Engelli bireylerde malnutrisyon, obezite, çiğneme ve yutma güçlüğü, diş problemleri, gastroösefagal reflü, pika sorunu (tebeşir, toprak gibi şeyleri yeme isteği/yeme), aşırı yemek yeme isteği, kendi yemeğini yiyememe gibi yeme sorunları görülmektedir. Engelli bireylerde, aşırı beslenme ya da yetersiz beslenme en sık karşılaşılan beslenme sorunlarıdır.

Engelli bireylerin fiziksel bakımı bireyin beslenme, boşaltım, solunum, hareket gereksinimi, ilaçların kullanımı, akut veya kronik sağlık sorunlarına müdahale ve girişimlerini içerir.

Engelli bireylerde malnutrisyon, obezite, çiğneme ve yutma güçlüğü, diş problemleri, gastroösefagal reflü, pika sorunu (tebeşir, toprak gibi şeyleri yeme isteği/yeme), aşırı yemek yeme isteği, kendi yemeğini yiyememe gibi yeme sorunları görülmektedir.

Engelli bireylerde, aşırı beslenme ya da yetersiz beslenme en sık karşılaşılan beslenme sorunlarıdır.

Obezitenin önlemesi için düşük kalorili ve proteinden zengin diyet ve engel türüne uygun fiziksel aktivite önerilmelidir.

• Sıvı ve yumuşak besinler verilmesi
• Oral motor terapi
• Uygun beslenme pozisyonu ve sıklığının düzenlenmesi
• Yüksek yoğunluklu besin takviyelerinin kullanılması
• Ailelere beslenme tüpü ile nasıl besleyeceklerinin öğretilmesi
• Bireyin yaşına ve hastalık/engeline
• Uygun yeterli ve dengeli beslenme önerilerinde bulunulması
• Besin grupları, içerikleri ve besinlerin hazırlanmasının anlatılması

Down sendromu, serebral palsi, epileptik nöbet ya da bozuklukları, yarık dudak ya da yarık damak, baş, yüz ve/ya da ağız bölgesi diğer yapısal anomalileri, öğrenme ya da gelişimsel yetersizlik, görme ya da işitme bozuklukları olan bireylerde gereklidir.

Engelli bireyler; ilaç kullanımı, aşırı hiperaktivite, bipolar bozukluk, idrar-dışkı kaçırma gibi sorunların olması nedeniyle uyku sorunu yaşayabilmektedir.

Hemşirenin aileye trakeotomi, aspirasyon ve ventilasyondaki hasta bakımını öğretmesi gerekir. Ayrıca, ailenin solunum enfeksiyon belirtileri, cilt bakımı, aspirasyonun nasıl yapılacağı, solunum egzersizleri, bol sıvı alması, ilaçlarını düzenli alması konularında da eğitime gereksinmesi olacaktır. Gerekli ise evde nebülizasyonla ilaç uygulaması ya da buhar uygulamaları konularında aileye eğitim verilmelidir.

Düzenli bir şekilde öksürme ve derin nefes alma egzersizleri yaptırılmalı ve postural drenaj uygulanmalıdır. Aileye aspirayonu önlemek için dikkat edilecek hususlar anlatılmalıdır.

Yetersiz lifli besin ve sıvı alımı, hareketin azalması, bağırsak hareketleri üzerine bazı ilaçların etkisi (örneğin, nöbet için kullanılan ilaçlar), karın kaslarının zayıf olması, defekasyon eylemini koordine etmede zorluk, defekasyon için uygun poziyonu almada zorluk.

Oyun, çocuğun en kolay ve en doğal öğrenme yoludur.

Spor çocuklarda engeliyle başa çıkma ve hafifletme yollarını öğretirken kas ve sinir sistemini, zihinsel reaksiyonlarını ve motor gelişimini desteklemektedir. Spor etkinliklerine katılan bireyde kaslar güçlenir. Koordinasyon gelişimi, denge gelişimi, duruş kontrol gelişimi, solunum ve dolaşım sisteminin gelişimi gibi alanlarda büyük yararlar sağlanır.

En sık görülen psikososyal sorunlardan biri iletişim sorunudur.

Damgalanma, toplumun “normal saydığı” ölçülerin dışında olan bireylere, toplumdaki diğer bireyler tarafından saygınlığı azaltıcı nitelikte atıflarda bulunulmasıdır.

Tuvalet eğitimi, kendi başına soyunup-giyinme, yeme-içme ve vücut temizliğidir (el ve yüzü yıkama, tırnağı kesme, saçın taranması ve bakımı, diş fırçalama ve banyo alışkanlığı).

Merdivenlerde tırabzanların olması, köşeli mobilyalardan kaçınılması, geniş hareket alanının sağlanması için yaşanılan çevrede minimum düzeyde eşya bulundurulması, eşyaların kaymaması için sabitlenmesi örnek olarak verilebilir. Kesici aletleri tek başına denetimsiz olarak kullanmaması, denetimsiz yüzme havuzuna girmemesi, karşıdan karşıya geçmemesi gibi. Ailelere acil tıbbi tedavi ve bakım uygulamaları öğretilmelidir.

Baladerian ve ark. (2013) yetersizliği olan bireylerin yaklaşık %70’inin istismar mağduru olduğunu saptamışlardır.

Yorgunluk, kol ve boyun ağrıları, bel fıtığı, migren, hipertansiyon, ülser ve ürtiker gibi fiziksel sağlık sorunları oluşur.

Ailede engelli bireyin olması ailenin fiziksel, psikososyal ve ekonomik iyiliğini etkilemektedir. Aileler sosyal etkinliklerin kısıtlanması, aile rutinlerinin bozulması, gelir kaybı ve duygusal sıkıntı gibi sorunlar yaşayabilmektedir.