SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM Dersi SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÜRÜTME-DURAN VARLIKLARIN YÖNETİMİ soru cevapları:
Toplam 45 Soru & Cevap#1
SORU: Kurumların sahip oldukları varlıklar ne şekilde gruplandırılır?
CEVAP: Kurumların sahip olduğu varlıklar dönen varlıklar ve duran varlıklar olmak üzere iki ana grupta toplanmaktadır. Dönen varlıklara işletme sermayesi, duran varlıklara da sabit sermaye yatırımları denilmektedir. Duran varlıklara yapılan yatırımlar ile dönen varlıklara yapılan yatırımlar arasında bazı farklılıklar bulunmaktadır.
#2
SORU: Sağlık kurumlarında duran varlıklara yapılan yatırımlar ile dönen varlıklara yapılan yatırımlar arasındaki farklar nelerdir?
CEVAP: • Sağlık kurumlarının duran varlık yatırımları dönen varlık yatırımlarından daha pahalı olup büyük bedellere mal olmaktadır. • Duran varlık yatırımları birbiriyle bağlantılı olup genellikle bir bütünlük arz ederken, dönen varlık yatırımları daha çok bölünebilir niteliktedir. • Duran varlık yatırımları uzun sürede gerçekleşmektedir. Bu yatırımlardan sonuç alınması da uzun zaman gerektirmekte olup, yatırımlar ile ilgili olası hatalar kısa vadede düzeltilememekte ve düzeltme maliyeti de çok yüksek olmaktadır. • Duran varlık yatırımlarından gelir elde edilmesi genellikle bir yıldan daha uzun süreyi kapsamakta ve yıllara yayılmaktadır. Dönen varlık yatırımlarından ise genellikle bir yıl içinde ya da daha kısa sürede gelir elde edilmektedir. • Duran varlık yatırımları, sağlık kurumunun kapasite artırma ve yeni alanlara yatırım yapılması konularını kapsadığında, sağlık kurumlarının risk derecesini önemli ölçüde etkilemektedir. Dönen varlık yatırımlarında ise sektördeki gelişmeler takip edilir ve etkili stok yönetimi politikaları izlenirse, sağlık kurumunun risk derecesini etkilememekte ya da etkisi çok sınırlı olmaktadır.
#3
SORU: Duran varlık yatırımlarının sağlık kurumları açısından önemi nedir?
CEVAP: Duran varlıklar sağlık kurumlarına ait varlıkların içinde önemli bir yer tutmaktadır. Duran varlıkların sağlık kurumları varlıkları içindeki oranı; sağlık kurumunun mülkiyeti, hizmet türü ve eğitim kurumu olup, olmamasına bağlı olarak farklılık göstermekle birlikte %50-%70 arasındadır. • Maddi duran varlıklar başta olmak üzere duran varlıkların tamamı sağlık hizmeti üretiminde girdi olarak kullanılmakta ve hizmet üretim sürecini doğrudan etkilemektedir. Sağlık kurumunun hangi uzmanlık alanlarında, ne kadar poliklinik hastasına ve yatan hastaya hizmet verebileceği, ne kadar ameliyat yapabileceği, hangi düzeyde kaç yoğun bakım hastasına hizmet verebileceği, hangi radyolojik görüntüleri çekebileceği, hangi laboratuvar tetkiklerini yapabileceğine ilişkin kararlar maddi duran varlık yatırımlarının sonucunda ortaya çıkacaktır. • Sağlık kurumlarındaki duran varlık yatırımları pahalı yatırımlardır. Tüm kurumlarda olduğu gibi, sağlık kurumlarının sahip olduğu finansal kaynaklar da sınırlıdır. Duran varlıklara ayrılan bu sınırlı finansal kaynakların likiditeye dönüşmesi uzun zaman gerektirmektedir. Bu zaman zarfında finansal kaynak yetersizliği sağlık kurumlarının yeni yatırım kararı verebilme imkânını da azaltmakta hatta bazen tamamen ortadan kaldırmaktadır. Bu nedenle duran varlık yatırım kararlarının ilk seferde doğru verilebilmesi için yatırım projeleri çok iyi hazırlanmalı; bu amaçla kurumun kendi kapasitesi, sağlık sektörünün genel durumu, geri ödeme kurumlarının politikaları, diğer sağlık kurumlarının konumları dâhil olmak üzere gereken bütün araştırmalar yapılmalı ve proje hazırlama teknikleri ile ekonomik değerlendirme tekniklerinden mutlaka yararlanılmalıdır. • Duran varlık yatırımlarına ait kararlar, kurumun misyon ve vizyonuna uygun olarak sağlık kurumunun en üst yönetim organında tartışıldıktan sonra verilmelidir. Çünkü duran varlık yatırımları, bir sağlık kurumunun gelecekteki ekonomiklik düzeyini, verimliliğini ve etkililiğini, kısaca sağlık kurumunun geleceğini belirleyen temel faktördür. • Ekonomik büyüme, yatırım ve tasarruf arasında doğrusal ilişki vardır. Yani bir ülkede ekonomik büyümenin sağlanabilmesi için tasarrufa ve bu tasarrufların yatırıma dönüştürülmesine gereksinim vardır. Günümüz ekonomik koşullarında tasarrufların artırılması da oldukça güçtür. Bu açıdan bakıldığında sağlık kurumlarının duran varlıklara ilişkin yanlış yatırım kararları, yalnızca sağlık kurumunun geleceğini olumsuz olarak etkilemekle kalmayacak, makro boyutta çok güç elde edilen ülke tasarruflarının yanlış kullanılmasına ve ekonomik büyümenin de olumsuz etkilenmesine yol açacaktır.
#4
SORU: Pazar genişletmeye veya hizmet çeşitlendirmeye yönelik yatırımlar hakkında genel bilgi veriniz.
CEVAP: Sağlık kurumunun gelecekte yeni hasta gruplarına hizmet vermesi ya da sunduğu mevcut sağlık hizmetlerinden daha farklı sağlık hizmeti sunmasına yönelik yatırımlardır. Bu nedenle yatırımların yeni birimlere, yeni cihazlara ve yeni donanımlara yapılması gerekmektedir. Örneğin bir sağlık kurumu pazarı genişletmek adına sağlık turizmi kapsamında hizmet sunmayı ön plana alıp, bu alanda yurt dışı çalışmalara ağırlık vererek yurt dışında irtibat büroları açabilir. Diğer bir sağlık kurumu, toplumun demografik yapısı, hastalıkların insidansı ve prevelansı gibi göstergeleri dikkate alarak, çocuk sağlığı ve hastalıkları hastanesi kurulmasına, geriatri merkezi kurulmasına, onkoloji hastanesi kurulmasına ya da transplantasyon merkezi kurulmasına karar verebilir. Benzer şekilde robotik cerrahi ya da robotik fizyoterapi hizmeti verilmesine karar verebilir. Burada üzerinde durulması gereken nokta sağlık kurumlarının bu tür yatırım kararlarını verirken misyon ve vizyonlarını mutlaka dikkate almaları gerektiğidir.
#5
SORU: Sağlık kurumunun bakım ve onarımı ile ilgili yatırımlar hakkında bilgi veriniz
CEVAP: Bu grupta yer alan yatırımlar; sağlık kurumunun eskiyen, verimsiz hale gelen, yıpranan bina, makine, tesisat ve donanım gibi duran varlıklarının bakım ve onarımları ile ilgili yatırımlardır. Bu kapsamda olabilecek yatırımlar şunlardır: • Sağlık kurumunun elektrik sisteminin, ısınma sisteminin, su sisteminin vb. yenilenmesi, • Sağlık kurumunun bilgi işlem sisteminin yenilenmesi, • Sağlık kurumunun çatısı ve zemininin yenilenmesi, • Radyolojide eskiyen radyoloji cihazları yerine yeni dijital radyoloji cihazları alınması, • Ameliyathanedeki iki kollu tavan lambası yerine dört kollu tavan lambası alınması, • Hasta odalarındaki hasta karyolası ve yataklarının değişmesi gibi yatırımlardır. Bu yatırımlara aynı zamanda yenileme ya da modernizasyon yatırımları da denilmektedir.
#6
SORU: Maliyet tasarrufu sağlamaya yönelik yatırımlar hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Sağlık alanında kullanılan teknolojiler hızlı bir gelişim göstermektedir. Bu gelişimin bir sonucu olarak, yeni teknoloji ürünü olan makine - teçhizat ve donanım ile sağlık hizmetlerini daha düşük maliyet ile üretme imkânı bulunmaktadır. Bu tür yatırımlar teknolojik gelişmelerden yararlanarak daha düşük maliyet ile sağlık hizmeti üretmeye yönelik yatırımlardır. Örneğin, radyolojide kullanılan filmlere ait giderler hastanelerin önemli gider kalemleri arasında yer almaktadır. Hastaneler kuracakları PACS sistemi ile film giderlerini büyük oranda azaltarak önemli bir maliyet tasarrufu sağlamış olacaklardır. Benzer şekilde tüm laboratuvar tetkiklerinin hastane bilgi sistemi üzerinden istenmesi ve sonuçların yine hastane bilgi sistemi üzerinden verilmesi ile kâğıt kullanımına gerek kalmayacak ve kuruma önemli bir maliyet tasarrufu sağlanmış olacaktır.
#7
SORU: PACS kavramı hakkında bilgi veriniz
CEVAP: PACS (Görüntü Arşivleme ve İletişim Sistemi), radyolojik görüntülerin saklanması, erişimi, dağıtımı ve sunumu için kullanılan yönetim sistemlerine verilen genel addır. PACS, İngilizcedeki, Picture Archiving and Communication Systems teriminin baş harflerinden oluşmaktadır. PACS; röntgen, ultrason, MR, bilgisayarlı tomografi, mamografi, sintigrafi gibi tıp alanında kullanılan görüntü kaydedici cihazların sağladığı görüntülerin tek bir kaynaktan yönetilmesini sağlamaktadır.
#8
SORU: Sermaye bütçelemesi kavramını açıklayınız.
CEVAP: Sermaye bütçesi, sağlık kurumunun sağlık hizmeti üretiminde ihtiyaç duyduğu maddi duran varlıklar için yapılacak yatırımlar sonucu gerçekleşecek nakit çıkışlarını ve bu yatırımlardan elde edilecek nakit girişlerini toplu olarak gösteren plan olarak ifade edilebilir. Sermaye bütçelemesi, maddi duran varlıklara yapılacak olan yatırımların değerlendirilmesi sürecidir.
#9
SORU: Sermaye bütçelemesi süreci hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Sağlık kurumlarında sermaye bütçelemesi sürecinin iyi yönetilebilmesi için belli aşamaların izlenmesinde ve aşamalarda belirli unsurların dikkate alınmasında yarar bulunmaktadır. • İlk aşamada, sermaye bütçelemesine konu olan yatırım projesinin niteliği belirlenmelidir. Diğer bir ifadeyle yatırım kararına esas teşkil edecek projenin bağımsız nitelikte bir proje mi, yoksa bağlantılı nitelikte bir proje mi olduğuna karar verilmelidir. • İkinci aşama, niteliği belirlenen yatırım projesinin maliyetinin belirlenmesine yönelik olarak gerekli çalışmaların yapılarak, maliyetin olabildiğince doğru olarak hesaplanmasıdır. Maliyetin belirlenmesine yönelik çalışmalar kapsamında, yurt içinde ve yurt dışında piyasa araştırması yapılmalı, diğer sağlık kurumlarının yapmış olduğu benzer yatırımlar incelenmeli ve yatırım projesinin fırsat maliyeti hesaplanarak dikkate alınmalıdır. • Üçüncü aşamada, maliyeti saptanan yatırım projesinin ne kadar sürede gerçekleşeceği, kendisini ne kadar sürede amorti edeceği ve ekonomik ömrünün ne kadar olduğu belirlenir. Ekonomik ömür, bir yatırımın faydalı olarak sağlık hizmeti üretiminde kullanılabileceği süreyi ifade etmektedir. • Dördüncü aşamada, yatırımların kuruma sağlayacağı üretim artışı, gelir artışı, verimlilik artışı, maliyet tasarrufu ve benzeri yararlar belirlenmelidir. Bu yararlar yatırımın ekonomik ömrü boyunca yıllara göre farklılık göstereceği için yararların da yıllara göre dağılımı belirlenmelidir. • Yatırımın gerçekleşme süresinde yapılacak nakit çıkışları (yatırım maliyeti) ile proje tamamlandıktan sonra yatırımın ekonomik ömrü boyunca yapılacak muhtemel nakit çıkışları ve sağlanacak nakit girişleri karşılaştırılarak net nakit akışları belirlenmelidir. Yatırımın ekonomik ömrü sonunda eğer hurda değeri de bulunuyorsa, bu değerin de nakit girişi hesabında dikkate alınması gerekmektedir. • Sağlık kurumlarında nakit akışlarının etkileyen değişik faktörler bulunmaktadır. Yatırım projesinin ekonomik ömrü uzadıkça bu faktörlerin önemi daha artmaktadır. Bu nedenle altıncı aşamada, her bir yatırım projesinin nakit akışlarındaki riskler belirlenerek, olasılık dağılımları ve simülasyonları yapılmalıdır. • Sağlık kurumları yatırım projelerini ya borç ile ya da özkaynak ile finanse etmektedirler. İster borç ile finanse edilsin, ister özkaynak ile finanse edilsin kullanılan bu kaynakların bir maliyeti vardır. Sağlık kurumu kullanacağı bu kaynakların maliyetine de katlanmak zorundadır. Bu nedenle yedinci aşamada, yatırım projelerinin sermaye maliyeti dikkate alınmalıdır. • Sekizinci aşamada, ülkenin genel ekonomik durumu dikkate alınarak olabildiğince doğru bir iskonto oranı belirlenmelidir. Daha sonra belirlenen bu iskonto oranı kullanılarak yatırım projelerinin nakit akışlarının bugünkü değerleri hesaplanmalıdır. • Sermaye bütçelemesi sürecinin dokuzuncu aşamasında ise, sermaye bütçelemesi yöntemlerinden uygun olan herhangi bir ya da birden fazlası kullanılarak yatırım projesi değerlendirilir ve kabul veya ret kararı verilir.
#10
SORU: Sermaye bütçelemesi yöntemleri hakkında genel bilgi veriniz.
CEVAP: Sermaye bütçelemesi yöntemleri, hangi yatırımın daha kârlı olduğunu analiz etmeye yarayan ve birbirine alternatif yatırım projelerini karşılaştırma imkânı sağlayan yöntemlerdir. Sermaye bütçelemesinde kullanılan yöntemlerin bir kısmı paranın zaman değerini dikkate almazken, bir kısmı paranın zaman değerini de göz önünde bulundurur. Yatırım projelerinin değerlendirilmesi ve gelecekle ilgili yatırım kararlarının alınmasında kullanılan sermaye bütçelemesi yöntemleri belirlilik ve belirsizlik şartları olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.
#11
SORU: Yatırımın ortalama kârlılığı yöntemi hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Yıllık net kârın yatırım tutarına bölünmesi ile hesaplanan bir yöntemdir. Bu yöntem iki şekilde uygulanabilmektedir: • Bunlardan birincisi yatırımın sağlayabileceği en yüksek yıllık kârın yatırım tutarına bölünmesi şeklinde hesaplanmaktadır. • Diğer hesaplama şekli, yatırımın ekonomik ömrü içinde sağlayacağı kâr, yıllar itibarıyla farklılık gösteriyorsa kullanılmakta ve ortalama net kârın ortalama yatırım tutarına bölünmesi ile uygulanmaktadır.
#12
SORU: Geri ödeme süresi yöntemi hakkında bilgi veriniz
CEVAP: Geri ödeme süresi yöntemi, yapılan bir yatırımın kendini ne kadar sürede geri ödeyeceğini gösteren bir yöntemdir. Bu yöntemde, projenin sağladığı nakit girişlerinin, projenin gerektirdiği nakit çıkışlarını kaç dönem içerisinde ödediği hesaplanır. Yöntem, fonların ne kadar süre ile yatırım yapılan projeye bağlanacağı hakkında bilgi verir. Geri ödeme süresini hesaplamanın en kolay yolu projenin net nakit akımları toplamının sıfıra eşit olduğu yıl sayısını bulmaktır. Paranın zaman değerini dikkate almayan bir yöntemdir.
#13
SORU: Geri ödeme süresi yöntemi kimler açısından avantaj sağlar?
CEVAP: Bu yöntem, kolay ve basit olması sebebiyle özellikle nakit sıkıntısı içinde olan kurumlar tarafından tercih edilir. Kendini en erken ödeyen yatırımın seçimine dayanan bir yöntem olması sebebiyle riski az projelere öncelik verilmesine imkân tanır.
#14
SORU: Geri ödeme süresi yönteminin sakıncaları hakkında açıklama yapınız.
CEVAP: Yöntemin bir takım sakıncaları bulunmaktadır. Yatırımın geri ödeme döneminden sonra sağlayacağı net nakit girişlerinin hiç bir önemi olmaması, paranın zaman değerini göz önüne almaması ve proje riskini, proje geri ödeme süresinin bir fonksiyonu olarak ele alması yöntemin sakıncaları arasında sayılmaktadır. Bu nedenle geri ödeme süresi yönteminin, projelerin nihai değerlendirilmesi için kullanılmayıp, bir eleme aracı olarak görülmesi daha doğru olacaktır.
#15
SORU: İskonto edilmiş geri ödeme süresi yöntemi hakkında bilgi veriniz
CEVAP: Geri ödeme süresi yönteminin, paranın zaman değerini dikkate almayan eksik yönünü ortadan kaldırmak için geliştirilmiş bir yöntemdir. İskonto edilmiş geri ödeme süresi, paranın zaman değeri göz önüne alınarak iskonto edilmiş nakit akımlarının, yatırımın maliyetini karşıladığı yıl sayısını ifade eder. Bu yöntemde, net nakit akışlarının bugünkü değeri hesaplanarak kümülatif net nakit akışlarına ulaşılır ve buradan yatırımın geri ödeme süresi belirlenir.
#16
SORU: Net bugünkü değer yöntemi hakkında kısaca bilgi veriniz.
CEVAP: Bir yatırımın net bugünkü değeri, yatırımın ekonomik ömrü boyunca elde edeceği nakit girişlerinin bugünkü değeri ile yatırım tutarı arasındaki farka eşittir. Diğer bir ifadeyle yatırımın sağlayacağı nakit girişlerinin bugünkü değeri toplamı ile yatırımın maliyeti arasındaki farktır. Nakit girişlerinin değeri iskonto faktörü kullanılarak bugünkü değere indirgenir.
#17
SORU: Sağlık kurumları yönetimi açısından net bugünkü değer yönteminin sakıncaları nelerdir?
CEVAP: Sağlık kurumları yönetimi açısından yöntemin sakıncası, proje sonuçlarının tamamen parasal olarak ifade edilmesidir. Sağlık hizmetleri ve sağlık kurumlarının doğası gereği bazı sonuçların para ile ifade edilmesi güçtür. Bu duruma, bir yaşamın kurtarılmasını, eğitime veya araştırmaya katkı yapılmasını ya da hastanenin tanıtımına katkı yapılmasını örnek olarak vermek mümkündür. Bu güçlüklere rağmen net bugünkü değer yöntemi, sermaye bütçelemesi yöntemleri içerisinde firma değerinin maksimize edilmesi olan finansal amaçla en çok örtüşen ve bu nedenle oldukça rağbet gören bir yöntemdir.
#18
SORU: İç verimlilik oranı yöntemi hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: İç verimlilik oranı, yatırımın ekonomik ömrü boyunca elde edeceği nakit akışlarının bugünkü değerini, başlangıçtaki yatırım tutarına eşitleyen iskonto oranıdır. Bir başka ifadeyle net bugünkü değeri sıfıra eşitleyen iskonto oranıdır. İç getiri oranı veya iç kârlılık oranı olarak da adlandırılan yöntemde, iç verimlilik oranı, yatırım projesinden beklenilen kârlılık oranından yüksek ise yatırım önerisi kabul edilir.
#19
SORU: Kârlılık endeksi yöntemi hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Kârlılık endeksi, bir projenin ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı nakit girişlerinin, yatırım tutarının bugünkü değerinin yüzde kaçı olduğunu ifade eder. Net bugünkü değer yöntemi ile yakından ilişkili olan bu yöntemde, projenin sağlayacağı nakit girişlerinin bugünkü değeri, projenin gerektireceği nakit çıkışlarının bugünkü değerine (başlangıçtaki yatırım tutarına) bölünmektedir.
#20
SORU: Duyarlılık analizi hakkında genel bilgi veriniz
CEVAP: Duyarlılık analizi, bir yatırım projesinin değerlendirilmesinde kullanılan değişkenlerin ve parametrelerin yatırım kararını ne yönde ve ne derecede etkilediğini inceleyen bir analiz yöntemidir. Duyarlılık analizinin amacı, projenin toplam riskine etki eden spesifik risk faktörlerini tanımlamaktır. Duyarlılık analizinin ana fikri, biri hariç diğer tüm değişkenleri sabit tutarak net bugünkü değer tahmininin söz konusu değişkende meydana gelen değişmelere karşı ne derece duyarlı olduğunun belirlenmesidir. Bu değişkendeki nispeten küçük değişikliklerin, sonuçta büyük ölçüde değişikliklere yol açması, bu değişkenle ilgili riskin oldukça yüksek olduğunu gösterir.
#21
SORU: Senaryo analizi yöntemi hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Gerek geleceğin, gerekse mevcut ve potansiyel rakiplerin davranışlarındaki belirsizlikler, yatırım projeleriyle ilgili kararları güçleştirir. Bu açıdan birçok kurumun stratejik planlama için kullandığı senaryo analizleri sağlık kurumları yatırım projeleri değerlendirilmesi için de kullanılabilir. Senaryo analizi yaklaşımında, beklenmedik olaylarla ilgili senaryolar geliştirilir ve bu senaryoların ortaya çıkma olasılığı ve etkileri tahmin edilerek risklerin olası büyüklükleri belirlenmeye çalışılır. Senaryo analizleri subjektif nitelik taşımakta ve daha çok belirsiz durumlarda kullanımı tercih edilir.
#22
SORU: Monte Carlo simülasyonu yöntemi hakkında bilgi veriniz
CEVAP: Riskli yatırım projelerinin değerlendirilmesi amacıyla David Hertz tarafından geliştirilmiş bir yöntemdir. Duyarlılık analizi ve olasılık analizini birleştiren bu yöntem, günümüzde en yaygın kullanılan yöntemlerden birisidir. Proje, özel bilgisayar programları kullanılarak yüzlerce koşul altında değerlendirmeye tabi tutulur. Yatırım projelerinin beklenen getirilerini ve getiri dağılımının istatistiki özelliklerini belirlemek için kullanılır. Simülasyon yaklaşımında yatırım projelerinin pazar analizi, yatırımın maliyet analizi ve faaliyet giderleri ve sabit giderleri ile ilgili faktörler incelenir. Faktörlerin olasılık dağılımları belirlendikten sonra, bu faktörler için rassal seçilmiş değerler üzerinden projenin getirisi tahmin edilmeye çalışılır.
#23
SORU: Karar ağacı analizi yöntemi hakkında genel bilgi veriniz.
CEVAP: Riskli yatırımların değerlendirilmesinde çok kullanılan bir yöntemdir. Seçenek sayısının fazla olduğu veya ardışık aşamalarda karar almanın söz konusu olduğu problemlerin analizi, modellerin kurulması ve çözümlenmesinin gerektiği durumlarda; karar ağacı analizi kullanılabilir. Birden çok olayı ve birden çok karar alma aşamasını kapsayan karar alma problemlerinde kullanılan ve bu problemleri oluşturan öğeleri karar ağacı yardımıyla ifade eden şematik bir analiz tekniğidir. Projenin değerlendirilmesi, karar ağacının her bir dalının net bugünkü değerinin bileşik olasılığıyla çarpıp, toplanılmasıyla yapılmaktadır.
#24
SORU: Leasing kavramını açıklayınız
CEVAP: Leasing kavramı ile de tanımlanan finansal kiralama uygulaması, duran varlık edinmelerde alternatif bir finansman yöntemi olarak kullanılmaktadır. Leasing, bir varlığın mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan her türlü risk ve yararların devredildiği sözleşmedir.
#25
SORU: Finansal kiralama süreci hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: • Sağlık kurumu satıcı firmayı bulur ve satış koşulları ile ilgili ön anlaşma yapar. • Sağlık kurumu leasing kuruluşuna başvurur. • Leasing kuruluşu inceleme yapar ve onay verirse sağlık kurumu ile leasing (kira) sözleşmesi imzalanır. • Leasing kuruluşu (kiralayan) yatırım konusu olan malın bedelini satıcı firmaya öder. • Finansal kiralamaya konu olan varlık satıcı tarafından sağlık kurumuna teslim edilir. • Sağlık kurumu, varlığı kira sözleşmesi boyunca kullanılır ve sözleşmede belirtilen kira tutarlarını leasing kuruluşuna (kiralayana) öder.
#26
SORU:
Kurumların sahip olduğu varlıklar kaça ayrılmaktadır?
CEVAP:
Kurumların sahip olduğu varlıklar dönen varlıklar ve duran varlıklar olmak üzere iki ana grupta toplanmaktadır.
#27
SORU:
Dönen varlıklar ve duran varlıklara ne denilmektetir?
CEVAP:
Dönen varlıklara işletme sermayesi, duran varlıklara da sabit sermaye yatırımları
denilmektedir.
#28
SORU:
Duran varlık yatırımları ve dönen varlık yatırımları arasında ne fark vardır?
CEVAP:
Duran varlık yatırımları birbiriyle bağlantılı olup genellikle bir bütünlük arz ederken, dönen varlık yatırımları daha çok bölünebilir niteliktedir
#29
SORU:
Duran varlık yatırımlarından gelir elde edilmesi ne kadar sürebilmektedir?
CEVAP:
Duran varlık yatırımlarından gelir elde edilmesi genellikle bir yıldan daha uzun süreyi kapsamakta ve yıllara yayılmaktadır. Dönen varlık yatırımlarından ise genellikle bir yıl içinde ya da daha kısa sürede gelir elde edilmektedir
#30
SORU:
Sağlık kurumlarına ait varlıkların içinde önemli bir yer tutan varlıklar nedir?
CEVAP:
Duran varlıklar sağlık kurumlarına ait varlıkların içinde önemli bir yer tutmaktadır.
#31
SORU:
Duran varlıkların sağlık kurumları varlıkları içindeki oranı neye göre değişebilir?
CEVAP:
Duran varlıkların sağlık kurumları varlıkları içindeki oranı; sağlık kurumunun mülkiyeti, hizmet türü ve eğitim kurumu olup, olmamasına bağlı olarak farklılık göstermekle birlikte %50-%70 arasındadır
#32
SORU:
Duran varlıkların sağlık hizmeti için önemi nedir?
CEVAP:
Maddi duran varlıklar başta olmak üzere duran varlıkların tamamı sağlık hizmeti üretiminde girdi olarak kullanılmakta ve hizmet üretim sürecini doğrudan etkilemektedir
#33
SORU:
Maddi duran varlık yatırımlarının sonucunda , sağlık kurumunda ne gibi kararlar çıkar?
CEVAP:
Sağlık kurumunun hangi uzmanlık alanlarında, ne kadar poliklinik hastasına ve yatan hastaya hizmet verebileceği, ne kadar ameliyat yapabileceği, hangi düzeyde kaç yoğun bakım hastasına hizmet verebileceği, hangi radyolojik görüntüleri çekebileceği, hangi laboratuar tetkiklerini yapabileceğine ilişkin
kararlar maddi duran varlık yatırımlarının sonucunda ortaya çıkacaktır
#34
SORU:
Duran varlık yatırım kararlarının ilk seferde doğru verilebilmesi için ne yapılması önemlidir?
CEVAP:
Duran varlık yatırım kararlarının ilk seferde doğru verilebilmesi için yatırım projeleri çok iyi hazırlanmalı, bu amaçla kurumun kendi kapasitesi, sağlık sektörünün genel durumu, geri ödeme kurumlarının politikaları, diğer sağlık kurumlarının konumları dahil olmak üzere gereken bütün araştırmalar
yapılmalı ve proje hazırlama teknikleri ile ekonomik değerlendirme tekniklerinden mutlaka yararlanılmalıdır.
#35
SORU:
Duran varlık yatırımlarına ait kararlar ne zaman alınmalıdır?
CEVAP:
Duran varlık yatırımlarına ait kararlar, kurumun misyon ve vizyonuna uygun olarak sağlık kurumunun en üst yönetim organında tartışıldıktan sonra verilmelidir. Çünkü duran varlık yatırımları, bir sağlık kurumunun gelecekteki ekonomiklik düzeyini, verimliliğini ve etkililiğini, kısaca sağlık kurumunun geleceğini belirleyen temel faktördür.
#36
SORU:
Sağlık kurumlarının duran varlıklara ilişkin yanlış yatırım kararları neye sebep olabilir?
CEVAP:
Sağlık kurumlarının duran varlıklara ilişkin yanlış
yatırım kararları, yalnızca sağlık kurumunun geleceğini olumsuz olarak etkilemekle kalmayacak, makro boyutta çok güç elde edilen ülke tasarruflarının yanlış kullanılmasına ve ekonomik büyümenin de olumsuz etkilenmesine yol açacaktır.
#37
SORU:
Sağlık kurumlarında olabilecek duran varlık yatırım türleri nelerdir?
CEVAP:
Pazar Genişletmeye veya Hizmet Çeşitlendirmeye Yönelik Yatırımlar,Sağlık Kurumunun Bakım ve Onarımı ile İlgili Yatırımlar, Maliyet Tasarrufu Sağlamaya Yönelik Yatırımlar,Diğer Yatırımlar
#38
SORU:
Sağlık kurumunun gelecekte yeni hasta gruplarına hizmet vermesi ya da sunduğu mevcut sağlık hizmetlerinden daha farklı sağlık hizmeti sunmasına yönelik yatırımlarına ne denir?
CEVAP:
Pazar Genişletmeye veya Hizmet Çeşitlendirmeye Yönelik Yatırımlar
#39
SORU:
Sağlık kurumunun eskiyen, verimsiz hale gelen, yıpranan bina, makine,
tesisat ve donanım gibi duran varlıklarının bakım ve onarımları ile ilgili yatırımlarına ne ad verilir?
CEVAP:
Sağlık Kurumunun Bakım ve Onarımı ile İlgili Yatırımlar
#40
SORU:
Sağlık kurumlarının varlıklarını sürdürmesi ve amaçlarına ulaşabilmeleri için ne yapmaları kaçınılmazdır?
CEVAP:
Sağlık kurumlarının varlıklarını sürdürmesi ve amaçlarına ulaşabilmeleri için duran varlık diğer bir ifade ile sabit sermaye yatırımı yapmaları kaçınılmazdır. Ancak yapılacak yatırımlarla ilgili kararların da doğru verilmesi gerekmektedir. Yatırım kararlarını doğru veren sağlık kurumları sektörde avantajlı konumda
olacaklardır.
#41
SORU:
Sermaye bütçelemesi nedir?
CEVAP:
Bina, tesis, makine-teçhizat, tıbbi cihaz gibi duran varlıklara yatırım yapılması yaygın olarak Sermaye Bütçelemesi başlığı altında ele alınarak incelenmektedir. Bu kapsamda; sermaye bütçesini de,sağlık kurumunun sağlık hizmeti üretiminde ihtiyaç duyduğu maddi duran varlıklar için yapılacakyatırımlar sonucu gerçekleşecek nakit çıkışlarını ve bu yatırımlardan elde edilecek nakit girişlerini toplu olarak gösteren plan olarak ifade edebiliriz. Yani, sermaye bütçelemesi, maddi duran varlıklara yapılacak olan yatırımların değerlendirilmesi sürecidir
#42
SORU:
Sağlık kurumlarında sermaye bütçelemesi sürecinin iyi yönetilebilmesi için hangi aşamalar izlenmelidir?
CEVAP:
İlk aşamada, sermaye bütçelemesine konu olan yatırım projesinin niteliği belirlenmelidir.İkinci aşama, niteliği belirlenen yatırım projesinin maliyetinin belirlenmesine yönelik olarak gerekli çalışmaların yapılarak, maliyetin olabildiğince doğru olarak hesaplanmasıdır.Üçüncü aşamada, maliyeti saptanan yatırım projesinin ne kadar sürede gerçekleşeceği, kendisini ne kadar sürede amorti edeceği ve ekonomik ömrünün ne kadar olduğu belirlenir.Dördüncü aşamada, yatırımların kuruma sağlayacağı üretim artışı, gelir artışı, verimlilik artışı, maliyet tasarrufu ve benzeri yararlar belirlenmelidir.
#43
SORU:
Yatırım projesinin niteliği belirlenirken hangi unsura bakılır?
CEVAP:
İlk aşamada, sermaye bütçelemesine konu olan yatırım projesinin niteliği belirlenmelidir. Diğer bir ifadeyle yatırım kararına esas teşkil edecek projenin “bağımsız” nitelikte bir proje mi, yoksa “bağlantılı” nitelikte bir proje mi olduğuna karar verilmelidir.
#44
SORU:
Değerlendirme sürecinde birbirleriyle ilişkilendirilmeden ele alınarak değerlendirilen ve karar verilen projelere ne denir?
CEVAP:
Bağımsız projeler, değerlendirme sürecinde birbirleriyle ilişkilendirilmeden ele alınarak değerlendirilen ve karar verilen projelerdir.
#45
SORU:
Bağlantılı olduğu diğer proje ve unsurlar dikkate alınarak değerlendirme yapılır ve karar verilen projelere ne denir?
CEVAP:
Bağlantılı projeler denir.