aof.sorular.net
Tarih Felsefesi 1
TARİH FELSEFESİ I Dersi ANTİKÇAĞ YUNAN DÜNYASINDA TARİH ANLAYIŞI soru cevapları
TARİH FELSEFESİ I Dersi ANTİKÇAĞ YUNAN DÜNYASINDA TARİH ANLAYIŞI soru cevapları:
Toplam 57 Soru & Cevap#1
SORU: Herodotos’un nesnelliğine-tarafsızlığına gölge düşüren durum nedir?
CEVAP: Herodotos, birincil kaynakları her durumda ikincil olanlara üstün tutması ve farklı söylentileri karşılaştırırken eleştirel olmasına karşın, Atina geleneğine karşı tutumunun etkisinden tamamıyla kurtulamamıştır; bu yönü de zaman zaman onun nesnelliğine-tarafsızlığına gölge düşürür.
#2
SORU: Pindaros hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Pindaros (M.Ö. 518-438) da Homeros ve Hesiodos gibi, Antik Yunan medeniyetinin ozandüşünürlerindendir. Starr’a göre, Pindaros’u, Yunan tarihçiliğinde efsane etkisinden kurtuluşun örneklerinden biri olarak, “bilimsel” tarihi başlattığı ileri sürülen Herodotos için de bir hazırlayıcı -yani bir geçiş dönemi tarihçisidir.
#3
SORU: Platon’un tarih anlayışı nasıl oluşmuştur?
CEVAP: Platon’un yaşadığı dönemdeki çalkantılar onun Karşıt görüştekilerin yanlışlarını ortaya koyup çürüterek Polis’i ayakta tutmak için ne gerekiyorsa yapma düşüncesini benimsemesine sebep olmuştur. Bu seçimi, Platon’un ömrü boyunca din, siyaset, kültür gibi sorunlarla uğraşmasına yol açmış, bu sorunlara önerdiği çözümleri temellendirirken de felsefeyi ön planda tutmakla birlikte, malzemesini tarihten derlemiştir.
#4
SORU: Antik Yunan Medeniyetinde tarih nasıl anlatılmaktadır?
CEVAP: Antikçağ Yunan medeniyetinde tarih konusunun, diğer pek çok medeniyette olduğu gibi, efsaneler tarafından işlendiği söylenebilir.
#5
SORU: Hesiodos’un çağlar öğretisine göre çağlar ve özellikleri hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: • Altın Soylular Çağı/Altın Çağ: Khronos’un gökleri tuttuğu zamanlarda, insanlar, acı ve kaygı taşımadan, rahat, hatta ihtiyarlamadan yaşayıp uykuya dalar gibi ölürlermiş. Dünyada var olan her şey bu insanlarınmış ve öldüklerinde, Zeus’un da onayı ve isteğiyle, toprağı ve insanları koruyan iyi cinler olmuşlar. • Gümüş Soylular Çağı/ Gümüş Çağ: Bu çağda doğan çocuklar yüz yıl boyunca çocuk kaldıktan sonra, başları dertten kurtulmayan, ölçüsüz, saygısız, tapınaklara dahi gitmeyen, kavgacı kişiler olurlarmış-Hesiodos’a göre tüm bunlar, medenî insanın ahlak değerleri olmasına karşın, gümüş soylular bunlara uymamış, Zeus da ceza olarak, bu çağın insanlarını yer altı cinlerine çevirmiş. • Tunç Soylular Çağı: Hesiodos’a göre tunç soylular, işleri güçleri saldırmak ve öldürmek olan, korkunç, kuvvetli, sonunda birbirini yok etmiş olan insanlardır. • Dördüncü Soy: Zeus’un yarattığı yeni nesil, tunç ve gümüş çağının insanlarından daha doğru, daha yürekli, yarı tanrısal özelliklere sahip olmuş, çetin savaşlarda, büyük kargaşalarda yaşama veda etmişlerdir. Hesiodos’a göre bu nesilden bazılarını Zeus Okeanos’un çevresindeki adalara yerleştirmiş ve mutlu bir yaşam sürdürmelerine vesile olmuştur. • Beşinci Soy (Demir Soyu): Hesiodos’un yaşadığı dönemdir. Hesiodos, kendi çağının insanlarını gündüzleri didinip ezilen, geceleri kıvranan, sürekli belalarla uğraşan, çok az sevinç yaşayan kimseler olarak anlatmıştır. • Altıncı Soy: Hesiodos, kendinden sonra gelen soyu, insanlığın çöküşü olarak öngörmüştür. Bu öngörüye göre, baba-oğul benzerliği, akraba ve dost sevgisi, yaşlıya gösterilmesi gereken saygı- sevgi, Tanrıya saygı, yemin etmenin, doğrunun ve iyinin değeri tamamıyla ortadan kalkacak; güçlü olanın haklı sayıldığı, kötülerin ve ahlaksızların sürekli arttığı bir ortamda utanma duygusu kalanlar tanrılara sığınırken insanlar acılarla baş başa kalacaklardır.
#6
SORU: Dithrambos ne demektir?
CEVAP: Tanrı Dionisos onuruna söylenen, onun yaşamından, acı ve tatlı serüvenlerinden söz eden, kimi kez ciddi kimi kez de açık saçık ezgiler anlamına gelir. Tanrı olmasına karşın, Dionisos da ölmüş, ama Zeus ona yeniden can vermiştir. Böylece, Dionisos, “iki kez doğan” anlamına gelen dithrambos niteliğini kazanır. Sonradan onun için koro ile söylenen ezgilere de dithrambos denilmiştir. Bu da, dithrambos teriminin zaman içinde birden fazla anlama kavuştuğuna işaret eder.
#7
SORU: Herodotos’un tarih yazımında taşıdığı kaygıyla ilgili neler söylenebilir?
CEVAP: Herodotos: “Bu, Halikarnassos’lu Herodotos’un kamuya sunduğu araştırmadır. İnsanoğlunun yaptıkları zamanla unutulmasın ve gerek Yunanlıların gerekse Barbarların meydana getirdikleri harikalar bir gün adsız kalmasın, tek amacı budur; bir de bunlar birbirleriyle neden dövüşürlerdi diye merakta kalınmasın...” şeklinde bir söylemi bulunmaktadır.
#8
SORU: Herodotos, tarih araştırmasında ve aktarımındaki bakış açısını nasıl dile getirmiştir?
CEVAP: Herodotos, tarih araştırmasında ve aktarımındaki bakış açısını, “Ödevim, bana anlatılan neyse onu vermektir. İnanmaya gelince, hiçbir şey beni buna zorlayamaz ve bunu bütün anlattıklarım için söylüyorum” sözleriyle dile getirir. Herodotos, bu bakış açısına sadık kalarak, anlattığı konuyla ilgili birbirinden farklı söylentilerin tümünü yapıtına almaya çalışmıştır
#9
SORU: Guthrie’nin sofistler hakkındaki düşünceleri nelerdir?
CEVAP: Guthrie’ye göre; Sofistler, insanın evrimini görmüş, kültüre ve toplumun gelişmesine yönelik ilgileri ve görüşleri olan, bunları ele almada felsefeciler arasında ilk olan düşünürlerdir
#10
SORU: Felsefenin ortaya çıkışı hangi sorunla ilişkilidir?
CEVAP: İnsanın evrendeki konumu, nasıl bir varlık olduğu, efsaneye dayalı evren anlayışının da felsefenin de çözüme kavuşturmayı amaçladığı başlıca sorunlardandır. İşte bu bakımdan, felsefenin ortaya çıkışı da varlık sorunuyla ilişkilidir.
#11
SORU: Pindaros’un eserleri hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Pindaros, Olympian Odes’ da (VII. Kitap), Rodos’un efsaneye dayalı tarihini anlatmıştır ve bu anlatıda geçmiş, değişmeyen gerçeklik olarak anlaşılmıştır. Geçmişin Pindaros için önemi büyüktür; fakat Pindaros’un şiirlerinde genel olarak zaman, her üç boyutuyla da (geçmiş, bugün, gelecek) önemli yer tutmuştur. Hatta ilk olarak tarih olaylarını zaman boyutunda değerlendirenin de Pindaros olduğu söylenebilir.
#12
SORU: Platon’a göre insanın mutlu yaşaması neye bağlıdır?
CEVAP: Platon’a göre insanın mutlu yaşaması, 1. Ruhun bölümleri arasında, 2. Devlette ve kurumlarında düzen ve uyumun olmasına bağlıdır. Bu iki unsurda ortaya çıkan düzensizlik ve uyumsuzluklara tarihten derlediği, sıkı bir eleştiri ve sorgu süzgecinden geçirdiği malzemeyle açıklama getirme girişiminin, yani geçmişi önemseyerek tarih olaylarını efsanelerden ayıklamasının, Platon’u toplumsal tarih anlayışına yönelttiği söylenebilir.
#13
SORU: Aristoteles’e göre theoria-historia kavramları arasındaki ayrım hakkında ne düşünmektedir?
CEVAP: Aristoteles’te en yetkin ve açık ifadesini bulan theoria-historia-ya da felsefe-tarih karşıtlığı, Antikçağ Roma medeniyetinde de aynen korunmuş, olayları kaydetmek için yıllıklar tutma (annales) ve tarih yazıcılığı arasında yalnızca edebî ölçütler temelinde ayrım yapılmıştır. Bu ayrıma göre yıllık yazarları, Osmanlı’daki vak’anüvisler gibi memurken, tarih yazıcıları, Cicero’nun ifadesiyle “insanlar için geçmişten dersler çıkaran” edebiyatçılardır.
#14
SORU: Antikçağ Yunan toplumunun tarih düşüncesi hangi bakış açılarına sahiptir?
CEVAP: Antikçağ Yunan toplumunun tarih düşüncesi, Cole’a göre, efsaneye dayanan açıklama biçimi ve İyonya bilim anlayışı çerçevesindeki araştırma esası üzerine kurulan empirik bakış açısı olmak üzere, iki temel zihniyetten oluşmaktadır
#15
SORU: Kozmogoni ne demektir?
CEVAP: Kozmogoni: Antik Yunan dilinde “evren”, “düzen” anlamlarına gelen kosmos ile “doğum”, “oluşum”, “köken” gibi anlamları karşılayan goneia sözcüklerinin birleşiminden oluşan, “evrenin kökeni hakkında ortaya atılmış bilimsel kuram ya da efsane temelli açıklama” anlamında kullanılan terimdir
#16
SORU: Felsefeye dayalı tarih anlayışı hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Felsefeye dayalı evren anlayışı da efsaneler ve kozmogoniler gibi, oluşu açıklarken evrenin oluş tarihini de konu edinir. Toplumsal sorunların çözümünde de sorunu ortaya çıkaranları ve sorunların kaynaklarını araştırma yolunun izlenmesi, geçmişe ilgiyi artırmış ve sorunları geçmişi göz önüne alarak çözme girişimleri, insan ve kültür hakkında çeşitli düşüncelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur
#17
SORU: Toulmin’e göre felsefe ve doğa bilimleri arasındaki ilişki nasıldır?
CEVAP: Toulmin’e göre, Pythagoras ve Parmenides’in etkileriyle felsefenin metafizik yoluna girmesi, doğa bilimlerinin tarihsel görünüşten ziyade kuramsal fizikmatematik yönünde gelişmesine zemin hazırlamıştır.
#18
SORU: Ayhan Bıçak’a göre, varlık neden sorun teşkil etmektedir?
CEVAP: Felsefe ve Tarih (Tarih Düşüncesi-II) başlıklı çalışmasında Ayhan Bıçak: “İnsanın düşünce ve eylemlerinin dayandığı değer dizilerini temellendirebilmek, evrenin düzenliliği ve insanın ortaya çıkışıyla mümkün olabilmektedir. Dolayısıyla değer dizilerini temellendirmek için evren tasavvuru içinde ontolojiyi kurmak zorunlu bir durumdur.” şeklinde bir açıklama yapmıştır.
#19
SORU: Felsefe ve tarihin birbirine paralel gelişimi nelere yol açmıştır?
CEVAP: Felsefe ve tarihin birbirine paralel gelişimi, iki alandaki düşünürlerin benzer sorunlara farklı tarzda açıklamalar getirmeleri, fakat her iki alanın da birbirini beslemesi ve birbirinden kopuk düşünülememesi, Herodotos ve Thukydides gibi tarihçilerin, daha çözümleyici bir bakış açısıyla, günümüzdeki “bilimsel” tarih anlayışının ilk örneklerini sergilemelerine yol açmıştır.
#20
SORU: Hesiodos, Works and Days eserinin içeriği hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Hesiodos, Works and Days’de yer verdiği bu anlatıyla, içinde yaşadığı Yunan toplumunun ahlâkî değerlerindeki yozlaşmayı, sürekli savaşlarla toplumdaki kaotik, düzensiz ve güvenden uzak yapıyı vurgulamış olur. Yaşadığı toplumun sorunlarını, efsane temelli de olsa, bir tarih kurgusu ve sistematiği içinde aktaran Hesiodos, çağlar öğretisiyle, tarihte “kötüye gidiş” fikrinin ilke olarak kabul edilmesinde ve tarih felsefesinin oluşumunda öncü olmuştur.
#21
SORU: Homeros ve Hesiodos’un eserleri hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Homeros’un bilinen en büyük yapıtları, İlyada ve Odysseia adlı iki destanıdır. Bu destanlarda din, kahramanlık ve gelenek ağırlıklı yer tutar. Hesiodos’un Theogonia ile İşler ve Günler yapıtlarında da bu konuların ön plana çıktığı görülebilir.
#22
SORU: Homeros ve Hesiodos’un tarihçilik anlayışına sahip olduğu nasıl anlaşılır?
CEVAP: Homeros ve Hesiodos’un destanlarında din, kahramanlık ve gelenek gibi konuların ağırlıklı yer tutmasını ve her iki ozan-düşünürün de konuları işlerken tarihe sıklıkla gönderme yapmış olmalarını, onların tarihçilik görevini yerine getirmek gibi bir kaygıya da sahip olduklarının bir belirtisi olarak yorumlanabilir
#23
SORU: Tarih metafiziği ne anlama gelmektedir?
CEVAP: Tarih metafiziği, temelde, insanı bütünlüklü bir yapı olarak ele alıp tarih bağlamında ortaya koyan düşünce tarzıdır. Tarih metafizikleri, evreni kavramada ve açıklamada ortaya çıkan sorunlara çözüm getirmeyi ya da yeni bir evren kavrayışı geliştirmeyi hedefleyen düşünce ürünleri olarak, evren kavrayışında içerilen tüm soruları da yanıtlama çabasındadır.
#24
SORU: İdea ne demektir?
CEVAP: İdea, felsefe literatürüne Platon’un armağan ettiği bir kavramdır. Aslında, tekili biçim, form anlamına gelen eidos sözcüğünün çoğul halinin, yani eide’nin, Platon tarafından değiştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Platon’a göre idealar, değişmeyen şeylerdir ve sağlam temelli, doğru bilgi (episteme), yalnızca ideaları bilme yoluyla elde edilebilir.
#25
SORU: Platon’un Devlet adlı yapıtı hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Platon’un Devlet (Politeia) adlı yapıtının 8. ve 9. kitaplarında, kurumların ve yönetimlerin bozuluşları anlatılır ve bu yönüyle yapıtın, belli açılardan tarih felsefesinin sorunlarını da kapsadığı düşünülebilir
#26
SORU: Tarihçiliğin yayılmasında rol oynayan isimler nelerdir?
CEVAP: Herodotos’un başlattığı tarihçilik geleneğine kadar etkili olan efsaneye dayalı bu dönemde etkili olmuş başlıca isimler Homeros ve Hesiodos’tur. Hatta Yunanlılara göre Homeros ve Hesiodos’un insanlığın ilk çağları için yetkili tarihçiler oldukları da öne sürülür. Homeros’un kendi destanlarında kültüre, toplumun değer ve yaşama biçimlerine yer vermesi, hatta tanrıların, kahramanların, soylu ailelerin soy kütüklerini aktarması, tarihçilik açısından önemli veriler olarak yorumlanmaya uygundur.
#27
SORU: Theoria kavramı hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Theoria’nın Yunanca’daki temel anlamı “görme” olsa da felsefede bu kavrama daha çok “aklın gözüyle görme”, “deneyimden bağımsız olarak düşünülenler alanındaki değişmeyenleri görme” anlamları yüklenmiştir.
#28
SORU: Collingwood’a göre Yunan tarihçiliğinin temel özellikleri nelerdir?
CEVAP: • Geçmişi anlamak ve yorumlamak isteyen tarihçinin, işe sorunlarla başlayarak, bilimsel olması gerektiği düşüncesi oluşmuştur; • Geçmişte insanların yaptıkları hakkında sorular sorulmaya başlanmıştır; • Tarihçi için akılcılık özelliğinin kaçınılmazlığı ve zorunluluğu vurgulanmış, tarihçinin ele aldığı soru ve sorunları bazı temellere oturtması ve kanıtlara başvurması, onun vazgeçilmez özellikleri arasında yer almıştır; • Tarih çalışmasının yapılmasında, insanın geçmişteki yapıp etmelerini tespit edip kendini açığa vurması yahut kendini başkalarına anlatmasıyla insanın varoluş özelliklerini dile getirme, temel kaygı olarak değerlendirilmiştir. Bu özelliklerden 1, 2 ve 4’te belirtilenler Herodotos’ta, 3’te dile getirilenlerse belli ölçülerde Thukydides’te kendisini göstermiştir.
#29
SORU: Hesiodos, tarih düşüncesi hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: M.Ö. 8. yüzyılda yaşamış olan Hesiodos, Antik Yunan tarih düşüncesini ana hatlarıyla ortaya koyan ilk düşünürdür, denilebilir. Hesiodos, tarih düşüncesini içeren iki ayrı yapıtında, tarihi iki ana bölüme ayırmıştır: Theogonia’da (2006), evrenin oluş sürecini, tanrıların özelliklerini ve görevlerini, insanın ortaya çıkışını ele almış, daha çok tanrıların tarihini anlatmaya yoğunlaşmıştır. Works and Days’de (2006) (Türkçesi: İşler ve Günler, 1977) ise, insanın tarihi ağırlıklı yer tutmuş, hatta Hesiodos bu yapıtında kendinden önceki ve sonraki nesilleri kapsayacak şekilde insanın geçmişini ve geleceğini-daha doğrusu insanın geçmişi ve geleceği konusunda kendi öngörülerini- ele almıştır. Hesiodos, zamana bağlı olarak insanlığın kötüye gittiği, insanın özelliklerinin olumsuza doğru değiştiği görüşlerini “Çağlar Öğretisi” de denilebilecek bir temellendirme çerçevesinde ortaya koymuştur.
#30
SORU: Protagoras’ın tarih ile ilgili düşünceleri nelerdir?
CEVAP: Protagoras’a göre insan ve onun yetileri, var olanların oldukları, var olmayan şeylerin ise olmadıkları konusunda biricik ölçüttür.
#31
SORU: Herodotos’u özgün ve öncü bir tarihçi kılan özellikleri nelerdir?
CEVAP: Birbirine karşıt düşünceleri görmezden gelmemesi, anlattığı konuyla ilgili yazılı belgeler elde ettiği zaman belgeye bağlı kalarak değerlendirme yapması, bilgisinin yetersiz kaldığı durumda bunu açıkça dile getirmesi, kişisel yorumlarını işin içine kattığında yalnızca beğenilerine ve hayranlıklarına değil de çirkin ve tuhaf bulduğu olaylara da yer vermesi, Herodotos’u özgün ve öncü bir tarihçi kılan diğer yönleridir.
#32
SORU: Platon’un tarih metafiziği hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Platon’un tarih metafiziğinin temelinde de “belirleyici ilke”, “insanın kökeni”, “insanın amacı” ve “tarihte ilerleme olup olmadığı” sorularına felsefece temellendirilmiş yanıtlar bulma kaygısı vardır
#33
SORU: Pindaros’un düşüncesinde ön plana çıkan diğer temel özellikler nelerdir?
CEVAP: • Pindaros’a göre, geçmiş yaşamın niteliği ve özü, kendi günündekinden çok farklı değildir, hatta Pindaros geçmiş insanların “kıskançlık ve nefret” ile yönlendirilmiş olduğunu bile söylemiştir. • Pindaros, eski dithrambos yazarlarını hem kullandıkları terimler hem de uzun ve zor anlaşılır cümle kurdukları gerekçeleriyle eleştirmiş ve yeniliklerin, yenilikçilerin-kendisi dâhil- ortaya çıkacağını savunmuştur. Fakat yeniliklerin değişikliği de getirdiğinin farkında bir ozan-düşünür olarak, değişiklik konusunda zamanın etkisini dikkate almıştır. • Pindaros’a göre, insanların gelecek hakkında kehanette bulunmaları yersiz ve anlamsızdır. • Efsaneler Pindaros’a göre bizi aldatan ustaca düzenlenmiş hikâyelerdir, oysa şairin görevi hakikati araştırmaktır. Pindaros, bu düşüncelerine karşın, efsanelerin güvenilirliğini de gerekçelendirmeye çalışmış, çünkü yeni olayları açıklamada temel malzeme olarak yine efsanelerden yararlanmıştır. • Pindaros, zamandaki ve tarihteki değişikliklere ilişkin farkındalığını yapıtlarına yansıtan, Starr’ın vurgusuyla, “tarihsel bir dünyada yaşadığını açıklıkla dile getiren” bir ozan olmuştur. • Pindaros, geleneklerin değişken olduğunun farkındadır ve geleneğin dünyanın yöneticisi olduğu görüşünü ileri sürmüştür.
#34
SORU: Aristoteles’e göre bilgi alanları nelerdir?
CEVAP: Aristoteles’e göre bilgi alanları üç temel sınıfa ayrılır: • Teorik bilgi, • Pratik bilgi, • Poietik bilgi. Bu ayrım, genellikle Aristoteles’in “Bilimler sınıflaması” olarak da bilinir, fakat Aristoteles’in yaşadığı dönemde günümüzdeki gibi bir felsefe-bilimler ayrımı oluşmamıştır. Bu yüzden, “bilimler” yerine “bilgi alanları” terimi kullanılmıştır.
#35
SORU: Platon’un düşüncesinin temeli neye dayanmaktadır?
CEVAP: Platon’un felsefesinin olduğu kadar, tarih anlayışının da anahtar kavramlarının başında ruh gelir. Ruh, idealar öğretisi, ideal devlet gibi Platon düşüncesinin özgün unsurları için de önemli bir kavram olma özelliği taşır. Platon’a göre ruh, hem ilk yaratılan varlıklardan biridir hem de tüm değişim ve dönüşümlerin başlıca nedenidir. Ruh, bütün eylemlerin, iyi ve kötü olarak nitelenen her şeyin ardındaki nedendir, yani insanların tüm eylemleri aslında ruhun etkinlikleridir. Bu bakımdan ruh, tarihin de itici gücüdür ve ister doğa, ister kültür tarihinden söz edilsin, her ikisin
#36
SORU: Herodotos’un eleştirel tavrının nitelikleri nelerdir?
CEVAP: • Sıradan, gündelik deneyimler dışında ortaya çıkan tüm insanüstü ya da mucize olaylara şüpheyle yaklaşmış, fakat kehanet ve rüyaları, bu tip olaylar kapsamında görmemiştir. • Aynı olaya ilişkin farklı söylentileri ve dayanaklarını karşılaştırırken eleştirel olmasına karşın, Atina geleneğine muhalif olan önyargılı eğilimden kendisini bütünüyle sıyırmayı başaramamıştır. • Doğrudan kaynağından, yani birinci elden/ağızdan alınmış her tür bilgiyi, yazılı-sözlü ayırt etmeksizin, ikincil verilerden üstün tutmuştur.
#37
SORU: Thukydides ile ilgili bilgi veriniz.
CEVAP: Bilinen tek eseri Peloponnesos Savaşı olan Thukydides Herodotos ile birlikte Yunan tarihçiliğinin önemli isimlerinden biridir. Thukydides, Herodotos’tan farklı olarak, gezdiği yerler hakkında pek bilgi vermez; yalnızca Peloponnesos Savaşı’nın nedenlerini ayrıntılı biçimde vermekle yetinir. Hatta savaşın nedenlerini öylesine detaylı vermiştir ki, Peloponnesos Savaşı’nın 1. kitabının önemli bir kısmı yalnızca Yunan coğrafyasının bu savaşa nasıl sürüklendiğinin anlatılmasına ayrılmıştır. Thukydides’e göre savaşın başlıca nedeni, iç huzursuzluk ve şehir devletleri arasında patlak veren kavgalardan kaynaklı göçlere bağlı olarak ortaya çıkan bunalımlardır. Thukydides, ekonomik etkenleri değişimlerin ve iç savaşların nedeni olarak gören belki de ilk tarihçidir. Ekonominin değişimler ve savaşlar üzerindeki etkililiği yönlü savını gerekçelendirmek üzere, Truva savaşı sonrasında müstemleke olayının artmasını araştırmış, bu olayı ekonomik nedenlere bağlamıştır: Thukydides’e göre müstemleke sayısındaki artış, gelirlerin de artmasına, gelir artışı toplum yapısında değişime, siyasette de tiranların (zorbaların) yönetimi ele alarak savaş sanayini geliştirip yayılmacı bir tutumu benimsemelerine kadar uzanıp giden olaylara yol açmıştır
#38
SORU:
Antik Yunan medeniyetinde tarihle ilişkilendirerek yorumlanabilecek ve tarih olaylarına ilişkin veri olma özelliği gösteren en geniş malzeme kimlerde bulunur?
CEVAP:
Homeros, Hesiodos ve Pindaros.
#40
SORU:
Kim zaman ilerledikçe insanların tanrılardan uzaklaştıkları, bozuldukları ve kötüleştikleri
görüşündedir?
CEVAP:
Hesiodos
#41
SORU:
Kime göre insanların gelecek hakkında kehânette bulunmaları yersiz ve anlamsızdır?
CEVAP:
Pindaros
#43
SORU:
Antik Yunan dilinde “evren”, “düzen” anlamlarına gelen kosmos ile, “doğum”, “oluşum”, “köken” gibi anlamları karşılayan goneia sözcüklerinin birleşiminden oluşan, “evrenin kökeni
hakkında ortaya atılmış bilimsel kuram ya da efsane temelli açıklama” anlamında kullanılan terim nedir?
CEVAP:
Kozmogoni
#45
SORU:
Edindiği bilgiyi değiştirmeden aktarma ve gerekmedikçe kişisel görüşlerini aktardığı olaylara katmama gibi özellikleriyle, tarih yazıcılığında rastlanan ilk farklı modeli oluşturan kimdir?
CEVAP:
Heredotos
#46
SORU:
Kime göre göre tiranlık, monarşinin, yani tek kişinin yönetimine dayalı siyasal sistemin bozulmuş yozlaşmış biçimidir.
CEVAP:
Platon ve Aristoteles'e göre.
#47
SORU:
Robin George Collingwood (1889-1943), Yunan tarihçiliğinin kiminle birlikte hemen hemen tüm özelliklerini kazandığı düşüncesindedir?
CEVAP:
Thukydides
#49
SORU:
Platon neden Atina demokrasisine karşı olumsuz tutum takınmasının nedenlerinden bir tane belirtiniz.
CEVAP:
Öğretmeni Sokrates Atina demokrasisi tarafından idam edilmiştir.
#50
SORU:
Platon’a göre ruh nedir?
CEVAP:
Hem ilk yaratılan varlıklardan biridir hem de tüm değişim ve dönüşümlerin başlıca nedenidir.
#51
SORU:
Platon’a göre insanın mutlu yaşaması neye bağlıdır?
CEVAP:
Ruhun bölümleri arasında olmasına ve devlette ve kurumlarında düzen ve uyumun olmasına bağlıdır.
#52
SORU:
İlerleme, değişme, gelişme gibi olgulara yer yer olumlu yaklaşması, Platon’u “ilerlemeci” bir “tarih filozofu” saymamız için neden yeterli değildir?
CEVAP:
Çünkü Platon ilerlemenin olanaklılığını teslim ettiği ölçüde, bozulmadan duyduğu kaygıları da ifade etmekten geri durmamıştır.
#53
SORU:
Felsefe literatürüne Platon’un armağan ettiği kavramlardan biri nedir?
CEVAP:
İdea
#55
SORU:
Aristoteles bilgi alanlarını kaça ayrırır?
CEVAP:
3'e ayırır. Teorik, pratik, poietik.
#56
SORU:
Varlık ve bilgi konusunda, “değişmeyen varlığın sağlam bilgisi”ni elde etmeyi başlıca hedef olarak kim görmüştür?
CEVAP:
Platon ve Aristoteles
#57
SORU:
Cicero tarih yazıcılarını nasıl tanımlar?
CEVAP:
İnsanlar için geçmişten dersler çıkaran edebiyatçılardır.