Doğada canlıların yaşamlarında karşılıklı etkileşimde bulundukları fiziki, biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlardaki dış ve iç ortamdır.

Çevre sorunlarının kaynağı; insanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere çeşitli üretim ve tüketim faaliyetlerini gerçekleştirirken, doğal çevreyi dikkate almamaları ve toplumsal faaliyetlerle doğal çevre üzerinde kurulan baskının çevrenin taşıma kapasitesini aşması sonucu olduğu görülmektedir.

Sanayileşme ve kentleşmeye paralel olarak gelişen üretim ve tüketim faaliyetleridir.

Belirli ölçülerde gelişen sanayinin yarattığı sorunların yanı sıra daha çok az gelişmişlikten kaynaklanan sorunlardır.

•Kentleşme bir değişim sürecidir. Devletin yüklendiği hizmetler açısından faaliyetlerde bulunmasını gerektiren ekonomik, sosyal, fiziki ve nüfus alanlarındaki değişikliklerdir.
• Kentler gelişirken ortaya koydukları değişmeler çok yönlüdür ve ülkenin ekonomik ve sosyopolitik yapısını etkileme gücüne sahiptir. Bu nedenle kentleşme ve bununla ilgili hukuki düzenlemeler devlet tarafından yapılmalıdır.
• Devlet kentleşme nedeniyle karmaşık ve teknik nitelik taşıyan sorun ve görevlerle karşılaşır.
•Taşımacılık, mesken, salgın hastalıkların önlenmesi ve denetimi, çevre kirliliğinin önlenmesi, enerji, altyapı, eğitim-kültür ve sosyal hizmetleri yürütme durumunda kalır. Ancak bu hizmetler kentleşmeden dolayı giderek karmaşık bir hal alacağından, çeşitli kaynakların koordinasyonu ve planlanması zorunlu olur ve teknik donanımı gerektirir.

Genel anlamda sanayileşmeye paralel giden kentlerdeki hızlı nüfus artışının getirdiği başlıca sorunlar; hava kirliliği, trafik, yetersiz altyapı, konut, ulaşım, sağlık, eğitim, çevre, tarihi ve kültürel mirasın korunamaması, ekonomik ve yönetimsel sorunlardır.

Hava kirliliği, havanın doğal bileşiminin çeşitli nedenlerle değişmesi, havada katı, sıvı ve gaz şeklindeki yabancı maddelerin insan sağlığına, canlı hayatına ve ekolojik dengeye zarar vermesidir.

Hava kirliliğine atmosfere yabancı maddelerin girişi neden olmakla birlikte sıcaklık, basınç, yağış, rüzgar, nem ve güneş radyasyonu gibi ögelerle, konum ve topografik yapı da etki etmektedir.

Hava kirliliğine neden olan kaynaklar; doğal ve yapay kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılır.

Doğal kaynaklar; yanardağ faaliyetleri, insan kaynaksız oluşan orman yangınları, çöl tozları, açık arazideki hayvan türlerinin ve bitki
örtüsünün bozulması gibi bazı doğa olayları sebebiyle havayı kirleten maddelerdir. Bu tip kirleticiler atmosferde uzun süre kalmazlar. İnsanın ısınma, ulaşım ve sanayileşme için gerçekleştirdiği faaliyetler nedeniyle doğanın dengesini olumsuz etkileyerek havanın kirlenmesine sebep olması da yapay kaynaklara örnektir. Hava kirliliğinde, yapay kaynaklardan meydana gelen kirlilik daha önemlidir. Çünkü günümüzde insanları en çok ilgilendiren, özellikle büyük yerleşim merkezleri ve sanayi alanlarındaki hava kirliliğidir. Bu kirlilik de daha çok insan faaliyetleri sonucu oluşur.

Yapay kaynaklardan oluşan iki tür hava kirliliği bulunmaktadır; Sanayileşme ile kirlilik yaratanlar ile otomobil egzozundan çıkan gazların ürettiği “dış ortam kirliliği” ve evde ısınma ve yemek pişirmede yakıtların yakılmasının neden olduğu “iç ortamsal kirlilik”. Hava kirliliği, sanayileşmiş ülkelerdeki fabrika ve motorlu taşıt sayısı çokluğu sebebiyle, sanayileşmiş ülkeleri sıkıntıya sokan bir sorun olarak görülmüştür. Son yıllarda ise gelişmekte olan ülkelerdeki “iç ortam kirliliği” tehlikelerine dikkat çekilmektedir.

Isınma kaynaklı hava kirliliği

Ulaşım kaynaklı hava kirliliği

Endüstri kaynaklı hava kirliliği

Isınma kaynaklı hava kirliliği

Ulaşım kaynaklı hava kirliliği

Endüstri kaynaklı hava kirliliği

Bulunmasından itibaren, ateş, insanlık için önemli ihtiyaçlardan biri olmuştur. Özellikle ısınma amaçlı olarak yoğun şekilde kullanılmış; bugün de kış aylarında ısınma amaçlı olarak evlerde, okullarda ve işyerlerinde soba ve kalorifer yakılmaktadır. Soba ve kaloriferlerde yakıt olarak; odun, kömür, fuel-oil ve doğalgaz kullanılmaktadır. Bu yakıtların soba ve kaloriferlerde yakılmasıyla bacalardan çıkan karbonmonoksit, kükürtdioksit, azot oksit ve partikül maddeler havayı kirletmektedir. Toplumlar ısınma ihtiyacını karşılamalı ama havayı kirletmemelidir.

Kentlerde ısınmadan kaynaklanan kirlilik kadar, nüfus artışı ve gelir düzeyinin yükselmesine paralel olarak artan motorlu taşıtların neden olduğu zararlı egzoz gazları da önlem alınması gereken önemli bir hava kirliliği sorunudur. Benzinli ve dizel taşıtların çıkardığı egzoz gazlarında bulunan zararlı maddelerin, özellikle nüfus ve trafiğin yoğun olduğu büyük kent merkezlerinde çevreye verdiği zararlar çok daha fazladır. Taşıtlardan kaynaklanan kirleticiler: karbon monoksit, azot oksitler, hidrokarbonlar ve kurşundur.

Ekonomik kalkınma için çok önemli olan sanayileşme ile hava kirliliği arasında çok yönlü ve birbirini etkileyen bir ilişki vardır. Sanayileşme sırasında çevre koruma açısından önlemler alınmadığı ve uygun teknolojiler kullanılmadığı takdirde sanayileşmenin çevre üzerinde olumsuz sonuçlar doğuran kirlilik sorunu ortaya çıkmaktadır. Plansız sanayileşme, çevrenin hızla kirlenmesine neden olurken ve sanayi sektöründen beklenen yararların giderek azalmasına da neden olmaktadır.

Dünya nüfusunun çok hızlı artışı, sanayi ve teknolojinin aşırı gelişmesi, ayrıca çevre bilincinin yeterince yerleşememesi, yaygınlaşamaması su kaynaklarının sorumsuzca kirletilmesi gibi nedenler dünyada içilebilir su miktarının giderek azalmasına
neden olmaktadır.

Sanayileşme ve modern teknolojinin ilerlemesiyle ortaya çıkan çevre sorunlarından biri de gürültü kirliliğidir. Gürültü “ istenmeyen ve dinleyene bir anlam ifade etmeyen ses” tir.

Hava alanlarında ve demir yollarında oluşan gürültü

Endüstri gürültüsü

Trafik gürültüsü

İnşaat gürültüsü

Yerleşim alanlarında oluşan gürültü

Küresel ısınma, atmosferin kimyasal bileşimindeki değişimlerden ötürü yeryüzünün ortalama sıcaklığındaki aşamalı yükselişle ilgilidir.