Kavram, ülkelere, coğrafi bölgelere, sektörlere, işletmelerin kamuya ya da özel sektöre ait olmasına ve hatta işletmelerin büyüklüklerine göre değişkenlik göstermektedir.

Ücret: Çalışmanın başladığı ilk günden beri çalışanların ortaya koyduğu zihinsel ve bedensel emeğin bedeli/karşılığıdır.

İşveren, ücreti ödeyen taraf olduğu için ona göre ücret; bir maliyet unsuru veya masraf faktörüdür.

İşçi açısından ise ücret; emeğinin karşılığı olarak elde ettiği satın alma gücüdür.

İktisatçılar, emeğin bir üretim faktörü olduğunu düşünerek, ücreti faktör geliri olarak tanımlamışlardır.

En kaba tabiriyle ekonomi alanında ücret; üretim faktörlerinden emeğe, üretime katılması sonucu ödenen bir bedel olarak ele alınır. Bir diğer ifadeyle ücret emeğin fiyatıdır.

Emeğe ödenen bu bedel; işçi ve işveren arasında imzalanan ve taraar arasında borç-alacak ilişkisi yaratan iş sözleşmesidir.

Ücretin unsurları ise hâlen ülkemizde yürürlükte olan 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32.maddesinin 1.fıkrasındaki “genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır”.

Her şeyden önce ücret kavramı; iktisadi hayatı meydana getiren üretim, tüketim, bölüşüm ve değişim konularının tamamı içerisinde yer almaktadır.

Ücret kavramı; çalışma ilişkilerinin başladığı yıllardan beri bir ülkenin ekonomik kalkınmasında, sosyal gelişiminde ve politik istikrarın sağlanmasında oldukça önemli bir yere sahiptir.

Girdilerin insan ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde çıktılara dönüştürülmesidir.

Ekonomik faaliyetleri meydana getiren temel üretim faktörleri ise; emek, sermaye, teşebbüs ve doğa (toprak) dır.

Ekonomik faaliyetler sonucunda gelir elde etmektir.

Söz konusu gelirler; ücret, kâr, faiz ve rant’tır.

Günümüzde ücret, çalışanlar, işverenler ve devlet açısından büyük önem taşıyan bir kavram olmuştur.

Esas ücret, temel ücret ya da ana-kök ücret olarak da bilinen bu kavram, bir üretim birimi başına ya da bir zaman birimi başına ödenmesi gereken ya da kararlaştırılan ücret miktarıdır.

Ücret haddinden ayrı olarak ücret gelirini artıran ücret unsurları şunlardır:

• Fazla çalışma ücreti
• Çalışılmayan zamanlar için ücret ödenmesi
• İkramiyeler
• Primler
• Sosyal yardımlar.

Emek piyasasında arz ve talep tarafından belirlenen ve fiyat hareketlerinden arındırılmamış ücret oranına denir.

Nominal ücrette fiyat artışlarının yarattığı aşınmayı ve satın alma gücü kaybını dikkate alan ücretin gerçek miktarıdır.

Belirli bir dönemde belirli bir kitle tarafından tüketici mal ve hizmetlerine ödenen perakende fiyatlardaki değişikliklerin ölçüsüdür.