılarını arttıracaklardır.

Hastane tıp personeli ve hastane arasında gerekli görülen etkileşim hastane sınırlarının dışına taşacaktır. Hastane ve hekimler aynı ekonomik işletmenin ayrılmaz iki ayrı parçası olarak hizmet edecekler ve birbirlerinin tamamlayıcısı olacaklardır.

Hastalığa yol açan genlerin ailelerde ve toplumda nasıl yayıldığını ve hangi mekanizmalarla klinik belirtilere yol açtığını inceleyen tıpta uzmanlık dalıdır. İnsan hücrelerindeki kromozomlar incelenerek çeşitli genetik bozukluklar bulunur.