Bu nedenle aileyi, günümüzde sadece bireylerin
birlikteliğinden oluşmuş sade bir yapı olarak görmekten çok, “bireylerin bir bütün içinde
kaynaşmasından oluşan ve temel bir amacı olan bir birincil grup” olarak da tanımlamak
ve bu tanıma göre değerlendirmek olasıdır.

• Cinsel ihtiyaçların karşılanması
• İnsan soyunun devamı
• Ekonomik iş birliği
• Çocukların eğitimi ve sosyalleşmesi

Sağlıklı ailenin göstergeleri, karşılıklı saygı, işbirliği, eve, çocuklara ve yakın dostlara
karşı sorumlu davranma tutum ve davranışıdır. Sağlıklı ailede bir sorun ortaya çıktığında
ve çatışma olduğunda bireyler sorumlu davranarak, uygun bir çözüme ulaşmak için işbirliği içine girerler. Aile bireyleri ortak amaç ve değerlere sahiptirler

sağlıksız bir ailenin özellikleri de şu şekilde sıralanabilir :
• Aile bireyleri arasında iletişim bozuktur,
• Aile bireyleri arasında ilişkiler kopuktur,
• Aile bireyleri arasında ilişkiler katı kurallara bağlıdır.
Bu tip ailelerde bireyler birbirlerine gerçek bir yakınlık duymazlar. Birbirlerine karşı
olumsuz duygular beslerler. Birbirlerine karşı olumsuz davranışlar sergilerler. Bu yapıdaki ailede bireysel doyumsuzluklar büyük olasılıkla giderek hastalıklı bir yapıya dönüşür.

ş, Ailenin fonksiyonlarını esas olarak beş
gruba ayırarak incelemektedir. Söz konusu bu sınıandırma aşağıdaki gibidir.
1. Biyolojik fonksiyon: Aile bu fonksiyonunu yerine getirerek neslin devamını sağlamaktadır.
2. Ekonomik fonksiyon: Aile bu fonksiyonunu yerine getirerek bir yandan temel ihtiyaçlarını karşılamakta, diğer yandan içinde bulunduğu toplumun ekonomisine
katkı yapmaktadır. Ayrıca içinde bulunduğu toplumu ekonomik açıdan yönlendirmektedir.
3. Sosyal fonksiyon: Aile bu fonksiyonunu yerine getirerek, tek tek bireylerinin bütün
olarak da kendisinin , sosyal güvenlik, eğlence, eğitim, sağlık gibi ihtiyaçlarını gidermektedir.
4. Kültürel fonksiyon: Aile bu fonksiyonunu yerine getirerek, kültürün bir sonraki kuşağa aktarılması görevini yerine getirmektedir. Bu şekilde kültürün kuşaktan kuşağa
aktarılması ile aileye ait değerlerin kaybolmadan sürdürülmesi sağlanmaktadır.
5. Psikolojik fonksiyon: Aile bu fonksiyonunu yerine getirerek, aile bireyleri arasında
mutlaka olması gereken, güven ve sevgi ihtiyacının karşılanmasını sağlamaktadır.

şlevlerini beklenen düzeyde
yerine getiren aileler fonksiyonel
aileler, aile içi etkileşim
bozuk olduğu için işlevlerini
yerine getiremeyen aileleri de
fonksiyonel olmayan aileler olarak
gruplandırılmaktadır.

geleneksel geniş aile tipidir. Geniş Aile özellikle az gelişmiş ülkelerin ve yörelerin kırsal kesimi ile ilişkilendirilir. Bu görüş doğru olmakla birlikte azgelişmişlik ile sınırlı
değildir. Yani gelişmiş ülkelerde de kırsal kesimde aileler genellikle geniş ailedirler. Geniş
aile birkaç kuşağın bir arada, çoğu kez aynı çatı altında yakın ilişkiler ve beraberlik içinde,
çoğunlukla tek bütçeye katkı ve tek bütçeden harcama yaparak yürüttükleri bir aile türüdür.
Aile bireyleri arasında cinsiyete, yaşa ve aile içinde bulunan statüye ve erkeğin soy çizgisine
göre düzenlenmiş hiyerarşik bir ilişki düzeni, yapı ve işleyiş vardır. Aile üyeleri bu hiyerarşik düzene uyarlar. İş bölümü, işbirliği ve bütünlük içinde yaşarlar. Geleneksel aile öncelikli
olarak ekonomik bir birimdir. Geleneksel ailede evlilikler genellikle sevgi temelli olmayıp,
büyüklerin uygun gördüklerini eşleştirmesi esasına göre yapılır. Evliliklerin temelinde sevgi
yoktur. Evlilikte sevginin sonradan gelişmesi beklenir. Büyükler evlenecek gençleri, mülkiyetin bölünmemesi, malın dışarı gitmemesi, ekonomik güç, toplumda daha fazla itibar kazanma, statü yükseltme gibi ögelere göre birbirlerine eşleştirirler. Geleneksel ailede kadınlar
ve erkekler arasındaki eşitsizlik dikkat çekicidir. Evlenme yaşı küçüktür

Çekirdek aile, ana baba ve çocuklardan oluşmuş, yalnızca iki nesil süresince birleşen bir
bağdır. Çekirdek aile, bugün batı toplumunda en yaygın olan aile yapısıdır. Sanayileşme
insan gücüne olan ihtiyacı artırmıştır. Bu ihtiyacı karşılamak için insanlar kırsal kesimden
ve dolayısı ile geniş aileden ayrılarak sanayi merkezlerine göç etmişlerdir. Sanayileşmenin
olduğu yerlerde yeni bir kentleşme ve kültür oluşmuştur. Söz gelimi en büyük ve önemli
bir değişiklik olarak kadın ev dışında gelir getirici bir işte çalışmaya başlamıştır. Bu durum aile yapısını etkilemiştir. Sosyal ve ekonomik nedenlerle ailede bulunan hane halkı
sayısı azalmış yani aile nüfus olarak küçülmüştür.

1. Soyun sürekliliği ve toplumsallaşma işlevi: Üreme, çocuk yapma ve buna bağlı olarak çocukların sosyalleştirilmesi,
2. Psikolojik dengenin (doyumun) sağlanması: Sanayileşme ve kentleşme sonucu geleneksel ailedeki yüz yüze yoğun ilişki ve dayanışmalar yerini bireysel ilişkilere bırakmıştır. Birey tüm ihtiyaçlarını tek başına karşılamak zorundadır. Bu nedenle,
birey yalnızlaşmıştır, duygusal ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelmiştir. Çekirdek
aile bu duygusal ihtiyaçları karşılamaktadır.

Geçiş ailesi, toprağa bağlı üretimden sanayileşmiş bir üretime doğru hızlı bir geçişin olduğu, nüfusun hızla arttığı, toplumsal yapı ve yaşam biçimi kavramlarının hızla geliştiği
toplumlarda oluşan bir aile tipi olarak bilinmektedir

Parçalanmış Aile
Bazı durumlarda eşlerin yasal olarak kurdukları evlilik birliğini yine yasal yollarla sona erdirmek durumunda kalabilirler. Bu durum doğal olarak istenmez. Ancak yaşamın doğal
akışı sırasında bazen kaçınılmaz olur. Evlilik birliğinin yasal olarak bitirilmesinin sonucunda, sahip olunan çocuk ya da çocuklar hakim kararıyla eşlerden birine verilir. Bu durumda
eşlerden biri ile çocuk ya da çocuklardan oluşan bir aile ile ilk anda tek başına kalan diğer
bireyden oluşan bir yapı ortaya çıkar. Bu tip aileler parçalanmış yada eksik aile olarak bilinmektedir.

Aileye ait faktörler şu şekilde sıralanabilir:,
• Ailenin tipi,
• Ailenin içinde bulunduğu fiziki ortam,
• Ailenin sosyo-ekonomik durumu,
• Ailenin toplumdaki statüsü, dinamikleri, Ailenin aile yaşam döngüsü.

ailenin yedi işlevi belirlenmiştir.
Bu işlevler şu şekilde sıralanabilir :
• Ekonomik ihtiyaçları karşılamak,
• Statü sağlamak,
• Çocukların eğitimini planlamak,
• Din eğitimi vermek,
• Boş zaman faaliyetlerini gerçekleştirmek,
• Aile üyelerinin birbirlerini korumalarını sağlayacak alt yapıyı oluşturmak
• Karşılıklı sevgi ortamı oluşturmak

• Önce sorun tanımlanır,
• Seçenekler ortaya konur,
• Seçeneklerden biri benimsenir,
• Eyleme geçilir,
• ;aman zaman durum değerlendirilir

aile üyelerinin gerek kendi aralarında, gerekse dış dünyayla bilgi
alışverişini iletişimle sağladıklarını belirtmektedir. Ailede bireylerin açık, dolaysız
ve karşılıklı bir iletişim kurabilme yeteneğinde olmaları istenir ve beklenir. Hiç
kimse uzun süre iletişim kurmadan kalamaz. Aslında iletişim kurmamak bile bir
iletişimdir. İletişim sadece bilgi aktarma aracı değildir. İletişim, aynı zamanda bir
alışveriştir. Güç dengelerinin belirlenmesinde önem taşır

Aile içi rolleri, işlerin nasıl paylaşılıp yürütüldüğünü belirleyen davranış kalıpları olarak tanımlamak mümkündür. Ailedeki işlevlerin sağlıklı yürütülebilmesi
büyük ölçüde, bireylerin rollerini benimsenmelerine ve uygulayabilmelerine bağlıdır. Bu roller genellikle günlük işlerin yürütülmesi ve paylaşımı sırasında belirlenir.
Rol paylaşımı uygun ya da uygunsuz olabilir.

a. Katı kontrol: Kuralların katı, değişmez biçimde uygulandığı kontroldür.
b. Esnek kontrol: )er koşulda duruma göre değişebilen akla uygun kontrol
yollarının kullanıldığı kontroldür.
c. Gevşek kontrol: Çok serbestliğe izin vermeyen ancak sınırları önceden çizilmemiş biçimdeki kontroldür.
d. Kaotik kontrol: Aynı durum karşısında bile her seferinde farklı uygulanan,
önceden belirlenemeyen bazen da hiç uygulanmayan kontroldür

Aile işlevlerinin sağlıklı veya sağlıksız olmasında bazı etmenler rol oynar. Bu etmenler,
bireylerin eğitim durumları, yaşları, evde yaşayan kişi sayısı, evlenme yaşları gibi niteliksel özellikler ile, aile içi ilişkiler, ekonomik nitelikler, ailede yaşayan kronik hastalığı ya
da özrü bulunan bireyler ve ailenin gelişimsel niteliğidir. Aile işlevlerini etkileyebilecek
etmenleri aşağıdaki başlıklar altında incelemek mümkündür.

Ailede ruhsal sorunu olan bir üyenin varlığı aile işlevlerini genellikle olumsuz etkiler. Bireyler evlilik doyumundan ve işlevlerin yerine getirilmesinden memnun olmazlar. Ruhsal
sorunlu bir bireyin varlığı mutlu bir aile yaşamı için bir tehdit unsuru olarak algılanır. Bu
durum aile için sorundur. Aileye aile ve iş yaşamında çeşitli sorunlar yaşamasına neden
olur. Aile bireylerinin ve işyerindeki kişilerin verdiği tepkiler kişinin aile ilişkilerinin bozulmasına ve büyük olasılıkla ailesini kaybetmesine neden olmaktadır. Böylece aile işlevleri sağlıksız olmaya başlamaktadır.

Aile yaşam döngüsü, aileyi zaman süreci içinde bir sistem olarak gösteren ve bir ailenin
yaşamında önemli olan aşama ya da olaylar dizisidir. Bir başka anlatımla, ailenin kurulduktan sonra üyelerinin tamamını kaybedinceye kadar geçen zaman içinde çeşitli gelişimsel dönemleridir.