Kompozisyon kelimesi, Fransızcada yer alan “composé” kelimesinden türemiştir. Ögelerini birleştirmek, bütünleştirmek, yeniden oluşturmak anlamına gelen Türkçedeki kompoze kelimesinin karşılığıdır. Bu kökenden türeyen kompozisyon kelimesi ise, farklı parçaları bir düzen hâline getirerek organize bir bütün oluşturma işi olarak tanımlanabilir.

Fotoğraf dilinde kompozisyon, fotoğrafçının imgesinde oluşturduğu konuyu/temayı fotoğraf yüzeyinde (dikey/yatay dikdörtgen çerçeve) yer alan anlatım ögeleriyle, izleyicinin (alıcının) algısına organize bir biçimde düzenlemesi, sunması olarak tanımlayabiliriz

Kompozisyon oluştururken fotoğrafı çeken fotoğrafçının konumu, konuya dâhil olup olmadığı, yani konuyu aktif olarak düzenlemesi yada konuyu pasif olarak düzenlemesi kompozisyonu etkileyen en önemli yaklaşımlardan bir tanesidir.

Temel fotoğraf eğitimi sürecinde kompozisyonu daha iyi kavrayabilmek için;
• Aktif ve pasif düzenleme,
• Kompozisyon içerisindeki konunu açık mı? kapalı mı?,
• Kompozisyonda yapısal ve fotoğrafik ögeler, kavramlarını bilmek önemlidir.

Aktif Düzenleme: Fotoğrafı çeken fotoğrafçının konuyu oluştururken inisiyatif kullanması, konuya müdahil olarak çektiği fotoğraf ile ilgili kararları almasıdır.

Pasif Düzenleme: Fotoğrafı çeken fotoğrafçının konuyu oluştururken konuya hiçbir şekilde müdahalesinin olmadığı, pasif konumda olduğu düzenleme biçimi olarak açıklanabilir.

Akif düzenlemeye moda fotoğrafçılığı ve model çekimlerini; pasif düzenlemeye de belgesel fotoğrafçılığı, haber fotoğrafçılığı, vahşi yaşam fotoğrafçılığı, sokak fotoğrafçılığı, çocuk gibi örnekler verebiliriz.

Kompozisyon çeşitleri, fotoğrafı çeken fotoğrafçının imgesinde veya anlık görüntü estetiğiyle belirlediği
konunun açıklığı ve kapalı olması ile ilgili bir durumdur.

Açık Kompozisyon: Fotoğraf çerçevesinde fotoğrafı çeken fotoğrafçının bazen bilinçli bazen de istem dışı olarak oluşturduğu konu veya imgenin, fotoğraf yüzeyinin dışına taşması ya da dışında sonlanması olarak açıklanabilir. Bu kompozisyon türünde izleyici konuyu kendi imgeleminde yaşatır. Böylelikle fotoğraf çerçevenin dışında devam ederek her izleyende yeni bir sonuç yaratır.

Kapalı Kompozisyon: Açık kompozisyonun tam tersi bir konusal yapıya sahiptir. Konu, fotoğraf sanatçısının inisiyatifiyle fotoğraf çerçevesi içerisinde sonlanır. Gerek çerçeve içerisindeki hareket olsun gerekse doğanın veya mekanın devamı olsun konu izleyicinin imgesinde net ve kesindir.

YAPISAL ÖGELER 
• Nokta ve çizgi 
• Leke 
• Doku 
• Boşluk (Espas) 
• Ritim 
• Renk 
• Denge 
• Kontrast (Zıtlık) 
• Perspektif 
• Şemalar
• Oran ve Orantı, Ölçek
• Sadelik

FOTOĞRAFİK ÖGELER
• Işık
• İlgi Merkezi
• Bakış Açısı
• Hareket, Hız
• Çerçeve Seçimi
• Keskinlik
• Belirginlik
• Ufuk Çizgisi
• Gestalt Algısı

Nokta: Ait olduğu yere göre küçük ve merkezi niteliği olan daire, leke veya benektir. Fotoğraf yüzeyinde aktif rol oynar. İyi kullanılırsa konun veya imgenin belirtkesidir.

Çizgi çeşitleri:

• Yatay Çizgiler: Fotoğrafta, sakinliği, durağanlığı verir. Kompozisyona yerleştirirken
taban çağrışımı yaratır. Ufuk çizgisinde olduğu gibi mekanı ve konumu belirtir.
• Dikey Çizgiler: Fotoğraf yüzeyinde yukarı
ve aşağı yönde hız ve hareket belirtir. Yer
çekiminin gücünü veya ondan uzaklaşmayı
aynı zamanda hiyerarşik etki yaratır. Özellikle yatay fotoğraf çerçevesinde dikey çizgilerin kontrast etkisi yüksektir.
• Çapraz, Diyagonal ve Zig-Zag Çizgiler: Dinamizmi ve hareketi gösterir. Fotoğraf çerçevesi yatay veya dikey dikdörtgen olduğu
için, bu formun aksi yöndeki her çizgi çok
çabuk fark edilir. Fotoğraf yüzeyini hareketlendirir ve sürekli bir devinim sağlar. Özellikle imgesi devingenlik olan konularda
diyagonal ve çapraz çizgi yerleşimi işimizi
kolaylaştırır ve etkiyi tamamlar.
• Eğri, kıvrımlı Çizgiler: Doğanın formlarında olduğu gibi sıra dağlar, ağaçlar, eğrilen
yollar, kıvrılıp akan ırmaklar vb. eğri çizgiler aşamalı olarak değişen bir yön birliğine
sahiptir. Yatay ve dikey çerçevenin sertliğini yumuşatır. Aktif rol oynayarak gözün
bu çizgilere takılması ve yüzeyde dolaşması
olasıdır

Doku: Dokunarak ya da dokunuş yanılsaması yaratarak deneyimlenen bir malzemenin yüzey niteliği olarak açıklayabiliriz.

Espas (Boşluk): Fotoğraf yüzeyinde amacına uygun kullanılan boşluklardır. Fotoğraf çerçevesi yatay
veya dikey olsun, bakaçtan bakan gözün nesneleri ve doğayı çerçeveye sınırlarken dikkate aldığı boşluklar da kompozisyonun temel ögelerindendir. Bu boşluklara fotoğraf dilinde Espas denilir.

• Yüzey espası: Fotoğraf yüzeyinde oluşturulan kompozisyonda yüzeysel boşlukların
organizasyonudur.
• Derinlik espası: Fotoğrafta oluşturulan kompozisyon içerisinde yer alan ögelerin ön ve
arka planlar arasındaki derinliğin, yani kozmik alan derinliğinin organize edilmesidir

Doğada ve fotoğraf yüzeyi üzerinde yer alan renkleri üç farklı sistemde inceleyebiliriz.
a. Psikolojik sistemde renk: Beynimizde uyanan bir duyumdur.
b. Fizyolojik sistemde renk: Çeşitli ışık cinslerinin göz retinası üstündeki sinirler vasıtasıyla oluşturduğu fizyolojik olaylardır. Sinir
sistemlerimizde renk mevcuttur.
c. Fiziksel sistemde renk: Işığın hangi dalga
uzunluklarını hangi oranda bulundurduğuna dair, ölçülerle rakamlarla ifade edilebilen değerleridir. Göz bu dalga titreşimlerini
renk sinirleri vasıtasıyla beyne gönderir ve
renk görülür. Bu nedenle rengin dalga boyu
ve frekansı önem kazanır

Denge: Fotoğraf yüzeyinde veya çerçevesinde tam ortadan dikey olarak geçtiği var sayılan eksenin
sağında ve solunda kalan alanların ağırlık noktasına göre dengelenmesiyle ilgili yapısal bir kompozisyon
ögesidir.

Oran ve Orantı, Ölçek: Fotoğraf çerçevesi içerisine alınan nesnelerin, ön plan ve arka plan
ilişkisi veya yan yana geldiklerinde bir birleriyle oluşturdukları ilişki oranı ve orantıyı ifade eder.